اگر قرار برعقب نشینی بود 1.5 سال پیش به نتیجه می رسیدیم

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا ، بهروز كمالوندی در نشستی كه به منظور تدوین بیانیه سوئیس در محل پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد ،

غنی سازی را از دستاوردهای مهم مذاكرات هسته ای عنوان كرد .

وی اظهارداشت: ایران هم اكنون یكی از 10 كشور دارای صنعت غنی سازی است. در حال حاضر كره جنوبی كه برای امارات نیروگاه می سازد هم اجازه غنی سازی ندارد . در زمان شاه هم ایران با عضویت در یورودیف چنین حقی نداشت حتی كشورهایی همچون ایتالیا و اسپانیا هم غنی سازی نمی كنند.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی تاكید كرد: در چنین شرایطی این هدف به لحاظ فنی محقق شده كه باید از نظر حقوقی هم در جهان تثبیت شود.

وی گفت:: اشتباهی كه در گذشته وجود داشت این بود كه می گفتند حق ما را به رسمیت بشناسید در حالی كه حق مسلم همانند حق حیات است و نیاز ندارد به رسمیت شناخته شود بلكه باید موانع برای عدم استفاده از این حق برداشته شود.

به گفته كمالوندی ، ما در واقع برای طرف مقابل حقی قایل شدیم كه اساسا حقی نداشت و بعضا حتی جزو شروط مذاكره شده بود و این اشتباه استراتژیك بود البته در آن موقع فضا باز نبود كه درباره آن صحبت كنند گروهی محدود صحبت می كردند و خبری هم نمی شد اما الان خبری می شود



** مذاكره با 1+5 چگونه شكل گرفت

وی در این نشست ضمن تشریح فضای سیاسی بین الملل ، مجموع شرایطی را كه منجر به شكل گیری مذاكرات بین ایران و گروه 1+5 شد ، تحلیل كرد.

كمالوندی گفت: با توجه به تغییراتی كه در عرصه سیاسی به وجود آمده ما می توانیم یك رویكرد تقابلی را با قدرت های بزرگ تقویت كنیم كه البته براساس آن می توانیم در حوزه هایی یارگیری هم بكنیم اما این یارگیری بین دولت ها نیست بلكه بین مردم است.

وی یادآور شد: درست است كه توجه ما به ملت ها است اما باید روش كار را به خصوص با دولت های قدرتمند بدانیم و حالت خصمانه را به حالت رقابت توام با نگرانی تبدیل كنیم و دیپلماسی ما زمانی موفق است كه سطح خصومت را به حداقل ممكن كاهش دهد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی موضوع هسته ای را از جمله موضوعاتی عنوان كرد كه طی 10 سال اخیر ایران و كشورهای قدرتمند برسر آن اختلاف داشته اند و یادآور شد: در مساله هسته ای رویكرد تقابلی این است كه هر دو طرف هر كاری خواستند بكنند كه این وضعیت تشدید تحریم ها، فشارهای اقتصادی و تهدید نظامی را به همراه دارد. البته این رویكرد حسن هایی همچون ایجاد انگیزه و تلاش برای اتكا به خود را دارد .

كمالوندی اضافه كرد: قدرت های بزرگ در تقابل با ایران در پرونده هسته ای به اهداف خود نرسیدند به طوری كه نه تنها صنعت هسته ای ایران متوقف نشد بلكه توسعه هم یافت اما مشكلاتی را برای ما در حوزه های اقتصاد، تكنولوژی و سرمایه گذاری ایجاد كردند.

سخنگوی سازمان ا نرژی اتمی رویكرد دیگر در قبال پرونده هسته ای را مذاكره عنوان كرد كه براساس آن دستاوردها را حفظ می كنیم و نگرانی های طرف مقابل را به حداقل می رسانیم. این مبنای مذاكرات بوده است و به نظر می رسد روش عاقلانه ای است كه به نفع طرف مقابل نیز است چرا كه آمریكا نیاز به مدیریت جهان برای تامین منافع خود دارد و احساس می كند جمهوری اسلامی ایران در جاهایی ضرباتی به این منافع وارد می كند.

** احساس مبهم آمریكا نسبت به ایران



وی ادامه داد: تلقی آمریكایی ها این است كه وضعیت موجود به نفعشان نیست چرا كه قدرت فائقه قابل اتكایی در خاورمیانه وجود ندارد و در چنین شرایطی بدترین وضعیت فرایندهای غیرقابل پیش بینی است در واقع آنها وارد تونلی می شوند كه بتوانند انتهای آن را ببینند.

به گفته كمالوندی آمریكایی ها احساس می كند كه بازی ایران از نظر اقتصادی، ارزشی و نظامی مبهم است و نمی توانند حتی بر روی خصومت دایم ایران حساب كنند در چنین شرایطی مذاكره به نفع هر دو طرف است به طوری كه در عین حال كه خصومت ایدئولوژیك دارند وارد گفت و گوهای ارزشی و انتحاری می شوند.

وی با بیان این كه ایران در چنین شرایطی از وضعیت بهتری نسبت به طرف مقابل برخوردار است اظهارداشت: مذاكرات با چنین دیدی در طول یك سال و نیم اخیر پیگیری شده و استراتژی این دور از مذاكرات متفاوت با گذشته است.

** برداشت غلط از دنیا



كمالوندی یادآور شد: در گذشته تلقی دوستان ما این بود كه موضوع در ابعاد فنی و حقوقی پیگیری شود به طوری كه اگر از آژانس گواهی صلح آمیز بودن صنعت هسته ای را بگیریم دیگر كار تمام است . در حالی كه این برداشت غلطی از وضعیت دنیا است. آژانس تشكیلات حرفه ای است و همانند سایر سازمان های بین الملل تحت نفوذ قدرت های جهانی است حتی سازمان هایی همچون ILO و فائو تشكیلاتی هستند كه سیاسی رفتار می كنند. در این كه دبیركل سازمان ملل متحد و مدیركل آژانس بین المللی انرژی اتمی پست های سیاسی هستند تردیدی نیست . در چنین شرایطی مذاكرات صرفا حقوقی به معنای تلف كردن وقت است.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی یادآور شد: البته در آن موقع هم گفته می شد كه همزمان هم كار سیاسی و هم كار با آژانس پیگیری شود و همین شرایط باعث شد كه مذاكرات شروع شود.

** ایده صالحی



معاون رییس سازمان انرژی اتمی با بیان این كه ایده فوق مربوط به دكتر صالحی بود اضافه كرد: از طرف دیگر حرف اصلی و طرف اصلی دعوای ما آمریكا بود. با وجود تقابلی كه از نظر مبانی ایدئولوژیك داشتیم ایشان از رهبری اذن گرفتند تا با آمریكایی ها مذاكره كنند . قرار شد فقط در مورد پرونده هسته ای مذاكره شود و زمانی كه ایشان وزیر بودند مذاكرات شروع شد.

معاون سازمان انرژی اتمی تصریح كرد: در اولین جلسات مشخص شد كه ما درست تشخیص داده ایم و باید دعوای خود را با آمریكا حل كنیم و این استراتژی ما شد كه البته مورد اعتراض چین و روسیه هم قرار گرفت.

** شتاب مذاكرات در دولت جدید



كمالوندی با بیان این كه در دولت جدید مذاكرات هسته ای در سطح بالاتر و با شتاب بیشتری انجام شد اضافه كرد: استراتژی ما این بود كه در خلال مذاكرات دستاوردهای خود را حفظ كنیم و نگرانی های طرف مقابل را به حداقل برسانیم. هر چند طرف مقابل به این جمع بندی رسیده كه صنعت هسته ای ایران مانند لیبی وارداتی نیست.

به گفته كمالوندی ، دلیل عمده آنها برای مذاكره هم همین بود و اگر می توانستند با حمله مشكل را حل كنند این كار را می كردند. در واقع آنها از طریق مذاكره به دنبال دستیابی به اهداف خود هستند و استراتژی ما هم رساندن نگرانی آنها به حداقل بود.

وی یادآور شد: در طول یك سال و نیم گذشته اهداف ما به طور جدی پیگیری شد و آثار آن را هم می بینیم اگر قرار بود عقب نشینی كنیم یك سال و نیم پیش به نتیجه می رسیدیم و اصرار ما بر مواضع باعث طولانی شدن مذاكرات شد و آنچه می خواستیم تقریبا به دست آورده ایم.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی با تاكید بر این كه از نظر فنی نگاه سازمان انرژی اتمی این بود كه صنعت هسته ای ما شادابی خود را حفظ كند و بتوانیم با محدود كردن دوباره آن را احیا كنیم ، اظهارداشت: ما به اهداف خود دست یافته ایم به طوری كه صدمه جدی به صنعت هسته ای كشور وارد نشود.

** غنی سازی ؛ دستاورد مهم مذاكرات



كمالوندی غنی سازی را از دستاوردهای مهم مذاكرات هسته ای عنوان كرد و اظهارداشت: ایران یكی از 10 كشور دارای صنعت غنی سازی است در حال حاضر كره جنوبی كه برای امارات نیروگاه می سازد اجازه غنی سازی ندارد و در زمان شاه هم ایران با عضویت در یورودیف چنین حقی نداشت حتی كشورهایی همچون ایتالیا و اسپانیا هم غنی سازی نمی كنند. در چنین شرایطی این هدف به لحاظ فنی حاصل شده كه باید از نظر حقوقی هم در جهان تثبیت شود.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی ادامه داد: اشتباهی كه در گذشته وجود داشت این بود كه می گفتند حق ما را به رسمیت بشناسید در حالی كه حق مسلم همانند حق حیات است و نیاز ندارد به رسمیت شناخته شود بلكه باید موانع برای عدم استفاده از این حق برداشته شود.

به گفته كمالوندی ، ما در واقع برای طرف مقابل حقی قایل شدیم كه اساسا حقی نداشت و بعضا حتی جزو شروط مذاكره شده بود و این اشتباه استراتژیك بود البته در آن موقع فضا باز نبود كه درباره آن صحبت كنند گروهی محدود صحبت می كردند و خبری هم نمی شد اما الان خبری می شود و چیزهایی خواسته می شود كه حتی در آمریكا هم وارد جزییات نمی شود.

** كار حقوقی و پرستیژی دولت ها



كمالوندی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: قرار ما این بود كه حقوق خود را حفظ و تثبیت كنیم و آن را ادامه دهیم. ابتدا محدودیت‌هایی اعمال می‌شود اما زمانی كه خیالشان راحت شد و محدودیت‌ها رفع شد می‌‌توانیم آن را توسعه دهیم.

وی یادآور شد: در حال حاضر 6 قطعنامه لازم الاجرای ذیل فصل هفت منشور سازمان ملل متحد و در قالب ماده 41 قابل اجراست كه این موارد جزو حقوق آمره محسوب می‌شود. اگرچه دولت‌ها و ملت‌ها و هیچ كشوری را نمی‌توان ملزم به امضای قرارداد كرد اما عدم امضا به مخاطره انداختن برستیژ دولت‌هاست.

معان سازمان انرژی اتمی خاطرنشان كرد: این كه صدام بیانیه الجزایر را پاره كرد ، كار غیرحقوقی نكرد و دولت‌ها به لحاظ حقوقی می‌توانند هر كاری بكنند اما به علت حفظ وضعیت و جایگاهشان آن را نمی‌كنند. در واقع توافقات همانند امضاهای اول ازدواج است و اگر قرار باشد دو نفر نخواهند با هم زندگی كنند ، این امضاها هم كار چندانی پیش نخواهند برد.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی اضافه كرد: مهم‌ترین دستاورد ما غنی‌سازی بود كه بیستم فروردین‌ماه 1385 دانشمندان ما UF6 را تولید كردند و این بزرگترین كار بود و از دید آنها كسی كه این كار را كرد برای غلیظ كردن آن كار سختی پیش‌رو ندارد و فقط لازم است تصمیم بگیرد.

** نگرانی ها از سال 85 شروع شد



معاون رییس سازمان انرژی اتمی با بیان این كه در واقع نگرانی آنها از سال 85 شروع شد، گفت: شما به‌عنوان یك قدرت منطقه‌ای زمانی می‌توانید بازیگر موثری باشید كه نگرانی‌ها را تا حدودی برطرف كنید. نگرانی‌ها در حد غنی‌سازی 20 درصد بود كه ما گفتیم داوطلبانه تولید نمی‌كنیم. از طرف دیگر ما به عدد 6 هزار سانتریفیوژ رسیدیم كه هزارتای آنها در فردو هستند و همه تاسیسات آن هم حفظ می‌شود ، در واقع قرار نبود فردو جایگاه اصلی غنی‌سازی ما شود.

كمالوندی خاطرنشان كردكه به جای سانتریفیوژ عبارت سو كه به معنای میزان قدرت جداسازی ایزوتوپ‌ها توسط یك ماشین در طول یك سال است ، مدنظر قرار گرفت و این كه گفته می‌شود 6 هزار شد هزار تا و در چنین شرایطی سر ما كلاه رفته ، درست نیست.

وی ادامه داد: الان 9 هزار و 400 سو داریم كه یك بیستم 190 هزار سو است . البته این رقم سوخت مورد نیاز برای 16 روز است و اگر ما برای 10 روز هم سوخت داشته باشیم اتفاقی نیفتاده است.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی یادآور شد: ما حتی 20 هزار دستگاه سانتریفیوژ داریم كه از زمان آقای جلیلی به اینها گاز تزریق نشده است. حتی اگر ما برای 7 یا 8 سال انباشت كردیم ، با اتمام قرارداد طی یك سال اینها را می‌سوزاندیم.

وی در ادامه گفت: طرف مقابل حتی نمی‌گذاشتند موانع دوره‌های آموزشی برطرف شود. از طرف دیگر نمی‌توان مواد هسته‌ای را از بازار سیاه خریداری كرد. دستگاه‌هایی ما خریداری كردیم كه معیوب بود و از اول هم فرض ما این بود كه همه اینها معیوب است و انواع بررسی‌ها را روی آنها انجام می‌دادیم و بعد از اطمینان استفاده می‌كردیم.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی افزود: این اقدامات انرژی زیادی را از ما می‌برد كه البته تجربه خوبی برای ما بود. آنها دستگاه‌ها را معیوب می‌كردند به طوری كه دستگاهی كه قیمت آن برای مثال 5 تومان بود درون آن مدار انفجاری با قیمت بسیار بالا درون آن تعبیه می‌كردند. هنوز هم هست و ما اینها را آزمایش و اسكن می‌كردیم یا برای مثال سیستم برق را عوض می‌كردند. با این حال اینها برای ما تجربه شد. ما می‌توانیم با همین وضعیت هم اگر دستور مقامات بالا باشد ، ادامه دهیم اما اگر مصالح بزرگتری است می‌توانیم محدودیتی كه توفقی ایجاد نكند و شادابی صنعت را كم نكند ، بپذیریم.

كمالوندی ادامه داد: مهم‌ترین عامل برای حفظ شادابی صنعت هسته‌ای ، تحقیق و توسعه است كه اتفاقا یكی از علل طولانی‌شدن مذاكرات همین امر بود. آنها فكر می‌كردند كه ما خسته می‌شویم اما این اتفاق نیفتاد و ما در تحقیق و توسعه محدودیتی را نپذیرفتیم كه باعث عقب‌افتادگی شود و می‌توانیم در تحقیق و توسعه بر روی ماشین‌های IR4 ، IR5 ، IR6 ، IR8 و حتی IR‌های بعدی كار كنیم و این كار انجام خواهد شد. این در حالی است كه آنها می‌خواستند سانتریفیوژها نباشد. در این شرایط IR1 خوب است و ما بعد از آن جهش داشتیم و انواع آزمایشات را انجام دادیم.

وی با بیان این كه ماندن بر روی IR1‌ اشتباه بود ، حركت به سمت سانتریفیوژهای دیگر را از دیگر برنامه‌های سازمان عنوان كرد و اظهار داشت: با رفع محدودیت‌ها ، ظرفیت 190 هزار سو بعد از اتمام محدودیت 10 ساله ایجاد خواهد شد و ما برنامه‌ریزی كرده‌ایم چطور كار كنیم و اینها را به تولید برسانیم.

معاون سازمان انرژی اتمی با بیان این كه افق ما رسیدن به حداقل 190 هزار سو و بلكه یك میلیون سو است ، اظهار داشت: در حال حاضر توافقات برای احداث دو نیروگاه انجام شده است و این نیروگاه‌ها 10 سال زمان می‌برد تا به بهره‌برداری برسد. ما طی این مدت زیرساخت‌های لازم را برای این نیروگاه‌ها ایجاد می‌كنیم و بنای ما رسیدن به 5 هزار مگاوات در یك افق 25 ساله است كه قدم بزرگی برای كشور است.

كمالوندی تصریح كرد: در حوزه‌های دیگر مثل پزشكی ، علمی و دانشگاهی محدودیتی نداریم و در بخش نیروگاهی هم به‌دنبال نیروگاه‌هایی هستیم كه هم زودتر بومی‌سازی شود و هم در زمان كمتری به بهره‌برداری برسد.

وی خاطرنشان كرد:‌ ما فردو را برای ضمانت نطنز می‌خواستیم و اهمیت استراتژیك دارد. غنی‌سازی در فردو 3 هزار و 400 سانتریفیوژ است كه این رقم یك و نیم درصد 190 هزار سو است.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی یادآور شد: ما بخش مهمی از سانتریفیوژها و تاسیسات را حفظ كردیم و ماشین‌ها قرار است بدون تزریق بچرخد. ما در فردو آنچه می‌خواستیم به‌دست آورده‌ایم و تاسیسات را حفظ كرده‌ایم . اگر آنها خلف وعده كردند ، اولین جایی كه فعال می‌كنیم اینجا باشد.

وی با بیان این كه نطنز هم فعالیت خود را انجام می‌دهد ، اظهار داشت: فعالیت این سایت 9 هزار و 400 سو بود كه 5 هزارتا انجام می‌دهد و در كل تاثیری ندارد.

وی همچنین درخصوص شفاف‌سازی و پروتكل الحاقی و با بیان این كه اینها مربوط به وزارت امور خارجه و مجلس است ، اظهار داشت: در همه جای دنیا تاسیسات اتمی مانند اتاق ICU و CCU است و دسترسی به آنها قواعدی دارد.

كمالوندی درخصوص دسترسی مدیریت شده اظهار داشت: ما در این زمینه و درخصوص مكانیزم‌های آن بحث می‌‌كنیم و مباحث تمام نشده است و مذاكرات تمام نشده و فشارهایی بر روی ما بوده و مذاكره‌كنندگان ما مقاومتی خوبی دارند.

** پروتكل الحاقی به شرط تصویب مجلس



وی درخصوص راستی‌آزمایی اظهار داشت: ما به‌دنبال مكانیزم‌های این امر هستیم. پروتكل الحاقی هم جزو مذاكرات و موضع بحث است به شرطی كه مجلس تصویب كند و در اختیار دولت نیست. البته دولت می‌تواند آن را داوطلبانه اجرا كند. در این زمینه هنوز موضوعات تمام نشده است.

معاون سازمان انرژی اتمی با بیان این كه طرف غربی در قابل PMD نامردی كردند ، اظهار داشت: سوالات این بخش مربوط به گذشته بود و حتی اگر كسی مطالب آن را نخواند مفهوم ضمنی آن احتمال كارهای نظامی است كه این مساله مورد اعتراض ما بوده است. البته اینها زرنگی تبلیغاتی است و خدعه‌هایی است كه بعضا نخ‌نما شده و در تبلیغات هم جواب نمی‌دهد.



** خاكریز رفع تحریم ها



به گفته كمالوندی، در زمینه رفع تحریم‌ها فعلا خاكریزی كه گرفتیم این است كه كل تحریم‌های اقتصادی ، بانكی و بیمه لغو شود ؛ بدین‌صورت كه اول 6 قطعنامه لغو شود و بعد تعدادی از تحریم‌ها را بر اساس توافق ممكن است نگه دارند.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی درخصوص استراتژی اطلاع رسانی درباره مذاكرات هسته‌ای ، اظهار داشت: حتی اگر ما در خلال مذاكرات 90 درصد بگیریم و آنها 10 درصد ، طرف مقابل طوری وانمود می‌كند كه همه چیز را گرفته است. تا اینجا ایرادی ندارد اما نگرانی ما این است كه دوستان ما باورشان بشود كه ما اینها را از دست داده‌ایم. گلایه ما از دوستان این است كه منابعی كه تا دیروز پیش آنها اعتبار نداشت به آنها استناد می‌كنند و آنها فكت‌شیت آمریكایی را ملاك قرار می‌دهند در حالی كه آمریكا مواضع خود را و چیزی را كه می‌خواهد به‌دست آورد در آن بیان كرده است.

سیام**2021**9132**د. الف** 1553