به گزارش روز چهارشنبه ايرنا، در مراسم بزرگداشت و تجليل از حميد عاملي باباي قصه گوي راديو كه به همت دفتر كودك و نوجوان، كتابخانه و مركز اسناد پژوهشگاه و شهر كتاب مركزي به مناسبت هفته كتاب و كتابخواني برگزار شد، مشاور فرهنگي پژوهشگاه ميراث فرهنگي گفت: وقتي راديو شكل گرفت، روايت‌گري و قصه‌گويي توسط پيشكسوتان آغاز و ادامه پيدا كرد.
سيد احمد محيط طباطبايي افزود: ولي امروز، قصه و قصه گويي مساله مورد نياز ما نيست و به تدريج از برنامه‌هاي روزانه ما خارج شده است و والدين جوان، قصه‌گويي براي بچه‌ها را فراموش كرده‌اند، اگر هم اين كار را انجام دهند، عام نيست بلكه براي گروه‌هاي خاصي است و ساير مردم، شيوه‌هاي ديگري را براي سرگرمي و آموزش به بچه‌ها در نظر مي‌گيرند.
او تاكيد كرد: قصه‌گويي براي سرگرمي نيست بلكه شيوه‌اي قديمي و متداول براي انتقال فرهنگ است، شيوه‌اي كه باعث مي‌شود خيلي از مسايل مثبت به فرهنگ تبديل شود و بسياري از ناهنجاري‌ها از بين برود.
محيط طباطبايي، تعداد قصه‌گوها در اروپا را بيش از چهار هزار نفر و در ايران به تعداد انگشتان يك دست دانست و گفت: قصه‌گويي در اروپا، بخشي از آموزش و تداوم فرهنگي به حساب مي‌آيد، اين در حالي است كه ايران كه از قديمي‌ترين تمدن‌هاست، قصه‌گويي و روايت را اساس انتقال فرهنگ خود قرار داده است. ما حتي كتاب‌هايي مثل شاهنامه يا هزار و يك شب را از طريق روايت حفظ كرده‌ايم.
به گزارش روابط عمومي پژوهشگاه ميراث فرهنگي و گردشگري، وي تصريح كرد: قصه، به قدمت عمر بشر است و از غارها و جايي كه خانواده‌ها تشكيل مي‌شده‌اند، آغاز شده و آرام آرام به بخشي از جريان زندگي مردم تبديل شده است.
وي افزود: قصه‌ها در سطح عمومي و در بخش‌هاي خصوصي يعني بخش‌هايي كه حافظه مردم زنده نگاه داشته شده است از نسلي به نسل ديگر منتقل مي‌شود.
اين پژوهشگر همچنين گفت: تمام مفاهيم آموزشي در كشور و تمدني مثل ايران كه خاصيت منحصر به فردي دارد، از طريق قصه‌گويي منتقل شده است؛ در واقع ايران توانسته استقلال فرهنگي‌اش را با اين شيوه حفظ كند، در حالي كه استقلال فرهنگي مصر، روم و بين‌النهرين از بين رفته است. البته زبان فارسي هم در اين مسير، كمك بسيار زيادي كرده چون تم موسيقايي خاصي دارد و با شكل‌هاي ديگر روايت آميخته شده است.
اين محقق افزود: قصه، سن و سال نمي‌شناسد و قصه‌گو براي همه گروه هاي سني قصه مي‌گويد. حتي پيامبر اكرم (ص) براي اينكه نيت اصلي خود را بيان كند، مي‌گويد كه براي يادگيري شما بهترين قصه‌ها را در قرآن آورده‌ام.
وي اضافه كرد: به اين ترتيب، قصه، در شكل حماسه، تاريخ و باورهاي ديني، يك شيوه اصلي انتقال فرهنگ به حساب مي‌آيد و بايد بگويم كه ما امروزه با بحران قصه و قصه‌گويي مواجهيم و نمي‌توانيم شكل جديدي براي آن پيدا كنيم.
وي يادآورشد: در عين حال، متن ها و نوشته هايي در دنياي مجازي هم جاي آن را پر كرده كه بسياري از ما به آنها انتقاد داريم. اما جاي گله نيست وقتي كه جايگريني براي ادبيات غني روايي مان نداريم. قصه ها و روايت ها مي توانند ناهنجاري هاي جامعه را به هنجار تبديل كنند.
وي با اشاره به فيلم مستند كوچ عشاير كه سال ها پيش ساخته شده است، اظهار داشت: در اين فيلم صامت، شاهد شاهنامه خواني مردي از عشيره هستيم كه بر روي اسب رخ مي دهد و نشان از فرهنگ شاهنامه خواني حتي در هنگام كوچ دارد. حتي در زمان گلاب گيري و مشاغل مختلف هم قصه‌اي تعريف مي‌شود و اين ريتم نشان مي‌دهد كه قصه‌گويي در هنگام فعاليت اجتماعي نيز كاربرد دارد.
در ادامه اين مراسم، بخشي از يك داستان سي دي 'الاغ من دم نداره' با صداي مرحوم عاملي و زويا خليل آذر پخش شد و پس از آن، سيد محمد هاشمي، مدير انتشارات گزينه برتر سخنراني خود را آغاز كرد.
وي گفت: در سال 41 كه زنده ياد صبحي درگذشت، بسياري از افرادي كه به برنامه قصه‌هاي جمعه علاقه داشتند، ناراحت بودند و نمي‌دانستند چگونه مي‌توان خلا او را جبران كرد. اما حميد عاملي، سكان‌دار قصه‌گوي ايران شد و به لحاظ دوستي ديرينه‌اي كه با مرحوم صبحي داشت، كارهاي فاخري انجام داد.
وي ادامه داد: من ناظر بودم كه او چگونه عاشقانه و با علاقه، به داستان گويي مي‌پردازد. او در قصه‌هاي خود سعي مي‌كرد فرهنگ ايراني را زنده كند و كمال زندگي را به جوانان و نوجوانان بياموزد.
هاشمي افزود: به دفعات شاهد بودم كه تا ديرهنگام به كار نوشتن مشغول بود.آخرين اثر و داستان او نيز هزار و يك شب بود كه دو جلد بيشتر چاپ نشد و مابقي به صورت دست نوشته در كتابخانه‌اش بايگاني شده است.
وي اظهار اميدواري كرد كه اهالي فرهنگ و نشر كه در راس كار هستند، كتاب‌هاي او را منتشر كنند.
هاشمي گفت: با وجود تلاش‌هاي همسر وي، هيچ اقدامي تاكنون در اين باره صورت نگرفته است به خصوص كه حميد عاملي به غير از داستان‌هاي جذابش، شاعري بديهه‌گو و توانمند هم بود كه وقتي در جمعي قرار مي‌گرفت، آن مجلس را به خوبي در قالب شعر به تصوير مي‌كشيد.
شادمهر راستين، رييس انجمن فيلم‌نامه نويسان و رييس موسسه رسايش نيز درباره آشنايي خود با حميد عاملي گفت: من مرحوم عاملي را براي نخستين بار، از راديو شناختم. در آن زمان سرگرمي زيادي نبود و راديو يكي از سرگرمي هاي اصلي به شمار مي آمد.
وي اظهار داشت: هميشه فردي بايد باشد كه براي آدم‌ها قصه بگويد. اگر امروز، ما اضطراب داريم، به اين دليل است كه قصه‌گو نداريم. به نظر من دو نفر در زندگي آدم‌ها تاثير بسيار مهمي دارند. يكي، شخصي كه روايت مي‌كند و ديگري، فردي كه لالايي مي‌گويد و از آنجا كه اين دو نفر روزانه، 16 ساعت كار مي‌كنند، ما انسان‌هايي مضطربيم!
راستين ادامه داد: بنابر آخرين نظريات روايت در حوزه شعر و داستان، جامعه‌اي كه قصه و راوي نداشته باشد، جامعه نيست چون قصه است كه جامعه‌اي را به جوامع ديگر مي‌شناساند. فكر كنيد اگر يونانيان راوي نداشتند، چه اتفاقي مي‌افتاد! نه ايلياد و اوديسه‌اي وجود مي‌داشت و نه غربي! ما شايد بتوانيم از طريق دين و فرهنگ با جامعه مرتبط شويم ولي جامعه واقعي با راوي زنده است.
راستين در بخش ديگري به نقش راديو در قصه گويي اشاره كرد و گفت: در كشورهاي ديگر، گرايش جديدي به ايجاد راديو ايجاد شده و راديوي اينترنتي چيزي است كه غرب از ايجاد آن ناگزير شده است و همه اينها نشان مي‌دهد كه ما دوباره به روايت نياز داريم. حرف آخر اينكه ما به قصه‌گو نياز داريم.
وي از ليلا كفاش زاده و احمد محيط طباطبايي براي انگيزه‌هايي كه براي انتشار مجموعه صوتي قصه‌هاي حميد عاملي به او و همكارانش دادند، قدرداني كرد.
همسر مرحوم عاملي نيز گفت: از پژوهشگاه ميراث فرهنگي، شهر كتاب مركزي و موسسه سرايش تشكر مي‌كنم كه ميراث عاملي را نگهداري و بخشي از آنها را منتشر كردند چرا كه كتاب‌ها و لوح فشرده هاي او در حال از بين رفتن است.
فراهنگ ** 1883**1027
تهران - ايرنا - نخستين مجموعه قصه هاي حميد عاملي باباي قصه گوي راديو با عنوان ' الاغ من دم نداره' در قالب لوح فشرده رونمايي شد.