عراق؛ انتخاباتی كه پیروز قاطع نخواهد داشت

همان طور كه كارشناسان پیش بینی می كردند، رقابت ها بر خلاف دوره های قبل كه بیشتر طایفه ای و قومی بود، این دوره درونی تر شده و به رقابت هایی درون طایفی تبدیل شده است.

از جمله ، جریان اصلی اهل سنت كه دور قبل در فهرست العراقیه تبلور یافته بود، این دوره حداقل به دو جریان العراقیه ملی و جریان متحدون تقسیم شده و در اردوگاه شیعیان نیز سه جریان اصلی «دولت قانون»، «ائتلاف شهروند» و جریان «صدر»، به رقابت می پردازند.

در جریان كردی هم وضع به همین منوال است و دو حزب اصلی دمكرات و میهنی اكنون یك رقیب خیلی جدی به نام جریان «گوران» دارند كه در انتخابات محلی منطقه اقلیم كردستان در سال گذشته، هر دو حزب قدرتمند كرد را تهدید كرد.

تنش های سیاسی در عراق نیز عمدتا ریشه در غلبه نگاه قومی و عشیره ای به منافع كلان عراق دارد و نیز نقایصی كه در قانون اساسی این كشور به صورت استخوان لای زخم رها شده است.

بطوری كه مانند چالش دعوای دولت مركزی و كردها بر سر استان نفت خیز كركوك ، روند سیاسی عراق را همواره تحت الشعاع منافع ملی این كشور قرار داده است.

تقسیم پست ها و جایگاههای سیاسی براساس سهمیه های قومی و مذهبی نیز به یك عامل بروز تنش تبدیل شده است. كابینه، همواره از سوی جریان های سیاسی كه هر یك در دولت سهمی دارند، در معرض تهدید تعطیلی قرار دارد.

كافی است یك جریان سیاسی با دولت زاویه پیدا كند، آنگاه وزرای مربوطه از دولت خارج شده و كار را بر رییس دولت سخت می كنند.

از یك طرف دعواهای سیاسی، از فضای عمومی به داخل كابینه كشیده می شود و از طرفی اختلافات داخل كابینه فضای سیاسی را متاثر كرده و تولید تنش می كند.

هم اكنون، العیساوی وزیر دارایی كابینه نوری المالكی در بازداشت بسر می برد؛ به جرم همكاری در عملیات تروریستی و صالح مطلك معاون نخست وزیر در جایگاه یك مخالف جدی دولت قرار دارد و طارق الهاشمی معاون رییس جمهوری به خارج از كشور گریخته است.

برخی كارشناسان نیز دمكراسی جوان عراق را یك عامل اساسی در بروز تنش ها می دانند.

شاید جامعه عراق هنوز به تمرین بیشتری نیاز دارد، بویژه بیش از مردم ، این جریان های سیاسی هستند كه باید تمرین بیشتری كرده و آداب و قواعد دمكراسی را بیاموزند.

همین نبود تجربه كافی است كه كارشناسان را به این باور رسانده كه گروهها و احزاب عراقی هیچ تفاوتی میان كشمكش و رقابت در فضای سیاسی با فعالیت های اجرایی دولت قائل نیستند.

در چنین فضایی ، فضای سیاسی عراق باردیگر ، یك انتخابات دیگر را تجربه می كند. با اینحال بعید به نظر می رسد كه این انتخابات پیروز قاطع داشته باشد. بطوری كه برای تشكیل دولت آینده ، نیاز به ائتلاف های بزرگی وجود دارد. بنابراین چشم ها و نگاهها به فردای روزی دوخته شده كه نتایج اعلام می شود.

اگرچه موج بزرگی از مخالفت با نوری المالكی در فضای سیاسی عراق برخاسته و حذف وی از قدرت را هدف و برنامه خود قرار داده اند، اما نتایج نظرسنجی ها از ماهها پیش نشان از جایگاه مناسب او در میان افكار عمومی دارد. بطوری كه گمان زده می شود، فهرست مالكی بتواند بیشترین كرسی های پارلمان را به خود اختصاص دهد.

البته در این صورت هم به نظر می رسد مالكی نتواند به تنهایی دولت جدید عراق را تشكیل دهد، به این معنا كه یك ائتلاف ضروری خواهد بود، اما سوال اینجاست كه این ائتلاف با كدام جریان سیاسی شكل خواهد گرفت؟؛ با ائتلاف شهروند عمار حكیم، صدر، یا ائتلاف العراقیه الوطنیه علاوی و یا شاید جریان متحدون.

گزارش از محمد علی حیدری هایی

خاورم**1770**1586