به گزارش ایرنا، رفع معضل سوء تغذیه، لاغری و كوتاه قدی یك پنجم كودكان زیر پنج سال سیستان و بلوچستان با توجه به اهمیت موضوع نیازمند یك برنامه جامع و دراز مدت با تامین منابع مالی و نیروی انسانی مورد نیاز است.
سوء تغذیه ناشی از رژیم غذایی نامتعادل است و كسانی كه این مشكل را دارند یا غذای خیلی كم یا خیلی زیاد مصرف می كنند و در هر دو صورت در رژیم غذایی آنان یك یا چند ماده مغذی وجود ندارد.
این مشكل زمانی بروز می كند كه بدن غذای كافی برای رشد و سالم بودن را دریافت نكند.
سیستان و بلوچستان به عنوان پهناورترین استان از جمله مناطق محروم كشور است كه هم اینك از نظر سوء تغذیه در شرایط بحرانی به سر می‌برد به طوری به گفته بسیاری از مسوولان و كارشناسان حوزه بهداشت و درمان بسیاری ازكودكان استان از وجود این اختلال رنج می برند.
با توجه به اهمیت سوء تغذیه كه یك مشكل بین بخشی است می توان با اشتغال زایی و كمك به افزایش درآمد مردم، آموزش، فرهنگ سازی مناسب، توسعه كشاورزی مطلوب و دیگر فاكتورهای تاثیر گذار در زمینه پیشگیری و رفع سوء تغذیه و ناامنی غذایی اقدام كرد.
برای ریشه كنی سوء تغذیه در سیستان و بلوچستان با توجه به شرایط بحرانی آن طراحی و اجرای یك برنامه جامع و دراز مدت ضروری است و در این زمینه نخستین گام تامین منابع مالی و انسانی مورد نیاز این برنامه است تا دیگر در این استان شاهد بروز این مشكل و عوارض ناشی از آن نباشیم.
به گفته برخی از بانوان ساكن در نقاط مختلف سیستان و بلوچستان؛ فقر، بی سوادی، كمبود درآمد خانوار و نبود آشنایی با غذاهای مقوی از مهمترین عوامل بروز سوء تغذیه، لاغری، كم وزنی و كوتاه قدی در كودكان استان است.
تغذیه درست، دریافت ویتامین ها و مواد مغذی از مهمترین عوامل حفظ و تامین سلامت افراد است و رعایت اصول تغذیه در زنان و دختران نقش مهمی در جلوگیری از بروز مشكلات برای كودكان در آینده خواهد داشت.
به عقیده كارشناسان، زنان و دختران به ویتامین و آهن بیشتری نسبت به مردان نیاز دارند و در صورتی كه این نیاز تامین نشود به سرعت در معرض ابتلا به كم خونی و فقر آهن قرار می گیرند.
شماری از بانوان استان در گفت و گو با خبرنگاران ایرنا، تغذیه نامناسب و بهره مند نبودن از غذاهای با كیفیت را عامل اصلی بوجود آمدن مشكلات جسمی برای این قشر عنوان كردند.
مریم شهنوازی، یكی از شهروندان گفت: كمبودهای ناشی از تغذیه سبب شده تا بانوان ساكن سیستان و بلوچستان زایمان های پرخطر داشته باشند و به همین دلیل آمار مرگ و میر مادران در این استان نسبت به شاخص های استاندارد افزایش یابد.
به گفته وی، مشكل سوء تغذیه بیشتر به خانوارهای ساكن در اطراف و مناطق حاشیه ای شهرهای استان مربوط می شود، زیرا بیشتر ساكنان این مناطق از درآمد بسیار پایینی برخوردارند، به طوری كه برخی از آنان بعضا فقط با درآمد یارانه ها زندگی می‌كنند و هزینه خرید مواد غذایی مناسب را ندارند.
آسیه مهرانفر به عنوان یك بانوی شاغل استان معتقد است رعایت تنوع، تعادل و مقدار در برنامه غذایی روزانه به حفظ و تامین سلامتی بانوان به ویژه زنان باردار كمك می كند.
وی اظهار كرد: تغذیه نقش مهمی در تكامل جسم و توانمندی های ذهنی و جسمی انسان دارد و باید به آن اهمیت داده شود.
وی گفت: بسیاری از بانوان ساكن در نقاط مختلف سیستان و بلوچستان از اصول مهم تغذیه ای خود هیچ گونه اطلاع و شناختی ندارند.
به گفته وی نه تنها در سیستان و بلوچستان بلكه در سراسر كشور ، سوء تغذیه و كمبود پروتئین از شایع ترین مشكلات در دوران كودكی بوده كه سبب كوتاهی قد و كم وزنی كودكان، كاهش توان سیستم ایمنی بدن و افزایش ابتلا به بیماری های مختلف می شود.
وی گسترش بیماری های متابولیك نظیر قلب و عروق، دیابت، انواع سرطان ها و چاقی در شهرها را از عوامل عمده مشكلات ناشی از تغذیه نامناسب برشمرد.
یكی از كارشناسان بهداشت تغذیه با اشاره به عوامل كوتاهی قد و كم وزنی كودكان، ناآگاهی را نیز مزید بر علت می داند و می گوید: شماری از زنان روستایی استان با وجودی كه طلا، جواهرات و زیورآلات گران قیمت با میلیونها تومان ارزش را به همراه خود دارند اما خود و فرزندانشان دچار سوء تغذیه هستند؛ این زنان پوشیدن لباسهای گران قیمت دست دوز به اصطلاح محلی (دس دوچ)، استفاده از انواع زیورآلات، النگو، گوشواره و انگشتر را مقدم بر تغذیه می دانند.
یكی از این زنان روستایی ساكن جنوب سیستان و بلوچستان می گوید: برای صبحانه، ناهار و شام مواد غذایی و خوراكی لازم را تهیه و مصرف می كنیم؛ این گونه نیست كه گرسنه بمانیم، اما نمی دانیم در هر وعده غذایی، چه نوع خوراكی را مورد استفاده قرار دهیم.
اسما ملازهی گفت: اگر از طریق تلویزیون رژیم غذایی مناسب برای مادران و كودكان استان توصیه و اطلاع رسانی شود، خانواده ها به جای مصرف خوراكی های تكراری، مواد غذایی سالم و مقوی را خریداری و مصرف می كنند.
فقر مالی خانواده ها در سیستان و بلوچستان از عوامل عمده به وجود آمدن مشكلات تغذیه ای و ابتلا به انواع بیماری ها محسوب می شود.
عصمت بلوچی یكی دیگر از بانوان استان كه دو فرزندش مشكل سوء تغذیه دارند گفت: همسرم با شغل كارگری نمی تواند هزینه های آب، برق، تلفن و پوشاك اعضای خانواده را تهیه كند و درآمد كافی برای خرید انواع مواد غذایی، سبزیجات و میوه نداریم.
پریسا میربلوچزهی یكی دیگر از زنان استان بیان كرد: بسیاری از خانوارهای استان به دلیل مشكلات مالی به گروه های اصلی مواد غذایی شامل نان و غلات، گوشت، حبوبات، تخم مرغ، مغزها، شیر و لبنیات، میوه ها و سبزی ها دسترسی ندارند و دستگاه های بهداشتی نیز در این زمینه اطلاع رسانی كافی را انجام نمی دهند.
وی می گوید: بسیاری از خانواده های روستایی استان فقط با یارانه نقدی روزگار می گذرانند و سبدهای غذایی كه توسط كمیته امداد برای فرزندانشان داده می شود قبل از رسیدن به كودكانشان مورد مصرف دیگر اعضای بزرگ خانواده قرار می گیرد و چیزی برای بهبود كودك دچار سوء تغذیه باقی نمی ماند.
بیش از سه هزار كودك زیر شش سال نیكشهری از سوء تغذیه رنج می برند.
مدیر كمیته امداد امام خمینی (ره) نیكشهر سیستان و بلوچستان گفت: افزون بر سه هزار كودك زیر شش سال نیكشهری از سوء تغذیه رنج می برند.
عبدالناصر ریگی افزود: مهمترین دلایل سوء تغذیه كودكان در نیكشهر، فقر، بیسوادی، كمبود درآمد سرپرست خانوارها و عدم آشنایی استفاده صحیح از رژیم غذایی مقوی و تغذیه مناسب است.
وی با اشاره به اینكه امنیت تغذیه كودكان زیر شش سال از سال 1376 با همكاری دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی در شهرستان نیكشهر با هدف كمك به بهبود تغذیه كودكان اجرا شده است، افزود: تاكنون یك هزار و 500 كودك كه آهنگ رشدشان متناسب با سن آنان نیست تحت حمایت كمیته امداد قرار دارند.
وی افزود: به هر یك از كودكان دچار سوء تغذیه تحت پوشش در نیكشهر ماهیانه یك سبد غذایی شامل مواد پروتئینی به ارزش 600 هزار ریال تحویل می شود.
وی بیان كرد: سوء تغذیه مادران باردار در مناطق محروم این شهرستان یكی از شاخص های تولد كودكان معلول و كم وزن است كه توجه جدی همه مسوولان دستگاههای اجرایی و مردم خیر و نوعدوست طلب می كند.
مدیر كمیته امداد امام خمینی (ره) نیكشهر ادامه داد: اعتبارات كمیته امداد محدود است ولی در عین حال در سال گذشته به 53 مادر باردار كه از رژیم غذایی نامناسب رنج می بردند از محل زكات مساعدت شده است.
ریگی گفت: علاوه بر مساعدتها و تحویل سبد كالا نسبت به آموزش خانواده های دچار سوء تغذیه توسط كارشناسان شبكه بهداشت و درمان در زمینه تغذیه انجام شده است ولی بخاطر فقر و بیسوادی چندان مثمر ثمر نبوده است.
سوء تغذیه به ویژه در میان مردم مناطق محروم و ساكن حاشیه شهرها بیشتر مشهود است و حتی در برخی شهرهای بزرگ نیز به سبب ناآگاهی خانواده ها در استفاده صحیح از غذاهای مقوی و مغذی گسترش پیدا كرده است.
خبرگزاری جمهوری اسلامی مركز سیستان و بلوچستان به منظور آگاهی عمومی از وضعیت سوء تغذیه در این استان علاوه بر گفت وگو با برخی بانوان، در نشست با مدیران، مسوولان و كارشناسان دست اندركار نیز به بررسی مسائل و مشكلات و راهكاری برای برون رفت از این معضل پرداخته است.
به گفته مدیر كل كمیته امداد امام خمینی (ره) سیستان و بلوچستان افزون بر 12 هزار كودك زیر شش سال از سوی این نهاد سبد كالا دریافت می كنند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی و خدمات بهداشتی درمانی زاهدان گفت: حدود یك پنجم كودكان زیر پنج سال سیستان و بلوچستان از مشكل لاغری، كم وزنی و كوتاه قدی رنج می برند.
سید مهدی طباطبایی افزود: براساس بررسی های انجام شده متاسفانه سیستان و بلوچستان جزو سه استان كشور است كه در شرایط بسیار نا امن غذایی قرار دارد به طوری كه مردم از نظر دسترسی به مواد غذایی هم از نظر كمی و كیفی دارای مشكلاتی هستند.
وی ادامه داد: كمبود ریز مغذی ها نیز در كودكان سیستان و بلوچستان مشاهده شده به طوری كه كمبود روی و آهن دو برابر میانگین كشور در این استان گزارش شده است.
وی تصریح كرد: برای افزایش ایمنی غذایی و دسترسی مواد غذایی، این دانشگاه برنامه ای مشترك را با كمیته امداد برگزار كرده به طوری كه در محدوده این دانشگاه به بیش از شش هزار كودك مبتلا به سوء تغذیه بسته غذایی خاص داده شد و مادران این كودكان نیز تحت آموزش قرار گرفته اند.
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی و خدمات بهداشتی درمانی زاهدان ادامه داد: استفاده از ظرفیت ملی از جمله بنیاد علوی یكی از برنامه های این دانشگاه برای رفع سوء تغذیه است به طوری كه در قالب كمك های این بنیاد سبد مواد غذایی برای مادران باردار، شیرده و كودكان مدنظر قرار داده شده است.
دكتر طباطبایی با بیان اینكه نیاز سیستان و بلوچستان برای رفع سوء تغذیه باوجود تمام تلاش های صورت گرفته بیشتر از حد در نظر گرفته شده است تصریح كرد: این دانشگاه برای تحقق بیشتر دسترسی به مواد غذایی در كنار سایر اقدامات صورت گرفته همكاری با بهزیستی را مدنظر قرار داده كه در قالب این سازمان كودكان روستاها جذب روستا مهد شده و از یك وعده غذایی مناسب بهره مند می شوند.
وی افزود: همچنین با توجه به وجود مشكلات در استان یك حركت مطلوب سال گذشته در راستای رفع مشكلات با محوریت وزارت بهداشت و درمان آغاز شد كه در این راستا یك نشست در سازمان مدیریت و برنامه ریزی با حضور استان های بحرانی و ناامن غذایی برگزار و مقرر شده است امسال تیم هایی با هدف برنامه ریزی برای كاهش سوء تغذیه با محوریت استانداری و همكاری تمامی سازمان هایی كه به نحوی در زمینه امنیت و ایمنی غذا نقش دارند، تشكیل شود.
وی خاطر نشان كرد: با وجود تلاش های صورت گرفته برای ریشه كنی سوء تغذیه در سیستان و بلوچستان ما نیازمند یك برنامه جامع و دراز مدت با تامین منابع مالی و نیروی انسانی هستیم.
رییس دانشكده علوم پزشكی و خدمات بهداشتی درمانی ایرانشهر نیز دراین زمینه به خبرنگار ایرنا گفت: بالاترین نرخ سوء تغذیه كل كشور در حوزه این دانشكده است به طوری كه در منطقه نیكشهر، بنت و سرباز این مشكل 2و نیم تا سه برابر نرخ كشوری گزارش شده است.
دكتر ایرج ضاربان ادامه داد: مهمترین علت بروز سوء تغذیه در نواحی جنوب به ویژه نیكشهر و بنت سیستان و بلوچستان مشكل اقتصادی است به طوری كه مردم این مناطق از نظر اقتصادی بسیار در مضیقه هستند و نمی توانند مواد غذایی مورد نیاز را تامین كنند.
وی ادامه داد: برای رفع این مشكل به خصوص در مناطق بحرانی باید یارانه غذایی به هرشكلی به این قشر از جامعه داده شود زیرا عدم چاره اندیشی در این زمینه سبب بروز مشكلات كوتاه مدت شامل لاغری و كم وزنی و در دراز مدت كوتاهی قد خواهد شد.
رییس دانشكده علوم پزشكی ایرانشهر گفت: این دانشكده برای رفع مشكل سوء تغذیه آموزش و مدیریت غذایی را در اولویت برنامه های خود قرار داده است.
ضاربان خاطر نشان كرد: با توجه به اینكه تغذیه یك بحث فرابخشی است، برای رفع مشكلات ناشی از آن نیازمند یك برنامه كامل و جامع با بهره گیری از توان فاكتورهای تاثیر گذار هستیم.
مدیركل بهزیستی سیستان و بلوچستان نیز گفت: این اداره در راستای تامین مواد غذایی مورد نیاز كودكان سه تا شش ساله استان طرح روستامهد و مهدحاشیه را در دستور كار قرار داده است به طوری كه در قالب این طرح 20 هزار نفر از كودكان استان از یك وعده غذای گرم بهره مند می شوند.
محمدرضا سراوانی ادامه داد: هدف از اجرای این طرح علاوه بر كاهش سوء تغذیه كودكان استان ارائه آموزشهای بهداشتی و آشنایی با انواع ریز مغذی ها برای خانواده ها است كه با همكاری این نهاد و مراكز بهداشتی و درمانی در حال اجرا است.
وی تصریح كرد: در راستای تامین امنیت غذایی، مددجویان این نهاد همچون مددجویان كمیته امداد بسته غذایی را از سوی دولت به صورت رایگان دریافت می كنند.
فرماندار خاش نیز با اشاره به اینكه سیستان و بلوچستان در مبحث تغذیه شرایط بحرانی دارد افزود: این استان از نظر شاخصهای سوء تغذیه به نسبت آمار كشوری، نرمی متفاوت داشته و آمار بسیار نگران كننده است.
محمداكبر چاكرزهی تاكید كرد: برای مقابله با این چالش و نگرانی بزرگ انجام اقدامات كوتاه و میان مدت و در نهایت بلند مدت ضروری است.
چاره اندیشی برای رفع این معضل از ضروریات است و چنانچه دستگاههای دست اندركار اقدام اساسی و عاجل انجام ندهند بطور قطع نسل آینده در معرض خطر بزرگی قرار خواهد گرفت.
ایجاد اشتغال و ارائه آموزشهای لازم برای بهره گیری از مواد غذایی مفید و مناسب از مهمترین اقداماتی است كه باید در استانهایی نظیر سیستان و بلوچستان به اجرا در آید.
7316/7310/3043/3042 / 6081 /1596
زاهدان- ایرنا- سوء تغذیه معضل جدیدی كه دامنگیر كودكان سیستان و بلوچستان به ویژه دختران و مادران شده و نسل آینده را در معرض خطر لاغری و كوتاه قدی قرار داده است.