به گزارش روز یكشنبه ایرنا، احمد توكلی طی ارائه گزارشی با اشاره به عوامل كاهش شدید شاخص كل در بورس تهران در هفت ماه اخیر، گفت: شاخص كل بورس تهران طی هفت ماه اخیر پس از 17 ماه صعود كم‌نوسان، از 15 دی ماه 1392 تقریبا با نوسانات مشابه، سیر نزول را آغاز كرد و تا 12 تیر ماه این سیر نزولی ادامه داشت.
وی ادامه داد: اگرچه از روز 11 تیر اندكی بالا رفت اما هنوز نمی‌توان مسیر روزهای آینده را پیش‌بینی كرد لذا شاخص كل در 18 مرداد 1391 با نوساناتی نه چندان قابل اعتنا به 89501 در 15 دی ماه 1392 اوج گرفت، یعنی طی كمتر از یك سال و نیم تقریبا چهار برابر شد و از 16 دی ماه 1392 سیر نزولی را آغاز كرد كه این سیر همچنان ادامه دارد.
نماینده مردم تهران در تحلیل افزایش مداوم و طولانی سیر نزولی شاخص‌های كل، اظهار داشت: شاخص، یك معیار آماری است كه تغییر حركت و جهت یك اقتصاد یا یك بازار سهام را نشان می‌دهد. در اینجا ارزش بازاری كل سهام موجود در بازار سهام تهران را در سال 1369 عدد صد فرض كردند و تغییرات آن را طی گذشت زمان محاسبه می‌كنند تا وضعیت بازار را ارزیابی كنند از حاصلضرب ارزش یك سهم هر شركت در كل سهام موجود آن شركت در بورس، ارزش بازاری آن شركت به دست می‌آید.
وی ادامه داد: با تكرار این محاسبه برای همه شركت‌های حاضر در بورس و جمع آنها ارزش كل بازار حاصل می‌شود و بعد آن را با ارزش بازار در سال پایه كه 1369 بود، مقایسه می‌كنند كه براین اساس اگر ارزش كل بازار در سال 1369 را عدد 100فرض و همان را تا پایان سال 91 با سال 69 مقایسه كنیم، شاخص عدد 38041 می‌شود به همین ترتیب شاخص برای پایان 92، عدد 79015 به دست می‌آید.
توكلی گفت: مقایسه پایان 92 با 91 حاكی از رشد تقریبا 108 درصدی شاخص كل و روشن است كه این رشد به معنی دو برابر شدن سرمایه‌های فیزیكی بنگاه‌های حاضر در بورس طی سال 92 نیست؛ بلكه فقط ارزش بازاری مجموعه دارایی عینی پایان 92 را نسبت به آغاز سال نشان می‌دهد. حال ممكن است دارایی عینی زیاد و یا حتی كم شده باشد.
توكلی خاطرنشان كرد: حباب اقتصادی وقتی رخ می‌دهد كه معاملات با حجم بالا با قیمت‌هایی كه به طور قابل توجهی از ارزش ذاتی و عینی دارایی بیشتر است صورت گیرد. با تعریف دیگری، رشد حبابی شاخص به وضعیتی گفته می‌شود كه ارزش بازاری بورس به شكل ناموجه و ناسازگار با چشم‌انداز آینده از ارزش ذاتی و عینی كل بنگاه‌های بورسی پیشی بگیرد.
نماینده مردم تهران با طرح این سوال كه آیا رشد 17 ماهه منتهی به دی ماه 92 رشد حبابی بوده، توضیح داد: توجه به شرایط اقتصادی سال‌های 91 و 92 پاسخ را روشن می‌سازد. نرخ رشد 5.8- و 3- در این دو سال ركود شدید حاكم بر اقتصاد را نشان می‌دهد. شاخص تولید بنگاه‌های بزرگ صنعتی (با 50 كارگر به بالا) در این دو سال به ترتیب 5.8- و 7.6- بوده به طوری كه تولید در سال 92 نزدیك به 20 درصد كمتر از سال 90 بود. تعداد بنگاه‌های به بهره‌برداری رسیده نیز در این دو سال با رشد 30.1- و 44.6- روبه رو بوده كه در چنین شرایطی انتظار طبیعی كاهش شاخص كل است ولی برغم این وضعیت مشاهده می‌كنیم كه شاخص ارزش كل طی 17 ماه تقریبا چهار برابر شده و افتی كه از هفت ماه پیش آغاز شده مستمرا ادامه دارد و این همان تركیدن حباب است.
وی در خصوص تاثیر جهش قیمت ارز در سال های 90 و 91 در صعود مداوم سهام واحدهای تولیدی، افزود: برخی معتقدند كه افزایش قیمت ارز در سال‌های اخیر عامل افزایش سهام واحدهای تولیدی شده و در نتیجه این افزایش واقعی است نه حبابی اما باید گفت این ادعا به دو دلیل ناتمام است، یكی اینكه افزایش قیمت ارز از 30 آبان 90 با شیب تندی آغاز و در عرض دو ماه بیش از 55 درصد رشد داشت و تا تیر 1391 پول ملی 77 درصد ارزش خویش را از دست داد. در حالی كه در روند شاخص كل بورس طی همین 9 ماه كه از آغاز بحران در بازار ارز می گذشت یعنی طی آذر 90 تا مرداد 91 تحول قابل اعتنایی رخ نمی‌دهد و در واقع بازار سرمایه كه به شدت حساس است اگر می‌‌خواست از نرخ ارز متاثر شود وقفه 9 ماهه قابل تصور نیست.
وی ادامه داد: دلیل دیگر این است كه می‌توان انتظار داشت بخشی از افزایش شاخص مربوط به افزایش ارزش دارایی‌های ارزی بنگاه‌ها بوده باشد ولی این سیر مدام و مقدار آن را توضیح نمی‌دهد زیرا تنها بخشی از دارایی‌های بنگاه‌ها كه ماشین آلات وارداتی باشد با قیمت ارز مرتبط است نه تمام دارایی عینی.
توكلی در توضیح علل سیر نزولی هفت ماهه اخیر شاخص‌های بورس، اذعان داشت: دعوت مكرر رئیس جمهور منتخب از مردم برای آوردن سرمایه‌هایشان به بورس و موضع حمایتی وزیر اقتصاد از بازار بورس یكی از مهمترین دلایل این سیر نزولی است چرا كه بعدا معلوم شد كه وزیر اقتصاد معتقد به حبابی بودن رشد بوده و طبیعی است وقتی رشد را حبابی می دانند دیگر جا ندارد با دعوت از مردم تقاضای سهام را در بورس بالا ببرند این كار در واقع به خطر انداختن متقاضیان جدید و تسریع در تركاندن حباب است.
وی تقدم سیاست‌های ضدتورمی در سیاست‌های ضدركودی را در عرصه اقتصاد از سوی دولت یكی دیگر از علل سیر نزولی هفت ماهه اخیر دانست و گفت: گرچه این تقدم از جهاتی قابل دفاع است ولی در واقع دولت با ركود در بازار در نظر دارد تورم را كنترل كند كه این مساله منجر به كاهش حجم كسب و كار و تولید شده است.
توكلی همچنین اجرای نامشخص فاز دوم هدفمندی یارانه‌ها و ابهامات فراوان در خصوص تاثیرات اجرای آن بر صنایع، ریسك ناشی از كاهش سودآوری شركت‌ها كه گریبان بخش اعظمی از بازار سرمایه را گرفته، افزایش نرخ سود سپرده بانكی كه باعث جابجایی منابع مالی جامعه از بخش سرمایه‌گذاری به سمت سپرده‌های بانكی شده و در نهایت نامشخص بودن فرایند حمایتی بودن صندوق حمایت و توسعه بازار سرمایه از جمله عواملی دانست كه در این سیر نزولی كه در به وجود آمدن این سیر نزولی موثر بوده‌اند.
وی خاطرنشان كرد: همچنین ادعا می‌شود كه تصمیم مجلس در واقعی كردن نرخ خوراك پتروشیمی‌ها به دلیل اینكه یك باره نرخ را پنج برابر كرد علت مهم این سیر نزولی است.
نماینده مردم تهران، ادعای تاثیر اقدام مجلس در حذف رانت هنگفت اعطایی به پتروشیمی‌ها در روند نزولی بودن شاخص بورس را ادعایی بی اساس ذكر و عنوان كرد: اولین قدم مجلس در این باره در هشت بهمن 92 كمیسیون تلفیق به اعمال فرمولی برای قیمت‌گذاری خوراك پتروشیمی بود كه اتفاقا انجمن تولیدكنندگان پتروشیمی با آن موافق بود در حالی كه نزول شاخص 23 روز پیش از آن در 15 دی آغاز شده بود.
توكلی ادامه داد: دلیل دیگر رفتار شاخص، پیش و پس از هر تصمیم مجلس در این ارتباط است با این توضیح كه برخلاف نظر صاحبان آن ادعا افزایشی كه از هفتم آغاز شده بود بدون اعتنا به مصوبه هشتم بهمن كمیسیون تلفیق تا 12 بهمن ادامه می آید و تحت تاثیر عوامل دیگر راه نزول پیش می گیرد و با اینكه 15 بهمن به پیشنهاد 15 سنتی اینجانب رای می‌دهد روند نزولی تا بیست وسوم ادامه دارد و بار دیگر به افزایش رو می‌كند. روز بیست و هشتم بهمن كه تصمیم نهایی مجلس در 13 سنت اتخاذ می‌شود با كاهش اندك یك روزه دوباره سیر صعود تا سوم اسفند چیره می‌گردد كه ظاهرا اگر تاثیری داشته تكانه و شوكی نداشته است و واقعیت ادعای مذكور را تایید نمی‌كند.
وی تاكید كرد: تاثیر هم از طریق كاهش منطقی سودآوری بنگاه‌های پتروشیمیایی و از این طریق اثر بر حجم عینی بازار بوده اما عامل عمده و وارد كننده شوك به بورس نبوده البته تاكید بر این امر ضروری است كه تصمیم مجلس در حذف رانت هنگفتی كه از كیسه تمام ملت به جیب معدودی می‌رفت باعث شوك در بورس می‌شد كه چنین نبوده است، بازار كار مجلس بر حق بود چرا كه حفظ بازار بورسی مبتنی بر رانت و فساد نه با شرافت علمی سازگار است نه با وظیفه نمایندگی مردم.
وی طی ارائه پیشنهاداتی جهت بهبود شاخص كل در بورس تهران، گفت: دولت از عرضه سهام برای تامین بودجه تا فرو نشاندن التهاب خودداری كند، باكاهش سود سپرده‌های بانكی اولا از انتقال سرمایه‌ها از بازار سرمایه به بانك ها پیشگیری كند و ثانیا با كاهش هزینه تولید حجم تولید را افزایش دهد و به این ترتیب بر حجم دارایی عینی بیافزاید و از فاصله ارزش ذاتی اقتصاد واقعی و اقتصاد مالی بكاهد.
توكلی ادامه داد: همچنین لازم است در اصلاح قانون مالیات‌‌های مستقیم، مالیات بر عایدی سرمایه در زمین و مسكن را جدی بگیرد تا سرمایه از سوداگری از این بخش كنار بكشد و به فعالیت‌های مولد اختصاص یابد و با یك تیر دو نشان بزند. اول آنكه از قیمت‌های حبابی در املاك و مستقلات جلوگیری كند و دوم آنكه فعالیت‌های تولیدی را باصرفه نماید كه این كار فاصله اقتصادی مالی و اقتصاد واقعی را كم می‌كند.
نماینده مردم تهران در پایان تصریح كرد: مسئولان اقتصادی، دولت فعالان بازار سرمایه به ویژه بازار بورس را به صورت واقع بینانه نه با خوش‌بینی و به شكل تبلیغاتی از فرصت‌ها و تهدیدهای حضور در این بازار آگاه سازند چرا كه این اقدام با همگن سازی نسبی اطلاعات به رقابتی‌تر شدن بازار و كاهش رانت اطلاعاتی منجر می‌شود و از این طریق به كارایی و عدالت مدد می‌رساند.
اقتصام(1)9141**1558
تهران - ایرنا - نماینده مردم تهران، ری و اسلامشهر در مجلس شورای اسلامی در گزارشی دلایل كاهش شاخص كل در بورس در هفت ماه اخیر را تشریح كرد.