در این گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی بخش های مربوط به آژانس در قطعنامه2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد و اجرای روند راستی آزمایی و نظارت بر تعهدات هسته ای ایران در چارچوب برنامه جامع اقدام مشترك بررسی شده است.
متن گزارش به شرح زیر است:
الف) پیشرفت های جدید
الف.1) چارچوب همكاری
1- یوكیا آمانو مدیركل آژانس بین المللی انرژی اتمی دوم ژوئیه سال 2015 نشست هایی را با حسن روحانی رئیس جمهور ایران و علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی این كشور در تهران برگزار كرد. این نشستها در چارچوب كمك به پیشبرد حل مسائل مهم باقیمانده در ارتباط با برنامه هسته ای ایران از جمله راستی آزمایی ابعاد نظامی احتمالی فعالیت های هسته ای این كشور برگزار شد.
2 - مدیركل آژانس بین المللی انرژی اتمی و علی اكبر صالحی معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان انرژی اتمی ایران 14 ژوئیه سال 2015 نقشه راهی را برای شفاف سازی مسائل مهم باقی مانده گذشته و كنونی مرتبط با برنامه هسته ای ایران امضا كردند. در این نقشه راه اقدامات لازم در چارچوب توافق صورت گرفته برای همكاری ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی مشخص شده است. هدف از چارچوب همكاری بین ایران و آژانس سرعت بخشیدن و تقویت همكاری و گفتگو بین دو طرف به منظور حل همه مسائل گذشته و كنونی تا پایان سال 2015 است. در این روند مسائلی كه به گذشته و حال مربوط می شود و ایران و آژانس تاكنون نتوانسته اند آنها را حل كنند ، حل و فصل خواهد شد.
3 - مدیر كل آژانس بین المللی انرژی اتمی تا 15 دسامبر سال 2015 ارزیابی نهایی خود را درخصوص حل همه مسائل گذشته و كنونی ، كه در ضمیمه گزارش نوامبر سال 2011 آمانو به آنها اشاره شده است ، برای اقدام در اختیار شورای حكام آژانس قرار خواهد داد.
الف. 2 ) برنامه اقدام مشترك و برنامه جامع اقدام مشترك
4 - همان طور كه قبلا نیز ، در تاریخ 30 ژوئن سال 2015 ، گزارش داده شد گروه سه به اضافه سه ( سه كشور اروپایی آلمان ، فرانسه ، انگلیس به همراه سه كشور چین ، روسیه و آمریكا ) و ایران از طرف گروه سه به اضافه سه و اتحادیه اروپا ( نماینده عالی اتحادیه اروپا در امور سیاست خارجی و سیاست امنیتی ) از آژانس بین المللی انرژی اتمی درخواست كردند فعالیت های خود را در زمینه راستی آزمایی و نظارت مرتبط با هسته ای در ایران در چارچوب برنامه اقدام مشترك ادامه دهد و این روند تا اطلاعیه بعدی دنبال شود.
5 - گروه سه به اضافه سه به همراه نماینده عالی اتحادیه اروپا 14 ژوئیه سال 2015 و ایران درباره برنامه جامع اقدام مشترك ( برجام ) به توافق رسیدند. مفاد برنامه جامع اقدام مشترك به تقویت اجرای برنامه اقدام مشترك كمك می كند و اجرای برجام تضمین خواهد كرد برنامه هسته ای ایران ماهیتی صرفا صلح آمیز دارد.
6 - مدیر كل آژانس بین المللی انرژی اتمی با استقبال از برنامه جامع اقدام مشترك اعلام كرد برجام راستی آزمایی بیشتر آژانس را در ایران تسهیل می كند.
وی به كشورهای عضو آژانس بین المللی انرژی اتمی اعلام كرد از آژانس درخواست خواهد شد كار نظارت و راستی آزمایی اقدامات مرتبط با هسته ای را كه در این موافقتنامه به آنها اشاره شده است انجام دهد. او ( آمانو ) گزارشی را در این خصوص در اختیار شورای حكام آژانس قرار خواهد داد تا با آنها درباره این درخواست و چگونگی تامین منابع مالی مورد نیاز برای آژانس رایزنی های لازم را انجام دهد.
ب) قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل متحد ( سال 2015 )
7 - شورای امنیت سازمان ملل متحد در تاریخ 20 ژوئیه سال 2015 قطعنامه 2231 را تصویب كرد كه در این قطعنامه برنامه جامع اقدام مشترك تصویب شد. شورای امنیت در این قطعنامه اعلام كرد :
از نقش ضروری و مستقل آژانس بین المللی انرژی اتمی در راستی آزمایی پایبندی به موافقتنامه های مربوط به پادمان ها ازجمله عدم انحراف مواد هسته ای در جهت اهداف اعلام نشده و فقدان مواد هسته ای اعلام نشده و فعالیت های هسته ای اعلام نشده و همچنین تضمین ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسته ای ایران ازجمله از طریق اجرای « چارچوب همكاری » ایران و آژانس و نقشه راه دو طرف قاطعانه حمایت می كند. شورای امنیت سازمان ملل متحد همچنین به نقش مهم آژانس بین المللی انرژی اتمی در اجرای كامل برنامه جامع اقدام مشترك اذعان دارد. چارچوب همكاری ایران و آژانس 11 نوامبر سال 2013 بین دو طرف توافق شد.
8 - شورای امنیت سازمان ملل متحد در این قطعنامه از مدیر كل آژانس بین المللی انرژی اتمی درخواست كرد :
الف: راستی آزمایی و نظارت بر تعهدات مرتبط با هسته ای ایران را برای كل دوره این تعهدات كه در برنامه جامع اقدام مشترك ( پاراگراف 3 ) به آن اشاره شده است ، به عهده بگیرد.
ب: پیوسته گزارش هایی را درباره اجرای تعهدات هسته ای ایران كه در برنامه جامع اقدام مشترك ( پاراگراف 4 ) نیز به آن اشاره شده است در اختیار شورای حكام آژانس بین المللی انرژی اتمی و در صورت اقتضا در اختیار شورای امنیت قرار دهد.
ج: مدیر كل آژانس بین المللی انرژی اتمی هر زمان دلایلی موجه داشت كه گمان كند مسئله نگران كننده وجود دارد و می تواند بر اجرای تعهدات هسته ای ایران همان طور كه در برجام ( پاراگراف 4 ) نیز به آن اشاره شده است تاثیر مستقیم داشته باشد ، به شورای حكام آژانس و شورای امنیت سازمان ملل متحد گزارش دهد.
د) آژانس بین المللی انرژی اتمی به محض آنكه اطمینان یافت ایران اقدامات مشخص شده در پاراگراف 15.11 - 15.1 ضمیمه چهارم برجام (پاراگراف 6) انجام داده است به شورای حكام آژانس و همچنین شورای امنیت گزارش دهد.
ر) آژانس بین المللی انرژی اتمی همچنین به محض آنكه به این نتیجه رسید كه همه مواد هسته ای در ایران در فعالیت های صلح آمیز به كار می رود ، به شورای حكام آژانس و شورای امنیت سازمان ملل متحد گزارش كند.
شورای امنیت سازمان ملل متحد همچنین از آژانس بین المللی انرژی اتمی و كمیسیون مشترك (متشكل از نمایندگان گروه سه به اضافه سه به اضافه نماینده عالی اتحادیه اروپا و ایران) همان طور كه در برجام (پاراگراف 19) نیز اشاره شده است مشورت و تبادل اطلاعات داشته باشند.
ب.1) درخواست برای نشست شورای حكام آژانس بین المللی انرژی اتمی
9 - مدیر كل آژانس بین المللی انرژی اتمی با توجه به نكات بالا خواستار نشست شورای حكام آژانس در تاریخ 25 اوت 2015 برای بررسی مفاهیم مفاد مربوط به آژانس در این قطعنامه شورای امنیت و همچنین پیشنهاد مدیر كل آژانس برای اصلاح برنامه و بودجه آژانس بین المللی انرژی اتمی در سال 2016 - 2017 است.
ج) مفاهیم قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل متحد برای آژانس بین المللی انرژی اتمی
ج / 1 ) راستی آزمایی و نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی
10 - آژانس بین المللی انرژی اتمی فعالیت های راستی آزمایی خود را در چارچوب موافقتنامه پادمان ایران ادامه خواهد داد. همان طور كه در برجام نیز بیان شده است ایران آژانس را در موارد زیر مطلع خواهد كرد :
- اجرای موقت پروتكل الحاقی موافقتنامه پادمان های خود در چارچوب بند 17 پروتكل الحاقی و تلاش متعاقب آن برای تصویب و اجرا كه شامل نقش رئیس جمهور و مجلس ( پارلمان ) خواهد بود.
- زمانی كه كد اصلاحی 3/1 موافقتنامه های جنبی موافقتامه پادمان ها به طور كامل اجرا كرد.
راستی آزمایی و نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی بر تعهدات هسته ای ایران همان طور كه در برنامه جامع اقدام مشترك نیز بیان شده است در موافقتنامه پادمان های ایران و همچنین پروتكل الحاقی تغییری ایجاد نخواهد كرد.
11 - مدیر كل آژانس بین المللی انرژی اتمی با مجوز شورای حكام آژانس روند راستی آزمایی و نظارت بر تعهدات هسته ای ایران را همانگونه كه در برجام ( پاراگراف 8 ) نیز بیان شده است اجرا خواهد كرد. این فعالیت های راستی آزمایی و نظارت در « روز اجرا » آغاز خواهد شد.
د ) كمیسیون مشترك
12 - همان طور كه در بالا نیز اشاره شد ( پاراگراف 8 ) ، از آژانس بین المللی انرژی اتمی و كمیسیون مشترك درخواست شده است رایزنی و تبادل اطلاعات داشته باشند و در برجام نیز به این موضوع اشاره شده است. رایزنی ها و تبادل اطلاعات بین آژانس و كمیسیون مشترك در چارچوب زیر است :
الف) تبادل اطلاعات:
- انتظار می رود آژانس بین المللی انرژی اتمی به گروه كاری كمیسیون مشترك گزارش دهد ساخت راكتور پیشرفته اراك در چارچوب طرح تایید شده نهایی دنبال می شود ( ضمیمه 1 ، بخش b.6 ) .
- انتظار می رود آژانس بین المللی انرژی اتمی با این كمیسیون مشترك درباره ظرفیت غنی سازی و برنامه تحقیق و توسعه غنی سازی ایران تبادل اطلاعات داشته باشند ( ضمیمه 1 ، بخش i.152 ) .
- انتظار می رود آژانس بین المللی انرژی اتمی از هماهنگ كننده كمیسیون مشترك اطلاعاتی را درباره پیشنهادهای ارائه شده به این كمیسیون از سوی كشورهایی كه خواستار تبادل با ایران در زمینه تامین ، فروش یا انتقال اقلام هسته ای به این كشور هستند ، دریافت كند ( ضمیمه 6 ، بخش 6.4.1 ) .
ب ) مشاركت در نشست ها
ممكن است از آژانس بین المللی انرژی اتمی درخواست شود به عنوان ناظر در نشست های گروه كاری كمیسیون مشترك در ارتباط با بخش تهیه و تامین حضور داشته باشد.
13 - آژانس بین المللی انرژی اتمی نیازمند دریافت اطلاعات از كمیسیون مشترك است كه بر اجرای روند راستی آزمایی و نظارت بر تعهدات هسته ای ایران توسط آژانس تاثیرگذار باشد.
ر ) منابع بیشتر مورد نیاز آژانس بین المللی انرژی اتمی
14 - فعالیت های راستی آزمایی و نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی هزینه های اضافی فراتر از بودجه عادی آژانس درپی خواهد داشت. همه بودجه اضافی آژانس بین المللی انرژی اتمی تا پایان سال 2016 از منابع فرا بودجه ای تامین خواهد شد.
تهران - ایرنا - گزارش یوكیا آمانو مدیركل آژانس بین المللی انرژی اتمی به نشست فوق العاده شورای حكام در 25 اوت (سه شهریور) منتشر شد. در این گزارش تاكید شده اجرای برجام ماهیت صرفا صلح آمیز برنامه هسته ای ایران را تضمین خواهد كرد.