آثار تاریخی بسیاری در بابل وجود دارد كه بیشتر آنها نادیده انگاشته شده اند، پل محمد حسن خان، كاخ شاه، خانه خلیلیان، گنجینه بابل و ... از جمله حدود 200 اثر تاریخی و میراث فرهنگی این شهرستان است.
حدود نیمی از این اثار پراكنده در نقاط مختلف این شهرستان در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده و اگر به خوبی تعمیر و مورد محافظت قرار گیرد، بابل می تواند به یكی از شهرهای پر جاذبه گردشگری در سطح كشور تبدیل شود.
پل محمد حسن خان كه نه تنها هر روز بیشتر از روز قبل در حال خراب شدن است بلكه همچنان وسایل نقلیه سنگین روی آن رفت و آمد می كنند, خانه خلیلیان حدود یك ماه است كه در چند مرحله در حال خراب شدن است و اخیرا نیز زمزمه هایی از تخریب گنجینه یا همان موزه بابل به گوش می رسد.
خبرنگار ایرنا پس از شنیدن تخریب بخشی از خانه خلیلیان و همچنین خبر در خطر بودن گنیجنه بابل كه ادعا می شود هر دو وقفی هستند بر آن شد تا موضوع را از مسئولان ذیربط ازجمله میراث فرهنگی و اداره كل اوقاف و امور خیریه مازندران پیگیری كند.
** تابع قانون هستیم
مدیر كل اوقاف و امور خیریه مازندران در گفت وگو با ایرنا،گفت: در نشستی با حضورمدیر كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری مازندران، روی این موضوع بحث كردیم.
حجت الاسلام ستارعلیزاده، با بیان اینكه تابع قانون هستیم ادامه داد: در نشست با مدیر كل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اعلام آمادگی كردیم اگر خانه خلیلیان ثبتی و قابل تعمیر است، انجام شود.
وی اضافه كرد: اگر این ساختمان ثبت میراث فرهنگی است و قابلیت تعمیر نیز دارد، كارشناسان روی آن نظر می دهند و خانه خلیلیان را تعمیر می كنند.
مدیر كل اوقاف و امور خیریه استان مازندران در پاسخ به دیگر سوال ایرنا درباره گنجینه بابل، اظهار داشت: گنجینه بابل نیز یك موقوفه است و اوقاف نمی خواهد كاری روی این ساختمان انجام دهد.
وی با تاكید بر اینكه این گنجینه قطعا میراث فرهنگی است، افزود: اما این موقوفه حوزه علمیه است و حوزه علمیه می خواهد متولی آن باشد و این حق قانونی حوزه علمیه است.
علیزاده با انتقاد از نامه ای كه به وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نوشته شده است، گفت: از دوستان خواهش می كنم حداقل در نامه خود به مسئولان بالادستی بگویند كه این وقف حوزه علمیه است و در نامه خود ننویسند اوقاف موزه بابل را از دست میراث فرهنگی بیرون كشید.
وی ادامه داد: البته بحث های فراوانی درباره گنجینه بابل وجود دارد كه در یك فرصت دیگر توضیح خواهم داد.
** 20 درصد از خانه خلیلیان سالم باقی ماند
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان بابل نیز به خبرنگار ایرنا، گفت: روزی كه خانه خلیلیان را ثبت كردیم سرپا بود و اعلام كرده بودیم از هیئت امنا و اوقاف كسی وارد آن ساختمان نشود ، اما آنها بخش عظیمی از ساختمان را تخریب كردند.
التفات اباذری ادامه داد: به اوقاف گفته بودم اگر به ثبت اعتراضی است از میراث فرهنگی شكایت كنید تا بررسی شود و درصورت قبول شكایت تخریب را انجام دهید؛ چون این بنا ظرف 10 دقیقه تخریب می شود اما بازسازی آن زمان بر است.
وی افزود: خانه خلیلیان را تخریب كردند و تنها 20 درصد این خانه سالم باقی مانده و با پادرمیانی دادستان بابل و یكی از نمایندگان شهرستان در مجلس نشستی برگزار و قرار شد تا بیست و پنجم این ماه یك كارشناس از طرف اداره اوقاف، یك كارشناس از طرف میراث فرهنگی و یك كارشناس از طرفین دوباره ساختمان را مرمت كنند.
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و امور گردشگری شهرستان بابل در پاسخ به ایرنا كه چرا خانه خلیلیان زودتر به ثبت نرسیده است، گفت: از سال 89 این موضوع در اداره كل میراث فرهنگی استان مطرح بود و شاید اوقاف حق داشته باشد كه چرا خانه خلیلیان زودتر ثبت نشده است؛ اما سوال اینجاست چرا آنها بعد از اعلام ثبت بنا، دست به تخریب آن زدند و قبل از ثبت تخریب را شروع نكردند.
اباذری درباره ساختمان گنجینه بابل نیز گفت: چیزی كه در افكار عمومی وجود دارد با آنچه كه در واقعیت می بینیم در تضاد و تعارض است، بخشی از گنجینه بابل اداری است و قراردادی با امضای اوقاف، میراث فرهنگی، حوزه علمیه و شهرداری وجود دارد كه باید به آن قرارداد رجوع كرد.
** هنوز سند وقفی گنجینه بابل ارائه نشده است
رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری بابل با بیان اینكه اگر گنجینه بابل وقف حوزه علمیه است باید سند نشان داده شود، گفت: تاكنون سندی مبنی بر وقفیت ارائه نشده است.
وی اضافه كرد: اوقاف مدعی است میراث فرهنگی به تعهدش مبنی بر پرداخت اجاره عمل نكرده است كه باید بگویم از سال 93 كه ریاست میراث فرهنگی این شهرستان را برعهده گرفتم هیچ سندی به بنده و اداره كل بابت پرداخت اجاره ارائه نشده است.
اباذری با تاكید بر اینكه حرف زدن باید براساس اسناد باشد، افزود: توپ شوت كردن به یكدیگر در شان شهرستانی چون بابل نیست و متهم كردن افراد معنا ندارد و بهترین راهكار برگزاری نشستی با حضور طرفین است تا هركس سند خود را ارائه دهد و یك حكم نیز برای این موضوع انتخاب كنند.
** خانه خلیلیان مرمت می شود
نمانیده مردم بابل در مجلس شورای اسلامی در گفت وگو با ایرنا، از مرمت و بازسازی خانه مرحوم خلیلیان خبر داد و گفت: عصر پنجشنبه گذشته نشستی در دفتر بنده با حضور شهردار، رئیس اداره اوقاف و امور خیریه، رئیس اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری شهرستان بابل برگزار و در این جلسه قرار شد كارشناسان مربوطه در راستای بازسازی خانه خلیلیان جلسه ای داشته باشند.
حجت الاسلام علی اكبر ناصری ادامه داد: همه مسئولان ذیربط درباره این موضوع به تفاهم رسیدند و پیگیر آن هستیم تا این جایگاه فرهنگی به هر روش ممكن احیا شود.
خانه خلیلیان بین دستان اداره كل میراث فرهنگی و اوقاف و امورخیریه استان به این سو و آن سو كشیده می شود و گویی اوقاف كه خود را صاحب این ملك می بیند، توانسته بر میراث فرهنگی غالب آید و دست به تخریب این اثر زیبا بزند؛ هرچند كه اظهارات این مسئولان نویدبخش فردایی بهتر برای میراث یك قوم و شهرستان است.
خانه قاجاری خلیلیان بابل میراثی ماندگار از عهد قاجار محل برگزاری روضه و حضور علمای بزرگ از جمله مرحوم آیت الله بیكایی و مرحوم آیت الله هادی روحانی بود.
موزه بابل معروف به گنجینه بابل به عنوان تنها موزه مردم‌شناسی مازندران در ساختمان شهرداری سابق شهر كه در سال 1307 به عنوان بلدیه (شهرداری) بنا شد، واقع گردیده است.
این بنا در اسفند ماه ۱۳۷۴ با كاربری فرهنگی در اختیار سازمان میراث فرهنگی مازندران قرار گرفت و در بهمن ماه سال ۱۳۷۵ پس از احیا و مرمت و باز پیرایی تحت عنوان موزه بابل گشایش یافت.
این موزه با بخشهای باستان‌شناسی، مردم‌شناسی و چوب به مدت ۴ سال دایر بود و در سال ۱۳۷۹با مرمت اساسی شیروانی و زیرزمین آن در سال ۱۳۸۲به عنوان تنها موزه مردم‌شناسی مازندران شروع به كار كرد.ك4
گزارش از لیلا اسماعیل نژاد
7329/1899 /1596
ساری - ایرنا- حدود یك ماه از خبر تخریب بخشی از خانه تاریخی خلیلیان شهرستان بابل می گذرد و حالا این خطر در بیخ گوش موزه گنجینه این شهر نیز احساس می شود.