۲۴ اسفند ۱۳۹۳، ۱۰:۰۶
کد خبر: 81541600
T T
۰ نفر

ترقه‌بازي و كم ‌رنگي فرهنگ‌ - هميلا بخشي *

۲۴ اسفند ۱۳۹۳، ۱۰:۰۶
کد خبر: 81541600
ترقه‌بازي و كم ‌رنگي فرهنگ‌ - هميلا بخشي *

كشورها، فرهنگ و آداب و رسوم آميخته با قدمت خود را دارند كه از يك نسل به نسل ديگر به ارث مي‌رسد. هر آداب و رسومي داراي معنا و مفهومي براي يك قوم در همه ي دنيا شناخته مي‌شود كه براي كودكان بيشتر لذت‌بخش بوده و باعث به‌ وجود آمدن خاطراتي در ذهن مي‌گردد.

مراسم چهارشنبه‌سوري از زمان‌هاي قديم به عنوان يكي از شيرين‌ترين جشن‌ها و آداب و رسوم ايران بوده كه متأسفانه در سال هاي گذشته ترقه‌بازي و صداهاي وحشتناك، فرهنگ اين سنت ديرين را كم‌رنگ كرده است. مواد آتش‌زا كه از محصولات شركت‌هاي خارجي بوده مشخص نيست چگونه در اين آيين جا باز كرده‌اند و باعث به‌وجود آمدن دوئلي براي افزايش هرچه بيشتر صداهاي وحشتناك شده‌اند كه به آرامي اين آيين بسيار زيبا را از بين برده است.

از ديگر مراسم‌ با معنا و مفهوم اين شب، شال‌كشيدن، قاشق‌زني، كوزه‌گري، فال حافظ، فال‌گوش و... است كه از مراسم چهارشنبه‌سوري به حساب مي‌آيند كه امروزه ديگر از آن خبري نيست و اينها جاي خود را به ترقه‌بازي و آتش‌افروزي‌هاي وحشتناك داده‌اند و جايي در اين آداب و سنن ندارند. ترقه‌بازي و آتش‌افروزي اين سال‌ها مانند بولدوزري ارزش‌هاي چندساله ما را تخريب كرده و آن سنت زيبا را كم‌رنگ كرده است.

بيشتر ما ايرانيان به‌خاطر داشتن نمادهاي فرهنگي دنيا اعتمادبه‌نفس بالايي داريم و به سنت‌ها و داشته‌هاي خود مي‌باليم ولي همه ي اين ارزش‌ها يا به شكل‌هاي نابجا از بين رفته‌اند و اگر والدين فقط دست روي دست بگذارند و تلاشي در جهت زنده نگه‌داشتن اين فرهنگ‌ها نكنند از اين رسوم چند صدساله فقط يك خاطره باقي مي‌ماند.

بايد ديد كه ما چگونه مي‌‌توانيم ترقه‌بازي و انفجار انواع و اقسام وسايل آتش‌زا را از كودكانمان دور كنيم، افراد بويژه والدين بايد كودكان را با فرهنگ و مراسم كشور آشنا كنند و در واقع آنها را از اين سبك برگزاري مراسم دور كنند. انسان‌هايي كه خاطراتي شيرين از دوران كودكي دارند، افرادي سازگارتر و به لحاظ رواني سالم‌تر هستند و برعكس افرادي كه خاطرات بدي از دوران كودكي دارند ذهن پرآشوبي دارند.

يكي از خاطرات خوب دوران كودكي مربوط به مراسم آخر سال و به دنبال آن عيد نوروز است. اين آداب و رسوم رنگ زيبايي به زندگي كودك مي‌دهد و اين قبيل مراسم علاوه بر خاطره‌اي خوش در ذهن كودك در رشد عاطفي و اجتماعي او نيز تأثير بسزايي دارد. بايد كودكان را تشويق كنيم تا در اين مراسم، شركت كنند و فلسفه هر كدام را براي آنها توضيح دهيم.

والدين بايد سعي كنند همه آداب و رسوم ملي كه به قدمت فرهنگ بر مي‌گردد را به جا آورند، جشن‌ها و شادي‌هاي ملي ارتباط افراد با يكديگر را عميق مي‌كند. بسياري از مسائل تربيتي به صورت غيرمستقيم و به شكل عملي توسط اين آداب و رسوم به كودكان آموزش داده مي‌شود. بسياري از خانواده‌ها از اين كه كودكان به واسطه فرهنگي با آنها فاصله زيادي دارند ابراز نگراني مي‌كنند، پس بايد آنها را با فرهنگ و رسوم كشورمان آشنا كنيم و با اجراي مراسم گوناگون و اهميت دادن به فلسفه آنها بتوانيم نقش مهم اين آداب را در زندگي فرزندان روشن كنيم.

بخش زيادي از رشد اجتماعي فرزندان از راه مشاهده و شركت در اين مراسم است و حفظ آداب و رسوم براي سلامتي روان و رشد فردي و اجتماعي فرزندانمان ضروري است، بايد از اين طريق به حفظ هويت ملي خود كمك مي‌كنيم.

*روان شناس

منبع: روزنامه ايران 24/12/1393