موسویان: اتاق فكر تكمیل كننده معجزه دیپلماسی است / هشدار در مورد توطئه صهیونیستها

حسین موسویان در گفت و گویی مبسوط با ایرنا تاكید كرد: در این میان، «تینك تنك ها» (اتاق های فكر) بیش از آنچه كه ما تصور كنیم، موثر خواهند بود. شاید به همین خاطر است كه اندیشمندان موافق برجام از هر سوی جهان به واشنگتن آمده اند تا در لابی با كنگره ، مددكار دولت اوباما باشند.
عضو سابق تیم مذاكره كننده هسته ای، در مجموع ، توافق وین را «معجزه دیپلماسی» خواند كه « بجز با لطف و اراده خدا ممكن نبود».
وی گفت: این تنها توافق بین المللی است تمام قدرت های بزرگ جهانی بر حق غنی سازی ایران صحه می گذارند و زیر آن را امضا می كنند. حال آن كه نه تنها امریكا بلكه هیچ قدرت عضو شورای امنیت سازمان ملل تاكنون در هیچ توافق نامه رسمی راجع به هیچ كشوری به طور رسمی نپذیرفته است كه غنی سازی داشته باشد.
معاون پیشین سیاست خارجی دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی گفت: از نظر اكثر كارشناسان جهانی بعید بود روزی توافقی شود كه قدرتهای جهانی هم غنی سازی ایران را بپذیرند و هم تحریم ها را بردارند.
موسویان در عین حال افزود: «البته این توافق ایده آل هیچ كس در جمهوری اسلامی نیست. ایده آل قدرت های جهان هم نیست. باید این را بپذیریم كه این توافق كف خواسته هاست نه سقف آن. اما همین كف، به اعتقاد قلبی من از جمله شاهكارهای دیپلماسی در یك قرن گذشته است. نه فقط درباره ایران، كه در عالم دیپلماسی'.
استاد دانشگاه پرینستون گفت: این اولین مدل در عدم اشاعه سلاح های هسته ای طی 60 سال اخیر است كه دقیق و به ریز و با تمام جزییات تعریف شده است، كشورها می توانند از انرژی صلح آمیز هسته ای بهره مند بشوند بدون اینكه ریسك بمب اتم وجود داشته باشد چه از طریق غنی سازی و چه از طریق آب سنگین. هیچكدام از معاهدات قبلی هسته ای پاسخگوی این سوال نبود حتی با پروتكل الحاقی هم می شود بمب ساخت اما حالا مدلی بوجود آمده كه ضامن تكنولوژی صلح آمیز برای همه و بمب هسته ای برای هیچ كس است.»
وی پیشنهاد كرد كه این مدل در مرحله نخست منطقه ای و سپس جهانی شده و تمام كشورهای جهان به اصول كلیدی آن پایببند شوند تا خطر اشاعه سلاح هسته ای در جهان برای همیشه منتفی شود.

** تفاوت مجلس ایران و كنگره آمریكا

عضو سابق تیم مذاكره كننده هسته ای در پاسخ به این كه گفته می شود اگر كنگره امریكا برجام را بررسی و تصویب می كند مجلس ایران نیز باید چنین كند، گفت: ورود پارلمان های دو كشور به برجام نقطه مشترك ما است ولی این كه در داخل ایران گفته می شود برجام یك معاهده بین المللی و تصویب آن از اختیارات مجلس است، حداقل از نظر طرف امریكایی چنین نیست.
وی افزود: تصمیم گیری نهایی در مورد این توافق به عهده كنگره آمریكا نیست. در یك صورت كنگره می تواند مانع از اجرای آن شود و آن اینكه كنگره بتواند رای گیری كند و بالای دوسوم رای بیاورد. در غیراین صورت حتی اگر كنگره تصویب نكند و آن را رد كند هم ، رییس جمهور اختیار قانونی برای وتو دارد . در نتیجه، برجام اجرا می شود و رای منفی كنگره هیچ تاثیری روی آن نخواهد داشت.
موسویان گفت: تنها در یك صورت ممكن است در داخل آمریكا یك بحران واقعی برای عدم اجرای این توافقنامه به وجود بیاید و آن هم زمانی است كه یك رای گیری انجام شده و بالای دو سوم رای بیاورد. اكنون محاسبات و برداشت ها این است كه دوسوم رای نمی آورد.
عضو سابق تیم مذاكره كننده هسته ای با بیان اینكه بحثی كه اكنون در درون آمریكا در جریان است بسیار جدی و اساسی است و از نظر من، هیچ ربطی به مساله هسته ای ندارد، افزود: نگرانی عناصر مخالف در كنگره، آیپك و یا مخالفان این توافقنامه چیز دیگری است . آنها می خواهند سیستم تحریم های بین المللی علیه ایران ادامه یابد و حتی تشدید شود چون هدف « تغییر رژیم» را در ایران دنبال می كنند.
معاون پیشین سیاست خارجی دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی اضافه كرد: به هرحال، اگر اتفاقی بیفتد و شرایطی پیش آید كه كنگره با بیش از دوسوم اعضا، رای منفی به آن بدهد حق وتو از رییس جمهوری امریكا گرفته می شود و ایران باید از هم اكنون گزینه خود را در مورد چنین احتمالی، بررسی و انتخاب كند.

** سناریوی توطئه اسراییل

موسویان گفت: دو سه هفته پیش در میزگردی حضور داشتم كه از كشورهای منطقه و اروپایی و آمریكایی نیز شركت داشتند . یكی از آمریكایی هایی كه در محافل علمی و آكادمیك آمریكا شخصیت بسیار شناخته شده و فوق العاده معتبری است در آن جلسه گفت كه من اطلاع دارم نتانیاهو و سرویس های اطلاعاتی اسراییل به دنبال آن هستند چند روز پیش از رای گیری كنگره یك حادثه ای آفریده شود مثلا موشكی را منسوب كنند به حزب الله یا حماس كه به داخل تل آویو زده است و یا انفجاری داخل یك اتوبوس انجام دهند و تعدادی اسراییلی كشته شوند و با آن، یك معركه تبلیغاتی بزرگ بین المللی درست كنند.
عضو سابق تیم مذاكره كننده هسته ای افزود: اگر چنین اتفاقی بیفتد اینها به حدی می توانند بر افكار عمومی آمریكا و كنگره مسلط شوند كه احتمال رای منفی كنگره بیش از دوسوم بسیار جدی شود . در واقع، تنها راهی كه نتانیاهو عملا می تواند جلوی توافق را بگیرد ، همین است .
وی اضافه كرد: البته اوباما رسما گفته است كه آنها به جان كنگره افتاده و در حال هزینه و لابی كردن هستند تا به اهداف خود برسند .كشورهای عربی معاند ایران نیز چنین تلاش هایی می كنند . ولی با همه اینها كه انجام شود فكر نمی كنم دوسوم رای بیاورد مگر اینكه خود اسراییلی ها به قصد رای دو سوم، آن حادثه ها را طراحی كنند.

** زمان كوتاه و دانش اندك نمایندگان كنگره

موسویان درباره خبرسازی های اخیر در مورد پارچین هم گفت: رژیم صهیونیستی در مدت بسیار كوتاه تا زمان بررسی برجام در كنگره امریكا، بیشترین سرمایه گذاری را انجام می دهد. زمان كوتاه است ، یك ماه و نیم بیشتر وقت ندارند . به همین دلیل، بسیار زیاد در رسانه ها مقاله می نویسند ،و در اجلاس ها ، سخنرانی ها و لابی در داخل كنگره و دیگر زمینه ها بشدت فعال هستند، به گونه ای كه تقریبا هر نماینده كنگره حداقل یك ملاقات شونده در روز علیه توافقنامه دارد.
این ستاد دانشگاه پرینستون امریكا افزود: متاسفانه اعضای كنگره برعكس آنچه ما فكر می كنیم چندان نسبت به مسایل بین المللی و سیاسی مسلط نیستند. شاید باور نكنید 60 درصد از اعضای كنگره آمریكا پاسپورت ندارند و سفر خارجی نرفته اند و نهایتا آمریكا را دیده اند و اطلاعات شان بسیار كم است. این هم زمینه خوبی برای صهیونیستها فراهم می كند تا بتوانند تاثیرگذار باشند.

** اگر برجام در كنگره رد شود

عضو سابق تیم مذاكره كننده هسته ای در باره نحوه برخورد ایران با رای كنگره امریكا در قبال برجام اظهارداشت: جمهوری اسلامی ایران باید همه شرایط را بررسی كند. یا كنگره با زیر دوسوم آرا، آن را رد یا تایید می كند كه در هر دو صورت، هیچ تاثیری روی اجرای توافق ندارد چون زیر دوسوم با رای وتوی رییس جمهوری مواجه شده و توافقنامه اجرا می شود اما اگر مخالفان بتوانند ترفندهایی طراحی كرده و رای دوسوم كنگره را بگیرند، در این شرایط جمهوری اسلامی ایران باید ببیند چه كار باید انجام دهد.
معاون پیشین سیاست خارجی دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی خاطرنشان كرد: فرض كنید كنگره بیش از دوسوم رای منفی به برجام بدهد و رییس جمهور آمریكا نتواند آن را وتو كند، آمریكا نمی تواند توافق هسته ای را اجرا كند. آن وقت، ما باید چه كاری بكنیم ؟ به نظر من، این مهمترین موضوعی است كه اكنون دست اندركاران سیاست گزاری ایران باید آن را بررسی و تصمیم بگیرند.
استاد دانشگاه پرینستون افزود: من مطمئن هستم اوباما و دولت آمریكا برای اجرای توافقنامه تا انتها كاملا مصمم هستند اما فشار داخلی و تبلیغات در آنجا بسیار زیاد است و به همین دلیل، معتقدم مشكلات اوباما در داخل آمریكا بسیار بیشتر از مشكلات طرف ایرانی است .

** امریكا در جهان منزوی می شود
موسویان تاكیدكرد: اگر به هر ترفندی اسراییلی ها توانستند رای دوسوم كنگره را كسب كنند و حق وتو را از اوباما بگیرند در این صورت باز هم قطعنامه های سازمان ملل در مورد توافقنامه اجرا خواهد شد . اروپا و سایر كشورها تحریم های خود را برمی دارند یعنی دنیا منهای آمریكا توافقنامه را اجرا خواهد كرد. در چنین فرضی آمریكا كاملا منزوی خواهد شد.
سفیر پیشین ایران در آلمان خاطرنشان كرد: چهار پنج سال پیش آمریكا توانست همه دنیا را متحد و یك اجماع بین المللی علیه ایران درست كند. اگر حالا كنگره رای منفی بالای دوسوم دهد و دولت آن نتواند برجام را اجرا كند ، شرایطی پیش می آید كه این بار ایران خواهد توانست آمریكا را منزوی كند و اجماع جهانی را بشكند. در این صورت، « جهان منهای آمریكا» با ایران همكاری خواهد كرد.
معاون پیشین سیاست خارجی دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی درپاسخ به این سوال كه این شرایط چه تاثیری بر ایران خواهد گذاشت، گفت: در این شرایط تحریم های یك جانبه آمریكا برداشته نمی شود اما قدرت اعمال فرامرزی آن از بین خواهد رفت چرا كه با قطعنامه های سازمان ملل در تناقض خواهد بود.
موسویان در پاسخ به این كه مقامات امریكایی بارها گفته اند گزینه های مختلف همچنان روی میز است، گفت: هیچ گزینه نظامی وجود ندارد. شرایط داخلی آمریكا به گونه ای است كه روی اوباما و دولت وی فشار بسیاری است. وقتی اوباما مساله هسته ای را مطرح و از آن دفاع می كند مجبور است بگوید هنوز مسایل با ایران حل نشده مساله تروریسم و حقوق بشر همچنان باقی است و همه گزینه ها روی میز است اما همه متوجه می شوند كه این حرف اصلا جدی نیست و ما هم نباید بازی بخوریم.

** شرایط اوباما قابل درك است

استاد دانشگاه پرینستون گفت: كاری كه الان اوباما انجام داده شبیه به معجزه است. هر كس تحولات آمریكا و 35 سال گذشته رابطه با ایران را به دقت مطالعه كرده باشد اكنون می تواند به خوبی این را حس كند. ما ده سال در مورد این بحران هسته ای اختلاف داشتیم . آمریكایی ها هدف شان این بود در قدم نخست كل تاسیسات هسته ای ما برچیده شود و حتی ما یك نیروگاه نداشته باشیم .
وی اضافه كرد: اوایل انقلاب می گفتند ایران حتی نیروگاه بوشهر را هم نباید داشته باشد، سوخت نباید داشته باشد و به ما سوخت ندادند. سپس گفتند رآكتور تهران باید جمع شود . میله سوخت هم نمی دادند و حتی برای بیماران سرطانی نیز اجازه تولیدایزوتوبهای اتمی به ما نمی دادند. در فاز بعد كه ما به غنی سازی دست یافتیم گفتند اگر می خواهید آنها را داشته باشید غنی سازی و آب سنگین نداشته باشید.
عضو سابق تیم مذاكره كننده هسته ای خاطرنشان كرد: كل دعوای 10 ساله ما از 2003 تا 2013 همین بود. آنها می گفتند خط قرمز ما غنی سازی و آب سنگین است. اكنون توافقی انجام شده است. بخشی از حرف مخالفان داخلی آمریكا و لابی صهیونیست نیز همین است.
معاون پیشین سیاست خارجی دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی افزود: می گویند توافقی انجام داده اید كه اولا غنی سازی ایران را بعد از 10 سال به رسمیت شناخته اید، دوم آب سنگین ایران را پذیرفته اید، سوم پذیرفته اید كه تحریم ها نیز برداشته شود؛ چهارم پذیرفته اید كه ایران دسترسی به بازار سوخت هم داشته باشد؛ پنجم هم پذیرفته اید كه ایران نه تنها نیروگاه،‌ تكنولوژی و زیرساخت های فعلی هسته ای خود را داشته باشد بلكه تكنولوژی های جدید هسته ای هم به ایران بدهید. بنابراین شما بازنده كامل و ایران برنده كامل است.
وی اظهار داشت: بنابراین طبیعی است كه اوباما تحت فشار باشد. هیچ رییس جمهوری در آمریكا تصور نمی كرد كه روزی آمریكا غنی سازی ایران را بپذیرد. كسینجر حدود دو ماه قبل به فردی گفته بود كه آن فرد برای من نقل كرد: مسوولین ما در واشنگتن ظاهرا عقل شان را از دست داده اند و نمی فهمند كه چه می كنند. آمریكا روزی می خواست جهان را برای نابودی غنی سازی ایران متحد كند ، حالا قدرتهای جهان را به میز مذاكره ای كشانده كه همه زیر سند غنی سازی در ایران را امضا كنند.
عضو سابق تیم مذاكره كننده هسته ای افزود: برخی كشورهای دیگر غنی سازی دارند چون طبق معاهده ان.پی.تی می توانند داشته باشند اما اینكه آمریكا یا پنج قدرت هسته ای جهان این را به رسمیت شناخته باشند و آن را امضا كنند موضوع دیگری است.
موسویان گفت: طبیعی است این موضوع فشار بسیاری در داخل آمریكا می آورد .وقتی اوباما سخنرانی می كند می خواهد آن طرف را توجیه كند ، حالا یك تروریسم حقوق بشر یا كلمه دیگری نیز می گوید ؛ ما خودمان باید متوجه باشیم كه این صد درصد مربوط به قضیه داخلی و فقط و فقط برای كنترل مخالفان است و نباید زیاد تحت تاثیر قرار بگیریم.

** برجام لابی صهیونیسم را شكافت

معاون پیشین سیاست خارجی دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی در جواب به این سوال كه تا چه حد لابی صهیونیست ها در كنگره طی یك ماه آینده موفق خواهد بود، گفت: در عالم دیپلماسی قضیه هسته ای ایران یك موضوع بسیار نادر است كه تاثیراتی به مراتب فراتر از روابط دوجانبه، حتی منطقه ای و حتی معادلات بین قدرت های بزرگ گذاشته است .
استاد دانشگاه پرینستون افزود: اولا كه لابی صهیونیسم در داخل آمریكا دچار شكاف شد. یكی از سفرای سابق آمریكا كه در دانشگاه پرینستون است و طی چهار پنج سال اخیر با وی جلسات بسیاری داشته ام یك آمریكایی یهودی و فردی برجسته و شناخته شده است. او چند روز پیش مقاله ای منتشر كرد وتمام قد از توافقنامه حمایت كرد.
موسویان گفت: دو لابی یهودی جی استریت و آی پك در آمریكا است كه جی استریت مدافع و آی پك مخالف برجام است. در داخل خود اسراییل این شكاف عمیق است. نتانیاهو و دولت وی مخالف هستند اما حداقل نیمی از افكار عمومی و نیمی از سیاستمداران اسراییل هرچند كه مقداری صدایشان خاموش است،‌ موافق هستند. بین حاكمیت آمریكا اختلاف افتاده است كه در تاریخ سیاسی چند دهه گذشته آمریكا كمتر آن را می بینیم. همچنین بین اروپا و آمریكا شكاف ایجاد كرده ،‌ داخل متحدین عرب آمریكا در منطقه اختلاف ایجاد كرده است.
وی افزود: به نظر من، اصلا مساله هسته ای مطرح نیست. مخالفانی كه مصر هستند و به كنگره آمریكا هم می روند می گویند ما كاری نداریم كه ایران می خواهد چند هزار سانتریفیو‍ژ یا حتی بمب اتم داشته باشد. شما پس از 35 سال توانستید اجماعی جهانی ایجاد و تحریم های بین المللی علیه ایران اعمال كنید و نظام جمهوری اسلامی را در آستانه خفه شدن قراردهید. حالا با این توافق نه تنها نظام جمهوری اسلامی نجات پیدا می كند ، بلكه آن را به رسمیت هم می شناسید و مهمتر اینكه دست ایران را باز می كنید كه به سرعت به قدرت مسلط و بلامنازع منطقه تبدیل شود.
موسویان، موقعیت ایران و تركیه را در منطقه بهتر از سایرین دانست وافزود: این توافق راهبرد سنتی آمریكا مبتنی برتغییر حكومت در ایران را پس از 35 سال بر باد داد . كل بحث مخالفان داخلی امریكا همین است. بنابراین طبیعی است كسی كه بخواهد از توافق نامه دفاع كند ناگزیر شود نكته ای منفی هم بگوید تا بتواند داخل آمریكا زندگی كند.

** نقش موثر تینك تنك ها در تصویب برجام

موسویان گفت : دولت امریكا از همه متخصصان و تینك تنك ها در سراسر جهان خواسته به واشنگتن بیایند و كنگره را نسبت به برجام توجیه كنند با این حال تهران باید بررسی كند كه اگر برجام با رای بیش از دو سوم در كنگره رد شد، آن وقت چه باید بكند.
عضو سابق تیم مذاكره كننده هسته ای، اختلافات داخلی امریكا و مواضع اسرائیلی ها طی سه تا چهار هفته آینده را « نگرانی اصلی سایر كشورهای 1+5» عنوان كرد و گفت: تینك تنك و لابیهای داخل امریكا در این میان بسیار موثر هستند، بسیار بیشتر از آنكه ما تصورش را هم داشته باشیم.
استاد دانشگاه پرینستون گفت: دولت آمریكا چند هفته پیش از كارشناسان تینك تنك های امریكایی موافق برجام در سراسردنیا خواسته به واشنگتن بیایند و به كنگره بروند و آنها را توجیه كنند. این نشانه اراده سیاسی دولت آمریكا برای اجرای تمام عیار برجام است.
عضو سابق تیم مذاكره كننده هسته ای تینك تنك یا اتاق فكر را یكی از موضوعات كمتر درك شده در ایران عنوان كرد و گفت: هنوز در ایران درك جامعی نسبت به تاثیر افكار عمومی، لابی ها و مراكز مطالعاتی برسیستم تصمیم گیری سیاست گذاران امریكا و دولتهای غربی ایجاد نشده است. حال آن كه در تمام كشورهای غربی لابی وجود دارد و اول افكار عمومی را در آمریكا تحت تاثیر قرار می دهند.
معاون پیشین سیاست خارجی دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی افزود: تینك تنك ها در این میان نقش كلیدی بازی می كنند. شاید 70 تا 80 درصد مهمترین تینك تنك های جهان در آمریكا هستند. سیاست مداران امریكایی وقتی بازنشسته می شوند یا از كار كنار می روند وارد تینك تنك می شوند و بعد از مدتی برخی از آنها دوباره از تینك تنك به مراكز تصمیم گیری باز می گردند.
وی گفت: در آنجا كار چرخشی است و از ظرفیت نیروهای خود در طول حیاتشان بهره برداری می كنند. این طور نیست كه نیروهای باسابقه و مجرب بعد از بازنشستگی خانه نشین و بدست فراموشی سپرده شوند.
موسویان اظهار داشت: وزنی كه مراكز مطالعاتی و فكری در ساختن افكار سیاستمداران امریكا ، رسانه ها و افكار عمومی دارند فوق العاده بالا است. با این حال تاكنون جمهوری اسلامی برنامه حساب شده و تنظیم شده ای برای دیالوگ و همكاری با تینك تنكهای دنیا نداشته است.
استاد دانشگاه پرینستون افزود: ایران هیچ برنامه سازمان یافته ای برای لابی در امریكا و اروپا ندارد. از ابتدای انقلاب تاكنون هیچ دولتی چنین برنامه ای نداشته است. خیلی دولتها متوجه اهمیت آن بوده اند ولی اراده سیاسی ملی پشت آن نبوده كه بخواهد روی افكار عمومی دنیا سرمایه گذاری كند و واقعیت های مربوط به ایران را عرضه كند. به همین دلیل ایران ، ملت ایران و انقلاب اسلامی ، مظلوم واقع شده است.
معاون پیشین سیاست خارجی دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی در پاسخ به این سوال كه آیا مصاحبه های محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه و مطالب او در شبكه های اجتماعی در همین راستا نیست؟!، گفت: طبیعتا همه وزیران خارجه سخنرانی رسمی داشته اند. ظریف هم برد سخنرانی هایش در حال حاضر بیشتر است. در این كه شكی نیست. منتهی این كه نمی شود یك برنامه ملی.
وی افزود: آقای ظریف به همین دلیل به شبكه های اجتماعی همچون فیس بوك و توییتر توجه نشان داد چون خوب متوجه بود افكار عمومی و دیپلماسی عمومی چقدر در سیاست دولتها تعیین كننده است. او چون در غرب زندگی كرده به خوبی اینها را می شناسد. هرچه هم در داخل به او فشار اوردند چون می دانست چه خدمتی می كند ، این كار را قطع نكرد. اما این یك ابتكار فردی است و نه یك برنامه جامع ملی. خب فردا كه اقای ظریف از وزارت خارجه رفت چه؟ این كه سیستم و برنامه نمی شود.
معاون پیشین سیاست خارجی دبیرخانه شورایعالی امنیت ملی اظهار داشت: من از سال 2010 كه در تینك تنك ها مساله هسته ای ایران را مطرح می كردم متوجه شدم كه حتی برجسته ترین كارشناسان آنها اطلاعاتشان نسبت به مسائل ایران فوق العاده ضعیف بود . اصلا باور نمی كردم. این كه افكار عمومی غرب انحراف بزرگی نسبت به حقایق ایران دارد یك واقعیت تلخی است كه باید اصلاح كنیم ؛ این وظیفه ملی و دینی ما است.

** مستقل هستم

وی در جواب به این سوال كه آیا فهرستی از تینك تنك هایی كه روی موضوع ایران كار می كنند را داریم، گفت: بعید است چون برنامه مدون و منظمی وجود ندارد كه شما كارشناسان برجسته كه درباره ایران مطالعه دارندچه موافق و چه مخالف ارزیابی كنید، فهرست را مشخص و با آنها صحبت كنید.
موسویان در این باره كه آیا خود او هماهنگ با وزارت خارجه نیست، گفت: من در پنج سال گذشته چه در دوره آقای احمدی نژاد و چه در دوره آقای روحانی واقعا خودم بوده ام و مستقل از دولت به كار دیپلماسی عمومی پرداخته ام.

سیام**9012**ل.الف.ی**1553