شانزدهم خرداد هیات پنج نفره ای از پارلمان اتحادیه اروپا به ریاست «المار بروك» رییس كمیته روابط خارجی پارلمان اروپا، به تهران آمد و با برخی مقام های بلندپایه جمهوری اسلامی ایران دیدار كرد. قرار است هجدهم خردادماه نیز پنج عضو مجلس فرانسه به ایران بیایند و طی چهار روز بعدی درباره همگرایی های بیشتر میان تهران - پاریس گفت و گو كنند.
طی 2 سال گذشته، این دومین بار است كه اعضای پارلمان اتحادیه اروپا به ایران می آیند.
پارلمان اروپا، نهاد رسمی قانونگذاری در اروپا است و به‌طور مشترك با شورای اتحادیه اروپایی به قانونگذاری و تصمیم گیری در اتحادیه اروپا می‌پردازد.
در سفر آذرماه 1392 ریاست هیات پارلمانی به «تاریا كولنبرگ» عضو حزب حاكم فنلاند و نماینده این كشور در پارلمان اتحادیه اروپا، سپرده شده بود تا پس از هفت سال (از آذرماه 1386) دوره تازه ای از روابط دوجانبه بنیان نهاده شود.
گرچه سفر پیشین به دلیل ناهماهنگی در برنامه ها، با حاشیه هایی همراه بود اما راه را برای سفر هیات های پارلمانی كشورهای دیگر اروپایی مانند انگلیس، ایتالیا، ایرلند و... گشود.
هیات پارلمانی جمهوری اسلامی ایران نیز در راستای رویكردهای دیپلماتیك خود، اردیبهشت ماه امسال پس از هفت سال به «بروكسل» پایتخت بلژیك و مقر اتحادیه اروپا، رفت و افزون بر برگزاری نشست هایی با همتایان اروپایی خود، با «مارتین شولتز» رییس آلمانی پارلمان اروپا، المار بروك و... دیدار كرد. این هیات همچنین پس از سفر به لوكزامبورگ با برخی مقام های این كشور رایزنی هایی داشت.
به نظر می رسد رفت و آمد هیات پارلمانی جمهوری اسلامی ایران و نمایندگان اروپاییان در مجالس ملی كشورهای قاره سبز یا پارلمان اتحادیه اروپا كه گستره بیشتری را دربرمی گیرد، زمینه همگرایی بیشتر برای گسترش روابط دوجانبه و چاره اندیشی برای رفع نگرانی های مشترك را فراهم می آورد.
برخی از این نگرانی های مهم كه می توان آنها را در 2 دسته موضوع های دوجانبه و مسائل منطقه ای- بین المللی دسته بندی كرد، عبارتند از:
1-همكاری های دوجانبه اقتصادی میان جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا: یكی از پیامدهای قابل انتظار و ملموس از رفت و آمدهای دیپلماتیك، گسترش مبادلات تجاری و بازرگانی و رفع مشكلات موجود در این راه است.
پیاده سازی توافق نامه های اقتصادی، اختصاص تسهیلات بازرگانی، امضای معاهده های گمركی و مالیاتی، فراهم سازی دیدار هیات های تجاری برای همكاری های پایاپای و دوسویه و... می تواند به اقتصاد ایران و اروپا كمك كند.
جمهوری اسلامی ایران با برخورداری از منابع سرشار طبیعی و دستاوردهای بی مانند اندیشمندان دانش آفرین خود برای نوآوری و تبدیل مواد خام داخلی به محصولات باكیفیت مورد نیاز اروپاییان، توان این را دارد كه در صورت سرمایه گذاری بیشتر، دست كم بخشی از بازار بحران زده اروپا را تغذیه كند و در تامین این بازار به ویژه در بخش مواد مصرفی و انرژی سهم داشته باشد.
از سوی دیگر، سرزمین ایران با توجه به موقعیت ژئواستراتژیك خود شاهراهی برای پیونددهی شرق به غرب به شمار می رود و از این منظر، نقش مهمی در جابجایی (ترانزیت) كالاها آن هم از منطقه ای امن و به دور از تنش بازی می كند.
همچنین گام های اعتمادساز تهران در گفت و گوهای هسته ای با گروه 1+5 كه در صورت دستیابی به توافق جامع رفع تحریم ها اعمال شده با این بهانه را در پی خواهد داشت، سدهای پیش روی شركت های تجاری و بازرگانی را خواهد شكست.
رییس كمیته روابط خارجی پارلمان اتحادیه اروپا نیز شانزدهم خرداد در دیدار با رییس مجلس شورای اسلامی بر علاقه بازرگانان و كشورهای اروپایی به تقویت همكاری با جمهوری اسلامی ایران تاكید كرد.
به گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی، وی گفت: با توجه به قدرت و ظرفیت های اقتصادی گسترده جمهوری اسلامی ایران زمینه های بسیار مناسبی برای تقویت همكاری های تجاری دوجانبه وجود دارد و كشورهای اروپایی برای متنوع كردن راه های تجاری خود به تجارت با ایران نیازمندند.
المار بروك با اشاره به گفت و گوهای هسته ای گفت: امیدواریم 2 طرف تا پایان مهلت تعیین شده به توافق نهایی برسند تا با دستیابی به نتیجه و رفع تحریم، جهش رو به جلویی را در سطح روابط و مراودات دوستانه ببینیم.
وی همان روز در دیدار با رییس كمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی تاكید كرد «شركت‌های اروپایی بی‌صبرانه در انتظار دستیابی به توافق و رفع تحریم‌ها هستند و امیدواریم به‌زودی فصل نوینی در مناسبات و همكاری‌ها میان ایران و اتحادیه اروپا آغاز شود».
2- ارایه راه حل برای مشكلات مشترك منطقه ای - بین المللی:جهان امروز درگیر برخی مشكلات است كه از سطح یك كشور فراتر رفته و بسیاری از ملت ها و دولت ها را به چالش كشیده است. مساله مواد مخدر، قاچاق انسان و كالا، موضوع حقوق بشر، امنیت مرزها، تروریسم، ایمنی تجاری، بحران های اقتصادی و... در سطح بسیاری از كشورها مشكل آفرین شده و سیاستمداران را به سوی چاره اندیشی فراخوانده است.
در چنین شرایطی، همكاری و هم اندیشی كشورهایی كه با چالش های همانندی روبرویند- هر چند از 2 منطقه متفاوت باشند- به هم افزایی توانمندی ها به دلیل اشتراك دیدگاه ها و بهره گیری از تجربه ها می انجامد. حكایت جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا نیز چنین است.
افزون بر موضوع گفت و گوهای هسته ای كه سطحی بین المللی یافته است، اتحادیه اروپا به منظور مبارزه با قاچاق مواد مخدر از افغانستان به اروپا باید گام های جدی تری برای همكاری با تهران و پشتیبانی از راهكارهای سلبی و ایجابی این كشور در راه ریشه كنی این پدیده شوم بردارد.
همین جا به حوزه گسترده ای به نام حقوق بشر وارد می شویم. بارها برخی مقام های كشورهای غربی به بهانه اعدام قاچاقچیان و سوداگران مرگ، زبان به انتقاد از تهران گشوده اند؛ امری كه البته در اراده مسوولان كشورمان در مبارزه با دست اندركاران قاچاق مواد مخدر خللی وارد نكرده است.
از سوی دیگر، رفت و آمدهای دیپلماتیك هیات های پارلمانی اروپایی به ایران راه را برای آشنایی بیشتر آنان با واقعیات جاری در كشور به دور از جنجال آفرینی مغرضان فراهم می آورد و آنان را از دروغ پردازی های برخی رسانه های صهیونیستی در این زمینه آگاه تر می سازد.
فعالیت گروه های تروریستی با اعضای فرامنطقه ای به ویژه در خاورمیانه و كشیده شدن دامنه آن به اروپا، حوزه مشترك دیگری است كه نگرانی های جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا را در پی داشته است.
انبوه آسیب دیدگان و آوارگان ناشی از فعالیت های تروریستی و ناآرامی های كشورهای این منطقه نیز 2 طرف را به خود مشغول كرده است.
از این رو، رییس كمیته روابط خارجی پارلمان اتحادیه اروپا شانزدهم خرداد در دیدار با رییس مجلس شورای اسلامی گفت: گروه های تروریستی دشمن مشتركی برای بشریت و صلح و امنیت منطقه هستند. بنابراین همه كشورها باید اختلاف ها را كنار گذاشته و با همكاری یكدیگر به راه حل های بنیادین در مبارزه با داعش برسند.
روشن است یكی از دستاوردهای سفر هیات های پارلمانی افزون بر منافع اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، امنیتی و فرهنگی، اعتمادسازی میان 2 طرف خواهد بود.
در مورد كشورهای اروپایی و جمهوری اسلامی ایران، همان گونه كه رییس هیات پارلمانی اتحادیه اروپا هفدهم خردادماه در دیدار با وزیر امورخارجه كشورمان تصریح كرد، 2 طرف «در بسیاری از موضوع های مهم منطقه ای می توانند همكاری های خوبی با یكدیگر داشته باشند».
به گزارش ایرنا، المار بروك ابراز امیدواری كرد با دستیابی به توافق نهایی در موضوع هسته ای افق های تازه ای برای همكاری ایران و اروپا در زمینه مسایل دوجانبه، تحولات منطقه ای و بین المللی باز شود و مناسبات جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا گسترش یابد.
به نظر می رسد درك فزاینده از منافع مشترك ایران و اتحادیه اروپا سبب شده است رویكرد طرف غربی از تمركز بر موضوع های سنتی مانند برنامه هسته ای به سوی آشنایی بیشتر با نگاه ها و راهبردهای باثبات و ریشه دار تهران بچرخد.
بسیاری از اعضای اتحادیه اروپا اذعان دارند در شرایطی كه بسیاری از بازیگران مهم منطقه خاورمیانه با مشكلات گوناگونی دست و پنجه نرم می كنند، تهران توانسته است افزون بر تامین امنیت و ثبات داخلی خود در حوزه های چندجانبه اقتصادی، سیاسی، امنیتی و...، به یاری ملت ها و كشورهای همسایه بشتابد و مواضع همیشگی خود برای حفظ یكپارچگی منطقه ای در برابر تهدیدهای مشترك را دنبال كند.
در چنین شرایطی، دستیابی به یك توافق هسته ای كه متضمن حقوق قانونی تهران برای ادامه فعالیت های صلح آمیز به دور از جنجال آفرینی های یك دهه گذشته باشد، بر توان منطقه ای و نقش آفرینی بین المللی جمهوری اسلامی ایران خواهد افزود؛ كشوری كه طی قرن های گذشته همواره الگوی عملی همزیستی پیروان ادیان و مذاهب گوناگون و قوم های چندگانه ای بوده و همه آنان را با یك نام- ملت ایران- گرد یك پرچم جذب كرده است.
بنابراین چنانچه اروپا درباره نگرانی های امنیتی، اجتماعی و سیاسی خود در حوزه هایی مانند فعالیت گروه های تروریستی و امنیت انرژی به دنبال فریب دادن خود و دیگران نباشد، باید به راهبردهای برهم زننده تعادل در خاورمیانه پایان دهد و به بازتعریف و بازتعامل با تهران روی آورد.
در این راه، دیپلماسی پارلمانی توانایی اعتمادسازی، كاهش اختلاف ها و در یك كلام بازتعامل را به شرط در نظر گرفتن ملاحظات و چارچوب های یكدیگر و احترام به خواسته های طرف مقابل دارد.
* از: مریم مسعود (گروه پژوهش و تحلیل خبری)
پژوهشم**1961**2054
تهران- ایرنا- هیات های پارلمانی اروپایی این روزها در حال رفت و آمد به تهران هستند تا همكاری های دوجانبه را برای برطرف سازی موانع و نگرانی های مشترك گسترش دهند.