جايگاه مناسب جغرافيايي تونس زمينههاي فرهنگي گوناگون و قابل توجهي در اين كشور پديد آورده است كه يكي از آنها فراهم آمدن ظرفيت وتوان گفتوگو بين فرهنگها و اديان، ميان كشورهاي منطقه شمال آفريقا و خاورميانه و اروپاي غربي است.
افزون بر اين، قرار داشتن اين كشور در جايگاه يك حلقه ارتباطي مهم از ديرباز موجب افزايش توان تجارب و مبادلاتي تونس در قياس با بسياري از ديگر كشورهاي همجوار منطقه شده است.
با شروع موج استعمار زدايي در كشورهاي جهان سوم بعد از دهه60 ميلادي، تونس هم در برابر استعمار فرانسه ايستادگي كرد و در اين راه مقاومت هم از فرهنگ ملي و هم از فرهنگ اسلامي بهره جست. نخستين رئيس جمهوري تونس استقلال يافته حبيب بورقيبه بود كه همچنان در جامعه تونس سمبل مبارزه با استعمار محسوب ميشود. يكي از نزديكان او آقاي السبسي است كه اكنون با رأي مستقيم مردم تونس در جايگاه رياست جمهوري قرار گرفته است. وي بعد از انقلاب مردمي تونس حضور پررنگ و مؤثري در صحنه تحولات تونس داشته است.
تونس با تدبير و عقلانيتي منحصر بهخود توانسته از ميان امواج تندرو و افراطگرايي به ساحل امن همبستگي ملي برسد. چنين وضعيتي مديون چند عامل ايجابي و سلبي است. از عوامل ايجابي ميتوان به جايگاه ميانه تونس بين غرب و جهان اسلام از يك طرف و ميان افراطگرايي و تندروي مشرف بر شمال آفريقا از طرف ديگر اشاره كرد. بهنظر ميرسد ميانه روي و عقلانيت و خصلت داد و ستد در ميان مردم تونس به مدد كشور رسيده وگذار دموكراتيك و تعيين رئيس جمهوري و تقويت همبستگي مليرا تسهيل نموده است.
البته رفتار عقلاني جريان اسلامگراي النهضه به رهبري راشد الغنوشي را حتماً بايد بهعنوان يك عامل مهم سياسي در نظر گرفت. راشد الغنوشي با سنجش شرايط و آمادهسازي جامعه براي پذيرش توافق و تقويت همبستگي نقش ارزندهاي درگذار دموكراتيك جامعه تونس ايفا كرده است كه اين مهم در طول تاريخ نه تنها فراموش نخواهد شد بلكه ارزش آن با گذشت زمان بيشتر نمايان شده و موجب تثبيت بيشتر خود جريان النهضه در تونس نيز خواهد شد.
از نظرعوامل سلبي نيز بايد خاطرنشان كرد اگر چه تونس در شمال آفريقا قرار دارد و از اين رو همچنان مورد طمع كشورهاي بزرگ غربي از جمله امريكاست اما اين كشور بهدليل نداشتن منابع نفت و انرژي به سرنوشت ليبي دچار نشده است، ضمن اينكه تجربه و سرنوشت كشورهاي همجوار براي مردم و سياستمداران تونس پندآموز بوده است.
با اين تفاسير، موفقيت مردم تونس و حزب نداي تونس و همكاري جريان اسلامگراي النهضه با ديگر جريانهاي سياسي كشور سرنوشت شيريني براي مردم تونس رقم زده است كه تقويت همبستگي ملي كه در روند انتخابات شاهد بوديم نويد بخش آن است.
*نماينده سابق ايران در سازمان همكاريهاي اسلامي
*روزنامه ايران
اول**
تونس در شمال آفريقا از موقعيت مناسب ژئوپليتيكي و ژئوكالچري برخوردار است، اين كشور يكي از حلقههاي ارتباطي فرهنگ اسلام با فرهنگ غرب به حساب ميآيد.