قطب هاي علمي به عنوان پايگاه ارتباط دولت و بخش هاي تحقيقاتي شناخته شوند

دكتر سيد محمد شهرتاش روز سه شنبه در گفت و گو با خبرنگار علمي ايرنا ضمن آسيب شناسي وضعيت قطب هاي علمي در كشور اظهار داشت: ايده قطب هاي علمي در ادوار گذشته مطرح شد تا محورهاي پژوهشي اعضاي هيات علمي به هم پيوند زده شود و هم افزايي اتفاق بيافتد و به نوعي، پايگاه هاي علمي براي ارتباط متخصصان حوزه هاي مختلف با يكديگر و استفاده از تجربيات آنها در كشور فراهم شود.

وي افزود: در اين مسير ابتدا بايد مانند همه دنيا، زمينه هاي خاص، منحصر به فرد، قابل اتكا و مورد نياز كشور را شناسايي كرده و روي آنها سرمايه گذاري و حركت كنيم اما وقتي شاهد تعدد زيادي در زمينه هاي پژوهشي هستيم به معناي آن است كه ما نمي خواهيم به هيچ يك از آنها برسيم.

شهرتاش خاطرنشان كرد: هنگامي كه يك قطب علمي، احساس كند امكانات، بودجه و حتي شخصيت و شان اجتماعي كه در اختيار او قرار مي گيرد به دليل تعدد قطب ها، درحد قطره چكاني است بنابراين توجه و پيگيري او هم در همان حد خواهد بود.

وي به فعاليت بيش از 150 قطب علمي در كشور اشاره كرد و گفت: وقتي تعداد قطب ها زياد باشد و علاوه بر آن، ساختاري هم براي آنها در ساختار علمي كشور لحاظ نشده باشد طبيعي است كه نمي توان انتظار چنداني از آنها داشت.

استاد مهندسي برق دانشگاه علم و صنعت افزود: به عنوان مثال، اين سوال مطرح است كه نقشه جامع علمي كشور چه جايگاهي براي قطب هاي علمي قائل شده است و يا اينكه چرا مبالغي كه در اختيار قطب ها قرار مي گيرد آنقدر ناچيز است كه كفاف حداقل ها را هم نمي دهد.

وي با اظهار اين عقيده كه قطب ها هنوز ساختار قطب پيدا نكرده اند، تصريح كرد:مشكل اصلي اين است كه قطب ها به نظر من قطب نشده اند زيرا قطب، يك ساختار دو طرفه است كه در يك طرف، تمام امكانات، بودجه و منابع انساني در زمينه تخصصي مشخصي جمع شده اند كه در اين صورت، طرف مقابل كه به اين هم افزايي احتياج دارد براي آن سرمايه گذاري خواهد كرد.

رييس اسبق دانشگاه علم و صنعت ايران، لازمه شكل گيري قطب ها را ايجاد شبكه هاي علمي دانست و از محقق نشدن اين مهم، ابراز تاسف كرد.

وي در ادامه پيشنهاد كرد قطب هاي علمي به عنوان پايگاه يا پايانه تخصصي ارتباط دولت و علم و فناوري و تحقيق به رسميت شناخته شوند كه اگر دولت به موضوع علمي احتياج داشت از طريق قطب هاي علمي اين نياز مرتفع شود.

مدير قطب علمي اتوماسيون و بهره برداري از سامانه هاي قدرت تاكيد كرد: قطب ها بايد بتوانند هم از طريق استادان دانشگاه، نيروهاي تحقيقاتي تحصيلات تكميلي، آزمايشگاه هاي تخصصي در دانشگاه به صورت يك بال و شركت هاي دانش بنيان به عنوان بال دوم، پاسخگوي نياز علمي فناوري و تحقيقاتي دستگاه هاي اجرايي باشند.

وي اضافه كرد: وظيفه اصلي دانشگاهها، تحقيق و توليد دانش فني است و وظيفه توليد فناوري برعهده شركت هاي دانش بنيان است كه از دل دانشگاه ها بيرون آمده اند.

شهرتاش به تجربه موفق همكاري قطب اتوماسيون و بهره برداري از سامانه هاي قدرت و شركت توانير اشاره كرد و گفت: مثلا ما به شركت توانير پيشنهاد داديم كه نيازهاي خود را به قطب علمي دانشگاه علم و صنعت ارجاع دهد و اين قطب نيز محوريت كار را برعهده داشته باشد و در اين مسير، از همفكري و همكاري استادان ديگر دانشگاه ها و شركت هاي دانش بنيان استفاده كند و اگر اين مدل پياده شود قطب هاي علمي در جايگاه پاسخگويي قرار خواهند گرفت.

وي درعين حال يادآور شد: البته عملي شدن اين پيشنهاد مستلزم ايجاد شبكه هاي علمي است كه مديريت آنها در قطب علمي مربوطه صورت گيرد و دبيرخانه قطب هاي علمي وزارت علوم نيز مديريت اين مجموعه شبكه ها را عهده دار شود.

شهرتاش كه در سالهاي 80-1379 مديركل دفتر پژوهشي سازمان مديريت و برنامه ريزي كشور بود با استفاده از تجربيات گذشته خود، يك مدل علمي براي افزايش كارآيي و تاثير قطب هاي علمي طراحي كرده است.

وي با استناد به اين مدل اظهار داشت: پيشنهاد مشخص ما موظف كردن دستگاه هاي اجرايي به ارتباط با شبكه قطب هاي علمي است كه براساس آن، هر سندي كه دولت مي خواهد ارائه دهد اگر پشتوانه توجيهي از نظر قطب هاي علمي نداشته باشد از دستور كار دولت خارج شود.

شهرتاش تاكيد كرد: اگر قطب هاي علمي، شانيت لازم را پيدا كنند و از طرف ديگر، دستگاه هاي اجرايي نيز موظف به برقراري ارتباط با قطب هاي علمي باشند اين قطب ها از ركود خارج شده و اثرگذاري هاي علمي، اقتصادي و اجتماعي خواهند داشت و اين الگو در كشورهاي پيشرفته دنيا تجربه شده و نتايج موفقيت آميزي هم داشته است كه اجراي آن در كشور ما نيز مطمئنا ثمربخش خواهد بود.

وي در تشريح اقدامات قطب علمي اتوماسيون و بهره برداري از سامانه هاي قدرت نيز به سابقه فعاليت اين قطب از سال 1381 اشاره كرد و گفت: قطب علمي بهره برداري از سامانه هاي قدرت اكنون در هفت زمينه تخصصي در حوزه اتوماسيون و بهره برداري شبكه هاي قدرت فعاليت مي كند و در سال 1384 به عنوان قطب اول فني مهندسي كشور انتخاب شده است.

شهرتاش درمعرفي زمينه هاي فعاليت قطب علمي اتوماسيون و بهره برداري از سامانه هاي قدرت نيز گفت: سامانه هاي قدرت بخش هاي مختلف توليد، انتقال و توزيع (از توليد تا مصرف) و تمام تجهيزات و دستگاههاي موجود در اين بخش ها را شامل مي شود.

وي توضيح داد: بهره برداري به معناي نظارت، كنترل و هماهنگي تمامي اجزاي سيستم قدرت بوده و نيروي انساني (بهره بردار) در كنار تجهيزات نقش بسيار مهمي را ايفا مي كند و بهره برداري از سامانه هاي قدرت اهميت ويژه اي در اقتصاد كشور دارد.

استاد دانشگاه علم و صنعت ايران بيان داشت: اتوماسيون استفاده از روش هاي كامپيوتري در سامانه هاي قدرت نيز مي تواند با توجه به رشد روزافزون تقاضاي برق و پيچيده تر شدن روش هاي بهره برداري از تجهيزات، نقش نيروي انساني در امور اجرايي و كنترل سيستم را كاهش داده و سيستم هاي خودكار و اتوماتيك جايگزين شوند تا تصميمات سريع و صحيح صورت پذيرد.

وي در تشريح اهداف اين قطب علمي گفت: قطب علمي اتوماسيون و بهره برداري از سامانه هاي قدرت، اهداف مهمي همچون مشاركت در گسترش مرزهاي دانش و اعتلاي موقعيت علمي كشور در زمينه بهره برداري از سامانه هاي قدرت،

تقويت فعاليت هاي علمي و فناورانه گروهي، فراهم سازي محيط علمي براي پرورش پژوهشگران و توليد علم، حركت به سمت پياده سازي مصوبات نقشه جامع علمي كشور و محورهاي تحقيقاتي مصوب شوراي عتف، هم افزايي با تأكيد بر كار گروهي اعضاي هسته قطب و جمع آوري مرجعيت علمي و فناوري در زمينه تخصصي قطب را دنبال مي كند.

شهرتاش، استفاده از فناوري هاي نو در زمينه تخصصي قطب، بسترسازي و فراهم آوردن زمينه مناسب براي مشاركت مراكز داخلي علمي با مراكز علمي بين المللي، حركت به سمت تدوين و بازنگري دروس دانشگاهي در زمينه قطب و استفاده از روش ها و فناوري هاي نو در ارائه دروس، توليد هدفمند دانش كاربردي براي حل مشكلات در زمينه بهره برداري مناسب از سامانه هاي قدرت، توليد دانش بومي در حوزه بهره برداري شبكه هاي برق و ايجاد و جلب فرصت هاي همكاري با ديگر گروه هاي تحقيقاتي سامانه هاي قدرت در داخل و خارج از كشور در زمينه تخصصي قطب را از ديگر اهداف قطب علمي اتوماسيون و بهره برداري از سامانه هاي قدرت برشمرد.

وي يادآور شد: فعال سازي آزمايشگاه هاي تحقيقاتي رشته هاي مهندسي برق در دانشگاه علم و صنعت، ايجاد رشته جديد كارشناسي ارشد با عنوان حفاظت سيستم ها و قدرت كه مورد توجه وزارت نيرو نيز واقع شده است و بازنگري درس هاي مهندسي برق در مقاطع كارشناسي، كارشناسي ارشد و دكتري به همت و همكاري اعضاي قطب اتوماسيون و بهره برداري از سامانه هاي قدرت نيز از جمله اقداماتي است كه طي سالهاي فعاليت اين قطب علمي صورت گرفته است.

علمي**1055**1440