هفته دولت مجالي براي مرور خدمت / گشايش درهاي ايران به روي جهانيان*مسعود سلطاني فر

عنوان هفته دولت در تقويم ملي، بيش از آنكه يك عنوان صرفا مناسبتي باشد، فرصتي است براي مرور وظيفه و رسالتي است كه هر يك از ما در جايگاه خدمتگزاران نظام، در قبال مردم و كشور داريم و در عين حال يادآور شهادت بزرگمرداني است كه در عرصه خدمت به نظام جمهوري اسلامي ايران از جان خويش گذشتند. از اين روست كه هفته دولت جمهوري اسلامي با مفاهيم متعالي و بلندي هم چون ايثار، از خود گذشتگي و شهادت گره خورده است و محملي براي ارايه الگويي اسلامي از مردم مداري است.
بيش از سه سال پيش در چنين ايام خجسته اي دولتي با شعار تدبير و اميد، و با انتخاب ملت هميشه در صحنه و آگاه ايران اسلامي شكل گرفت تا در سايه تدبير، اميد بخش رفع مسايل و مشكلاتي باشد كه سال ها بر دوش مردم سنگيني مي كرد، و امروز، اگرچه همگام با ملت، مسير دشواري را طي كرده است، اما همچنان اميدوار و پرتلاش و بدون توجه به سختي ها به راه خود ادامه مي دهد.
آنچه طي سه سال گذشته رخ داده بر همگان روشن و مبرهن است و بي شك هر دولتمردي در حيطه وظايف تعريف شده خود دستاوردهايي از جنس تدبير و اميد فراهم آورده است، اما به جرات مي توان گفت درعرصه گردشگري، اتفاقاتي افتاده است كه بيش از هر چيز، مرهون لبخند ديپلماتيك رييس جمهور محترم دكتر حسن روحاني ، گشايش دوباره درهاي ايران به روي جهانيان و نيز ناشي از بركات پسابرجام به عنوان كانون محوري و طلايي اين سه سال پرفراز و نشيب است.
پس از روي كار آمدن دولت تدبير و اميد و به ويژه در فرايند توافق جمهوري اسلامي ايران با 1+5 و لغو تحريم هاي ناعادلانه، روند ورود گردشگران خارجي به ايران شتاب قابل ملاحظه اي داشته است، گردشگران بسياري از كشورهاي مختلف براي بازديد از جاذبه هاي فرهنگي و تاريخي و همچنين استفاده از جاذبه هاي طبيعي به ايران سفر مي كنند و گردشگري داخلي نيز متحول شده است.
همين فرايند كمابيش در حوزه ميراث فرهنگي و صنايع دستي نيز مشهود است، و اين دو حوزه نيز متاثر از عوامل رشد گردشگري، تحولات مثبتي داشته است. آمارها گوياي آن است كه شمار ورود گردشگران غربي از كشورهاي مختلف به ايران افزايش پيدا كرده است، رشد عمومي گردشگري ورودي ايران در سه سال گذشته ميانگين به 10 درصد رسيده كه دو برابر ميانگين جهاني است، حضور ايران در نمايشگاه ها و رويداد هاي جهاني گردشگري پر رنگ تر شده، درهاي ارتباط و تعامل و گفتگو با كشورهاي مختلف گشوده و تفاهم نامه هاي كاربردي و اجرايي و سند هاي همكاري در حوزه گردشگري با ده ها كشور به امضاء رسيده است، كميته هاي فني مشترك گردشگري با كشورهاي ديگر تشكيل و ورود گردشگران خارجي به كشور تسهيل شده است.
سرمايه گذاراني كه تا ديروز به فضاي اقتصادي و سياسي ايران به ديده ترديد مي نگريستند امروز با اشتياق آمادگي خود را براي سرمايه گذاري در پروژه هاي گردشگري كشورمان اعلام مي كنند.
هتل هايي كه تا ديروز حتي در بهترين مقاطع زماني سفر، به ضريب اشغال كامل نمي رسيدند امروز از سوي گردشگران غربي براي يك سال بعد رزرو مي شوند و تمامي اينها مصداق هاي عيني بهبود وضعيت گردشگري كشور در بخش گردشگر ورودي است.
توسعه زيرساخت‌هاي گردشگري، ارائه تسهيلات صدور ويزا و افزايش مدت زمان ويزاي فرودگاهي به 3 ماه، احداث و ايجاد هتل‌هاي 4 و 5 ستاره و ساماندهي و نوسازي شبكه حمل و نقل هوايي كه به دليل تحريم‌هاي ناعادلانه دچار مشكلاتي شده بود، از جمله مهمترين اقدامات در بخش گردشگري است، همچنين آموزش نيروي انساني در حوزه گردشگري در قالب برنامه‌ گسترده و بلندمدت 10 ساله تدوين شده و در حال اجراست.
بر اساس سند چشم انداز افق 20 ساله نظام، ايران بايد در سال 1404 ميزبان 20 ميليون گردشگر خارجي باشد و روندي كه هم اكنون آغاز شده چشم اندازي بيش از اين رقم را نويد مي دهد.
در دولت تدبير و اميد برنامه هاي وسيعي براي توسعه گردشگري پيش‌بيني شده است كه در اين برنامه، توسعه روابط با كشورهاي همسايه جايگاه ويژه‌اي دارد.
از اين رو طي دو سال گذشته با كشورهاي همسايه و منطقه و هم چنين برخي كشورهاي توريست پذير غربي تعامل هاي كاري در قالب مذاكرات، تفاهم نامه ها و سندهاي همكاري داشته ايم. اگر بخواهم تنها به برخي شاخص هاي آماري مهم در حوزه گردشگري اشاره كنم، بايد بگويم بسته پيشنهادي سرمايه گذاري در قالب 1500 پروژه با اعتباري معادل 30 ميليارد دلار در بخش‌هاي مختلف مرتبط با گردشگري براي فضاي پس از تحريم آماده شده و بخشي از آن از هم اكنون در حال اجرا است.
در پي تماس با هلدينگ هاي بزرگ دنيا، ما براي ورود سرمايه گذاران خارجي در بخش گردشگري كشور اعلام آمادگي كرديم و بسياري از اين شركتها در زمان كوتاهي به اين تماس ها پاسخ مثبت دادند و براي احداث هتل در كشورمان اعلام آمادگي كردند.
سرمايه گذاران خارجي بسيار علاقه مند به سرمايه گذاري در بخش تاسيسات گردشگري و به ويژه هتل سازي و مديرت هتل در ايران هستند و در اين زمينه مي توان از غول هتل‌سازي فرانسه (آكور) ياد كرد كه چندي پيش با ايران قرارداد مديريت هتل داري منعقد كرد. از ابتداي تاريخ هتل سازي در ايران تا سال 92 تعداد 125 باب هتل چهار تا پنج ستاره در ايران ساخته شده بود در حالي كه طي سه سال اخير 34 هتل چهار و پنج ستاره به همت بخش خصوصي و با حمايت دولت احداث و شماري از آنها به بهره برداري رسيده است. بخش خصوصي داخلي با تمام توان و اعتماد به ميدان آمده است و هم اكنون در حال برنامه ريزي براي ساخت و بهره برداري از 170 هتل چهار و پنج ستاره تا پنج سال آينده هستيم.
در حال حاضر 820 پروژه اقامتي در كشور در دست احداث است و بين 10 تا 90 درصد پيشرفت فيزيكي دارند كه با محوريت بخش خصوصي انجام مي‌شوند.
در موضوع اشتغالزايي طرح ضربتي ايجاد اشتغال با استفاده از ظرفيتهاي سه بخش ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري جهت ارايه به دولت و شوراي عالي اشتغال تهيه شده و با استفاده از اين طرح و ظرفيت هاي سه بخش ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري، اين سازمان در بخش اقتصادي و به ويژه براي حل مشكل معيشت و معضل اشتغال، كمك جدي و تاثيرگذاري به دولت براي ايجاد 140 هزار شغل در دو سال خواهد كرد.
سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري با درك محورهاي پيام مقام معظم رهبري و در راستاي عملياتي كردن آن ، 3 پروژه بزرگ را در حوزه اقتصاد مقاومتي به ستاد فرماندهي اقتصاد مقاومتي ارائه كرده است.
البته با عنايت به تاكيدات پيشين معظم له بر اهميت اقتصاد مقاومتي ، اين سازمان از يك سال پيش برنامه هاي متعددي را در حوزه هاي سه گانه فعاليت خود به ويژه در حوزه گردشگري با لحاظ نمودن منويات رهبري طراحي و پيگيري كرده است.
در حال حاضر مي توان حوزه گردشگري را يكي از ظرفيت هاي آماده و عظيم كشور براي تحقق اقتصاد مقاومتي دانست. همان گونه كه در پيام نوروزي مقام معظم رهبري بر ايجاد اشتغال و رفع بيكاري، تحرك و رونق اقتصادي، مقابله‌ با ركود تاكيد شده ، توسعه گردشگري نه تنها بستر مناسبي براي پاسخ به تمامي اين موارد است، بلكه با توجه به ماهيت پايدار آن ، مي تواند موجب مقاوم شدن و استحكام بدنه اقتصاد كشور شود.
خوشبختانه در برنامه ششم توسعه، گردشگري به عنوان يكي از 8 محور اصلي شناخته شده و امروز اين صنعت مورد تاكيد و تمركز تمامي مسئولين عالي رتبه كشور است. براي اولين بار در تاريخ كشور، تمامي مسئولين كشور، مقام معظم رهبري، رئيس جمهور، وزرا و سران قواي قضاييه و مقننه به اين نتيجه رسيده اند كه بايد از حوزه گردشگري كه ما از آن به عنوان گنج پنهان ياد مي كنيم، استفاده مطلوبتري شود، و در واقع گردشگري مي تواند يكي از مهم ترين محورها براي شكوفايي اقتصاد ايران باشد.
هر چند توسعه شاخص هاي حوزه گردشگري در كشور گوياي شكل گيري يك موج عظيم در اين زمينه است اما بايد اذعان كرد رويدادهاي شيرين در حوزه ميراث فرهنگي و صنايع دستي نيز كمتر از حوزه گردشگري نبوده است.
نهادينه شدن صيانت از ميراث فرهنگي و گسترش همكاري مردم و دستگاه هاي مختلف در اين زمينه، مشاركت گسترده مردم و بخش خصوصي در احياء و بهره برداري از اماكن تاريخي، رشد روند ثبت آثار و از همه خوشحال كننده تر بازگشت گنجينه هاي فرهنگي به كشور، تنها بخشي از دستاوردهاي ارزنده سه ساله دولت يازدهم در بخش ميراث فرهنگي است.
در اين زمينه 19 ارديبهشت ماه چهارمين گنجينه تاريخي خارج شده از ايران از سوي وزارت امور خارجه به موزه ملي كشورمان تحويل داده شد و موفقيت ديگري در سايه توسعه همكاري هاي بين المللي دولت يازدهم رقم خورد.
اولين محموله تاريخي شامل 349 قلم شي باستاني متعلق به منطقه خوروين در دي ماه 1393 بعد از چند دهه دعواي حقوقي، از بلژيك به ايران بازگردانده شد. دومين محموله ارزشمند تاريخي؛ حاوي 108 شيء تاريخي منطقه چغاميش از سوي مؤسسه شرق‌شناسي دانشگاه شيكاگو در ارديبهشت 94 به مسئولان سازمان ميراث فرهنگي تحويل داده شد.
سومين محموله اشيا تاريخي ايران نيز شامل 30 قطعه از اشيا و آثار فرهنگي متعلق به دوران قبل و پس از اسلام بود كه توسط دولت ايتاليا تحويل سفارت ايران در رم شد. اكنون نيز تحويل 73 قلم شي تاريخي با ارزش از سوي آمريكا به ايران، نشان از تشديد روند بازگشت اشيا تاريخي به كشورمان دارد. موفقيت كشورمان در بازپس گيري گنجينه هاي تاريخي خارج شده از ايران طي 2 سال اخير بيانگر شكل گيري «نهضت بازگشت گنجينه هاي ميراث فرهنگي» در دولت يازدهم است؛ اتفاقي ارزنده كه از مسير ديپلماسي اعتماد رخ داده است.
بدون شك يكي از مهم ترين دلايل اين روند ، بهبود تعامل ديپلماتيك كشورمان با جهان و هم افزايي اعتماد در اين عرصه بوده است. در واقع امروز جمهوري اسلامي ايران علاوه بر موفقيت هاي روز افزون در زمينه هاي مختلف از جمله موفقيت در مذاكرات هسته اي به موفقيت ديگري در عرصه بين‌المللي در زمينه بازپس گيري اموال فرهنگي قاچاق و مسروقه كه به‌طور غيرقانوني از كشور خارج شده اند دست يافته و اين موفقيت ها دستاورد جديدي در دوران رياست جمهوري دكتر روحاني محسوب مي شود و بسيار قابل تامل است. چنين رويدادهاي بزرگي تنها در سايه توسعه همكاري هاي بين المللي اتفاق مي افتد و بيانگر آن است كه دولت تدبير و اميد به سطح ارزنده اي از ديپلماسي و تعامل بين المللي رسيده است.
تاكنون سابقه نداشته است كه سازمان ميراث فرهنگي به نمايندگي از دولت موفق شود اين تعداد مجموعه هاي تاريخي و فرهنگي را در مدت حدود دو سال به كشور بازگرداند.
اين روند مثبت و اميدوار كننده نشان از اثربخشي رايزني هاي بين المللي دولتمردان كشورمان و افزايش چشم گير و بي سابقه اعتماد جهاني به دولت ايران دارد. به بار نشستن تلاش هاي صورت گرفته در عرصه ثبت آثار، طي سه سال گذشته منجربه ثبت جهاني شهرسوخته دراستان سيستان و بلوچستان ، منظر فرهنگي ميمند در كرمان، شهر باستاني شوش دراستان خوزستان، قنات هاي ايراني و بيابان لوت شده و تعداد آثار جهاني كشورمان را از 16 به 21 و جايگاه ايران را به 11 در بين كشورهاي جهان ارتقاء داده است.
در حوزه صنايع دستي نيز خوشبختانه شاهد رشد شاخص هاي اشتغال، توليد، فروش و صادرات هستيم و حضور صنايع دستي ايران در نمايشگاه هاي بين المللي نيز با اقبال گسترده اي روبرو شده است.
رشد 18 درصدي صادرات صنايع دستي ، رشد 60 درصدي فروش صنايع دستي در داخل كشور، انتخاب شهر اصفهان به عنوان شهرهاي جهاني صنايع دستي، تبريز به عنوان شهر جهاني فرش، لالجين به عنوان شهر جهاني سفال، مشهد به عنوان شهر جهاني سنگ هاي قيمتي برگزاري بيش از 550 بازارچه صنايع دستي در سراسر كشور، گردش دهها ميليارد توماني غرفه هاي صنايع دستي، اعطاي نشان ملي به يك هزار و 100 اثر صنايع دستي تنها در سال 94 ، برگزاري نمايشگاه هاي بين المللي و حضور موثر در نمايشگاه هاي ملي و بين المللي ، فعاليت حدود 200 فروشگاه مجازي در حوزه صنايع دستي و رشد 88 درصدي تخصيص اعتبارات، همه و همه نشان از شكل گيري يك نهضت بزرگ در حوزه صنايع دستي دارد.
آنچه گفته شد تصويري اجمالي از رخدادهاي حوزه هاي سه گانه گردشگري، ميراث فرهنگي و صنايع دستي در سه سال عمر پربار دولت يازدهم بود تا خوانندگان اين نوشتار ، خود حديث مفصل بخوانند از اين مجمل.
روز كارمند، هفته دولت و سالروز شهادت شهيدان رجايي و باهنر را به تمامي كاركنان و دولتمردان عزيز تبريك و تهنيت مي گويم و توفيق و تعالي روز افزون رييس جمهور محترم جناب آقاي دكتر حسن روحاني و يكايك خادمان خانواده بزرگ و تلاشگر دولت جمهوري اسلامي ايران را آرزومندم.
**معاون رييس جمهور و رييس سازمان ميراث فرهنگي، صنايع دستي و گردشگري