كنفرانس ان.پی.تی تاوان رویارویی آمریكا و اسرائیل در مذاكرات هسته ای را پرداخت

مدیركل سیاسی و امنیت بین الملل وزارت امور خارجه كه برای تدوین سند نهایی كنفرانس ان.پی.تی و به عنوان رییس كشورهای عدم تعهد در نیویورك بسر می برد، در صفحه اینستاگرام خود نوشت:

در حالیكه پس از چهار هفته مذاكره شبانه روزی انتظار می رفت امروز كنفرانس بتواند سند نهایی اجلاس را تصویب نماید، به یكباره آمریكا و انگلیس و كانادا امروز بعدازظهر اعلام نمودندكه بدلیل عدم رضایت از متن بخش مربوط ایجاد منطقه عاری از سلاحهای هسته ای در خاورمیانه نمی توانند با متن پیشنهادی ریاست كنفرانس موافقت نمایند.

ایران به عنوان ریاست جنبش عدم تعهد با توجه به آثارمخالفت این سه كشور با تصویب سند اجلاس، تمامی تلاش خود را بعمل آورد تا مانع شكست كنفرانس شود ولی با توجه به عدم همكاری این سه كشور، پیشنهاد نمود برای آنكه كشورهای عضو معاهده بتوانند موضع خود را پیرامون این موضوع بررسی و اعلام نمایند، كنفرانس موقتا تعطیل گردد. بعد از تعطیلی موقت جلسه، جلسه اعضای جنبش عدم تعهد تشكیل و پیشنهادات ایران بعنوان مبنای موضع عدم تعهد را تصویب نمود.

با تشكیل مجدد كنفرانس، ایران از طرف اعضای جنبش عدم تعهد این موارد را بعنوان اصول موضع عدم تعهد اعلام كرد: « ما یاس عمیق و ناراحتی شدید خود را از بیانیه های سه كشور آمریكا، انگلیس و كانادا كه با اقدام خود مانع تصویب سند محتوایی و مالا شكست كنفرانس شدند اعلام می كنیم. سند ارایه شده توسط ریاست كنفرانس كه حاوی ارزیابی كنفرانس از نحوه اجرای معاهده از یكطرف و تعیین نقشه راه آینده مذاكرات مربوط به خلع سلاح هسته ای بود، حاصل تلاش های تمامی هیات های شركت كننده برای حصول توافق بود كه متاسفانه همه این تلاشها با مخالفت این سه كشور به هدر رفت. جنبش عدم تعهد این آمادگی را داشت كه علیرغم ضعف های زیادی كه این متن داشت با آن موافقت نماید. ولی متاسفانه این سه كشور فقط برای تامین منافع یك رژیم غیر عضو معاهده كه با توان هسته ای نظامی خود تمامی صلح و امنیت منطقه خاورمیانه و جهان را بخطر انداخته است، حاضر شدند بهای سنگین مخالفت با سند را به جان بخرند. ما از تلاشهای رییس كنفرانس برای ارایه سندی كه میتوانست از نظر ما نگرانیهای اصلی اعضای معاهده را تامین نماید، تشكر می كنیم.»

به دنبال سخنرانی ایران كشورهای زیاد دیگری نیز از موضع سه كشور مخالف ابراز نگرانی كردند. اقدام بموقع ایران و جنبش عدم تعهد در تعطیلی موقت جلسه و اعلام موضع صریح جنبش عدم تعهد در اعلام آنكه حدود صدو بیست كشور عضو معاهده آماده بودند با متن پیشنهادی رییس موافقت نمایند، بطور روشنی مشخص نمود كه مسولیت شكست كنفرانس به طور روشن و واضحی بر عهده سه كشور آمریكا، انگلیس و كانادا می باشد. ولادیمیر اورلوف محقق برجسته روسی مرتب توئیت میكرد: ایران دوباره دیپلماسی پیچیده خود را به نمایش گذاشت

ایران بعنوان ریاست عدم تعهد نقش فعالی در مذاكرات این حساس ترین روز مذاكرات ایفا نمود و واقعا از هیچ تلاشی برای جلوگیری از شكست كنفرانس مضایقه نكرد. مشورتهای ایران با ریاست كنفرانس، خانم فروخی از الجزایر و هماهنگیهایی كه با كشورهای عدم تعهد انجام داد همه در جهت كمك به موفقیت كنفرانس بود كه مورد تقدیر بسیاری از كشورهای عضو غیر متعهدها و غیر عضو نیز قرار گرفت. امروز تمامی روز را در مشورت با كشورهای عدم تعهد و ریاست كنفرانس سپری كردیم، ولی متاسفانه تلاشهای ما نتوانست سه كشور مخالف كنفرانس را از سیاست خود منصرف نماید.

ایران حتی موفق شد كه كشورهای جنبش عدم تعهد را قانع كند كه اعلام نمایند علیرغم ضعفهای متن پیشنهادی رییس با آن همراهی كرده یا حداقل با آن مخالفت نخواهند كرد. اما متاسفانه موضع منفی سه كشور تغییری نكرد.

كشورهای جنبش عدم تعهد بویژه از این جهتگیری صریح آمریكا و انگلیس در دفاع از اسراییل خیلی عصبانی و ناراحت بودند و مرتب می گفتند این دو كشور با این موضعگیری صریح به نفع اسراییل و پرداخت هزینه سنگین آن ضعف های عمیق سیاسیت خارجی خود را به نمایش گذاردند.

بسیاری از سازمانهای دولتی بین المللی و همچنین كشورها نیز این موضع اعلام شده توسط عدم تعهد را تكرار می كردند كه واقعا انصاف نبود كه منفعت های اصولی یك كنفرانس موفق ان پی تی ،قربانی دفاع از منافع اسراییل بعنوان غیر عضو معاهده شود.

برخی نیز تحلیل می كردند كه رویارویی إمریكا و اسراییل در قالب اختلاف آنها در مذاكرات هسته ای، دیگر امكان انعطافی برای امریكا در عدم حمایت كامل از اسراییل در دیگر زمینه ها باقی نگذارده است. یكی از محققین كانادایی الاصل خلع سلاح می گفت من از موضع كشورم كه بدست دولت افراطی های دست راستی طرفدار اسراییل تعیین میشود خجالت می كشم.

1553