هر چند در سالهای اخیر كشت نیشكر در مازندران در بهنمیر در بابلسر , بابل , قائمشهر و برخی مناطق شرق استان مازندران انجام می شود ولی میزان ان نسبت به دهه 60 بسیار كاهش یافته و سطح زیر كشت به زیر 500 هكتار رسیده است.
'ریكنده' روستایی از دهستان كوهساران شهرستان قائمشهر كه از 850 هكتار زمین زراعی و باغی در آن 22 هكتار به كشت نیشكر به عنوان ماده اولیه تولید شكر قرمز اختصاص دارد و از روستاهایی در مازندران است كه تولید شكر قرمز در آن نیم قرن قدمت دارد و همچنان كشاورزانی در این روستا در عرصه تولید شكر قرمز فعالیت دارند .
شورای اسلامی و دهیاری روستای ریكنده و تعدادی از دستگاه های اجرایی برای حفظ این میراث , طرحی نو را در آنداختند تا این رسم نیاكان و اجداد خود را در تولید محصول شكر قرمز نشان دهند و با برگزاری جشنواره یك روزه توسعه گردشگری روستایی ریكنده به همراه اجرای برنامه ها و به نمایش گذاشتن ابزار ووسایل قدیمی ، گذشته پرخاطره را برای بازدیدكنندگان رقم بزنند .
شكر قرمز محصول بومی استان مازندران است كه فرآوری سنتی آن دو دهه قبل دراستان توسط دستگاه فرآوری نیشكر'كلوادار' انجام می شد و این محصول شیرینی سفر و سوغات مسافران به این استان به شمار می رود .
گیاه نیشكر كه در گویش مازندرانی به آن 'لله شیرین' می گویند شامل دو نوع یك و هفت ساله است كه گیاه هفت ساله آن ضخیم و پرآب تر از نوع دیگرش است .
این گیاه متناسب با شرایط آب و هوایی مازندران در دوره رشد به باران فراوان و آبیاری منظم نیاز دارد و در هنگام رسیدن و برداشت محصول هوا خشك و آفتابی را می طلبد .
زمستان و با برداشت نیشكر ، كار آبگیری از این محصول انجام می شود كه آبگیری و فرآوری سنتی كه نیاز به ابزار خاص خود را دارد .
تكه های ساقه نیشكر در میان چوبی استوانه‌ای شكل به نام 'كِلوادار'كه از تنه درخت ممرز است و با تیرك چوبی كلواتیر كوبانده می شد .
تیركی چوبی كه یك سر آن درون چوب و سر دیگر آن را به گاو یا اسب می‌بستند و حیوان با چرخیدن خود تیرك را هم می‌چرخاند.
با چرخش تیرك و فشار تیرك با سطح جانبی كلوادار، نیشكر آب خود را از دست داده و با جوشاندن آب نیشكر ، شكر قرمز استحصال می شود .
پس از آبگیری نیشكر تفاله‌های آن را جدا می‌كردند و آب آن را درون ظرف تو خالی چوبی به نام «نوكا» می‌ریختند. پس از پر شدن آن آب نیشكر را با كاسه درون ظرف بزرگ مسی به نام «دِگ» می‌ریختند. برای پر كردن دیگ مسی كه گنجایش 85 تا 90 لیتر آب نیشكر را داشت باید صبح تا غروب كار می‌كردند.
هم اكنون شكرقرمز محصولی كه در بازار شهرستان های مازندران عرضه می شود كه معروف‌ترین برند شكر قرمز هم، شكر قرمز تولید شده در ریكنده است.
حدود 300هكتار از زمین های كشاورزی مازندران به كشت نیشكر اختصاص دارد و سالانه حدود 20 هزار تن نیشكر از این اراضی برداشت می شود .
برگزاری جشنواره توسعه روستایی ریكنده با رویكرد 'شكر قرمز'را می توان از آن دست جشنواره هایی نام برد كه تلاش برای احیای رسوم و آداب قدیمی است كه می رفت رو به فراموشی برود.
عضو شورای اسلامی روستای ریكنده و دبیر اجرایی جشنواره توسعه گردشگری روستایی ریكنده روز چهارشنبه به خبرنگار ایرنا گفت : این جشنواره 29 اسفند امسال در بخش های مختلف موسیقی ، مسابقه ، نمایشگاه مردم شناسی و بازارچه برگزار می شود .
عبدالرزاق هدایتی ادامه داد : 300 قطعه وسایل و ابزار روزمره زندگی سنتی كه اهالی روستای ریكنده در اختیار ستاد برگزاری جشنواره قرار داده اند در روز جشنواره در معرض دید قرار می گیرد .
وی افزود : دو نفر از اهالی روستای ریكنده به عنوان راهنما ،وسایل سنتی و كاربرد آنها را برای بازدید كنندگان و علاقمندان معرفی می كنند .
هدایتی با باین اینكه توسعه گردشگری روستای ریكنده با تولید شكر قرمز ( شكری كه از ساقه نیشكر تهیه می شود ) در مازندران است ، افزود: آبگیری و استحصال نی شیرین توسط دستگاهی به نام كلوادر ، در مكانی به نام كلوا سر صورت می گیرد .
مدیر اجرایی جشنواره توسعه گردشگری روستایی ریكنده ادامه داد : در روز برگزاری جشنواره ، احمد شفایی از اهالی این روستا و از بازماندگان تولید شكر قرمزمبادرت به تولید این محصول سنتی می كند و پذیرایی از مهمانان نیز با این محصول انجام می شود .
هدایتی گفت كه 500 كیلو شكر قرمز در روز جشنواره برای فروش با قیمت مناسب به حاضران ارائه می شود .
وی افزود: همچنین تنور قدیمی پخت نان ، پادنگ (وسیله خرد كردن برنج برای آرد) و آسیاب در معرض دید بازدید كنندگان در این جشنواره قرار می گیرد .
هدایتی از تولید دیگر محصولات سنتی مازندران توسط اهالی روستای ریكنده به عنوان بخش دیگری از جشنواره توسعه گردشگری روستایی خبرداد و افزود : شش تن از زنان و مردان پیر این روستا بافت حصیر ، كچه تراشی ، لاك تراشی و زنبیل بافی را در روز جشنواره انجام می دهند .
وی برگزاری رسوم سنتی مسابقه لگن نوازی بانوان ، چهارشنبه سوری نمادین ، نوروز خوانی محلی دختر بچه های خردسال اهل روستا و آنش بازی را از بخش های دیگر این جشنواره برشمرد .
هدایتی از علاقمندان به رسوم سنتی مازندران و جوانان خواست تا با حضور در جشنواره توسعه گردشگری روستایی ریكنده بار دیگر در كنار یكدیگر رسوم و تاریخ كهن استان را بازخوانی بكنیم.
روستای ریكنده 350 خانوار و یكهزار و 200 نفر جمعیت دارد .
2096/1899 /1484
ساری-ایرنا-'شكر قرمز' سوغات و رهاورد شیرین استان مازندران در هیاهوی رقابت شیرینی های فانتزی درحال فراموشی است اما این روزها تلاش و تكاپویی از جنس حفظ میراث گذشته و شناساندن آن به نسل جوان در حال انجام است.
