بيماري هاي فرهنگي جامعه را نبايد ويژگي هاي خودمان تلقي كنيم

به گزارش خبرنگار اجتماعي ايرنا ، سيدمحمد بهشتي روز چهارشنبه در همايش در دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي وي با اشاره به كتاب حاجي باباي اصفهاني اثرجيمز موريه ديپلمات انگليسي در ايران ، افزود: اين نوسينده در اين كتاب ايرانيان، را با ويژگي هايي مانند دروغگو، رياكار يا منفعت طلب و تمام ويژگي هاي منفي ديگر ، توصيف كرده و ما با خواندن اين كتاب نسبت به فرهنگ ايراني ، حالت تهوع پيدا مي كنيم و اكنون نيز 99 درصد جامعه تحصيلكرده كشور با اينكه كتاب را نخوانده اند، نگرششان نسبت به فرهنگ ايراني از زوايه ديد همين كتاب است.

وي ادامه داد: بسياري از نويسندگان مانند جمالزاده يا زيباكلام در كتاب «ما چگونه ما شديم» نيز بر اين كتاب حاشيه نوشته اند؛ حتي راننده هاي تاكسي نيز به ويژگي هاي منفي ايرانيان اشاره مي كنند.

وي اضافه كرد: البته در جامعه ما بسياري از ويژگي هاي كتاب حاجي باباي اصفهاني قابل مشاهده است و بطورمثال فقط در يك ترافيك تهران همه اين ويژگي ها با هم ديده مي شود اما نكته مهم اين است كه اين ويژگي ها نبايد به عنوان ويژگي هاي فرهنگ ايراني معرفي شود بلكه اين ويژگي ها، بيماري هاي فرهنگي ايران هستند.

رييس پژوهشگاه ميراث فرهنگي تاكيد كرد: اين خطا است كه بيماري هاي جامعه را ويژگي هاي خودمان تلقي كنيم اما اين مساله متاسفانه فراگير شده و ما اين مساله را باور مي كنيم و حتي اين سووال به ذهن جامعه تحصيلكرده هم نمي رسد كه اگر جامعه داراي چنين ويژگي هاي منفي است چگونه از دل همين جامعه ، فردوسي، عطار و سعدي ظاهر مي شود.

بهشتي گفت: چطور كشوري مي تواند ويژگي هاي منفي كتاب حاجي باباي اصفهاني را داشته باشد و در عين حال ، تا اين اندازه در فرهنگ و ميراث جهان ، سهم داشته باشد ؛ همچنانكه هم اكنون يك الگو از سه الگوي غذاي جهان مربوط به ايران است.

وي اضافه كرد: آدم هاي سالم نيز مستعد بيمار هستند و اگر بطورمثال فردوسي هم بيمار مي شد نمي توانست شعر بگويد.

وي در ادامه با اشاره به نفوذ فرهنگ ايران در هند طي دوران استعمار انگليس بر هند ، گفت: در آن زمان براي ياددادن زبان فارسي به هندي ها، كتاب هاي گلستان سعدي و چهارمقاله تدريس مي شد اما انگليس ها كتاب حاجي باباي اصفهاني را جايگزين اين كتاب كرده تا حس تنفر به ايراني ها را در آنان تقويت كنند اما ديپلمات هاي انگليسي كه مي خواستند به ايران بيايند بايد كتاب گلستان را فرامي گرفتند زيرا كتاب گلستان، موجزترين متني است كه هويت ايراني را تعريف مي كند.

رييس پژوهشگاه ميراث فرهنگي گفت: گلستان هويت ايراني را تعريف مي كند نه كتاب حاجي باباي اصفهاني.

بهشتي افزود: همه فرهنگ هاي جهان داراي ويژگي ها و بيماري هايي هستند و اين مساله اختصاص به ايران ندارد؛شرايط محيطي ايراني اقتضا مي كند كه مردم ايران اهل از قوه به فعل در آوردن و كيميا گر باشند و اين مساله مستلزم طبع پرستاري است يعني صبر داشته باشند و نااميد نشوند.

وي ادامه داد: ايران داراي موقعيت جغرافيايي خاصي در جهان است كه همه فرهنگ ها از جمله هند و چين بايد از ايران عبور مي كردند؛ ايران پل ارتباطي بوده و هست و يكي از آثار اين شرايط، رندي -يعني پرده پرده بودن و همه چيز را عين تنگ بلور نشان ندادن- است.

وي با اشاره به اينكه موقعيت جغرافيايي ايران موجب شده تا خانه هاي ايران ، اندروني هاي ساده و بيروني هاي پرتكلف داشته باشد، اضافه كرد: مردم ايران ناگزير از رند بودن هستند و اگر رند نبوديم چيزي برايمان باقي نمي ماند؛ اين عيب ما نيست ، ويژگي ما است.

رييس پژوهشگاه ميراث فرهنگي با بيان اينكه فرهنگ ها با هم متفاوت بوده و سرمايه هر جامعه اي است، يادآور شد: فرهنگ دانايي حاصل از تعامل تاريخي ايران با محيط خود براي حفظ بقا و فراهم كردن حداكثر شرايط زيستي است.

بهشتي با اشاره به اينكه بخش اعظم فرهنگ در ناخودآگاه افراد است، تصريح كرد: ايران هر زمان كه بحران داشته از لحاظ فرهنگي خراب شده و اگر ثبات داشته ، حال جامعه خوب بوده است بطورمثال از دوره تيموري تا طهماسب صفوي كه بلبشو بوده ، هيچ اثر ارزشي تاريخي نداريم.

وي تاكيد كرد: فرهنگ به محض آرامش شروع به شكفتن مي كند ؛ از سال 42 ايران وارد شرايط بحراني مي شود و از دهه 70 شرايط رو به بهبود است ؛ بخشيدن اين تعداد زياد از متهمان پاي چوبه دار نشانه اتفاقي است كه در جامعه در حال وقع مي باشد.

وي اضافه كرد: بطور مثال در سال 75 در تهران ، هفت كافي شاپ وجود داشت و امروز هزاران كافي شاپ وجود دارد يا اينكه امروز تهران (به خاطر نسب بيل بوردهاي هنري) به يك گالري بزرگ تبديل شده است و اين شرايط نشان مي دهد كه حال جامعه رو به بهبود است.

چهارمين همايش روانپزشكي فرهنگي و اجتماعي از امروز چهارشنبه در دانشگاه علوم بهزيستي و توانبخشي برگزار شده و تا 25 ارديبهشت جاري ادامه دارد.

اجتمام(3)**9185 ** 1418