اهم موارد مندرج در برنامه جامع اقدام مشترك بین ایران و 1+5

در نتیجه این تفاهم كه با رعایت چارچوب ها، دستورالعمل ها و خطوط قرمز جمهوری اسلامی ایران تدوین گردیده است، دستاوردهای زیر در حوزه هسته ای و لغو تحریم ها حاصل گردید.

مولفه هایی كه در پی خواهند آمد خلاصه ای از برنامه جامع اقدام مشترك بین ایران و 1+5 می باشد كه در تاریخ 23تیر 1394 بین جمهوری اسلامی ایران و كشورهای 1+5 مورد توافق واقع گردید. در نتیجه این برجام:

- قدرت های جهانی برنامه هسته ای صلح آمیز جمهوری اسلامی ایران را به رسمیت شناخته و اعمال حقوق هسته ای ملت ایران را در چارچوب معاهدات بین المللی محترم می شمارند؛

- برنامه هسته ای ایران كه با قلب حقایق و به ناحق به عنوان تهدیدی برای صلح و امنیت بین المللی معرفی شده بود، اكنون به موضوعی برای همكاری بین المللی با سایر كشورها در قالب استانداردهای بین المللی تبدیل می گردد؛

- ایران به عنوان یك قدرت دارای فناوری هسته ای و برخوردار از برنامه هسته ای صلح آمیز، از جمله چرخه كامل سوخت و غنی سازی، توسط سازمان ملل متحد مورد شناسایی قرار می گیرد؛

- قطعنامه¬های تحریمی ناعادلانه شورای امنیت سازمان ملل متحد، شامل كلیه تحریم های اقتصادی و مالی تحمیل شده علیه كشورمان، در قالب یك چارچوب مورد تفاهم و از طریق صدور یك قطعنامه جدید به یكباره لغو خواهند شد؛

- با صدور قطعنامه جدید ذیل ماده 25 منشور ملل متحد، ضمن اشاره به ماده 41 منشور صرفاً در بندهای مربوط به لغو تحریم های گذشته، تحول ماهوی در نحوه برخورد شورای امنیت با ایران ایجاد خواهد شد؛

- همه تاسیسات و مراكز هسته ای ایران به كار خود ادامه خواهند داد. بر خلاف خواسته های اولیه طرف مقابل، هیچ كدام نه برچیده می شوند نه تعطیل؛

- سیاست جلوگیری از غنی سازی ایران شكست خورد؛ برنامه غنی¬سازی ایران ادامه خواهد یافت؛

- زیرساخت هسته ای ایران حفظ خواهد شد. هیچ سانتریفیوژی از بین نخواهد رفت و كار تحقیق و توسعه بر روی كلیه سانتریفیوژهای كلیدی و پیشرفته ایران از جمله IR-4، IR-5،IR-6 و IR-8ادامه می یابد؛

- راكتور آب سنگین اراك به عنوان یك راكتور آب سنگین باقی مانده و ضمن مدرن سازی و اضافه كردن قابلیت¬ها، آزمایشگاه ها و تاسیسات جدید به آن با همكاری صاحبان پیشرفته ترین و امن ترین فن آوری های روز جهانی، خواسته های اولیه برای برچیده شدن یا تبدیل آن به راكتور آب سبك به كنار گذاشته شده اند؛

- ایران به عنوان یك تولید كننده محصولات هسته ای، به خصوص دو محصول راهبردی 'اورانیوم غنی شده' و 'آب سنگین'، وارد بازارهای جهانی خواهد شد و تحریم ها و محدودیت ها علیه صادرات و واردات مواد هسته ای – كه بعضا 35 سال در جریان بود -- بی تاثیر می گردد؛

- تحریم های اقتصادی و مالی در حوزه های بانكی، مالی، نفتی، گازی، پتروشیمی، تجاری، بیمه، حمل و نقل وضع شده توسط اتحادیه اروپایی و آمریكا كه به بهانه برنامه هسته ای ایران وضع شده است، در ابتدای اجرای توافق به طور یك جا لغو می شوند؛

- الزام بر ممنوعیت فعالیت موشكی كشورمان از جمله در حوزه موشك های بالیستیك به محدودیت هایی در حوزه موشك های طراحی شده برای سلاح هسته ای كه جمهوری اسلامی ایران هیچگاه به دنبال آن نبوده و نخواهد بود، تبدیل خواهد شد؛

- تحریم تسلیحاتی ایران لغو و با برخی محدودیت ها جایگزین خواهد شد، به نحوی كه امكان واردات یا صادرات اقلام دفاعی به صورت موردی فراهم خواهد گردید. این محدودیت ها نیز بعد از 5 سال به طور كامل لغو خواهد شد؛

- ممنوعیت خرید اقلام حساس با كاربرد دومنظوره لغو و تامین نیازهای ایران از طریق كمیسیون مشترك ایران و 1+5 تسهیل خواهد شد؛

- تحریم تحصیل دانشجویان ایرانی در رشته های مرتبط با انرژی هسته ای به طور كامل لغو خواهد گردید؛

- برای اولین بار پس از سه دهه تحریم غیرعادلانه، ممنوعیت خرید هواپیمای مسافربری مرتفع و امكان بازسازی ناوگان هوایی كشور و ارتقای ایمنی پروازها فراهم خواهد گشت؛

- ده ها میلیارد دلار از درآمدهای ایران كه طی چند سال گذشته به دلیل تحریم های ظالمانه در خارج از كشور مسدود شده است آزاد خواهد شد؛

- بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران، كشتیرانی جمهوری اسلامی، شركت ملی نفت ایران، شركت ملی نفت كش و شركت های تابعه، ایران ایر و بسیاری از دیگر نهادها، بانك ها و موسسات كشورمان (در مجموع حدود 800 شخص حقیقی و حقوقی) از شمول تحریم ها خارج می شوند؛

- دسترسی بیشتر ایران به حوزه‌های تجاری، فناوری، مالی و انرژی تسهیل خواهد شد؛

- ممنوعیت یا محدودیت همكاری های اقتصادی با ایران در تمامی عرصه ها از جمله سرمایه گزاری در صنایع نفت و گاز و پتروشیمی، و سایر زمینه ها مرتفع خواهد شد؛

- و بالاخره در حوزه انرژی صلح آمیز هسته ای زمینه همكاری های گسترده بین المللی با ایران در حوزه ساخت نیروگاه های جدید هسته ای، راكتورهای تحقیقاتی و پیشرفته ترین حوزه های صنعت هسته ای ایجاد می گردد.



مولفه های اصلی برنامه جامع اقدام مشترك بین ایران و 1+5



1- غنی سازی

- برنامه غنی سازی ایران بدون یك روز توقف و یا تعلیق ادامه خواهد یافت؛

- جمهوری اسلامی ایران بر اساس یك طرح مدون و دقیق علمی و فنی در 8 سال نخست برنامه جامع اقدام مشترك با پذیرش برخی محدودیت ها، نه تنها برنامه هسته ای خود را از دیدگاه بین المللی تثبیت می كند، بلكه تمام پایه های علمی و كاربردی لازم را با یك برنامه تحقیق و توسعه پیشرفته برای حركت به سمت غنی سازی صنعتی و تجاری با بهره برداری از بهترین و پیشرفته ترین سانتریفیوژهای خود و در اقتصادی ترین شكل و با بالاترین بهره وری برقرار خواهد ساخت؛

- پس از طی دوره 8 ساله محدودیت، ظرفیت غنی سازی ایران بر اساس برنامه ریزی های سازمان انرژی اتمی برای تكمیل، تولید و راه اندازی سانتریفیوژهای پیشرفته، توسعه خواهد یافت؛

- برنامه هسته ای بلند مدت كشورمان، كه نمایانگر اهداف، مراحل اجرایی و جدول زمانی برای رسیدن به این اهداف می باشد، پس از اجرایی شدن توافق بر اساس سازوكار مندرج در پروتكل الحاقی به اطلاع آژانس خواهد رسید؛

- سانتریفیوژهای پیشرفته IR6 ایران با ظرفیت 10 برابر سانتریفیوژهای كنونی از ابتدای اجرای توافق در یك شیب معقول علمی در زنجیره های میانی تحقیق و توسعه تكمیل و از سال هشتم به تولید تدریجی خواهد رسید؛

- سانتریفیوژهای پیشرفته IR8 ایران با ظرفیت اسمی 20 برابر سانتریفیوژهای كنونی كه در دو سال اخیر طراحی شده اند، در كمتر از یك سال از اجرای توافق وارد مرحله آزمایشات فنی با گاز می شوند و مراحل تحقیق و توسعه آنها در زنجیره های میانی بر اساس دقیق ترین استانداردهای كاربردی از سال هشتم وارد مرحله تولید تدریجی خواهند شد؛

- سایر فعالیت های تحقیق و توسعه غنی سازی ایران بر اساس نیازهای كشور ادامه خواهد یافت؛

- ظرفیت غنی سازی ایران در حد 6104 ماشین سانتریفیوژ IR-1 برای مدت 10 سال خواهد بود. از این تعداد، 5060 ماشین در نطنز به غنی سازی می پردازند و 1044 ماشین در فردو در حالت آماده خواهند بود؛

- سانتریفیوژهای مازاد و بخشی از زیرساخت مرتبط با آنها جمع آوری و برای جایگزینی سانتریفیوژهای از رده خارج شده مورد استفاده قرار خواهد گرفت.

- با اجرایی شدن توافق، ایران به عنوان صادركننده اورانیوم غنی شده وارد بازارهای بین المللی این كالای استراتژیك خواهد شد؛

- به غیر از 300 كیلو مواد غنی شده كه به عنوان ذخیره در هر زمان در كشور نگهداری خواهد شد، مازاد تولید برای 15 سال حسب تشخیص ایران:

• در قبال دریافت معادل اورانیوم طبیعی در بازارهای بین‌المللی به فروش خواهد رسید،

• به مجتمع سوخت واجد استانداردهای بین المللی تبدیل خواهد شد،

• به اورانیوم طبیعی رقیق خواهد شد.

- مجتمع های سوخت موجود در ایران با منشا داخلی یا خارجی كه حائز استانداردهای بین المللی باشند، از شمول 300 كیلو ذخیره خارج هستند؛

- كشورهای 1+5 ایران را در دستیابی به فن آوری پیشرفته برای رسیدن به استانداردهای جهانی سوخت كمك خواهند كرد و به تدریج ایران قادر به تبدیل اورانیوم غنی شده خود به سوخت مطمئن برای نیروگاه بوشهر خواهد شد؛

- برای 15 سال ایران سطح غنی سازی را در حد سه ممیز شصت و هفت درصد حفظ خواهد كرد؛

- سوخت مورد نیاز راكتور تحقیقاتی تهران از ذخایر اكسید 20 درصد موجود در ایران تامین خواهد شد و در صورت اتمام این ذخایر،با تعهد كشورهای 1+5 برای تامین به موقع سوخت مزبور و یا اكسید اورانیوم 20درصد از بازارهای بین المللی تامین خواهد شد؛

- سانتریفیوژهای مازاد و بخشی از زیرساخت آنها جمع آوری و تحت نظارت آژانس در اماكن امن و حفاظت شده در نطنز نگهداری شده و برای جایگزینی سانتریفیوژهای از رده خارج شده در طول دوره توافق مورد استفاده قرار خواهد گرفت؛

- با توجه به تكمیل مراحل تحقیق و توسعه سانتریفیوژهای IR6 و IR8، تاسیسات نطنز با دارا بودن ظرفیت لازم برای نیازهای غنی سازی صنعتی ایران متناسب با توسعه سهم برق هسته ای در سبد انرژی كشور در افق 15 سال آینده، ایران از ساخت تاسیسات جدید غنیسازی بی نیاز خواهد بود.

- با توجه به عدم صرفه اقتصادی سایر روش های غنی سازی، و تمركز برنامه كشورمان بر غنی سازی با استفاده از سانتریفیوژ گازی، برای مدت 10سال ایران از سایر شیوه‌ها برای این منظور استفاده نخواهد كرد.



2- همكاریهای صلحآمیز بینالمللی

- كشورهای عضو 1+5 و سایر كشورها در پروژه‌های فناوری صلح آمیز هسته‌ای در ایران مشاركت خواهند كرد؛

- قطعنامه شورای امنیت همكاری كشورها با ایران در این حوزه را تشویق و ترغیب خواهد كرد.

- این پروژه‌ها از جمله شامل موارد زیر می گردد:

• نیروگاههای هستهای قدرت ایمن همراه با فناوری های مربوطه؛

• راكتورهای تحقیقاتی مدرن همراه با فناوری های مربوطه؛

• مدرن سازی راكتور آب سنگین اراك؛

• تولید سوخت هسته ای، از جمله سوخت های مدرن؛

• تحقیق و توسعه روی فناوریهای پیشرفته هسته‌ای همچون گداخت هسته ای، انواع شتاب دهنده ها، فیزیك پلاسما؛

• پزشكی هسته ای و رادیوداروها از جمله شامل تأسیس مركز منطقه‌ای فوق مدرن پزشكی هستهای؛ فناوری لیزر برای كاربردهای پزشكی و ...؛

• توسعه نیروی انسانی؛

• ایمنی، پادمان و امنیت هسته‌ای؛

• مدیریت پسماندهای حاصل از فعالیت های هسته ای و حفاظت از محیط زیست؛

• سایر پروژه های متصور در حوزه فناوری صلح آمیز هسته ای بین ایران و سایر كشورها؛

3- اراك

- راكتور آب سنگین اراك كماكان ماهیت آب سنگین خود را حفظ خواهد كرد؛

- با بازطراحی قلب این راكتور قابلیت های جدید شامل تست سوخت، تست مواد ساختاری، تولید انواع رادیوداروها و رادیو ایزوتوپ هایی كه مستلزم شار نوترونیك بسیار بالا می باشند، به قابلیت های این راكتور اضافه خواهد شد؛

- طراحی جدید ضمناً باعث خواهد شد تا مواد رادیواكتیو با قابلیت استفاده در مصارف غیرصلح آمیز در سوخت مصرف شده به مقدار قابل ملاحظه ای كاهش یابد؛

- قلب جدید راكتور با طراحی دانشمندان ایرانی و در قالب یك همكاری بین‌المللی كه تحت مدیریت ایران خواهد بود، ساخته خواهد شد؛

- با توجه به معضلات زیست محیطی و هزینه بالای نگهداری، سوخت مصرف شده راكتور آب سنگین اراك به خارج از كشور فرستاده خواهد شد؛

- با اجرایی شدن توافق، ایران به عنوان یكی از معدود تولیدكنندگان آب سنگین در جهان، وارد بازارهای بین المللی شده و مازاد بر نیازهای خود را به بازارهای جهانی و به قیمت های جهانی عرضه خواهد كرد؛

- ضمن حفظ رآكتور آب سنگین اراك، طی 15 سال آتی ایران راكتورهای تحقیقاتی مدرن دیگری بر پایه آب سبك خواهد داشت. در این خصوص همكاری های بین المللی همراه با تضمین سوخت مربوطه با ایران صورت خواهد گرفت؛

- ایران در راستای برنامه خود، طرحی برای بازفراوری سوختهای مصرف شده و فعالیت های مرتبط با آن ندارد ولی جداسازی رادیوایزوتوپ های صنعتی و پزشكی را از نمونه های تاب دیده اورانیوم غنی شده، ادامه خواهد داد.







4- فردو

- تأسیسات فردو همچنان به عنوان یك تاسیسات هسته ای باقی خواهد ماند. این تاسیسات تحت عنوان مركز هسته‌ای فیزیك و فناوری به امور زیر خواهد پرداخت:

• تولید ایزوتوپ های پایدار برای مصارف پركاربرد صنعتی و پزشكی(رادیوداروها)؛

• تحقیق و توسعه هسته ای در حوزه های مختلف؛

- تعداد 1044 دستگاه سانتریفیوژ IR-1 با تمامی زیرساختهای ضروری در فردو حفظ می شود كه دو زنجیره آن به صورت روشن و در حال چرخش خواهند بود؛

- سانتریفیوژهای مازاد و زیرساخت مرتبط با آنها جمع آوری و برای جایگزینی سانتریفیوژهای از رده خارج شده مورد استفاده قرار خواهد گرفت.



5- شفاف سازی

- ایران پروتكل الحاقی را داوطلبانه اجراء كرده، و متناسب با ایفای تعهدات طرف مقابل، در مراحل بعدی آن را برای تصویب به مجلس محترم شورای اسلامی تسلیم خواهد كرد.

- ایران اجرای كد اصلاحی 1/3 را از سر گرفته، و در راستای اجرای مفاد پروتكل الحاقی و برای پیشگیری از اختلاف برداشت ها و جلوگیری از تكرار اتهامات بی اساس علیه كشور به آژانس اجازه نظارت بر مراكز تغلیظ اورانیوم به مدت 25 سال، و نظارت بر تولید لوله روتور و بیلوز سانتریفیوژهای خود رابرای 20 سال خواهد داد.

- ایران مطابق با قوانین خود و وفق مفاد موافقتنامه جامع پادمان، تسهیلات بیشتری برای كار آژانس قائل شده و به آژانس اجازه خواهد داد از برخی فن آوری های جدید راستی آزمایی كه به صورت متعارف در سایر كشورها نیز مورد بهره برداری و صحه گذاری قرار گرفته، به طور مشخص دستگاه اندازهگیری میزان غنا وپلمب‌های الكترونیكی استفاده كند.

- آژانس اجازه استفاده از دوربین های آنلاین و یا هر ابزاری كه مستلزم انتقال آنلاین اطلاعاتِ تاسیسات هسته ای ایران به خارج از كشور باشد را به هیچ وجه نخواهد داشت.

- ایران در چارچوب پروتكل الحاقی اجازه رسیدگی آژانس به اطلاعات مربوط به انجام فعالیت های هسته ای در مراكز اعلام نشده را خواهد داد. هر گونه اختلاف نظر احتمالی بین ایران و آژانس در زمینه نحوه رسیدگی شامل دسترسی مدیریت شده به مراكز مظنون به فعالیت های اعلام نشده هسته ای در یك بازه زمانی منطقی از طریق كمیسیون مشترك متشكل از ایران و اعضای 1+5 حل و فصل خواهد شد. این اقدامات در قالب چارچوب های معمول بین المللی و صرفاً برای اطمینان از فقدان فعالیت های هسته ای اعلام نشده صورت گرفته و مبتنی بر احترام به حاكمیت و رعایت ملاحظات حفظ اسرار نظامی و امنیتی كشور خواهد بود.

- نه به آژانس و نه به هیچ فرد و نهاد دیگری اجازه اقدامات خارج از رویه های معمول، قوانین و مقررات پروتكل های بین المللی و بازرسی از مراكز نظامی ایران داده نخواهد شد.

- نه به آژانس و نه به هیچ فرد و نهاد دیگری اجازه دسترسی به مراكز یا سیستم های موشكی ایران داده نخواهد شد.

- ایران برای رفع ابهامهای آژانس نسبت به اتهامات مطروحه راجع به گذشته برنامه هسته ای صلح آمیز خود در یك چارچوب محدود و مورد توافق با آژانس همكاری خواهد كرد و آژانس این موارد را ظرف مدت تعیین شده (تا پایان سال 2015 میلادی) حل و فصل خواهد نمود.

-



6- تحریم های شورای امنیت

- متعاقب ارجاع موضوع برنامه هسته ای ایران به شورای امنیت سازمان ملل متحد در سال 2006، شورای امنیت طی 4 سال اقدام به صدور 6 قطعنامه تحریمی علیه ایران نمود كه در آنها ایران مكلف به تعلیق برنامه هسته ای خود شامل چرخه غنی سازی، تحقیق و توسعه، راكتور اراك و سایر برنامه های مرتبط شده بود. در این قطعنامه ها كه با استناد به ماده 41 از فصل هفتم منشور ملل متحد تصویب شد، طیف گسترده ای از تحریم ها و محدودیت های مالی، بانكی، اقتصادی، حمل و نقل و بیمه ای علیه ایران اعمال گردید. در نتیجه این تحریم ها كه خود مستمسك و مبنایی برای تحمیل و تشدید تحریم های یكجانبه آمریكا و ایالات متحده آمریكا و سایر كشورها شد، كشورمان در معرض خسارت ها و آسیب های بی سابقه ای قرار گرفت. بر اساس قطعنامه 1929 كه جامع همه تحریم های قبلی به شمار می آید، تلاش گسترده ای برای غیرقانونی نمودن برنامه هسته ای ایران شكل گرفت، تحریم های شورای امنیت علیه ایران نهادینه شد، مستمسكی قانونی برای اقدامات ایذایی در سطح منطقه و بین المللی علیه ایران فراهم گردید و وجهه و جایگاه ایران در معرض آسیب قرار گرفت و هزینه تعامل سیاسی و اقتصادی با ایران برای شركای ایران بالا رفت. تسری دامنه تحریم ها به حوزه دفاعی كشور كه در قالب ممنوعیت برنامه دفاعی موشكی و تحریم نامحدود تسلیحاتی متعارف نمود یافت، تحریم شركت كشتیرانی جمهوری اسلامی ایران، مجوز بازرسی محموله های هوایی و دریایی به مقصد یا از مبدا ایران، اعمال تحریم های جدید در حوزه های بانكی پولی بیمه ای و اعتباری، فشار بر صنعت نفت و گاز كشور، اعمال مراقبت های خاص درمورد هرگونه مراوده با ایران یا اشخاص حقوقی و حقیقی ایرانی در حوزه های مختلف اقتصادی و مالی و تجاری، نشانگر این واقعیت بود كه طرف های مقابل در صدد مسدود كردن همه مجاری تنفسی كشور هستند. تاسیس گروه كارشناسی تخصصی در شورای امنیت برای نظارت دقیق بر اجرای تحریم ها موجب نهادینه شدن بیش از پیش نظام تحریمی شورای امنیت شد و در عمل ایران علیرغم عضویت دیرینه در معاهده عدم اشاعه از همه مزایا و حقوق شناسایی شده در این معاهده محروم و تكالیف و مسئولیت هایی بسیار فراتر از معمول بر آن تحمیل شد. نتیجه این وضعیت این شد كه نه تنها برنامه هسته ای كشور در معرض آسیب اساسی قرار گیرد بلكه اساسا امنیت ملی ایران به مخاطره بیفتد.

با توجه به نكات فوق، رفع این تحریم های اقتصادی و مالی یكی از اولویت های مذاكراتی جمهوری اسلامی ایران بوده است تا از یكسو كلیه اقدامات كشورها كه در اجرای قطعنامه های شورای امنیت صورت گرفته است متوقف شود و از سوی دیگر مهمترین مستمسك حقوقی بین المللی برای مخدوش كردن ماهیت مشروع و صلح آمیز برنامه هسته ای ایران و تحمیل تحریم های یكجانبه علیه ایران رفع شود. در راستای این سیاست، و به دنبال نهایی شدن برجام، شورای امنیت قطعنامه جدیدی صادر خواهد كرد كه لغو كلیه قطعنامه های شورای امنیت پیرامون موضوع برنامه هسته ای ایران وفق ماده 41 را به دنبال خواهد داشت.

- بر اساس این قطعنامه:

• 'برنامه جامع اقدام مشترك' مورد تأیید قرار گرفته و اجرای آن برای همه طرف ها از جمله كشورهای 1+5 به لحاظ حقوق بین الملل الزام آور خواهد بود.

• كلیه قطعنامه های شورای امنیت (1696، 1737، 1747، 1803، 1835، 1929 و 2224) در مرحله اول و در قالب ماده 41 منشور ملل متحد (كه 6 قطعنامه قبلی در آن قالب صادر شده بود و ایران را تحت ماده 41 فصل 7 منشور قرار داده بود) لغو و كلیه تحریم های مالی و اقتصادی تحمیل شده وفق آنها خاتمه می یابد؛

• شورای امنیت صراحتا رویكرد خود را نسبت به موضوع هسته ای ایران به طور اساسی تغییریافته اعلام می كند و برداشت گذشته نسبت به برنامه هسته ای ایران به عنوان 'تهدید علیه صلح و امنیت بین المللی' رفع خواهد شد؛

• مبنا و مستمسك اصلی تحریم های بین المللی و یكجانبه علیه ایران یعنی درخواست برای تعلیق غنی سازی، برچیده شدن سایت فردو، تعطیلی سایت اراك، توقف برنامه آب سنگین و تمامی فعالیت های تحقیق و توسعه غنی سازی كه به موجب قطعنامه های قبلی ممنوع شده بود، ملغی شده و بدین ترتیب برنامه هسته ای ایران با رعایت مجموعه ای از محدودیت های زمان دار و اقدامات شفافیت ساز بیشتر از سوی ایران مورد تایید سازمان ملل متحد قرار می گیرد؛

• مجوزهای گسترده ای كه در قالب قطعنامه های تحریمی شورای امنیت برای اعمال تحریم ها و اقدامات محدود كننده یكجانبه به كشورها داده شده بود، كاملا به كنار نهاده می شود؛

• ممنوعیت صادرات اقلام دو منظوره و موارد مربوط به تأمین، فروش و انتقال مواد و فناوری‌های هسته‌ای حساس به ایران برداشته شده و امكان خرید قانونی اقلام و نیازهای صنعت هسته ای كشور كه قبلا به دلیل تلقی شورای امنیت از برنامه هسته ای ایران به عنوان یك نگرانی اشاعه ای ممنوع شده بود، از طریق كمیسیون مشترك فراهم و تسهیل خواهد شد؛

• تحریم تسلیحاتی ایران لغو و با برخی محدودیت ها جایگزین خواهد شد به نحوی كه امكان واردات یا صادرات اقلام دفاعی به صورت موردی فراهم خواهد گردید. این محدودیت ها نیز بعد از 5 سال به طور كامل لغو خواهد شد. جمهوری اسلامی ایران صراحتا اعلام كرده است كه به سیاست همیشگی خود در خصوص اتخاذ اقدامات لازم جهت حفظ صلح و امنیت در منطقه از جمله در مقابله با تروریسم ادامه خواهد داد؛

• توسعه برنامه دفاعی موشكی كشور كه قبلا در قالب ماده 41 از فصل هفتم منشور به شكل الزام آور منع شده بود، به شكل یك محدودیت غیرالزام آور و صرفا در رابطه با موشكهای طراحی شده برای حمل كلاهكهای هسته ای كه جمهوری اسلامی ایران هیچگاه به دنبال آن نبوده و نخواهد بود، در یك بازه زمانی معین تعدیل خواهد گردید؛ جمهوری اسلامی ایران اعلام كرده است كه به سیاست همیشگی خود در خصوص تحریم تسلیحاتی ادامه خواهد داد؛

• افراد و نهادهایی كه به بهانه ارتباط با برنامه هسته ای ایران مورد تحریم قرار گرفته اند از فهرست تحریمی خارج خواهند شد؛

سازوكاری برای حل اختلافات پیش آمده و تشخیص عدم پایبندی عمده برجام توسط هر یك از طرفها و تبعات ناشی از آن ایجاد خواهد شد. ایران و 1+5 امكان بازگشت در صورت عدم اصلاح موارد عدم پایبندی عمده توسط هر یك از طرف هاپس از طی روند پیش بینی شده را خواهند داشت. جمهوری اسلامی ایران صراحتا اعلام كرده است كه در صورت اعمال مجدد تحریم های شورای امنیت، اقدامات داطلبانه خود را كلا یا جزئا متوقف خواهد نمود.

7- تحریم های یكجانبه آمریكا و اتحادیه اروپایی:

اتحادیه اروپایی و ایالات متحده، تعهد نموده اند كلیه تحریم های اقتصادی و مالی كه به بهانه برنامه هسته ای ایران وضع شده اند را همزمان با اقدامات جمهوری اسلامی ایران در حوزه هسته ای لغو نمایند. بر این اساس تحریم ها و محدودیت های اعمال شده توسط آمریكا و اتحادیه اروپایی در حوزه های زیر در مرحله نخست رفع خواهند شد كه در نتیجه آن، از روز اجرای «برجام»، دولت جمهوری اسلامی، بانك مركزی ایران، سایر موسسات دولتی و اشخاص حقیقی و حقوقی ایرانی می توانند كلیه فعالیتها و عملیات تجاری و اقتصادی زیر را با طرف های تجاری خود انجام دهند:

الف- بخش بانكی، مالی و بیمه:

كلیه اموال و وجوه متعلق به دولت ایران، بانك مركزی و سایر اشخاص حقیقی و حقوقی كه نزد موسسات مالی خارجی مسدود گردیده، از تاریخ اجرای برجام آزاد و بدون هیچ قید و شرطی می تواند مورد استفاده صاحبان این اموال و وجوه قرار گیرد. دولت جمهوری اسلامی ایران ، بانك مركزی و سایر موسسات دولتی و می توانند فعالیتهای زیر را انجام دهند:

1- انتشار و فروش اوراق قرضه

2- انتشار و فروش اوراق قرضه ایی كه با ضمانت دولت ایران صادر گردیده است

3- دریافت وام های خارجی از موسسات بین المللی از قبیل بانك جهانی و یا سایر بانك های خصوصی

4- تهاتر معاملات دلاری از طریق بانك های غیر آمریكائی

5- دریافت ضمانت های صادراتی از موسسات مربوطه؛ بانكها و موسسات مالی ایرانی می توانند بدون هیچگونه محدودیتی اقدام به معاملات و فعالیت های تجاری زیر با بانك ها و موسسات مالی خارجی نمایند

6- ایجاد روابط كارگزاری

7- استفاده از خدمات پیام رسانی شامل سوئیفت

8- تاسیس نمایندگی، شعبه و یا شركت های تابعه

9- افتتاح اعتبارات اسناد و بروات اسنادی و صدور ضمانت نامه های بانكی

10- سرمایه گذاری در سهام موسسات مالی و بانكی خارجی و ایجاد مشاركت با آنها

11- فروش و واگذاری سهام به موسسات مالی و بانك های خارجی با توجه به قوانین داخلی

12- نقل و انتقال ارز به داخل و خارج كشور یا به حساب خود بانك

13- خرید و فروش اوراق قرضه بین المللی یا سایر اوراق تجاری بین المللی به حساب خود یا به حساب مشتریان بانك ها

14- دریافت وام ها و تسهیلات اعتباری خارجی

15- انجام سایر عملیات مالی و بانكی و عملیات مرتبط بانكی با هر یك از موارد فوق



ب- معاملات بیمه ای

1- انعقاد انواع قراردادهای بیمه و بیمه های اتكائی به حساب خود و یا به حساب مشتریان خود

2- فروش و واگذاری سهام خود به موسسات بین المللی بیمه ای با توجه به قوانین داخلی

3- سرمایه گذاری در سهام موسسات بین المللی بیمه ای و ایجاد مشاركت با آنها

4- سایر عملیات بیمه ای مرتبط با هر یك از موارد فوق



ج- بخش نفت، گاز و پتروشیمی

1- فروش، صادرات، سوآپ و حمل نفت خام، محصولات نفتی، گاز طبیعی و محصولات پتروشیمی

2- خرید، تامین و حمل تجهیزات عمده وكلیدی، تكنولوژی، كمكهای فنی ، آموزش مورد نیاز بخش نفت ، گاز و پتروشیمی شامل اكتشاف، تولید و پالایش نفت و گاز طبیعی یا مایع

3- دریافت وام و تسهیلات اعتباری جهت تامین وجوه مورد نیاز این بخش

4- سرمایه گذاری و مشاركت توسط افراد و اشخاص حقوقی ایرانی در صنایع نفت، گاز و پتروشیمی



د- بخش كشتیرانی ، كشتی سازی و حمل و نقل دریایی

1- خرید یا فروش كشتی و سایر وسایل حمل و نقل دریایی

2- خرید و فروش لوازم یدكی و تجهیزات كشتی ها و سایر وسایل حمل و نقل دریایی

3- خرید و فروش، حمل تجهیزات كلیدی و تكنولوژی برای تعمیر و نگهداری ،طراحی و ساخت كشتی و سایر وسایل حمل و نقل دریایی

4- تعمیر و نگهداری یا بازسازی كشتی و سایر وسایل حمل و نقل دریایی

5- هر گونه عملیات مربوطه به طراحی و ساخت كشتی های باری یا تانكرهای نفتی

6- تامین كشتی جهت ذخیره سازی یا انتقال نفت خام ، مشتقات نفتی، گاز یا مشتقات آن، محصولات پتروشیمی

7- ارائه كلیه خدمات مرتبط با ثبت پرچم، تعیین وضعیت (Classification) ، تعیین مشخصات فنی، ثبت و شماره شناسائی در رابطه با تانكرهای نفتی و كشتی های باری

8- ارائه خدمات سوخت رسانی، تداركات و یا هرگونه خدمات بندری دیگر مربوط به كشتی های تحت مالكیت یا تجاری كه حامل كالاهای غیر تحریمی می باشند

9- از تاریخ اجرای «برجام» كلیه عملیات مربوط به بازرسی، توقیف یا انهدام كالاهای غیرتحریمی متوقف خواهد شد.



ه- تجارت طلا ، فلزات گرانبها

1- تجارت و حمل و نقل طلا و فلزات گرانبها

2- سایر خدمات از قبیل حمل و نقل، خدمات امنیتی و غیره

3- دریافت تسهیلات جهت انجام معاملات مربوطه



و- فلزات

تجارت (واردات و صادرات)، حمل و نقل كلیه فلزات از جمله گرافیت و فلزات خام یا نیمه ساخته



ز- نرم افزار

تجارت (واردات و صادرات) مستقیم و یا غیرمستقیم نرم افزار و به روز رسانی نرم افزارهای یكپارچه سازی فرآیندهای صنعتی



ح- آزادسازی منابع مالی و دارائی های اشخاص تحریم شده ایرانی

حدود 800 شخص حقیقی و حقوقی ایرانی كه به بهانه همكاری یا ارتباط با برنامه هسته ای ایران توسط شورای امنیت، آمریكا یا اتحادیه اروپایی تحت تحریم قرار گرفته اند، از فهرست های مربوطه خارج و منابع مالی و دارائی های آنها آزاد خواهد شد.



و- تحریم های لغو شده غیر مرتبط با برنامه هسته ای

در كنار لغو تحریم های مرتبط هسته ای، سه دسته از تحریم ها كه ارتباط مستقیم با موضوع هسته ای ایران نداشته و از سال ها قبل تحت عناوین دیگر تحمیل شده اند، نیز از میان برداشته خواهند شد:

- رفع تحریم هواپیمایی

با لغو ممنوعیت خرید و اجاره هواپیماهای مسافربری از طریق صدور مجوزهای لازم توسط آمریكا، امكان خریداری هواپیماهای مسافری آمریكایی و اروپایی و نوسازی ناوگان هوایی ایران و ارتقای ایمنی و كارآمدی صنعت هوانوردی كشور فراهم خواهد شد. خاطر نشان می شود تحریم خرید هواپیمای تجاری یكی از مصادیق تحریم های غیرعادلانه علیه جمهوری اسلامی ایران طی سه دهه گذشته بوده است.

- رفع ممنوعیت همكاری شركت های وابسته شركت های آمریكایی با ایران

بر اساس تفاهم صورت گرفته طبق برجام، شركت های خارجی تابعه شركت های آمریكایی بر اساس مجوز كلی صادره از سوی دولت آمریكا مجاز به همكاری با ایران در زمینه های مختلف اقتصادی خواهند شد. البته منع كلی مراوده اقتصادی بین اتباع ایرانی و آمریكایی كماكان باقی خواهد ماند.

- صدور مجوز صادرات فرش و برخی اقلام غذایی شامل پسته وخاویار از ایران به آمریكا

بر اساس تفاهم صورت گرفته طبق برجام، امكان صدور برخی اقلام شامل فرش، پسته و خاویار از ایران به آمریكا فراهم خواهد شد. لازم به ذكر است صادرات این اقلام به آمریكا كه در سال 2000 آزاد شده بود در سال 2010 ممنوع گردید.

- همچنین ایالات متحده و اتحادیه اروپایی تعهد داده اند كه از اعمال مجدد تحریم ها كه به منزله نقض تعهدات آنها در برجام تلقی خواهد شد، خودداری نمایند. علاوه بر این، آمریكا كلیه تحریم هایی كه در سطوح ایالتی مانع از ایفای تعهدات آمریكا در رفع تحریم ها شود را به نحو مقتضی رفع نماید.

8- همزمانی و تناظر اقدامات متقابل ایران و گروه 1+5

بر اساس تفاهم صورت گرفته،

- ابتدا شورای امنیت اقدام به صدور قطعنامه جدید برای تایید برجام و لغو قطعنامه های قبلی می نماید.

- سپس اتحادیه اروپایی و آمریكا تصمیمات توافق شده برای لغو تحریم های مالی و اقتصادی مرتبط با هسته ای را اتخاذ خواهند نمود.

- متعاقبا ایران اقدامات لازم برای اجرای تعهدات خود وفق برجام را آغاز می نماید.

- اتحادیه اروپایی و آمریكا نیز تمهیدات لازم برای اجرایی كردن تعهداتشان و تدوین دستورالعمل ها و آیین نامه های اجرایی لازم و توجیه مراجع ذیربط دولتی و موسسات و بنگاه های اقتصادی اتخاذ خواهند نمود.

- این اقدامات متناظر به نحوی انجام خواهد شد كه در 'روز اجرای توافق' همزمان با تایید اقدامات ایران توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی، اجرای كلیه تحریم های مقرر شده متوقف خواهد شد.

1553