همين كه امروز شاهدش هستيم. امروز مي بينيم كه برخي سعي دارند روند مذاكرات هسته اي را از پروسه اي بودن به پروژه اي بودن تقليل دهند و از اين تقليل تنها ارتقا جناح سياسي خود را مراد مي كنند و بس و آنچه كه در اين ميان مظلوم و مغفول واقع مي شود منافع ملي كشور است. كه البته نزد مردم و نخبگان هوشيار و ناظر قطعا چنين نخواهد بود.
بيش از يك هفته از حضور محمد جواد ظريف وزير امور خارجه و مذاكره كننده ارشد جمهوري اسلامي ايران در موضوع هسته اي،در شوراي روابط خارجي آمريكا و گفت وگوي وي با برخي انديشمندان مراكز تضارب افكار آمريكا گذشته است اما هنوز برخي چهره ها و رسانه هاي مخالف دولت و روند مذاكرات هسته اي، سخنان ظريف در اين نشست را دستمايه انتقادات گوناگون عليه دولت و مخالف خواني هايشان در خصوص روند مذاكرات هسته اي قرار داده اند.
به گزارش گروه تحليل پايگاه خبري اميدهسته اي، واضح و بديهي است آنچه مخالفان روند مذاكرات هسته اي به ظريف نسبت مي دهد، نشاني از واقعيت ندارد اما چه مي شود كرد وقتي كه حتي انتشار دقيق سخنان محمد جواد ظريف در شوراي روابط خارجي آمريكا و حتي توضيح برخي از مقامات دولتي با هدف شفاف سازي نيز نمي تواند مخالفان را قانع كند. چه اينكه مخالفان اساسا تنها آنچه كه خود مي خواهند مي شنوند و ظاهرا عمدي در نشنيدن توضيحات دارند.
به نظر مي رسد مخالفان به زعم خود در سخنان ظريف آن خطي را كه خود به دنبال آن بوده اند يافته اند و حالا به هيج قيمتي حاضر نيستند از اين خط تبليغاتي عليه دولت دست بردارند. و اين خط دقيقا همان خط انتخابات است.
اما پيش از همه لازم است بدانيم كه محمد جواد ظريف دقيقا در شوراي روابط خارجي چه گفت. ظريف در پاسخ به سوالي در خصوص تاثيرات احتمالي شكست مذاكرات هسته اي در سياست خارجي و سياست داخلي ايران گفت:«مسلما تاثيرگذار خواهد بود. چراكه ايران روندي را آغاز كرده است و براساس اين روند، هدف ما تغيير فضاي سياست خارجي دولت ايران بوده است. اما اگر امروز، به‌رغم تمام تلاش‌هاي ما براي توافق، در دستيابي به توافق هسته‌اي شكست بخوريم، مردم ايران فرصت دارند تا در انتخابات مجلس كه ١٦ ماه بعد برگزار مي‌شود، پاسخ شكست ما در مذاكرات را بدهند. آخرين باري كه ما براي توافق با غرب بر سر برنامه هسته‌اي‌مان تلاش كرديم - منظورم سال‌هاي ٢٠٠٤ و ٢٠٠٥ است - روي گشاده ما از سوي اتحاديه اروپا رد شد. چراكه اتحاديه اروپا به تنهايي با ما مذاكره نمي‌كرد و فردي در كاخ سفيد و فردي ديگر در وزارت امورخارجه آمريكا نشسته بود و از توافق ممانعت به‌عمل آورد. درست مثل برخي كه امروز، فارغ از اينكه توافق چه پارامترهايي داشته باشد، آن را نمي‌خواهند. در آن زمان وقتي مذاكرات شكست خورد، مردم ايران پاداش شكست ما در مذاكرات را در انتخابات با انتخاب رئيس‌جمهوري متفاوت دادند كه ٨سال در مسند ماند و مرا زودتر از موعد بازنشسته كرد.حالا من دوباره زنده شده‌ام فكر مي‌كنم خيلي اهميت دارد مراقب اين باشيم كه جامعه جهاني و به‌خصوص غرب، درحال ارسال چه پيامي به ايران است. آيا به دنبال توافق با ايران است. آيا روي گشاده ايران و نگاه رو به جلوي ايران پاسخ مثبت را دريافت خواهد كرد يا اينكه اين روي گشاده بار ديگر رد خواهد شد و من فكر مي‌كنم كه مردم ايران به اين پيام جامعه جهاني بر سر صندوق‌هاي راي پاسخ خواهند داد».
مخالفان دولت اما از قول وي نوشته اند: آقاي ظريف در شوراي روابط خارجي آمريكا موضع تاسف‌آوري گرفته و گفته است:«در صورت شكست مذاكرات ايران و ١+٥ دوستان ما در انتخابات مجلس آينده شكست مي‌خورند و جريان غرب‌ستيز در ايران، مجلس را در اختيار خواهند گرفت».
فارغ از اينكه اين ها كه از قول ظريف نوشته اند از زمين تا ثريا با اصل سخنان ظريف تفاوت دارد، اما نكته اي در اين ميان است كه توجه به آن خالي از لطف نيست و آن نكته اينكه دليل اصرار جريان مخالف دولت به ايجاد ارتباط ميان سخنان ظريف و انتخابات آينده مجلس چيست؟
واقعيت اين است كه انتخابات آينده مجلس شوراي اسلامي از اهميت ويژه اي برخوردار است و بديهي است كه هم جريان هاي سياسي متمايل به دولت و هم جريانات سياسي مخالف دولت براي پيروزي در آن برنامه ريزي كنند. در اين ميان جرياني سياستي خاص را در مذاكرات هسته اي به پيش مي برد كه عملا هم نتيجه اي براي كشور به دنبال نداشت و در انتخابات رياست جمهوري سال 92 در مقابل جرياني كه قائل به تغيير و تحولي در روند مذاكرات هسته اي بود شكست خورد.
در نتيجه آراي مردم بود كه امروز شاهد سياست جديد ايران در مذاكرات هسته اي هستيم. آنچه كه ظريف در شوراي روابط خارجي بر زبان آورد، دقيقا از همين منظر قابل ارزيابي است. ظريف صراحتا اعلام كرد كه؛«ايران يك بار در دولت سيد محمد خاتمي، با روي گشاده به غرب بر سر مذاكرات هسته اي به مذاكره نشست اما در نهايت با كارشكني طرف غربي اين مذاكرات به نتيجه نرسيد و مردم در انتخابات رئيس جمهوري را انتخاب كردند كه روندي متفاوت با رئيس جمهور قبلي در پيش بگيرد. امروز هم كه مردم بار ديگر به گشودن پنجره مذاكرات هسته اي به روي غرب، با انتخاب حسن روحاني راي داده اند، اين فرصت و اين حق را دارند كه در صورت كارشكني غرب، پاسخ غرب را در انتخابات آينده بدهند».
ظريف در هيچ بخشي از سخنانش مذاكرات هسته اي را به مسائل داخلي ايران پيوند نزد و از يكي به نفع ديگري، چنانچه مخالفان مي گويند، سوء استفاده نكرد. اتفاقا ظريف با سخناني زيركانه حافظه تاريخي غرب را بار ديگر زنده كرد و تلويحا خطاب به غرب اعلام كرد؛«بار ديگر فرصتي به شما روي آورده و اگر از اين فرصت استفاده نكنيد، در انتخابات بعدي پنجره اين فرصت بسته خواهد شد». اين فرصت چيزي جز به رسميت شناختن حق قانوني ايران براي برخورداري از برنامه صلح آميز هسته اي و لغو همه تحريم هاي غيرقانوني عليه ايران، نيست.
مخالفان ظريف را به استفاده از مذاكرات هسته اي به عنوان كمپين انتخاباتي متهم مي كنند و صراحتا مي نويسند كه؛ «تيم هسته اي توافق در مذاكرات را براي اهداف سياسي و انتخاباتي در داخل كشور لازم دارد». اگر بخواهيم خيلي خوشبينانه به اين ادعا بنگريم و نيت خواني نكنيم، بايد بگوئيم كه آنها كه چنين سخنان و چنين ايده اي را دنبال مي كنند و به دنبال تئوريزه كردن اين ايده در افكار عمومي هستند، به اشتباه يك نكته اساسي را نمي بينند.
نخست اينكه مذاكرات هسته اي مستقيما زير نظر رهبر معظم انقلاب هدايت مي شود و ايشان بارها حمايت خود را از ادامه مذاكرات و تيم مذاكره كننده هسته اي اعلام كرده اند.
دوم اينكه وزارت امورخارجه و سازمان انرژي اتمي كه دو بال مهم در مذاكرات هسته اي هستند در طول تاريخ فعاليت پس از انقلاب، وارد جناح بندي ها سياسي نشده اند. آنچه كه در وزارت خارجه و سازمان انرژي اتمي اهميت داشته و دارد و ديپلمات ها و متخصصان كشورمان به دنبال آن هستند حفظ منافع ملي كشور در سايه سه اصل عزت، حكمت و مصلحت است. بنابراين وارد آوردن اتهام هاي متفاوت به وزارت خارجه و سازمان انرژي اتمي راه به جايي نمي برد و اتهام ورود به جناح بندي هاي سياسي اتهامي نچسب و غيرمنصفانه است.
اما سوالي كه دراين بين مطرح مي شود اين است كه مخالفان دولت چه اصراري به پيوند زدن نتيجه مذاكرات هسته اي به سياست داخلي كشور دارند؟ فكر كردن به پاسخ اين سوال موجب مي شود كه به اين بيانديشيم كه كدام جناح سياسي بر روي شكست مذاكرات هسته اي و استفاده از پيامدهاي آن در انتخابات آينده مجلس شرط بندي كرده است؟ كدام جناح سياسي است كه با دامن زدن ، و تعبير و تفسير نادرست و قلب شده سخنان ظريف در شوراي روابط خارجي امريكاف سعي دارد تا زمينه را براي تضعيف جريان هاي حامي دولت در انتخابات اينده فراهم كند؟ كدام جريان است كه به دنبال شكل دادن افكار عمومي با استفاده از نتيجه مذاكرات هسته اي است؟پاسخ به اين سوال كاملا واضح و مبرهن است.
در واقع اين ظريف نبود كه مذاكرات هسته اي را به مسائل داخلي كشور پيوند زد. بلكه اين مخالفان دولت هستند كه بسيار سعي مي كنند كه اين اتفاق رخ دهد. چراكه آنها تنها راه بازگشت شان به قدرت را در شكست مذاكرات هسته اي مي بينند.اشتباه راهبردي اين دسته از مخالفان دولت اين است كه مذاكرات هسته اي را يك پروژه مي بينند و نه يك پروسه.
در حاليكه سخنان ظريف نيز در شوراي روابط خارجي امريكا ناظر بر نگاه پروسه اي به مذاكرات هسته اي بود. پروسه اي كه در زمان دولت سيد محمد خاتمي آغاز شد و تاكنون نيز ادامه دارد و در اين پروسه ممكن است اتفاقاتي رخ دهد و سياست كشور در خصوص شيوه مذاكرات تغيير كند. تغييري كه ممكن است در يك انتخابات رخ دهد. چه اينكه در انتخابات رياست جمهوري سال 84 و انتخابات رياست جمهوري سال 92، شاهد تغيير روند اين پروسه بوديم.
نگاه پروژه اي اما راه به منافع جناحي و گروهي مي برد. نگاه پروژه اي موجب مي شود كه برخي منافع جريان و جناح متبوع خود را بر اساس مذاكرات تعريف كنند. همين كه امروز شاهدش هستيم. امروز مي بينيم كه برخي سعي دارند روند مذاكرات هسته اي را از پروسه اي بودن به پروژه اي بودن تقليل دهند و از اين تقليل تنها ارتقا جناح سياسي خود را مراد مي كنند و بس و آنچه كه در اين ميان مظلوم و مغفول واقع مي شود منافع ملي كشور است. كه البته نزد مردم و نخبگان هوشيار و ناظر قطعا چنين نخواهد بود.
اول ** 1521
تهران - ايرنا - نگاه پروژه اي اما راه به منافع جناحي و گروهي مي برد. نگاه پروژه اي موجب مي شود كه برخي منافع جريان و جناح متبوع خود را بر اساس مذاكرات تعريف كنند.