احیای راه باستانی از «وایكینگ ها تا ایرانیان»

خبرگزاری اسپوتنیك پس از طرح این موضوع نوشته است: این جا تغییر جدی پشتیبانی و ترانزیت در اورآسیا و درآمدهای میلیاردی شماری از كشورها و ضرر كشورهای دیگر مطرح است كه نخست باید درباره این طرح بلندپروازانه و پیامدهای احتمالی ژئوپلیتیكی آن آشنا شویم.
*دخالت سیاست
در ادامه گزارش آمده است: پیداست تشدید مناسبات با آنكارا به دلیل سوریه، مسكو و تهران را وادار كرد به این طرح فراموش شده برگردند. تركیه خوب از برگ برنده خود در صورت درگیری آشكار با روسیه آگاه است و از این رو در مذاكرات همیشه از آن برای تهدید مسكو استفاده می كند كه سلب چنین اهرم ژئولیتیكی از آنكارا مناسبات روسیه - تركیه را تغییر ریشه ای خواهد داد.
نتیجه دیگر آن، ساخت كانال قابل رقابت وئر شاهرگ اصلی متصل كننده آسیا و اروپای غربی، خواهد بود.
ساخت كوتاه ترین راه آبی در حوضه اقیانوس هند از آتلانتیك شمالی در مسیر ولگا — بالتیك باعث احیای راه باستانی تجاری «از وایكینگ ها تا ایرانیان» خواهد شد و بطور ریشه ای لجستیك حمل ونقل اور اسیا را تغییر خواهد داد.
در این رابطه حاشیه دریای خزر و سیستم كشتیرانی رودخانه ای روسیه از انگیزه قدرتمند رشد و تكامل برخوردار خواهد شد. تهران و مسكو نفوذ خود بر كشورهای منطقه از جمله آذربایجان را افزایش خواهند داد كه هم اكنون تا حد زیادی به تركیه تكیه دار و همچنین سبب افزایش تجارت بین بخش اروپایی روسیه و كشورهایی مانند هند و چین خواهد شد كه بدین ترتیب می توان آن را «راه ابریشم آبی» نامید.
این پروژه به دلایل سیاسی با برخورد خصمانه كشورهای پادشاهی سنی خاور میانه و شركای غربی مسكو روبرو خواهد شد. هیچ یك از این كشور ها نیازی به تلاش های روسیه و ایران ندارند.
آری، كانال سوئز توسط مصر كنترل می شود، اما هر دو خروجی آن در دریای سیاه و اقیانوس اطلس تحت كنترل كشورهای عضو ناتو قرار دارد و در صورت تمایل، مرزبانان تركیه، اسپانیا یا انگلیس می توانند هر نوع باری را كه از كنار سواحل آنها رد می شود، بازرسی كنند.
*سودها و ضررها
آنچه به قیمت و زمان ساخت این كانال و سود احتمالی آن مربوط می شود، بهتر است به نمونه كانال سوئز توجه شود. هم اكنون حدود 7-5 میلیارد دلار در سال سود نصیب مصر می شود.
سال 2015 میلادی ساخت كانال « دوبلور» آن به درازای 70 كیلومتر پایان یافت تا بتوان حركت كشتی ها را در دو مسیر رفت و برگشت همیشه تأمین كرد كه در یك سال با چهارمیلیارد دلار هزینه تمام شد.
دولت مصر امیدوار است با مدرنیزه كردن این كانال، بتواند تا سال 2025 میلادی 13-10 میلیارد دلار در سال از راه ترانزیت درآمد كسب كند.
از آنجا كه 450 از 700 كیلومتر كانال دریای خزر — خلیج فارس از راه رودخانه های موجود قابل كشتیرانی كشیده خواهد شد، بنا براین فقط 250 كیلومتر باقی می ماند و شاید برای ساخت آن 15-10 میلیارد دلار ضروری باشد و اگر سود سالانه آن حدود سه میلیارد دلار باشد، در این صورت در پنج سال سودآور خواهد شد.
برای مصر ساخت كانال جدید دریای خزر — خلیج فارس حاوی چنین دورنمای شادی نخواهد شد و برای تركیه هم یك فاجعه بزرگ است، زیرا از بخش اعظم درآمد ترانزیتی محروم می شود.
كانال ترانس ایران ضربه شدیدی به بریتانیا و آمریكا خواهد زد كه نفوذ جهانی آنها تا حد زیادی بر كنترل راه های اصلی تجاری استوار است. ساخت كانال ترانس ایران امكانات این كشورها را در كنترل تجارت منطقه محدود خواهد كرد. هیچ شكی نیست كه این طرح با مقاومت سرسختانه كشورهای غربی روبرو می شود، درست همان گونه ای كه آمریكا بیشترین تلاش را می كند تا مانع ساخت كانال نیكاراگوئه به عنوان گزینه مسیر پاناما شود كه تا كنون عملا تحت كنترل واشنگتن قرار دارد.
باید برای واكنش غرب آماده بود و به محض بررسی جزئیات ساخت كانال دریای خزر — خلیج فارس، رسانه های غربی خیلی چیزها در باره آسیب شدید به محیط زیست را مطرح خواهند كرد و اینكه این كانال می تواند ضرر زیادی به طبیعت وارد كند، در باره آسیب های بسیار تجاری آن، در باره زیان های وارده به كشاورزی خواهند گفت و حتما دلایلی عنوان خواهند كرد.
از این رو، مسكو و تهران برای نشان دادن تمام برگه های خود در این بازی آماده نیستند و سعی می كنند به ندرت در باره این موضوع صحبت كنند. نمونه نخست وزیر نیكاراگوئه گویا این واقعیت است. مقامات ایران و روسیه باید از پیش در برابر مخالفان خارجی ساخت كانال آماده شوند و از سوی دیگر، چنین برخوردی برای مسكو و تهران تازگی ندارد. اكنون می توان امیدوار بود این بار طرح ساخت كانال دریای خزر — خلیج فارس اجرا شود.
در پایان گزارش آمده است: اتحاد شوروی هیچ توجهی به این طرح نشان نداد. آتاتورك مصلحت گرا سكولار بهتر از شاه ایران سودآوری ساخت كانال را درك كرده بود و مناسبات بین شوروی و تركیه دوستانه بود و دلیلی برای جستجوی گزینه گران قیمت تنگه بسفور و داردانل وجود نداشت.
اروپام1516