كلید حل مسایل منطقه در دست ایران است/ ستایش رویكرد اعتدال در دیپلماسی ایران

ژنرال 'طلعت مسعود' از مقامات عالی بازنشسته ارتش پاكستان و از تحلیل گران ارشد مسایل منطقه ای و بین المللی، خانم دكتر 'لبنا عابد علی' استاد روابط بین الملل دانشگاه قائد اعظم و دانش آموخته دانشگاه كلمبیای آمریكا، 'عبدالله گل' سیاستمدار جوان پاكستانی و فرزند ژنرال حمید گل فرمانده پیشین دستگاه اطلاعات و امنیت پاكستان(آِی.اس.آی)، 'زرقون شاه' از كارشناسان رسانه ای پاكستان و 'شاهد الرحمان' از كارشناسان مسایل سیاسی و منطقه ای پاكستان در این میزگرد حضور یافتند و دیدگاه ها و تحلیل های خود را در باره موضوع های مطرح شده در این نشست كه به میزبانی دفتر نمایندگی ایرنا در اسلام آباد برگزار شد، مطرح كردند.

** سفر روحانی به پاكستان
ژنرال طلعت مسعود تحلیل گر سرشناس پاكستانی در حوزه تحولات منطقه و بین الملل سفر اخیر رئیس جمهوری اسلامی ایران به پاكستان را 'بسیار مهم' توصیف كرد و گفت: این سفر باعث شد تا دو كشور مسیر تازه ای را برای نزدیك تر شدن به یكدیگر و هماهنگ تر كردن مواضع خود در زمینه های گوناگون آغاز كنند.
این ژنرال بازنشسته ارتش پاكستان كه سمت های مهمی در دوارن خدمت خود در ارتش برعهده داشته است، گفت: ایران همسایه ای بسیار مهم برای پاكستان و كشوری دارای جایگاه و نقش تعیین كننده در خاورمیانه است.
به گفته این تحلیل گر، در شرایط پس از تحریم ها، دروازه های ارتباطی مهم ایران با كشورهای مختلف جهان در حال گشوده شدن است و این تحریم ها به مانع عمده ای در روابط پاكستان با ایران تبدیل شده بود.

** ایران می تواند پاكستان را از بحران كمبود انرژی برهاند
وی با بیان اینكه ظرفیت های بالقوه فراوانی بین ایران و پاكستان نه تنها در حوزه روابط سیاسی و راهبردی، بلكه در حوزه های اقتصادی و تجاری وجود دارد، گفت: ایران كشوری غنی از انرژی است و می تواند پاكستان را از بحران كمبود انرژی برهاند. هر دو كشور علاقمند به توسعه همكاری های طولانی مدت درحوزه انرژی هستند.
طلعت مسعود با اشاره به ماجرای تنش در روابط ایران و عربستان، گفت: اسلام آباد همچنین بر این اعتقاد است كه بدلیل روابط نزدیك با ایران، می تواند به عاملی برای كاهش تنش های میان تهران و ریاض تبدیل شود ضمن اینكه پاكستان معتقد است بهبود روابط ایران و عربستان، تا حد بسیار زیادی به نفع جهان اسلام خواهد بود.
این تحلیل گر باتجربه پاكستان گفت: پاكستان روابطی حسنه با ایران و عربستان دارد و به دنبال آن است تا نقشی مثبت در مسیر حل اختلافات این دو كشور بزرگ جهان اسلام ایفا كند.

** تقویت روابط با همسایگان، اساس سیاست خارجی ایران
خانم دكتر لبنا عابد علی استاد روابط بین الملل دانشگاه قائد اعظم پاكستان نیز سفر اخیر روحانی به اسلام آباد را بسیار مفید ارزیابی كرد و گفت كه این سفر، فصل های جدیدی از همكاری میان دو كشور دوست و همسایه در تمامی زمینه ها ایجاد خواهد كرد.
این دانش آموخته دانشگاه كلمبیای آمریكا گفت: اصولا دستگاه سیاست خارجی دولت حسن روحانی در عمل ثابت كرده است كه با حسن نیت، به دنبال بهبود و تقویت روابط با تمام كشورهای جهان در چارچوب های تعیین شده در قانون اساسی و نظام جمهوری اسلامی ایران است.
این استاد دانشگاه قائد اعظم پاكستان گفت: در شرایط كنونی كه تحریم ها لغو شده است، ایران درحال ظهور به عنوان یك بازیگر مسلط و تعیین كننده در تحولات منطقه ای و حتی جهانی است.

** كلید حل مشكلات منطقه در دست ایران است
وی بعنوان مثال به اقدام سازمان ملل در دعوت از ایران در شرایط جدید به مذاكرات بین المللی درخصوص سوریه اشاره كرد و گفت: اكنون كلید حل مشكلات عمده منطقه خاورمیانه و حتی بخش وسیعی از جنوب و مركز آسیا (اشاره غیرمستقیم به افغانستان) در دست ایران است.
عبدالله گل سیاستمدار جوان پاكستانی و فرزند ژنرال حمید گل رئیس پیشین دستگاه اطلاعات و امنیت پاكستان (آی.اس.آس) نیز سفر روحانی به پاكستان را بسیار به موقع دانست و گفت: بسیار لازم بود در شرایط كنونی، این سفر مهم انجام شود تا ایران و پاكستان بیش از پیش به یكدیگر نزدیك تر شوند.
وی با اشاره به این جمله 'حسن روحانی' در دیدارها و سخنرانی هایش در پاكستان كه 'هر تهدیدی علیه پاكستان را تهدیدی علیه خود می دانیم' گفت: شنیدن چنین موضعی از رئیس جمهوری ایران در پایتخت پاكستان، برای این كشور بسیار ارزشمند است.
این سیاستمدار و تحلیل گر جوان مسایل سیاسی، با اشاره به اهمیت فوق العاده نقش جوانان در جهان امروز، گفت: ایران و پاكستان نیز باید در مسیرِی گام بردارند كه بتوانند از سرمایه عظیم خود یعنی برخوردار بودن از جمعیت جوان و نخبگان جوان، برای ساخت آینده ای روشن در روابط دوستانه خود به شكل مطلوب استفاده كنند.
وی همچنین با اشاره به موج گسترده تبلیغات سیاسی و رسانه ای بین المللی علیه ایران، این تبلیغات منفی را بی فایده دانست و گفت كه زمان آن رسیده است تا كسانی كه با اینگونه تبلیغات قصد مخدوش كردن چهره ایران را دارند، به اینگونه فعالیت ها خاتمه دهند.

** طرح ماجرای دستگیری جاسوس هندی همزمان با سفر روحانی، اشتباه بود
این تحلیل گر پاكستانی با بیان اینكه رئیس جمهوری ایران در كنفرانس مطبوعاتی در اسلام آباد، موضوع مطرح شدن بازداشت فرد متهم به جاسوسی برای هند در این سفر را رد كرد، گفت: روحانی به عنوان یك سیاستمدار ترجیح داد كه این موضوع رسانه ای نشود.
وی افزود: پاكستان هم نمی بایست این موضوع را همزمان با سفر بسیار مهم رئیس جمهوری ایران به اسلام آباد مطرح می كرد.

** ایران نقش غیرسازنده در پاكستان ندارد
شاهد الرحمان از روزنامه نگاران كهنه كار و كارشناسان مسایل سیاسی پاكستان نیز درخصوص ماجرای دستگیری تبعه هندی در ایالت بلوچستان كه پاكستان ادعا می كند از طریق خاك ایران و با هدف جاسوسی برای هند وارد خاك پاكستان شده بود، گفت: قرار داشتن ویزای ایران در گذرنامه این تبعه هندی، باعث شكل گرفتن گمانه زنی هایی از سوی رسانه های پاكستان شد اما وزیر كشور پاكستان به صراحت اعلام كرد كه ایران هیچ اطلاعی درباره طرح ها و اهداف این تبعه هندی نداشته و هیچ نقشی در این قضیه ندارد.
این كارشناس پاكستانی با اظهار تاسف از این كه رسانه های شدن این ماجرا با سفر روحانی به اسلام آباد همزمان شد، گفت: اگر كانال ارتباطی بهتری میان رسانه های پاكستان و سفارت ایران در اسلام آباد وجود داشت، چنین اتفاق هایی رخ نمی داد. به هرحال من اعتقاد دارم كه ایران هیچ نقشی در این ماجرا نداشته و مردم پاكستان هم همین باور را دارند.
برغم اظهارات این كارشناس و روزنامه نگار كهنه كار پاكستانی مبنی بر نبود كانال ارتباطی مناسب میان سفارت ایران رسانه ها، مهدی هنردوست سفیر ایران در پاكستان در روزهای قبل و بعد از سفر روحانی به اسلام آباد، به دفعات با رسانه های مختلف پاكستان هم بصورت كنفرانس مطبوعاتی و هم بصورت چند مصاحبه اختصاصی تماس مستقیم داشت و علاوه بر صدور بیانیه درخصوص رویكرد ایران نسبت به امنیت پاكستان، در یك جلسه نیز شخصا در سفارت میزبان جمع زیادی از اصحاب رسانه این كشور بود اما تا قبل از انتشار خبر دستگیری تبعه هندی و ادعاهای پاكستان درباره او، هیچ یك از رسانه های پاكستان سوالی در این باره از سفیر نپرسیده بودند.

** حمایت مردم ایران از روحانی، حمایت از رویكرد اعتدال است
رویكرد اعتدالی دولت روحانی و اینكه آیا این رویكرد تا چه حد توانسته برای ایران در عرصه دیپلماسی و جهانی مفید باشد، موضوع دیگر میزگرد ایرنا با تحلیل گران و كارشناسان ارشد مسایل سیاسی، منطقه ای و بین المللی پاكستان بود.
ژنرال طلعت مسعود در این باره گفت: رویكردی كه حسن روحانی در دولت خود در پیش گرفت، بسیار موفقیت آمیز بود و این حقیقت كه دولت روحانی امروز از حمایت و پشتیبانی خوب مردمی برخوردار است، ناشی از رویكرد اعتدال این دولت است. مردم ایران نشان دادند كه به دنبال اعتدال و میانه روی هستند و به همین دلیل در انتخابات ریاست جمهوری اخیرا، به روحانی رای دادند.
این تحلیل گر گفت: تحولات جدید در روابط ایران و جامعه بین الملل حكایت از آن دارد كه حرف های روحانی در روان رقابت های انتخاباتی برای سرلوحه قراردادن اعتدال در سیاست های دولت خود، صرفا شعار های تبلیغاتی نبود بلكه او در صحنه عمل هم نشان داد كه هم در عرصه سیاست خارجی و هم در عرصه سیاست داخلی به خواسته های مردم ایران برای اعتدالگرایی احترام گذاشته است.

** ظرافت در عین انعطاف، نقطه قوت دیپلماسی دولت روحانی
ژنرال طلعت مسعود درباره انعطاف های همراه با ظرافت و ریزبینی دیپلماسی دولت كنونی ایران را مهم ترین نقطه قوت آن ذكر كرد و گفت: وقتی به مسئله پیچیده مذاكرات ایران با قدرت های گروه 1+5 و نتایج آن در دوره دولت روحانی نگاه می كنیم، اهمیت انعطاف همراه با دقت و ظرافت سیاست خارجی این دولت بخوبی مشخص می شود.
وی گفت: ایران در این مذاكرات توانست در عین نداشتن روابط رسمی با آمریكا، با ظرافت این مسئله قدیمی را حل و فصل كند و توانست از طریق مذاكره، بار دیگر نفوذ و اثرگذاری خود را در عرصه جهانی به ویژه در میان كشورهای جهان غرب افزایش دهد و نتیجه آن هم، اشتیاق غربی ها به تجارت و همكاری های اقتصادی با ایران است.

** ایران، غایب بزرگ در روند صلح افغانستان
ژنرال طلعت مسعود درباره روند صلح افغانستان و اینكه ایران در صورت ورود به این روند، چه نقشی می تواند ایفا كند، به روابط بسیار خوب میان ایران و افغانستان اشاره كرد و گفت: ایران نقشی مهم و غیرقابل انكار در تحولات و پیشرفت افغانستان دارد.
وی با اشاره به روند مذاكرات چهارجانبه صلح افغانستان متشكل از آمریكا، چین، پاكستان و افغانستان، اظهار داشت: آمریكا مخالف حضور ایران در این گروه چهارجانبه است و به همین دلیل جای خالی ایران در این گروه حس می شود. ایران به عنوان كشوری كه می تواند نقشی تعیین كننده در ثبات بخشیدن به افغانستان ایفا كند، غایب اصلی این گروه چهارجانبه است.
زرغون شاه از كارشناسان رسانه ای مطرح پاكستان نیز در خصوص موضوع افغانستان گفت: به همان میزان كه افغانستان و صلح و ثبات این كشور به عنوان همسایه برای پاكستان مهم است، به همان میزان هم از اهمیت بالایی برای ایران برخودار است.
وی با بیان اینكه ایران علاقمند به افغانستانی آرام و باثبات است، گفت: افغانستانی امن و باثبات نه تنها به نفع ایران و پاكستان، بلكه به نفع تمام منطقه است و طبیعی است كه كشورهای منطقه و همسایه افغانستان، نسبت به كشورهای فرامنطقه ای، دلسوزی و دغدغه بیشتری برای تحقق صلح در افغانستان دارند.
عبدالله گل نیز در ادامه این بحث، غایب بودن ایران از روند صلح افغانستان را غیرقابل قبول دانست و گفت: این كه برخی كشورها بخواهند ایران را از روند تلاش ها برای صلح افغانستان كنار بگذراند، اقدامی مضحك و خنده دار است. ایران به عنوان یك همسایه قدرتمند، بخوبی نسبت به تحولات افغانستان واقف است و همواره مخالف اقدام ها و توطئه ها برای بی ثبات كردن و ضربه زدن به افغانستان بوده و حتی در زمان حملات اتحاد جماهیر شوروی سابق، كنار مردم افغانستان ایستاد.

** خروج از زیر چتر نفوذ عربستان، شرط میانجی گری بین تهران و ریاض
در ادامه این نشست، موضوع میانجی گری پاكستان بین ایران و عربستان مطرح شد و خانم دكتر لبنا عابد علی در این باره گفت: معتقدم نواز شریف نخست وزیر پاكستان همچنان می تواند نقشی مثبت در كاهش تنش های سیاسی میان ایران و عربستان ایفا كند به شرط آنكه اول از زیر چتر نفوذ عربستان خارج شود و بدون تاثیر پذیری از روابط پاكستان با هریك از طرفین، توجه خود را بر هدف اصلی یعنی حل اختلاف میان دو كشور متمركز كند.
این استاد دانشگاه قائد اعظم تاكید كرد پاكستان برای اینكه بتواند در زمینه های مختلف پیشترف كند و به ثبات امنیت برسد، نیاز دارد خود را از دایره كشورهای تحت نفوذ عربستان خارج كند.
وی با تاكید بر ضرورت نزدیك تر شدن پاكستان به ایران و اشاره به اهمیت جایگاه ایران در منطقه گفت: هرگونه اقدام كشورهای منطقه علیه تروریسم در منطقه بدون درنظر گرفتن نقش ایران بی نتیجه خواهد بود.

** ضرورت تقویت همكاری رسانه ای میان ایران و پاكستان
زرغون شاه از كارشناسان رسانه ای پاكستان با انتقاد از پایین بودن سطح همكاری های رسانه ای میان ایران و پاكستان، گفت: نمایندگان رسانه های رسمی ایران در پاكستان نقش پل ارتباطی میان دو كشور را دارند اما این ارتباط نباید یكسویه باشد و لازم است رسانه های پاكستان نیز دفاتر نمایندگی در ایران دایر كنند.
وی با اشاره به اهمیت ظرفیت رسانه برای گسترش روابط میان كشورها گفت: درصورت وجود همكاری های رسانه ای بیشتر میان ایران و پاكستان، مردم و دولت های دو كشور بیشتر با ظرفیت ها و داشته های یكدیگر آشنا می شوند و این به معنای ظرفیت سازی برای گسترش روابط در حوزه های گوناگون است.

** مثلث همكاری های ایران، پاكستان تركیه نیازمند احیا
در ادامه این نشست، شاهد الرحمان كارشناس مسایل منطقه ای و سیاسی پاكستان درخصوص اهمیت تقویت روابط كشورهای منطقه كه از روابطی دوستانه بایكدیگر برخوردارند، به ماجرای همكاری های ایران، تركیه و پاكستان در سال 1964 برای تشكیل یك اتحادیه قدرتمند منطقه ای نظیر اتحادیه اروپا اشاره كرد و گفت: این سه كشور سال ها پیش گام هایی را برای تشكیل یك اتحادیه به نام 'اتحادیه همكاری های منطقه ای برای توسعه '( Regional Cooperation for Development) برداشتند اما این روند ادامه پیدا نكرد.
وی افزود: امروز ایران، پاكستان و تركیه در شرایطی هستند كه دوباره می توانند با تشكیل یك مثلث قدرتمند، فعالیت ها را برای تشكیل اتحادیه همكاری های منطقه ای برای توسعه از بگیرند و اگر سه كشور اراده كافی برای انجام این كار داشته باشند، ظرفیت ها و پایه های لازم برای این كار فراهم است.

** چالش ها و موانع مقابل روابط ایران و پاكستان
در ادامه این نشست، چالش ها و موانع موجود در مسیر گسترش روابط ایران و پاكستان مورد بحث قرار گرفت و خانم دكتر لبنا عابد علی به فشارهای آمریكا علیه پاكستان، به عنوان یكی از عمده ترین این موانع اشاره كرد.
وی گفت: خط لوله گاز ایران و پاكستان به دلیل وجود فشارهای آمریكا علیه پاكستان، بعد از سال ها هنوز تكمیل نشده است.
این استاد روابط بین الملل همچنین حضور پاكستان در جمع كشورهای تحت نفوذ عربستان را مانعی دیگر در مسیر گسترش روابط به ویژه مناسبات اقتصادی و تجاری اسلام آباد- تهران دانست.
ژنرال طلعت مسعود نیز با بیان اینكه بخوبی بیاد دارد كه ایران همیشه در روزها و شرایط سخت، از پاكستان حمایت كرده است گفت: مقتابلا وقتی ایران با جنگ تحمیلی از سوی رژیم وقت عراق مواجه شد، پاكستان مواضع منطقی در حمایت از ایران اتخاذ كرد.
وی تاكید كرد: اگر هر دو كشور به این مهم اعتقاد قلبی داشته باشند كه مشكلات هر یك از این دو كشور، خواسته یا ناخواسته مشكلات كشور دیگر هم هست و در واقع دو كشور از مشكلات و مسایل مشترك برخوردار هستند، آن وقت است كه ایران و پاكستان در كنار هم بطور كاملا موثر می توانند در جهت حل مسایل ومشكلات مشترك خود گام بردارند.

** طالبان، حقیقت غیرقابل انكار در افغانستان
عبدالله گل تحلیل گر جوان پاكستانی در ادامه بحث، در خصوص طالبان افغانستان و روند صلح این كشور گفت: طالبان افغانستان، یك حقیقت موجود در این كشور است. اكنون آمریكایی ها عملا در صحنه افغانستان با شكست مواجه شده اند و به عنوان یك عامل شكست خورده دیگر نمی تواند برای افغانستان نسخه دیگری تجویز كند. اكنون نوبت ایران و پاكستان است تا با ایفای نقش بعنوان 'برادر بزرگتر' (میانچی گری بدون نیت مداخله)، گروه های مختلف طالبان افغانستان را متقاعد به گفت و گو كنند و این كار باید بدون دخالت بیگانگان انجام شود.
ژنرال طلعت مسعود ضمن مخالفت با عبدالله گل درخصوص این كه پاكستان باید نقش 'برادر بزرگتر' را در روند صلح افغانستان ایفا كند، گفت: پاكستان نباید چنین نقشی در افغانستان ایفا كند و ایفای چنین نقشی در واقع، نوعی مداخله در امور افغانستان خواهد بود.
وی معتقد است كه افغانستان و مسایل این كشور باید به مردم افغانستان واگذار شود و آنها هستند كه باید برای كشورشان تصمیم بگیرند. پاكستان در این میان فقط می تواند نقش یك عامل تسهیل كننده برای حل مسایل افغانستان داشته باشد و حق مداخله ندارد.
این تحلیل گر ارشد مسایل منطقه ای گفت: افغان ها پاكستان را به عنوان یك برادر بزرگتر نمی خواهند. پاكستان باید سیاست هایش را تغییر دهد. سیاست های پاكستان برای كمك به صلح و امنیت افغانستان باید بگونه ای باشد كه فقط نقش تسهیل كننده برای افغانستان داشته باشد ونه مداخله جویانه.
آساق**272**274**1723