ضرورت خنثی سازی اقدامات جاعلان نام تاریخی خلیج فارس در سطح بین المللی

پهنه های آبی را از یك نگاه می توان به مناطق آزاد و مستقل تقسیم كرد. بسیاری از دریاهای آزاد جهان، دارای نام های تاریخی هستند. افزون بر این، سازمان ملل متحد نام رسمی دریاهای جهان را كه معمولا همان نام تاریخی شان است، روی تارنمای خود معرفی كرده و بدین ترتیب، در عرف بین المللی، معمولا اختلافی بر سر نام دریاهای آزاد وجود ندارد.
با توجه به آنچه گفته شد، نزاع در موردِ نام دریاهای آزاد، مفهوم خاصی دارد و این پیام را می رساند كه طرفِ خواهانِ تغییر، به دنبال دگرگونی های ژئوپلتیكی و تثبیت حاكمیت خود است. برای مثال، «دریای چین جنوبی» در تمام جهان و در اسناد بین المللی با این نام شناخته می شود، اما از سال 2011 و با بالاگرفتن اختلافات میان پكن و مانیل بر سر مالكیت جزایر این دریا، نام «دریای فیلیپین غربی» به جای نام رسمی در فیلیپین رایج شد. طبعا اگر كشورهای فرامنطقه ای بخواهند از نامی غیر از «چین جنوبی» برای این پهنه آبی استفاده كنند، این كار به معنای زیر پا گذاشتن عرف بین المللی تلقی و با واكنش فوری پكن رو به رو خواهد شد.
در جنوب ایران، «خلیج فارس» یكی از كهن ترین و شناخته شده ترین نام های تاریخی و دریایی جهان است. برای آشنایی با تاریخ این نام، دلیل تحریف آن از سوی برخی كشورها و اقدام های مناسبی كه ایران می تواند برای صیانت از این نام انجام دهد میزگردی با حضور دو پژوهشگر برجسته برگزار كردیم.
دو كارشناس منطقه خلیج فارس، درباره ریشه نام این آبراه و جزایر آن، دلایل پاسداشت نام های رسمی و اقدام های مناسبی كه ایران می تواند برای جلوگیری از تحریف نام خلیج فارس انجام دهد، در میزگرد ایرنا سخن گفتند.«محمد عباسپور» فرماندار سابق ابوموسی، حاصل سال ها پژوهش خود درباره منطقه خلیج فارس را به صورت آرشیوی غنی از اسناد، نقشه ها، تمبرها و مصاحبه های ارزشمند، گردآوری كرده است. وی بخشی از حاصل تحقیقاتش را در این میزگرد در اختیار ایرنا گذاشت.
مركز مطالعات خلیج فارس، سازمانی مردم نهاد (NGO) است كه در سال 1387 با هدف اولیه حراثت از نام خلیج فارس تاسیس شد، اما به تدریج حوزه فعالیتش را به پژوهش درباره ژئوپلتیك منطقه گسترش داد. «مسعود رضایی» قائم مقام مركز مطالعات خلیج فارس، دومین كارشناس حاضر در میزگرد است.
حاصل این میزگرد را در ادامه می خوانید:

*** چرا خلیج فارس؟
** عباسپور: خلیج فارس، نامی تاریخی است. در یكی از كتیبه های داریوش هخامنشی، از «دریایی كه از پارس می رود» سخن به میان آمده است. بطلمیوس كه از بزرگترین جغرافی دانان است نیز در قرن دوم میلادی، از این آبراه با نام «سینوس پرسیكوس» یاد كرده كه دقیقا به معنای «خلیج فارس» است.
در واقع، از زمان هخامنشیان تا پایان ساسانیان، نه تنها ایرانیان بر تمام خلیج فارس حاكمیت داشتند، بلكه كشورهایی كه در یك قرن اخیر متولد شده اند، همگی زیر سیطره حكومت ایرانیان بودند.
این حاكمیت تا مرز آفریقا نیز بوده است. چنانكه می بینیم وقتی حاكمان ایرانی، یمن را از سیطره حبشیان خارج كردند، یمنی ها لقب «ابناء الاحرار»، یعنی فرزندان آزاده را به سربازان ایران دادند.
پس از اسلام نیز خلیج فارس با نام هایی چون «بحر پارس، بحر فارس، البحر الفارسی، بحر العجم و الخلیج الفارسی» در كتاب ها، اطلس ها و سفرنامه ها ثبت شده است.
همه دانشنامه های معتبر غربی، نقشه های بین المللی و اسناد سازمان ملل متحد نیز این آبراه را با نام «Persian Gulf» معرفی كرده اند. نام خلیج فارس از نظر تاریخی آنقدر شناخته شده است كه در گذشته برای ارسال نامه به كشورهای منطقه، نام خلیج فارس را نیز به عنوان بخشی از نشانی می آوردند تا موقعیت جغرافیایی آن كشور، مشخص شود؛ مثلا می نوشتند «Kuwait, Persian Gulf» یا «Dubai, Persian Gulft» یا «Bahrain, Persian Gulf». نمونه هایی از این نامه ها كه سال 1994 در كشور كویت و در كتاب «تاریخ الخدمات البریدیه فی الكویت» منتشر شده است را در اینجا مشاهده می كنید. (عكس های سوم تا ششم، زیر متن)
سازمان ملل متحد هم بر اساس همین سابقه تاریخی، نام خلیج فارس را برای این آبراه به رسمیت شناخته است. سندی از تاریخ 5 مارس 1971 وجود دارد كه سازمان ملل در پاسخ به دولت ایران نوشته و در كتاب جغرافیای تاریخی دریای پارس، نوشته آقای ایرج افشار سیستانی هم آمده است. در این نامه، دبیرخانه سازمان ملل تاكید می كند: در پاسخ به یادداشت دولت ایران در 23 فوریه 1971، عرف جاری در دبیرخانه سازمان ملل متحد بر این است كه در اسناد و نقشه های جغرافیایی، منطقه آبیِ بین ایران از سمت شمال و خاور و تعدادی از كشورهای عربی از جنوب و باختر، به نام خلیج فارس نامیده شود.
نهادهای بین المللی و وابسته به سازمان ملل متحد، همچنان باید از نام رسمی این آبراه، یعنی خلیج فارس استفاده كنند.
یك زمانی امارات متحده عربی ادعا می كرد كه «امارات در زمان شاه سابقِ ایران ضعیف بود و ایران جزایر سه گانه را گرفت و چون ساكنان این منطقه عرب بوده اند، منطقه متعلق به ماست.» ما 18 سال تحقیق كردیم دیدیم كه اتفاقا اكثر ساكنان آن منطقه ایرانی تبار هستند. برای مثال اسنادی موجود است كه نشان می دهد 17 سال پیش از آنكه ایران جزایر سه گانه را (از بریتانیا) باز پس بگیرد، شهروندانی از جزیره بوموسی با قایق بادی و بسختی به بندر لنگه آمده اند تا شناسنامه بگیرند.
** رضایی: ما در تارنمای مركز مطالعات خلیج فارس، بخشی به نام «Why Persian Gulf» را به زبان انگلیسی و به صورت پی دی اف داریم كه در آن، مجموعه ای از اسناد و اطلس های بین المللی درباره نام خلیج فارس ارایه شده است.

*** خلیج عربی هم داریم، اما در جایی دیگر
** عباسپور: از نظر تاریخی، آبراهی كه امروزه «دریای سرخ» نام دارد، «خلیج عربی» نامیده می شده است. «بطلمیوس» پدر علم جغرافیا هم دریای سرخ را خلیج عربی نامیده است.
شیخ سلطان بن محمد القاسمی، حاكم شارجه، كتابی دوجلدی به نام The Gulf in Historic Maps دارد. در این كتاب، نقشه هایی كه از 1478 میلادی تا 1600 یعنی 122 سال طراحی شده بودند، همگی آبراه زیر ایران را خلیج فارس و دریایی كه امروز دریای سرخ نام دارد را خلیج عربی نامیده اند. در برخی نقشه ها هم خلیج عربی با سه یا چهار نام نمایش داده شده است: دریای مكه، بحر قولزوم، خلیج عربی یا دریای اریتره. اما این طرف (سمت ایران) همگی cinus persicus است.
هشت نفر از نقشه نگاران ظرف 40 سال نام این دو آبراه را به اشتباه نوشته اند كه اكثر آنها نیز در نسخه های بعدی، اشتباه خود را اصلاح كرده اند.
دوباره از 229 نقشه ای كه از سال های 1652 تا 1931 میلادی طراحی شده اند، همگی نام تاریخی دو آبراه را بدرستی ثبت كرده اند. در اینجا چند عكس تاریخی از موقعیت جغرافیایی خلیج فارس و خلیج عربی را می بینید. (عكس های هفتم تا نهم زیر متن)
یك اشكالی كه در كتاب های تاریخ و جغرافیای تاریخی ما حتی در مدارس و دانشگاه ها وجود دارد، این است كه این «خلیج عربی» كه نام تاریخیِ دریای سرخ است، نشان داده نشده است. در حالی كه دانش آموزان و دانشجویان ما باید بدانند كه خلیج عرب از نظر تاریخی، كجاست.

*** علت های تحریف نام خلیج فارس
** رضایی: دو علت عمده در این زمینه وجود دارد: ناآگاهی و دلایل سیاسی.
مثلا یك سری از تحریف ها مربوط به دوران عثمانی می شود؛ یعنی زمانی كه میان ایران و عثمانی رقابت منطقه ای بوده و چون عرب ها در قلمروی جغرافیایی عثمانی بودند و به خلیج فارس راه داشتند، آنها این آبراه بزرگ را با نام خلیج بصره شناسایی می كردند. این در حالی است كه بصره تنها منطقه ای محدود از خلیج فارس است. در واقع، همان طور كه می توانیم برای مناطق محدود، از نام هایی مانند خلیج بوشهر یا خلیج بحرین استفاده كنیم، آب های پیرامون بصره را هم می توانیم خلیج بصره نامگذاری كنیم؛ اما اگر بخواهیم كل خلیج فارس را به یك شهر محدود كنیم، این كار در راستای رقابت ها و درگیری های سیاسی میان ایران و عثمانی توجیه پذیر می شود.
اما در قرن بیستم، پس از فروپاشی عثمانی و شكل گیری كشورهای نوپا كه نیازمند هویت های جدید بودند، ما شاهد نوع تازه ای از تحریف ها بوده ایم كه البته استعمار هم در این فرآیند نقش داشته است. سر چارلز بلگرو (Sir Charles Belgrave)، كارگزار بریتانیایی كه در بحرین فعالیت می كرد، حدود 30 سال در خلیج فارس مشغول به كار بود و نخستین انگلیسی بود كه در قرن بیستم از واژه «خلیج عربی» استفاده كرد و كوشید آن را جا بیاندازد. سر چارلز برگرو در كتاب خود می نویسد این آبراه در طول تاریخ، خلیج فارس نام داشته است، اما چون عرب ها اینجا حضور دارند، ما برای احترام به آنها از نام خلیج عربی استفاده می كنیم.
برخی افراد مانند «جمال عبدالناصر» و «عبدالكریم قاسم» كه داعیه رهبری جهان عرب را داشتند و در رقابت شدید با یكدیگر بودند، این نامِ تبلیغ شده توسط چارلز بلگریو را وام گرفتند. اگرچه جمال عبدالناصر كسی است كه در كتاب خود با نام «دعوت بزرگ برای آزادی» كه سال 1953 تالیف كرده بود، حدود دنیای عرب را اینگونه تعریف می كند: من المحیط الاطلسی الی الخلیج الفارسی (از اقیانوس اطلس تا خلیج فارس). اما همین فرد، چند سال بعد ادعا می كند كه باید نام خلیج فارس را تغییر داد.
افزون بر این، برخی تحریف ها هم واقعا ریشه در ناآگاهی دارد. مثلا ما (مركز مطالعات خلیج فارس) با اطلس جغرافیایی D&K در استرالیا كه از واژه Gulf به جای Persian Gulf استفاده می كرد، مكاتبه هایی داشتیم و اسنادی را به آنها ارایه دادیم. آنها این اشتباه را اصلاح كردند. یك مورد دیگر، اطلس مدرسه ای OBS در هند است. مخاطب این اطلس، دانش آموزان و دانشجویان هندی هستند و با توجه به جمعیت انبوه آن كشور، مخاطبان این نقشه ها نیز بسیار چشمگیرند. مكاتبات ما با آنها تقریبا سه سال طول كشید؛ تا آنكه اطلس مدرسه ای OBS نیز پارسال این اشتباه را اصلاح كرد و جناب آقای نوریان سركنسول ایران در دهلی نو هم از ایشان در جلسه ای تقدیر كردند.

*** كم كاری ایران
** رضایی: در تركیه با توجه به سابقه ای كه از دوران عثمانی گفته شد، عبارت Basra körfezi برای خلیج فارس بسیار به كار می رود. ما با پروفسور «ابراهیم آتالای» كه از نقشه نگاران بزرگ تركیه هستند، مكاتبه داشتیم و سندهایی را به ایشان ارایه كردیم. ایشان هم كاملا پذیرفت و گفت از نظر من به لحاظ تاریخی، نام درست این خلیج، Iran körfezi است، اما روی این نام باید كار شود و شناسانده شود.
بنابراین، بخشی از مشكل، كم كاری خود ما است. ما باید بپذیریم كه در این زمینه، بسیار كوتاهی كرده ایم. حتی گاهی متحدان منطقه ای ما از نام تحریف شده برای اشاره به خلیج فارس اشاره می كنند و وقتی با برخی نخبگان آنها صحبت می كنیم و می پرسیم چرا از نام كامل و درست خلیج فارس استفاده نمی كنید، می گویند نامی كه ما به كار می بریم، اینجا در جوامع عرب، یك سابقه 60 ساله دارد و به مردم القاء شده است كه نام این آبراه، خلیج است و اگر كسی بخواهد نام صحیح آن را به كار ببرد، می گویند این دارد تحریف می كند و او را به نژادپرستی متهم می كنند!
شما سطح كار فرهنگی كه در چندین دهه در این جوامع شده است را نگاه كنید. بعد مقایسه كنید با برخی كارشناسان خودمان كه برای گفت و گو به شبكه المیادین یا شبكه العالم می روند و از عبارت «دول الخلیج» استفاده می كنند. چرا باید استادان ما در زبان عربی از الخلیج استفاده كنند؟ اتفاقا از چنین تریبون هایی كه رو به جهان عرب است، باید برای گسترشِ نام صحیح استفاده كرد.
این نكته هم دارای اهمیت است كه وزارت امور خارجه و سازمان میراث فرهنگی باید در این زمینه فعال باشند. میراث فرهنگی باید در نظر داشته باشد كه نامِ «خلیج فارس»، میراث ناملموس ایرانی است.
یكی از كسانی كه در راه تحریف نام خلیج فارس، آشكارا فعالیت می كند، فردی است به نام «خلف الحَبطور». او یك میلیاردر اماراتی است كه دو سال پیش به شورای همكاری خلیج فارس نامه داد و نوشت كه حاضر است هزینه های تغییر نام خلیج فارس در سازمان ملل را بپردازد. زمانی كه ما (مركز مطالعات خلیج فارس) علیه این كار آقای الحبطور یك كارزار اینترنتی به راه انداخیم، تارنمای ما به مدت دو هفته دچار اخلال شد؛ آنقدر كه حملات سایبری داشتیم.
حال شما ببینید آنها چقدر سازماندهی شده برای تحریف كار می كنند و ما چقدر پراكنده عمل می كنیم. كاری كه ما معمولا می كنیم این است كه همایشی برگزار می كنیم و سخنرانان هم به زبان فارسی سخنرانی می كنند. مشكل اینجاست: ما در داخل كشورمان كه مشكلی نداریم! مشكل ما در برون مرز است. ما باید فعالیت هایمان را بین المللی كنیم و روی جوامع انگلیسی زبان و عرب زبان بیشتر كار كنیم.
** عباسپور: طرف مقابل بدون هیچ حق تاریخی و حقوقی علیه نام خلیج فارس هجمه ای به راه انداخته است و برای هدفش پول فراوان هم خرج می كند، در حالی كه ما به جز چند همایش در روز خلیج فارس یا فعالیت داوطلبانه عده ای پژوهشگر، كاری نمی كنیم. در این زمینه، وزارت خارجه باید فعالانه اقدام كند. ما باید سازماندهی شده عمل كنیم. سازمان های مردم نهاد (NGO) یك وظیفه دارند و دستگاه های مسئول نیز وظیفه ای دارند؛ اما در كل، نباید فعالیت NGOها برجسته تر از فعالیت سازمان های رسمی باشد. سازمان مردم نهاد، نمی تواند علیه فلان موسسه بین المللی شكایت كند كه شما چرا این اشتباه را چاپ كردی. باید یك كرسی برای صیانت از خلیج فارس وجود داشته باشد.
موضوع خلیج فارس، تنها یك نام نیست؛ بلكه به منافع ملی ما ارتباط دارد و شما زمانی كه از بخشی از منافع ملی خود دست بكشید، طرف مقابل، گام به گام پیشروی می كند. شما توجه كنید كه اینها پس از آنكه نام جعلی بر خلیج فارس گذاشتند، به همان اكتفا نكردند و ادعای جزایر را نیز مطرح كردند.
در دوره هایی، حتی بندرعباس را می خواستند از ایران جدا كنند؛ خوزستان و جزایر هنگام را می خواستند جدا كنند. باسِیدو (باسعیدو) در قشم را فكر می كردند یك جزیره است. از شاه ایران خواسته بودند ایران جایی را به عنوان انبار ذغال ناوگان انگلیس اختصاص بدهد. ایران باسِیدو را اختصاص داد. آنها هم كم كم آنجا پرچم زدند و در نهایت مدعی شدند این منطقه متعلق به انگلیس است. ایران باسِیدو را با دعوای حقوقی پس گرفت.
** رضایی: ما درگذشته، تجربه حسن نیت را هم داشته ایم. در تمام كتاب های ایرانی تا 50 سال پیش، نام دریای كنار خلیج فارس، «دریای مكران» بود. پس از عملیات ظُفّار، برای احترام به عمان، ما نام دریای عمان را به كار بردیم. من چندی پیش از جناب آقای رضا قاسمی، آخرین سفیر ایران در كویت در حكومت پهلوی شنیدم كه می گفت «ما بحرین را دادیم تا حسن نیت نشان دهیم»! چه حسن نیتی؟ چه ارتباطی دارد؟
برخی كشورهای منطقه كه ما با آنها چالش داریم، كشورهایی هستند كه خلق الساعه و بر اثر فروپاشی امپراتوری عثمانی به وجود آمده اند. در حاشیه جنوبی خلیج فارس، تنها كشور عمان است كه هویت تاریخی دارد و حتی ما نقشه هایی داریم كه نام سراسر كرانه های جنوبی خلیج فارس، عمان بوده است.
بنابراین، در این ممالكِ نوپا ما هویت های ملی ساختاری نداریم یعنی هویت دولت-ملت وجود ندارد، بلكه هویت های قومی و مذهبی حرف اول را می زنند. البته ما با جوامع عربی همسایه هستیم و هیچ مشكلی نداریم. مشكل ما حكومت هایی هستند كه چون بن مایه های دولت-ملت را ندارند، می خواهند با كمك نفت و ثروتی كه دارند، هویت سازی كنند و در همه چیز تغییر ایجاد كنند.
پس طرف مقابل اصولا حسن نیت پذیر نیست كه ما بگوییم این امتیاز را به شما می دهیم و مشكل حل می شود. شما بحرین را دادید، آنها مدعی جزایر سه گانه هم شدند. دور باد، این اتفاق هرگز نخواهد افتاد؛ اما اگر باز هم امتیاز بدهیم، مدعی بخش های دیگری خواهند شد.

*** نمونه ای مشابه از اختلاف میان ژاپن و كره
** رضایی: میان ژاپن و كره، دریایی است كه در حدود 60 درصد از اسناد تاریخی با نام «دریای ژاپن» و در حدود 40 درصد از اسناد با نام «دریای شرق» نامیده شده است.
جناب آقای دكتر جهانگیری، مدیركل اسبق وزارت خارجه حدود دو سال پیش برای ما تعریف كردند كه زمانی یك ناشرِ نقشه در ایران، اطلسی از جهان چاپ كرده بود كه این دریا را با نام «دریای شرق» معرفی می كرد. سفیر ژاپن شخصا به وزارت خارجه ما می آید و تذكر می دهد كه چرا فلان نقشه نگارِ شما از نام دریای شرق استفاده كرده است؟ ما هم عذرخواهی كردیم و به آن ناشر هم یادآوری كردیم كه در نسخه های بعدی، این نام را استفاده نكند.
تفاوت را نگاه كنید: ما در مورد خلیج فارس، تنها شمار اندكی جعل یا اشتباه سند داریم و در مقابل، صدها سند معتبر مبنی بر نام خلیج فارس وجود دارد.
** عباسپور: در تایید سخنان آقای رضایی، ما حدود 6000 نقشه با نام خلیج فارس داریم.

*** ضرورت حفظ نام های تاریخی / ریشه نام تُنب
** عباسپور: زمانی ناصرالدین شاه به بریتانیا اصرار می كرد شما كه می گویید با ما رابطه ای حسنه دارید، بیایید نقشه كشور ایران را ترسیم كنید. تا اینكه وزارت جنگ بریتانیا نقشه ای چند قسمتی از كل مرزهای ایران را ترسیم و ارایه كرد. در این نقشه، جزایر سه گانه به رنگ سرزمین ایران و جزایری كه متعلق به كشورهای دیگر بود، به رنگ سرزمین خودشان ترسیم شده بود. این نقشه را مرحوم «طبرسا» پیدا كرده اند و اكنون نیز وجود دارد.
اما در نقشه یادشده، نكته ای وجود دارد كه نه آن زمان بدان توجه شد و نه اكنون. در نقشه قدیمی، ما دو جزیره به نام های «فارور» و «نابیو فارور» داشتیم كه الان به آن می گویند فارور بزرگ و كوچك یا گاهی فاوَرگان. همین طور، جزایر «تنب» و «نابیو تنب» ترسیم شده بود. نباید نام تاریخی نابیو فارور را عوض می كردند. این یك اشتباه راهبردی است.
نابیو فارور نامی است كه ریشه در گویش های استان هرمزگان دارد. تنب هم همینطور. زمانی كه من در استان هرمزگان مسئولیت داشتم (1358 تا 1386)، این استان 11 شهرستان داشت. ما بررسی كردم و دیدیم در 9 شهرستان از 11 شهرستان هرمزگان، به تپه می گویند تنب. بیش از 120 نقطه جغرافیایی در هرمزگان، نام تنب دارد. مثلا روستایی در شهرستان بندرلنگه داریم به نام «تنب چكی»؛ یا روستایی با نام «تنب درازو» در شهرستان بندرعباس داریم كه در مجاورت یك تپه دراز است. در قشم، وقتی از فرودگاه به منطقه شهری می خواهید بروید، از روستای «تنبان» رد می شوید. اعضای شورای روستا می گفتند وجه تسمیه اش این است كه سه تنب (تپه) در آن نزدیكی است: یكی تنب خوركُنارون كه در نزدیكی اش درختان كنار دارد و دیگری تنب جلفارو. می گفتند راهزنانی كه از منطقه جلفار «راس الخیمه» برای راهزنی می آمدند، در این تنب جلفارو اتراق می كردند. یك تنب سومی هم داشتند به نام «تنب بادومو» كه درختان بادام داشت و نام روستای تنبان از این سه تنب برداشته شده است. البته «تنبان» به دلایل زبانشناسی اكنون به صورت «تمبان» نوشته می شود.
در شهرستان بندرعباس، روستایی در كنار تپه ای از شن های دریایی داریم به نام بَرتُم؛ یعنی كنارِ تُنب. در هرمزگان، كوهی داریم به نام «كفه ی سه تنبو» كه دارای سه تپه كوچك است.
در شهرستان رودان استان هرمزگان، یك تُمِ «سلطان مهران» و یك جایی به نام تُمّارو دارند كه نزدیك به قلعه كُمِیز است. برای این «تمارو» تا 2500 سال قدمت نوشته اند. امسال به معاون محترم رئیس جمهوری و رئیس سازمان میراث فرهنگی پیشنهاد كردم این تنب تاریخی را برای ثبت در «حافظه جهانی یونسكو» پیگیری كنند.
نكته اینجاست: همین بومیانی كه تپه هایشان را تنب نامگذاری می كردند و ما 120 نقطه اش را كشف كرده ایم، در هنگام دریانوردی در خلیج فارس، دیده اند دو جزیره مانند دو تپه كوچك و بزرگ وجود دارد. یكی را تنب و دیگری را نابیو تنب نامیده اند. آنسوتر، یك جزیره را فارور و دیگری را نابیوفارور نامیده اند.
یك استدلال زبانشناسانه كه امروز به كار می آید، این است كه چطور می شود نابیوفارور متعلق به ما باشد، اما نابیوتنب متعلق به امارات باشد؟
** رضایی: در زبان عربی، برای اولین بار «محمد طاهر مقدسی»، یك جغرافی دان عرب، عبارت «خلیج فارس» را به كار برد و پیش از آن ما با عبارت «بحر فارس» رو به رو بودیم.
یك مشكلی كه ما در همایش ها و حتی در رسانه ملی داریم این است كه نام طبیعی و جغرافیایی را دست كاری می كنند و مثلا می گویند «خلیج همیشه فارس» یا «خلیج مقدس فارس». این مقدس و همیشه دقیقا چه معنایی دارد؟

*** اقدام های مناسب
** عباسپور:
الف – الزام به جلوگیری از چاپ اطلس های جدید كه با كمك دلارهای عربی با نام جعلی منتشر می شوند.
ب – اصلاح كتاب های درسی و ضمیمه نمودن هر دو آبراه خلیج فارس و خلیج عربی (نام تاریخی دریای سرخ).
پ – چاپ تمبر از نقشه های تاریخی خلیج فارس و خلیج عربی (دریای سرخ).
ت – استفاده از همه فرصت ها و سازوكارهای سازمان های بین المللی برای صیانت از نام خلیج فارس؛ بویژه در دو نهاد بین المللی UNGENG و UNGSGN و همایش های پنج سالانه مربوط به آن.
ث – تهیه و پخش سابقه ای از نام خلیج فارس و وجه تسمیه آن در نشست آینده یكسان سازی نام های جغرافیایی سازمان ملل.
ج – خرید و گردآوری اسناد تاریخی خلیج فارس. اگر در جایی هم خرید اصل سند امكان پذیر نشد، باید نسخه ای مستند و قابل تایید از آن تهیه شود تا اگر دویست سال بعد هم آن سند جایی ارایه شد، كارشناسان اصالت آن را تایید كنند.
** رضایی:
الف – وضعیت اقتصادی و اجتماعی ساكنان جزایر ایران در خلیج فارس واقعا رقت انگیز است. حتی گویش ها به گونه ای است كه وقتی سخن می گویید، احساس می كنید وارد ایران 50 سال پیش شده اید. حتی بسیاری از اصطلاحات، عین اصطلاحات فیلم فارسی های قدیم ایران است! انگار ارتباط فرهنگی با ایرانِ امروز، بسته شده است.
ب – تشكیل كارگروهی متشكل از نمایندگان وزارت خارجه، سازمان میراث فرهنگی و ما به عنوان یك سازمان مردم نهاد.
پ – رصد و شناسایی مركزهای بین المللی كه اقدام به حذف نام خلیج فارس كرده اند.
ت – اقدام به رایزنی سیاسی و فرهنگی با تاكید بر اسناد سیاسی.
ث – احضار سفیران كشورهایی كه اقدام به جعل نام خلیج فارس می كنند. می شود محترمانه و با آداب دیپلماتیك از یك سفیر پرسید كه چرا در فلان برنامه تلویزیونی كشورتان از نام نادرست استفاده شده است؛ همانطور كه ژاپنی ها چنین می كنند.
ج – شكایت حقوقی از سازمان های بین المللی كه نام خلیج فارس را جعل می كنند. ما به عنوان یك سازمان مردم نهاد امكان مالی برای یك شكایت حقوقی نداریم، اما این كار حتما باید انجام شود.
چ – راه اندازی كرسی های خاورمیانه و خلیج فارس شناسی در دانشگاه های معتبر و نهادهای علمی غربی؛ بویژه اكنون كه توافق هسته ای هم انجام شده و شاهد نوعی فضای باز در روابط ایران و غرب هستیم، ما بیاییم از آن استفاده كنیم.
ح – برگزاری نمایشگاه ها و موزه های موقت خلیج فارس در كشورهای خارجی و توسط رایزنان فرهنگی ایران.
خ – پشتیبانی سرمایه داران ایرانی برای اجرای پروژه های یادشده. «خلف الحبطور» اماراتی می گوید من سرمایه ام را می گذارم تا این نام را جعل كنم. سرمایه داران ایرانی هم باید این رغبت را داشته باشند كه برای منافع ملی كشورشان در حد و توان خود، هزینه كنند.
ایرنا/9163 /1449