تشخيص بيماري آلزايمر با آزمايش خون ساده

به گزارش ايرنا از بي بي سي ،استفاده از اين آزمايش خون كه بين 100 تا 300 پوند (تقريبا بين پانصد هزار تا يك و نيم ميليون تومان) هزينه دارد ممكن است تا دو سال ديگر امكان پذير باشد.

با اين حال چندين سال طول مي‌كشد تا اين آزمايش خون در تمام آزمايشگاه‌هاي تشخيص پزشكي ارائه شود اما محققان انگليسي اميدوارند كه به تشخيص زودرس اين بيماري ناتوان كننده، بسيار نزديك شده باشند.

اين گروه تحقيقاتي خون 476 بيمار مبتلا به آلزايمر، 220 نفر كه دچار 'اختلال شناختي خفيف (MCI)' و 450 فرد سالم را بررسي كردند و در آنها 16 پروتئين يافتند كه با كوچك شدن مغز، هم در اختلال شناختي خفيف و هم در آلزايمر ارتباط داشت.

در مرحله دوم محققان توانستند 10 پروتئين را از اين بين شناسايي كنند كه وجود آنها با دقتي قابل قبول (87 درصد) پيش‌بيني ‌كرد آيا اختلال شناختي خفيف به آلزايمر تبديل خواهد شد يا نه.البته اين تست بايد روي 5 تا 10 هزار نفر ديگر آزمايش شود تا اعتبار كافي پيدا كند.

پروفسور سايمون لووستون يكي از پژوهشگران ارشد اين تحقيق مي‌گويد :مردم در كلينيك مي‌خواهند بدانند چه اتفاقي دارد برايشان مي‌افتد و در حال حاضر جوابي برايشان ندارم. به آنها مي‌گويم در شما نشانه هاي ضعف حافظه ديده مي‌شود (اما براي جواب اين سوال) يك سال ديگر برگرديد.

*** اختلال خفيف شناختي (MCI)

اختلال خفيف شناختي كه بيشتر در سالمندان ديده مي شود علائمي شبيه به آلزايمر دارد اما شدت آن به حدي نرسيده كه بتوان تشخيص آلزايمر داد.

اين افراد فراموشكاري پيدا مي كنند، در حرف زدن مشكل دارند، مثلا كلمات مناسب به ذهنشان نمي‌آيد، ادراك تصويري-فضايي شان مختل مي‌شود مثلا در جاهاي آشنا راه يا موقعيت خود را گم مي‌كنند و تمركز كافي ندارند مثلا جريان گفتگو را نمي‌توانند دنبال كنند.اين دردناك است، وحشتناك است، فقط تصور كنيد بيمار چه حالي مي‌شود.

*** شمار مبتلايان به آلزايمر در دهه‌هاي اخير رو به افزايش بوده است.

در حال حاضر 44 ميليون نفر در دنيا به اين بيماري مبتلا هستند و شمار مبتلايان تا سال 2050 به 135 ميليون نفر افزايش خواهد يافت. سالانه حدود هشت ميليون مورد به شمار مبتلايان به دمانس اضافه مي‌شود

تاكنون تلاش ها براي توليد داروي درمان آلزايمر بي‌نتيجه مانده است. يكي از مشكلات اصلي پزشكان اين است كه وقتي علائم باليني به حدي مي‌رسند كه بيماري قابل تشخيص مي‌شود، بيماري در مراحل پيشرفته است و آسيب وارده به مغز بيش از آن است كه بتوان كار زيادي براي بيمار انجام داد.

*** برداشتي هنري از مغز مبتلا به آلزايمر

آلزايمر تخريب مغز را حداقل يك دهه پيش از بروز علائم باليني آغاز مي‌كند، برخي شروع روند تغييرات مغز را حتي بيست تا سي سال پيش از بروز علائم تخمين زده‌اند.

از اين رو در سال‌هاي اخير تلاش براي يافتن تست تشخيصي افزايش يافته است.

تقريبا چهار ماه پيش دانشمندان آمريكايي با اندازه گيري ده نوع مولكول چربي (ليپيد) در افراد سالم، توانستند با دقت 90 درصد ابتلا به آلزايمر را در سه سال آينده پيش‌بيني كنند.

اما در شيوه دانشمندان انگليسي آزمايش خون نشان مي‌دهد افرادي كه دچار ضعف حافظه خفيف شده‌اند آيا به سمت آلزايمر پيش مي‌روند با نه.

بسياري از آزمايش‌هاي ما براي يافتن داروي مناسب به اين دليل شكست خورده‌اند كه وقتي به بيمار دارو داده مي‌شود مغز ديگر بشدت آسيب ديده است.

يك آزمايش خون ساده مي‌تواند به ما كمك كند بيماران را در مراحل بسيار ابتدايي شناسايي كنيم به همين دليل اميدواريم آزمايش داروها روي آنها كمك كند درماني براي جلوگيري از پيشرفت بيماري پيدا كنيم.

اين يافته مثل بسياري از تحقيقات پيشرو با استقبال دانشمندان روبرو شده با اين حال ملاحظاتي نيز مطرح شده است.

از جمله اينكه دقت تست حدود 90 درصد است بنابراين از هر 10 مورد، يك مورد خطا دارد.

در حال حاضر آلزايمر و سرطان ترسناكترين تشخيص‌ها براي بيماران هستند و تشخيص آلزايمر ضربه بسيار سنگيني براي بيمار و خانواده‌اش است، آن هم در حالي كه اين بيماري در حال حاضر هيچ درمان موثري ندارد، بنابراين بايد بايد از صحت تشحيص مطمئن شد.

پروفسور لووستون مي‌گويد در مرحله بعد بايد خطاي اين روش تشخيصي كاهش يابد تا بتوان تست قابل اعتمادي را در اختيار پزشكان قرار داد.

دكتر جيمز پيكت سرپژوهشگر انجمن آلزايمر انگليس مي‌گويد:يافتن روشي براي تشخيص دمانس پيش از پيشرفت علائم انقلابي در پژوهش درباره اين بيماري ايجاد مي‌كند اما اين تحقيق نشان نمي‌دهد كه آزمايش خون براي تشخيص دمانس پشت در است.'

با پير شدن جمعيت ميزان مبتلايان به طور تصاعدي رو به افزايش است و پيش‌بيني شده كه تعداد مبتلايان در دو دهه آينده دو برابر شود.

تخمين زده مي شود كه از هر سه نفر، يك نفر به آلزايمر مبتلا مي شود.

اين بيماري معمولا بين 40 تا 90 سالگي ظاهر مي‌شود، اما بيشتر موارد آن بعد از شصت و پنج سالگي ديده مي‌شود.

به گزارش سازمان بهداشت جهاني، جمعيت بالاي 60 سال در سال 2050 بيش از دو ميليارد نفر خواهد بود.

در ايران جمعيت سالمندان در حال حاضر بيش از چهار ميليون نفر است.

آمار دقيقي از مبتلايان به آلزايمر در ايران در دست نيست، اما شمار آنها حدود يك ميليون نفر تخمين زده مي‌شود.

تخمين‌ها در مورد افغانستان به حدود نيم ميليون مبتلا اشاره دارد.

پروفسور لووستون مي گويد :علائم آلزايمر شامل موارد ذيل است:

- ضعف حافظه

- فراموش كردن نام افراد و اماكن

- دشواري در يافتن كلمات مناسب

- ناتواني در به ياد آوردن اتفاقاتي كه بتازگي افتاده‌اند

- فراموش كردن قرار هاي ملاقات

- با پيشرفت بيماري اختلالات تكلم و زبان ظاهر مي‌شوند: مثل ناتواني در نوشتن يا فراموش كردن لغات حين حرف زدن

- آپراكسيا (ناتواني هاي حركتي با وجود اينكه اختلالي در كاركردهاي حركتي پيدا نمي شود) مثل ناتواني در مسواك زدن يا لباس پوشيدن

- ناتواني در برنامه ريزي و انجام مرحله به مرحله امور

- ناتواني در تصميم گيري

- گيجي

- عدم تشخيص زمان و مكان

- افسردگي

- توهم

- هذيان

- مشكلات رفتاري

- مهارگسيختگي

- پرخاشگري

- تغيير عادت‌هاي غذايي

- بي اختياري ادرار

*** چند توصيه ساده براي پيشگيري از آلزايمر

- مصرف ميوه و سبزي تازه در تعويق بيماري آلزايمر نقش مهمي دارد.

- ذهن را با فعاليت‌هايي مثل حل كردن جدول، شطرنج و از اين قبيل فعال نگه داريد.

- چربي، قند و فشار خون را در حد مناسب نگه داريد و ورزش كنيد

مصرف دخانيات را كنار بگذاريد.

اما انتقادي كه به آن شيوه وارد شد اين بود كه بعيد است افراد سالم داوطلب انجام آزمايشي شوند كه سه سال زودتر از بروز علائم آنها رابا كابوس بيماري روبرو مي‌كند، آن هم وقتي كه دارويي براي درمان هم وجود ندارد.

علمي (1)**1354**1599