«محمدرضا ورزي» كارگردان 'معماي شاه' كه انتقادهاي تند و تيزي در طول روزهاي گذشته از طرف كارشناسان دريافت كرده است، در گفت‌و‌گويي اعلام كرده كه چند هزار سند تاريخ معاصر را براي ساخت 'معماي شاه' مطالعه كرده است. او همچنين گفته است بازيگران را به نحوي انتخاب كرده است كه با گريم، نزديك ترين چهره را به شخصيت‌هاي تاريخي پيدا كنند.
آنچه مشخص است اين است كه در همين مدت كوتاه از پخش اين سريال، نحوه ارايه تصوير از آن زمان، بحث برانگيز شده است. روايت قصه در فضايي است كه گاه باورپذيري را مشكل مي‌كند، همچنين دوبله ضعيف و پرداخت نامناسب قصه 'معماي شاه'، تا حدي انتقادها به آن را جدي‌تر هم كرده است.
«احمد طالبي‌نژاد» منتقد تلويزيون و سينما و مدرس دانشگاه با بيان اين نكته كه سريال معماي شاه پر از عوام زدگي است درباره نقاط قوت و ضعف اين سريال مي‌گويد: كاري به درجه‌بندي اين سريال ندارم كه الف ويژه است يا نيست؛ به نظرم معماي شاه يكي از ضعيف ترين سريال هايي است كه درباره تاريخ معاصر تاكنون ساخته شده است. در اين سريال همه چيز عوامانه بيان مي‌شود.
وي مي افزايد: بايد از سازندگان اين سريال پرسيد شما چه حرف تازه‌اي براي ارايه داشتيد كه به فكر ساختن اين سريال افتاديد؟ در اين سريال جز ديالوگ‌هاي بد، ميزانسن‌هاي غلط كه ناشي از عوام زدگي و جهت‌گيري‌هاي خاص سياسي است، چيزي نديدم. براي ساخت سريال الف ويژه بايد به سراغ افرادي در حد و اندازه ي «علي حاتمي» رفت كه بتواند از لحاظ شخصيت‌پردازي و ديالوگ نويسي اثر درخور توجهي را ارايه بدهد.
«صادق زيباكلام» پژوهشگر و مدرس دانشگاه هم در اين زمينه معتقد است: صدا و سيما مي‌خواهد يك نظر خاص را به مخاطب عرضه كند. بنابراين چنين اثري به يك برنامه ي سياسي و جهت‌دار تبديل مي‌شود كه تاريخ را به شكل واقعي و بدون حب و بغض روايت نمي‌كند و مي‌خواهد يك نظر خاص را القا كند. وي تصريح مي‌كند: به نظرم اينكه مردم اين سريال را تماشا مي‌كنند، نشان دهنده اين نيست كه سريال موفقي است. اين‌گونه نمي‌شود قضاوت كرد كه سريالي موفق است يا خير.
«محمد علي نجفي» كارگردان سريال سربداران و بازيگر معماي شاه نيز مي‌گويد: وقتي درباره يك اثر تاريخي صحبت مي‌كنيم، بايد توجه داشته باشيم كه كارگردان، مؤلف تاريخ نيست. كارگردان يك منظوري دارد و مي‌خواهد نكته‌اي را بيان كند، مخاطب بايد نكته مدنظر كارگردان را متوجه بشود و درك كند. اين كه شخصيت‌ها از نظر گريم شبيه باشند يا نباشند مهم نيست، مهم اين است كه اين كاراكتر چه حرفي مي‌زند.
وي مي‌افزايد: مگر كارگردان اسپارتاكوس، اين شخصيت را ديده يا اصلاً اسپارتاكوس يك شخصيت واقعي است يا مثلاً در فيلم 'ده فرمان' مگر كارگردان آنجا بوده كه ببيند حضرت موسي (ع) چكار كرده است يا در بن هور يكي از مهم ترين سكانس‌هاي فيلم، سكانس ارابه‌راني است كه آن ستاره داوود را گردن شخصيت داستان مي‌اندازد و مي‌گويد تو موفق مي‌شوي. آن فيلم در دهه 50 ساخته شده است اما چه اتفاقي در حال افتادن است؟ در اواخر دهه 40 اسرائيل به‌وجود آمده و اين فيلم غير مستقيم اسراييل را تبليغ مي‌كند.
*روزنامه نگار
منبع: روزنامه ايران 08/09/1394
پژوهشم**1197**1459
شايد در نگاه اول، قضاوت درباره سريالي كه تنها 4 قسمت از آن پخش شده و عنوان 'الف ويژه' را هم در تلويزيون دارد، كمي زود باشد اما به باور كارشناسان، همين 4 قسمت هم براي يك ارزيابي اوليه درباره كم و كيف اين سريال و حاشيه‌هاي گسترده آن كافي است.