سازمان بین المللی كار: 168میلیون «كودك كار» در جهان داریم

به گزارش روز یكشنبه ایرنا از سازمان بین المللی كار، بیست و سوم خرداد ماه برابر با 12 ژوئن در تمام كشورهای جهان روز منع كار كودك اعلام شده است.
بیش از نیمی از كودكان كار (85 میلیون نفر) در كارهای پرخطر فعالیت می كنند. این آمار در سال 2000 میلادی برابر با 171 میلیون نفر بود.
بیشترین كودكان كار، در كشورهای آسیایی و حوزه اقیانوسیه زندگی می كنند كه جمعیت آنها به طور تقریب 78 میلیون نفر یا 9.3 درصد جمعیت كودكان جهان است.
بالاترین آسیب زایی كار در میان كودكان كار در كشور های جنوب صحرای آفریقا است به طوری كه بیش از 21 درصد كودكان كار، در معرض چنین شرایطی قرار دارند.
همچنین برآوردها نشان می دهد، 13 میلیون نفر از كودكان كار (8.8 درصد) در كشورهای آمریكاری لاتین و حوزه كاراییب و 9.2 میلیون نفر (8.4 درصد) از این كودكان در كشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا زندگی می كنند.
كار در مزارع بخش مهمی از كار كودك را در جهان به خود اختصاص داده است به طوری كه 98 میلیون نفر (58 درصد) از كودكان كار در مزارع، كار كشاورزی انجام می دهند.
كار كودكان به تفكیك جنسیت نشان می دهد، تعداد كودكان كار دختر نسبت به سال 2000 میلادی 40 درصد و پسران 25 درصد كاهش یافته است.

**پیمان جهانی حقوق كودك
پیمان جهانی حقوق كودك، یك پیمان‌نامه بین المللی است كه برای دفاع و حمایت ازحقوق كودكان تهیه شده است.
ماده 32 پیمان جهانی حقوق كودك می گوید، كودك باید در برابر هر كاری كه رشد و سلامت او را تهدید می‌كند، حمایت شود و دولت‌ها باید حداقل سن كار و شرایط كار كودكان را مشخص كنند.
بر اساس ماده 26 این پیمان، هر كودكی حق دارد از تامین اجتماعی از جمله بیمه اجتماعی برخوردار شود. همچنین ماده 27 پیمان جهانی حقوق كودك تاكید می‌كند، كودكان باید از سطح زندگی كه تامین كننده رشد جسمی، ذهنی و اجتماعی آنها است، برخوردار شوند.

**كودكان كار در ایران
متاسفانه آمار رسمی در خصوص كار كودك در ایران اعلام نشده است اما آنچه كه هر روز مردم در خیابان ها مشاهده می كنند نشان از شرایط نامتعارف كار كودك دارد.
آنچه كه مردم به عینه در خیابان ها مشاهده می كنند بخشی از كودكان كار است. بخش وسیعی از كودكان كار در ایران كه در كارگاه های تولیدی ،كوره پزخانه ها و مزارع مشغول به كارند، از نظرها پنهان هستند.
كودكان به هیچ تریبون و ابزاری برای پیگیری مطالبات خود دسترسی ندارند، بنابراین وظیفه دولت است كه در خصوص منع كار كودك اقدامات عاجل انجام دهد.
تردیدی نیست،ریشه كار كودك را در فقر خانواده باید جستجو كرد و تا زمانی كه فقر بر زندگی بخشی از جامعه منعكس باشد به طور یقین، كار كودك همچنان ادامه خواهد داشت.
فعالیت سمن ها (سازمان های مردم نهاد) در دولت یازدهم افزایش یافته است. این نهادها از طریق آموزش و توانمند سازی كودكان گام های موثری در جهت بهبود وضعیت كودكان بر می دارند.
افخم صباغ فعال مدنی حوزه كار كودك به مناسبت 12 ژوئن(23 خرداد) روز جهانی منع كار كودك به خبرنگار ایرنا گفت: براساس ماده 32 پیمان نامه جهانی حقوق كودك، هر فعالیت و كاری كه ممكن است كودك را در معرض استثمار اقتصادی قرار بدهد و برای او زیان بار باشد، به تحصیل كودك خللی وارد كند، به سلامتی كودك یا به رشد جسمانی،ذهنی،اخلاقی یا اجتماعی او آسیب برساند كار كودك محسوب می شود.
وی توضیح داد: كار كودك می تواند آشكار و یا پنهان باشد. كارهایی كه در فضاهای عمومی و یا در خیابان ها و معابر عمومی نظیر دستفروشی و یا پاك كردن شیشه ماشین ها و یا زباله جمع كنی قابل مشاهده هستند.
صباغ ادامه داد: همچنین كارهای دیگری كه كودكان در فضاهای بسته، مشغول به كار می شوند و به چشم نمی آید نظیر كار در كارگاه ها ،كوره های آجرپزی و یا كار در خانه و یا مزارع است.
وی با اشاره به كار كودكان پناهجو بیان داشت: متاسفانه این امر در خصوص كودكان پناهجو بسیار اسفناك تر است. كودكان مهاجر و یا پناهجو هر چند ممكن است به لحاظ ملیت و ظاهر با دیگر كودكان تفاوتی داشته باشند، اما همه آنها در یك ویژگی ذاتی مشترك هستند و آن كودكی و انسان بودن است.
وی گفت: سقوط به ورطه فقر در اثر گرانی، ناتوانی سرپرست خانواده به علل گوناگون نظیر اعتیاد، بیماری، فوت، زندانی بودن و از هم پاشیدگی خانواده می تواند موجب پیدایش كودك كار شود. رشد شهرنشینی ناموزون و بدون ایجاد زیر ساخت های لازم كه منجر به حاشیه نشینی می شود عامل دیگری برای افزایش روزافزون تعداد كودكان كار است.
صباغ معتقد است، كودكی كه باید كودكی را تجربه كند، از حق مسلم آموزش، تغذیه، سلامت، بهداشت و درمان مناسب بهره مند باشد، در محیطی گرم نیازهای عاطفی كودكانه خود را برطرف كند متاسفانه در معرض بدترین آسیب های اجتماعی نظیر خشونت، تبعیض، تحقیر و در مواردی تجاوز قرار می گیرد.
وی با اشاره به نقش دولت در مهار كار كودك گفت: این وظیفه دولت است كه مطابق پیمان نامه حقوق كودك از كودكان در برابر نقض حقوقشان دفاع كند. این دولت است كه باید حافظ منافع كودكان باشد. ملزم كردن شركت ها و كارفرمایان به استفاده نكردن از نیروی كار كودكان و افزایش سیاست های حمایتی و رفاهی از وظایف دولت است. كودكان به هیچ تریبون و ابزاری برای پیگیری مطالبات خود دسترسی ندارند.
به گزارش ایرنا، یكی از راهكارهایی كه برخی از سمن ها با واقع بینی موضوع كودكان كار را در راستای توانمندسازی آنها پیگیری می كنند، ایجاد مدارس منعطف پذیر است به طوری كه این مدارس با نگاه به ضرورت كار كودك در ساعاتی از روز كه كودك كار نمی كند، آموزش آنها را بر عهده می گیرند.
مدارسی از این دست در ساعات اولیه روز برگزار می شود تا كودك در دیگر ساعات روز به كار ادامه دهد و بتواند بخشی از مخارج خانواده را تامین كند.
آموزش و حرفه آموزی به كودكان كار می تواند آنها را از چرخه آسیب های اجتماعی دور كند. فعالان سمن ها معتقدند در صورتی كه كودك بتواند حداقل تا پایه سیكل تحصیل كند و مهارتی فراگیرد می تواند از چرخه فقر و آسیب رهایی یابد.
روز جهانی منع كار كودك، فرصتی است كه نهادهای دولتی و غیردولتی بازنگری اقداماتی كه تاكنون انجام داده اند را دوباره مورد مداقه قرار دهند تا بتوانند به توانمندی ها و كاستی های اقدامات خود و تصحیح و یا ادامه روند كارهای خود بیشتر اشراف بیابند.
اقتصام(5)9123 **1561