خبرگزاری انگلیسی «رویترز» یازدهم شهریور به نقل از منابع امنیتی نیجریه و شاهدان عینی گزارش كرد: تروریست های گروه «بوكوحرام» با یورش به شهر «باما» در 70 كیلومتری «مایدوگوری» مركز ایالت «بورنو»، به قتل و غارت پرداختند.
گرچه ارتش نیجریه در آغاز توانست مهاجمان را به عقب براند، اما آنان بار دیگر به همراه شمار بیشتری از جنگجویان بازگشتند و بخش های گسترده ای را تصرف كردند.
پس از گذشت 2 ماه از اعلام خلافت خودخوانده گروه تروریستی– بعثی «داعش» در مناطق زیر اشغال خود در عراق و سوریه، بوكوحرام نیز دوم شهریور در شمال شرقی نیجریه كه آن را زیر كنترل خود می داند، اعلام خلافت كرد.
اعلام خلافت اسلامی از سوی بوكوحرام با پیشروی این گروه در بسیاری از روستاها و در اختیار گرفتن مناطقی از شمال شرق نیجریه همزمان شده است.
گروه تروریستی بوكوحرام به سركردگی فردی معروف به «ابوبكر شیكائو» از زمان آغاز دور تازه حمله های خود در سال 2009 میلادی (1388 خورشیدی)، هزاران نفر را به قتل رسانده است و مهم ترین تهدید برای این كشور تولیدكننده نفت به شمار می رود.
به نوشته نهم شهریور روزنامه «العرب» چاپ لندن، پیروزی گروه تروریستی بوكوحرام و جنایات این گروه علیه غیرنظامیان و مسیحیان، بار دیگر توجه بین المللی را به وضعیت این گروه، دگرگونی های ایدئولوژیك جنبش های رادیكال، گسترش آثار درگیری با بوكوحرام و امكان پیشروی این گروه در نیجریه و دیگر كشورها جلب كرده است. اما با وجود چنین مساله ای باز هم جامعه جهانی برای به دام انداختن این گروه تندرو طرحی ندارد.
البته بوكوحرام بارها شمشیر خود را به روی مسلمانان كشیده و به بسیاری از مساجد و بزرگان دین اسلام هم حمله كرده است.
به نوشته این روزنامه، میان گروه های تندرو (افراطی) سراسر جهان از نظر اندیشه و شیوه های وحشی گری و راه های اعمال اقدام های ضدبشری شباهت های بسیاری وجود دارد.
وجود چنین شباهت هایی میان گروه های تروریست تندرو در سراسر جهان نشان از این دارد كه این گروه ها هدف یكسانی را دنبال می كنند و در رویای فرمانروایی بر بشریت هستند.
** پیدایش گروه بوكوحرام
تاریخ پیدایش جریان های سلفی در نیجریه به نیمه دوم دهه هفتاد قرن گذشته بر می گردد. در این دوران، گروهی با نام «ازالة البدعة و اقامة السنة: حذف نوآوری و برپایی سنت» پدید آمد كه به اختصار آن را «ازالة» می خواندند.
این گروه به دست شخصی سلفی به نام «اسماعیل ادریس» و با هدف رویارویی با بدعت ها و خرافاتی كه به دست فرقه های صوفیه رواج یافته بود، شكل گرفت.
سال 1995 میلادی (1374 خورشیدی) در شهر مایدوگوری، «ابوبكر لاوان» گروه «اهل السنه و الهجره: اهل تسنن و مهاجران» معروف به سازمان «الشباب المسلم: جوانان مسلمان» را راه اندازی كرد.
این گروه در آغاز به عنوان یك جنبش تبلیغی ظاهر شد تا اینكه در سال 2002 میلادی (1381 خورشیدی) «محمد یوسف» رهبری آن را بر عهده گرفت.
با گذشت زمان، این گروه پس از بارها تغییر نام به «جنبش طالبان نیجریه»، «المهاجرون» و «الیوسفیه» تحولاتی به خود دید تا اینكه در دوره های بعد «جماعة اهل السنة للدعوة و الجهاد: گروه اهل سنت برای دعوت و جهاد» و سپس «بوكوحرام» نام گرفت.
موسسان این گروه مدعی بودند نشر آموزه های پیامبر (ص) و اجرای قوانین اسلامی را در نیجریه كه نیمی از ساكنان آن مسیحی هستند، بر عهده دارند.
این گروه به مخالفت با آموزه های غربی شهرت یافت. بوكوحرام در زبان هوسایی به معنی «آموزش به شیوه غربی ممنوع» است. به همین سبب گروه بوكوحرام همیشه برای اقدام های تروریستی خود از توجیه های ایدئولوژیك استفاده می كند.
برای نمونه، رهبر كنونی این گروه اوایل امسال پس از ربایش نزدیك به 300 دانش آموز دختر از یكی از مدارس نیجریه اعلام كرد به هیچ وجه جایز نیست دختران در مدارس آموزش ببیند.
وی با انتشار بیانیه ای در شبكه های اجتماعی گفت: آنان بهتر است به جای مدرسه رفتن، ازدواج كنند.
** حمله های تروریستی گروه بوكوحرام
اگر چه این روزها همه توجه ها به یورش های داعش در عراق و سوریه جلب شده است، اما با نگاهی به بلوا آفرینی های بوكوحرام در نیجریه می توان گفت این گروه در انجام اقدام های وحشیانه و كشتار مردم گوی سبقت را از داعش ربوده است.
بر پایه گزارش پنجم شهریور مركز پژوهش های «ناطور» اردن، برخی اقدام های تروریستی بوكوحرام طی ماه های گذشته عبارتند از:
- بیست و چهارم تیر: یورش به روستای «دیل» در منطقه «اسكیرا اوب» و كشتن 38 نفر
- یكم مرداد : حمله به شهر «كادونا» و كشتن 75 نفر
- پنجم مرداد: ربودن همسر «امادو علی»معاون نخست وزیر كامرون و كشتن سه نفر دیگر
- هفتم مرداد: ویرانی پلی در شمال شرق نیجریه و كشتن هشت نفر و بمبگذاری در یك مركز تجاری و كشتن یك نفر
- بیست و هشتم مرداد: یورش به روستاهای «دوروا» و «مافورو» و كشتن 20 نفر
- دوم شهریور: حمله به یك مركز آموزشی در شمال نیجریه و ربایش 35 پلیس
**علت رشد گروه بوكوحرام در نیجریه
پدیده هایی چون فقر، بیكاری و فساد سبب شده است بوكوحرام زمینه مناسبی برای انتشار اندیشه های خود در نیجریه فراهم كند.
بر پایه گزارش پنجم شهریور مركز پژوهش های ناطور، چندین عامل از جمله وجود محیط مناسب سبب شده است بوكوحرام پایگاه خود را در ایالت بورنو در شمال شرق نیجریه قرار دهد و در درون جامعه این كشور تحرك داشته باشد.
بر پایه این گزارش، گسترش فساد و اختلاس های هدفمند و فرسودگی دولت «گودلاك جاناتان» رییس جمهوری نیجریه، یكی از علت های پاگیری بوكوحرام در این كشور است.
دیگر دلیل رشد این گروه، شكاف های اجتماعی و اقتصادی نیجریه است. منابع اقتصادی و درآمدهای نفتی در دست افراد صاحب نفوذ این كشور قرار دارد؛ در حالی كه دیگر شهروندان با دردهای بسیاری دست و پنجه نرم می كنند.
نزدیك به 60.9 درصد (60 ممیز نه دهم درصد) از جمعیت 170 میلیون نفری نیجریه با درآمد كمتر از 2 دلار در روز زندگی می كنند. این مساله در ایجاد نارضایتی ها و ریشه دواندن گروه بوكوحرام نقش داشته است.
شكست دولت در ساماندهی امور مسلمانان، از دیگر دلایل مطرح است. برای نمونه، بهمن پارسال دولت این كشور پوشیدن حجاب (روسری) در مدارس دولتی را ممنوع كرد.
به باور برخی ناظران، هواداری آشكار دولت از گروه های مسیحی كه بیش از 40 درصد از جمعیت نیجریه را شكل می دهند سبب شده است گرایش به تندروی میان مسلمانان روند رو به افزایشی داشته باشد. حتی این مساله سبب شده است رسانه های این كشور به جنایت های گروه بوكوحرام ضد مسیحیان بیشتر توجه كنند و اقدام این گروه علیه مسلمانان نیجریه را نادیده گیرند.
گرچه بیشتر اعضای دولت كنونی به ویژه رییس جمهوری مسیحی هستند اما طی دوره هایی كه قدرت در دست روسای جمهوری مسلمان قرار داشت باز هم به آموزه های اسلامی از سوی دولت بی اعتنایی می شد. به همین سبب این گروه توانست خود را به عنوان مدافع اسلام و مسلمانان معرفی كند.
** تشابه بوكوحرام و داعش
همسنجی اقدام های داعش در عراق و بوكوحرام در نیجریه آشكار می كند شیوه دهشت افكنی این 2 گروه شباهت های بسیاری به هم دارد. حتی هر 2 گروه، وحشی گری های یكدیگر را در ربایش و كشتن افراد تایید می كنند.
«جاكوب زن» پژوهشگر موسسه «جیمز تاون» آمریكا یكم شهریور به تارنمای «اخبار البلدان» یمن گفت: میان بوكوحرام و داعش به ویژه در زمینه اقدام های وحشیانه و افراط گرایی شباهت های بسیاری وجود دارد. بوكوحرام با اندیشه های سلفی خود تاكنون هزاران نفر را كشته است و همچون داعش در عراق و سوریه با تعصبات پوچ خود به كشتار مردم ادامه می دهد.
«كرم سعید» پژوهشگر مركز پژوهش های ناطور، هم پنجم شهریور نوشت: رهبر بوكوحرام، رفتارها و جنایت های داعش در عراق را تایید می كند. وی بیست و دوم تیرماه در یك ویدیو 16دقیقه ای خطاب به «ابوبكر بغدادی» رهبر گروه داعش و «ایمن الظواهری» رییس تشكیلات القاعده و «ملاعمر» رهبر جنبش طالبان، گفته است «برادرانم! خدا پشتیبان شما باشد».
در زمینه اقدام های وحشیانه و جنایت های تندروانه نیز میان این 2 گروه شباهت هایی وجود دارد.
در شرایطی كه گروه بوكوحرام برخی از روستاهای مسیحی نشین را در نیجریه آتش زد و با 200 دختر ربوده شده همانند بردگان رفتار كرد، داعش هم صدها تن از اقلیت های ایزدی و مسیحی شهر «موصل» در عراق را سر برید و زنان و دختران را به بردگی گرفت.
همچنین در شرایطی كه عناصر گروه داعش ده ها نفر و از جمله «جیمز فولی» خبرنگار آمریكایی را سر بریدند عناصر مسلح گروه بوكوحرام نیز دستكم 200 نفر از ساكنان منطقه «غوزا» در ایالت بورنو در شمال شرق نیجریه را به طرز فجیعی به قتل رساندند.
درباره اقدام هر 2 گروه در یورش به مسلمانان چه شیعه و چه سنی و كشتار آنان به بهانه كفر نمونه های بسیاری در دست است.
همچنین بوكوحرام با الگوبرداری از اقدام داعش در سرزمین عراق و شام، دوم شهریور در نیجریه اعلام خلافت اسلامی كرد.
نیجریه و سه كشور همسایه آن (كامرون، نیجر و چاد) پس از اعلام خلافت اسلامی شیكائو در ایالت بورنو نگرانی خود را اعلام كردند.
از این رو به نظر می رسد از نظر پایه های فكری، گرایش های اعتقادی، اهداف، راهبردها و شیوه های اجرایی میان داعش و بوكوحرام شباهت های بسیاری وجود دارد.
از اینرو به خاطر تاثیر مشترك این 2 گروه بر نابودی چهره واقعی اسلام، افزایش تبلیغات ضد اسلامی و اسلام هراسی غربی و رویگردانی از اسلام، نباید از خطر هیچ كدام از آنها غافل شد.
از اصغر یوسفی - گروه تحقیق و تفسیر خبر
پژوهشم**9278**1961**1358
تهران- ایرنا- بررسی اقدام ها و آثار جنایات گروه های تروریستی داعش در عراق و سوریه و بوكوحرام در نیجریه و كامرون از شباهت اندیشه ها، اهداف و راهبردهای آنها با یكدیگر نشان دارد.