به گزارش ایرنا، عربستان با قطع روابط دیپلماتیك با ایران، بر متحدان خود نیز فشار آورده تا از این اقدام پیروی كنند.
در این شرایط جمهوری اسلامی ایران ضمن محكوم كردن اقدام غیرانسانی و غیراخلاقی ریاض در اعدام یك روحانی برجسته شیعه، تعرض به نمایندگی های دیپلماتیك عربستان سعودی را در تهران و مشهد غیرقابل قبول خوانده است.
بر خلاف ادعاها، ایران پس از اعدام آیت الله نمر اقدامی در قبال عربستان سعودی انجام نداد و افراد مشكوك كه در داخل جمعیت معترضان علیه ساختمان های سفارتخانه و كنسولگری عربستان سعودی در تهران و مشهد اقدام كردند، نیز تحت پیگرد قضایی قرار گرفتند.
موضع گیری به موقع سران ایران و فاصله گیری از این جریان مشكوك، پیام مهمی برای جامعه جهانی و به ویژه سیاستمداران كشورهای منطقه خلیج فارس ارسال كرد كه تهران شیوه های افراط گرایانه را برنمی تابد.
اما سران ریاض در چارچوب برنامه از قبل تعیین شده تنش آفرینی در منطقه ای با هدف جبران شكست های خود در سوریه و یمن، موضع و پیام شفاف ایران را نادیده گرفتند.
*** آیت الله نمر افراط گرا نبود
زندگینامه شهید آیت الله نمر و فیلم های سخنرانی این واقعیت را روشن می كند كه وی به هیچ وجه فردی افراط گرا نبود.
آیت الله نمر شخصیت برجسته دینی و سیاسی عربستان در افزایش آگاهی سیاسی و اجتماعی و مذهبی شیعیان این كشور نقش زیادی داشت و به فعالیت های مسالمت آمیز شجاعانه سیاسی همراه با منطق و ایمان و دفاع از مظلومان و محرومان شهرت یافته بود و برای مخالفت و انتقاد علنی به شهادت رسید.
آیت الله شیخ نمر باقر النمر سال 1959 میلادی در العوامیه یكی از شهرهای استان القطیف در منطقه الشرقیه عربستان چشم به جهان گشود.
ایشان به یك خانواده والامقام در منطقه منتسب هستند كه در آن روحانیون بی نظیر و برجسته ای همچون آیت الله شیخ محمد بن ناصر آل نمر پرورش یافته اند.
خاندان النمر همچنین وعاظ و خطبای منابر حسینی سرشناسی همچون پدربزرگ پدری وی حاج علی بن ناصر آل نمر را تربیت كرده و پرورش داده است.
شیخ نمر تحصیلات مقدماتی خود را در همان شهر العوامیه به پایان رساند و سال 1989، برای آشنایی نزدیك تر با انقلاب اسلامی و تحصیلات حوزوی ابتدا به ایران مهاجرت كرد تا در تهران در حوزه علمیه حضرت قائم(عج) حضور پیدا كند كه همان سال توسط آیت الله سید محمدتقی مدرسی در تهران تأسیس شده بود.
وی پس از 10 سال تحصیل در حوزه علمیه حضرت قائم(عج)، عازم سوریه شد و در حوزه علمیه حضرت زینب (ع) برای ادامه تحصیلات حوزوی و علوم دینی در حضور اساتید این حوزه به تحصیل پرداخت.
شیخ نمر در مبارزات سیاسی خود بسیار صادقی بود و بدون هر گونه پیرایش یا ترس از زندانی شدن، سخنان خود را در دفاع از مظلومان بیان می كرد.
*** نمادهای جهانی عربستان
عربستان در جهان با نمادهای گردن زدن خیابانی، محرومیت مردم از مشاركت در امور سیاسی، سلطنت زیر چتر امنیتی، نبود نظام انتخاباتی، محرومیت زنان از آزادی های اجتماعی و حتی رانندگی، نبود نظام قضایی مبتنی بر حقوق بین المللی و حمایت از گروه های تروریستی القاعده، داعش، احرالشام و جندالشام شناخته می شود و دامنه این اقدامات ریاض اكنون كشورهای عربستان و سوریه را به بحران كشانده است.
اكنون معادله گروه های تروریستی متكی به دلارهای نفتی ریاض و تسلیحات خریداری شده از غرب برای همه جهانیان اشكار شده است.
در همین راستا، مقام های سعودی در اجلاسی كه چندی پیش در ریاض با عنوان نشست نمایندگان گروه های معارض سوری برگزار شد، میزبان نمایندگان گروه های تروریستی احرار الشام و جیش الاسلام بودند.
این اقدام ریاض اعتراض مسكو را برانگیخت و «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه این كشور اعلام كرد روسیه حضور نمایندگان گروه های تروریستی احرار الشام و جیش الاسلام در مذاكرات سوری را نمی پذیرد.
با این وجود و در شرایطی كه دیگر به مدركی برای اثبات روابط عربستان سعودی با گروه های تروریستی نیاز نیست، ریاض جمهوری اسلامی ایران را به حمایت از تروریست ها متهم كرده است.
این ادعای رژیم آل سعود با توجه به خسارت هایی كه ایران از تروریست ها دیده و نیز مبارزات تهران با گروه تروریستی داعش و حمایت از كشورهای سوریه و عراق در مبارزه با گروه های تروریستی مورد حمایت غربی عربی، نشان می دهد كه ادعای عربستان هیچ مشروعیتی ندارد.
*** برنامه ریزی قتل شیخ نمر
شواهد موجود حاكی از برنامه ریزی رژیم ال سعود در قتل مظلومانه آیت الله نمر بود و در واقع قربانی توطئه سازمان یافته ای شد كه توسط ریاض اجرا شد.
«سیمون باغداساروف» نماینده سابق دومای روسیه و رییس مركز مطالعات خاورمیانه و آسیای مركزی روسیه در این رابطه معتقد است كه دولت عربستان سعودی قتل شیخ نمر باقر النمر روحانی برجسته این كشور را برای تیره كردن روابط با ایران از قبل برنامه ریزی كرده بود.
به گزارش ایتارتاس، باغداساروف كه چندین سال عضو كمیسیون امور بین المللی دومای روسیه بوده است، تصریح كرد: رویارویی سیاسی و تیرگی روابط بین ایران و عربستان سعودی نامنتظره نبوده و آن را می شد پیش بینی كرد.
كارشناس روس اضافه كرد: این وضعیت از مدت ها پیش شروع شده بود و این مساله به سوریه هم مربوط می شود.
رییس مركز مطالعات خاورمیانه و آسیای مركزی در روسیه گفت: در یمن هم زد و خوردهای مسلحانه ادامه دارد و نكته قابل توجه این كه قتل روحانی عربستانی با پایان اتش بس موقت در این كشور همراه شد و كاملا آشكار بود كه دیر یا زود شیخ نمر اعدام می شود و عربستان سعودی در جستجوی فرصت مناسب بود تا روابط با ایران را تا حد ممكن تیره كند.
«الكسی پوشكوف» رئیس كمیسیون امور بین المللی دومای روسیه نیز معتقد است كه عربستان سعودی با قطع روابط با ایران بطور عمدی به تنش آفرینی در مورد این كشور می پردازد.
پوشكوف روز دوشنبه در حساب كاربری خود در شبكه اجتماعی توییتر نوشت: ریاض كه روابط دیپلماتیك خود را با تهران قطع كرد به تنش آفرینی روی آورده است.
وی هشدار داد: این مساله بر اوضاع منطقه خاورمیانه كه گرفتار هرج و مرج و خصومت شده است، تاثیر بسیار منفی خواهد گذاشت.
«میخاییل گوسی اف» كارشناس سیاسی و دیپبمات ارشد شوروی سابق نیز بر این باور است كه هدف اصلی عربستان سعودی از تنش آفرینی علیه ایران، ضربه زدن به روند اجرای توافقنامه برنامه جامع اقدام مشترك(برجام) بین تهران و 1+5 بود.
گوسی اف در گفت وگو با خبرنگار ایرنا در مسكو تصریح كرد: مقام های عربستان سعودی بارها نارضایتی خود را از دستیابی مذاكره كنندگان هسته ای به توافق برجام اعلام كرده اند و از این كه این برنامه برای لغو تحریم ها در مورد ایران به اجرا در می آید، نگران هستند.
این كارشناس روس یادآوری كرد: دولت عربستان قبلا سیاست های خود را با اسراییل علیه ایران و برنامه هسته ای تهران هماهنگ كرده و مواضع مشتركی در قبال برجام اتخاذ كرده اند كه قابل تامل است.
وی با طرح این احتمال كه عربستان سعودی آیت الله «نمر باقر النمر» را برای اجرای برنامه گسترده تنش آفرینی علیه ایران اعدام كرده است، گفت: ریاض می دانست تهران در قبال این اقدام سكوت نخواهد كرد و از واكنش تهران می تواند برای ضربه زدن به برجام استفاده كند.
دیپلمات شوروی سابق خاطرنشان كرد: حتی قبل از عقد برجام و در مراحل مذاكرات ایران و گروه 1+5 ، عربستان سعودی بارها برای ناكام گذاشتن این مذاكرات و جلوگیری از عقد این توافقنامه بسیار مهم بین المللی برنامه ریزی كرده و حتی بودجه نیز اختصاص داده بود. به همین دلیل احتمال زیاد وجود دارد كه اعدام آیت الله نمر در راستای نقشه بزرگی انجام گرفته است تا تحریم ها در مورد ایران لغو نشود.
این كارشناس سیاسی روسیه اظهار كرد: در شرایطی كه عربستان سعودی بجای مذاكره با ایران، با این كشور بزرگ منطقه قطع رابطه كرده است، تهران وظیفه بزرگی برای حفظ امنیت منطقه دارد و باید خویشتنداری كند.
***تلاش روسیه برای آشتی ایران و عربستان سعودی
با توجه به اینكه بروز تنش های شدید میان ایران و عربستان سعودی می تواند بر روند حل سیاسی بحران های خاورمیانه تاثیر منفی بگذارد، روسیه در شرایطی كه در تعطیلات 10 روزه آغاز سال نو میلادی به سر می برد در این باره دو پیام داد.
نخست یك مقام وزارت امور خارجه روسیه آمادگی این كشور را برای میانجیگری میان ایران و عربستان سعودی اعلام كرد.
مقام روس در گفت و گو با خبرگزاری روسیا سگودنیا خاطرنشان كرد : مسكو دارای روابط دوستانه با تهران و ریاض است و درصورت لزوم، آماده است نقش میانجی را در رفع اختلافات موجود و جدید ایفا كند.
وی افزود: تاسف عمیق خود را از تنش در روابط ایران و عربستان ابراز می كنیم زیرا كه باور داریم این دو كشور بزرگ مسلمان نقش بانفوذی در منطقه، عرصه جهانی و بازار نفت دارند.
این منبع تاكید كرد كه مسكو انتظار دارد عربستان و ایران به مشاركت در مذاكرات وین درباره سوریه ادامه دهند.
وی همچنین به امادگی طرف روس برای دعوت از طرف های ایرانی و عربستانی برای مذاكره با یكدیگر اشاره كرد.
دومین پیام مسكو خویشتنداری تهران و ریاض بود كه در قالب یك بیانیه از وزارت امور خارجه روسیه اعلام شد.
وزارت امور خارجه روسیه در این بیانیه با ابراز نگرانی درباره اوضاع خاورمیانه، از ایران و عربستان خواست مسائل خود از طریق گفت و گو و مذاكره حل و فصل كنند.
مسكو با ابراز نگرانی از متشنج شدن بیشتر اوضاع منطقه خاورمیانه خاطرنشان كرد: «روسیه با این دو كشور بزرگ منطقه روابط دوستانه سنتی دارد و از تهران ریاض و سایر كشورهای منطقه خلیج فارس مصرانه می خواهد خویشتنداری نشان دهند و از هر گونه اقدامی كه وضعیت را پیچیده تر و تنش ها را تشدید كند ازجمله در عرصه بین مذاهب خودداری كنند.»
***علت های اصلی نگرانی روسیه از تیرگی روابط ایران و عربستان
علت اصلی این نگرانی مسكو استفاده گروه های تروریستی از فرصت موجود برای تشدید فعالیت های خود در منطقه خاورمیانه است.
آشكار است كه در شرایط رقایت ژئوپلیتیكی و رویارویی سیاسی شدید در منطقه خاورمیانه ، گروه های تروریستی بستر و زمینه مناسبی برای گسترش دامنه فعالیت خود می یابند، هر چند ریاض تا كنون هم همكاری قابل توجهی در مبارزه با تروریسم نداشته است.
در نگاه بسیاری از كارشناسان، اقدامات ریاض در مقابله با گروه های تروریستی بیشتر نمایشنامه وار و غیر واقعی است زیرا مقام های عربستان از تروریست ها به عنوان ابزار برای دستیابی به اهداف خود استفاده و به همین دلیل این گروه ها را حمایت كرده و در كشورهایی مانند سوریه و عراق بكار می گیرند.
روس ها نگرانند كه در صورت تشدید تنش بین تهران و ریاض، اقدام های عربستان سعودی سبب افزایش فعالیت گروه های تروریستی در منطقه شود كه برای امنیت منطقه خاورمیانه چالش جدی به وجود می آورد.
معاون مركز فناوری های سیاسی روسیه نیز در این رابطه اعلام كرد: قطع روابط دیپلماتیك عربستان سعودی با ایران اقدامی است كه گروه تروریستی داعش از آن نفع خواهد برد و به این دلیل بر وضع امنیت منطقه تاثیر خواهد گذاشت.
«الكسی ماكاركین» در گفت و گو با خبرگزاری روسی اینترفاكس گفت: قطع روابط دیپلماتیك عربستان سعودی و ایران، مبارزه با تروریسم در منطقه خاورمیانه را به شدت دشوار و پیچیده می كند و گروه تروریستی تكفیری داعش بیش از دیگران از این وضعیت سود خواهد برد.
معاون مركز فناوری های سیاسی روسیه گفت: این اقدام، وضع ژئوپلیتیكی را در منطقه تغییر نمی دهد، اما موجب تشدید اختلافات مذهبی خواهد شد و اعدام روحانی برجسته شیعه در عربستان سعودی و اعتراضات ایران به این اقدام، رویارویی ها را بیشتر نمایان كرد.
«كنستانتین كاساچیف» رییس كمیسیون امور بین المللی شورای فدراسیون (مجلس سنای روسیه) هم معتقد است كه آمریكا از رژیم وفادار خود در عربستان سعودی در اعدام آیت الله نمر باقر نمر روحانی برجسته شیعه حمایت می كند.
مقام روس همچنین خاطرنشان كرد: در شرایط كنونی كه اختلاف مذهبی بین كشورهای منطقه رخ داده است، آمریكا با جانبداری از رژیم های وفادار رفتار غیرسازنده دارد.
اكنون روس ها به خوبی می دانند كه آمریكا در رویارویی عربستان سعودی و ایران از متحد نزدیك خود در منطقه و حاكمان ریاض حمایت خواهد كرد. زیرا بهانه بیشتری برای استقرار نیروهای خود و توجیه حضور گسترده تر نظامی در كشورهای عربی خاورمیانه می یابد و از طرف دیگر تسلیحات بیشتری به كشورهای منطقه می فروشد.
اروپام*391**1516
مسكو-ایرنا- عربستان سعودی برای فرار از محكومیت های جهانی برای اعدام آیت الله «نمر باقر النمر» به تنش آفرینی منطقه ای بویژه در مقابل جمهوری اسلامی ایران روی آورده است و در این میان روسیه تلاش های دپیلماتیك رابرای كاهش التهاب ها بین تهران و ریاض آغاز كرده است.