به گزارش ایرنا، بر اثر سهل انگاری، اهمال كاری و یا طمع ورزی و بی مسئولیتی عامل انسانی بخش عمده و قابل ملاحظه ای از این محیط زیست دچار آسیب های جدی و گاه غیر قابل جبران و بازگشت پذیری شده است.
محیط زیست عصاره تمام زیبایی های خلقت است كه حفظ و نگهداریش از سوی انسان مخرب و كژ اندیش هنر می خواهد چرا كه نابودی هر ذره از این طبیعت به مثابه به فنا و از دست رفتن شیرازه حیات بشری است.
خداوند دانا و خالق حكیم طبیعت را بر مدار نظمی استوار ساخته كه بطور مطلق به هیچ جانداری تعلق ندارد و همه موجودات زنده و غیر زنده جزیی از این اكوسیستم هستند اما از همان ابتدایی كه بشر پای به این كره خاكی نهاد، طبیعت را تحت سیطره خود در آورد و در دهه های اخیر این روند شتاب بیشتری گرفته است.
قطع بی رویه و غیر اصولی درختان، چیدن انبوه گیاهان، شكار یا زنده گیری وحوش، مسموم سازی منابع آبی زیرزمینی و روان آب ها بوسیله پساب های كشاورزی و صنعتی، نخاله های ساختمانی، پسماندهای خانگی، آلودگی های صوتی و آلاینده های صنعتی و خودرویی از جمله مصادیق بارز تجاوز، چپاول و دست درازی عامل انسانی به حریم طبیعت است.
** نخاله های ساختمانی تهدیدی جدی برای محیط زیست ایلام
معاون امور عمرانی استاندار ایلام می گوید: در این استان چالش های زیست محیطی متعدیی وجود دارد كه یكی از عمده ترین دغدغه و نگرانی ها وجود نخاله های ساختمانی است كه در فرآیند حمل، جابجایی، تخلیه و امحای آن اصول و قوانین بهداشتی و زیست محیطی رعایت نمی شود.
شاپور پولادی افزود: هر چند سرانه تولید زباله در استان ایلام بیش از 2 برابر میانگین كشوری است اما با این وجود مشكل چندانی برای جمع آوری و امحای پسماندهای خانگی وجود ندارد و سعی شده در حد امكانات و تجهیزات موازین زیست محیطی و بهداشتی رعایت شود.
وی یادآور شد: در كشور سرانه تولید پسماند به ازای هر نفر 400 تا 600 كیلوگرم است حال آنكه در استان ایلام این میزان به یك هزار تا یك هزار و 200 كیلوگرم می رسد و در هر شبانه روز میانگین 200 تن پسماند خانگی در این استان تولید می شود.
پولادی اظهار كرد: مشكل اصلی ما تخلیه نخاله های ساختمانی است كه بعضا توسط راننده ها در حاشیه و حریم شهرها و یا حتی در فضاهای خالی داخل شهرها تخلیه می شود كه این امر به سلامت محیط زیست انسانی و طبیعی آسیب جدی وارد كرده و یك تهدید محسوب می شود.
** نیاز استان ایلام به كارخانه های بازیافت اجتناب ناپذیر است
وی افزود: احداث كارخانه بازیافت پسماندهای خانگی و نخاله های ساختمانی در استان بسیار ضروری و مهم است كه البته در این مورد با تعدادی از سرمایه گذارهای خصوصی رایزنی شده اما این امر هنوز محقق نشده و رایزنی ها برای احداث این كارخانه ها همچنان ادامه دارد.
وی گفت: استان ایلام بخاطر بعد مسافت و شرایط جغرافیایی به 2 بخش شمالی و جنوبی تقسیم شده كه این 2 بخش به كارخانه های بازیافت مجزا نیاز دارند چرا كه جمع آوری و حمل زباله از مناطق جنوبی به علت بعد زیاد مسافت هزینه های گزاف و سنگینی را می طلبد.
پولادی درباره علت عدم تحقق این مساله توضیح داد: به علت اینكه حجم زباله و نخاله مصرفی این كارخانه ها در مناطق شمالی استان ایلام كمتر از حد استاندارد است و مناطق جنوبی هم فاصله زیادی با مركز استان دارند بنابرین احداث و راه اندازی این واحدها توجیه اقتصادی ندارد.
معاون امور عمرانی استاندار ایلام تاكید كرد: برای كاهش مشكلات زیست محیطی علاوه بر اینكه با راننده های متخلفی كه نخاله های ساختمانی را در فضاهای از قبل تعیین نشده خالی نكنند برخورد قانونی و جدی می شود از عموم مردم، مالكان ساختمان های در حال تخریب و رانندگان حمل نخاله خواست فرهنگ عمومی در مساله نخاله های ساختمانی را رعایت كنند.
** تمام بیمارستان های استان ایلام به دستگاه بی خطر ساز زباله عفونی مجهز هستند
معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشكی استان ایلام در مورد مسایل زیست محیطی و زباله های بیمارستانی اظهار كرد: پسماندهای عفونی و زیان آور به فعالیت بیمارستان ها، مراكز بهداشتی درمانی، آزمایشگاه های تشخیص طبی و سایر مراكز مشابه اطلاق می شود و پسماندهای ویژه بخشی از پسماندهای پزشكی هستند كه یكی از خواص خطرناك آنها از قبیل سمی بودن، بیماری زایی، قابلیت انفجار یا اشتغال و یا خوردگی را داشته و به مراقبت ویژه نیاز دارند.
دكتر راضی ناصری فر افزود: در سال های اخیر با همكاری بخش خصوصی و حمایت ارگان های دولتی فرآیند بی خطر سازی پسماندهای بیمارستانی صورت گرفته به گونه ای كه از 11 بیمارستان استان، هفت بیمارستان معادل 63 درصد این اماكن درمانی از وضعیت جمع آوری و حمل و نقل مناسب همگام با موازین زیست محیطی برخودار هستند.
وی یادآور شد: همه بیمارستان های استان دارای دستگاه بی خطر ساز هستند و همچنین مراكز درمانی و بهداشتی سطح استان با شركت خصوصی در خصوص جمع آوری و امحای پسماندها قرارداد امضا كرده اند و مطب ها و مراكز درمانی كه فاقد این قرارداد باشند بعنوان متخلف به تعزیرات حكومتی معرفی می شوند.
دكتر ناصری فر با بیان اینكه در مجموع مراكز درمانی دارای 2 نوع پسماند عادی و عفونی هستند، اظهار كرد: مقدار تولید پسماند پزشكی در تعداد 870 مركز بهداشتی درمانی استان سه هزار و 852 كیلوگرم در روز است كه شامل یك هزار و 724 كیلو گرم پسماند عفونی، 306 كیلوگرم تیز و برنده و 108 كیلوگرم شیمیایی و دارویی است.
وی گفت: به منظور كاهش و صرفه جویی در هزینه ها و نیز سهولت در فرایند كار بی خطرسازی، تفكیك پسماند در مبدا و در محل بیمارستان های استان و مراكز دولتی همراه با رعایت شرایط بهداشتی انجام می گیرد.
** گرد و غبار سلامت همه جانداران استان ایلام را مخاطره انداخته است
معاون فنی اداره كل حفاظت محیط زیست ایلام هم درباره برخی چالش ها و مشكلات زیست محیطی می گوید: ریزگردها یكی از مهمترین مشكل های منطقه است كه دارای منشا و عامل خارجی است.
غلامرضا ابدالی افزود: 95 درصد كانون تشكیل ریزگردها در كشورهای عراق و سوریه است و به نوعی كنترل این ریزگردها در خارج از مرزهای استان و كشور ما قرار دارد كه تداوم آنها در آینده باعث بروز مشكلات عدیده ای برای زیست مندان می شود.
وی خشكسالی، كمبود منابع آبی كاهش آب در سطوح آبگیرها، كاهش نزولات جوی را از دیگر مشكلات زیست محیطی دانست و گفت: این پیامدها از آثار تغییرات اقلیمی است و این روند بتدریج زندگی همه موجودات زنده را به مخاطره می اندازد.
ابدالی اظهار كرد: درختان با توجه به شرایط حیاتی كه دارند بیشتر از سایر جانداران در معرض خطر و تهدید هستند در حالیكه همین درختان نقشی مهم در حیات كره زمین و نقشی موثر در ذخیره آب و نزولات جوی در سفره های زیرزمینی دارند.
وی یكی دیگر از آسیب های زیست محیطی را از بین رفتن ذخایر ژنتیكی گونه های جانوری و گیاهی دانست و توضیح داد: زندگی این ذخایر به علت شرایط جغرافیایی و تغییرات اقلیمی، رها سازی زباله و پسماند در دل طبیعت پیش آمده رو به زوال است و در حوزه ذخایر ژنتیكی جانوری نبود منابع غذایی، تخریب زیستگاه ها و شكار بی رویه توسط آدمی موجب نابودی گونه های مختلف جانوری می شود.
وی با مناسب ارزیابی كردن وضعیت كنترل و نظارت زیستگاه های وحوش در استان یادآور شد: مردم باید از این ثروت طبیعی و ملی حراست كرده و آن را بعنوان یك میراث گرانبهای با ارزش متعلق به همه نسل ها و آیندگان دانسته و همگام با اداره كل حفاظت محیط زیست در حراست و پاسداشت انفال خداوند حضوری موثر داشته باشند.
** پساب استان های بالادست، سلامت روان آب های ایلام را به مخاطره انداخته است
ابدالی در خصوص دیگر آسیب های زیست محیطی گفت: هر چند در استان ایلام موضوع حاد آلودگی روان آب ها و سفره های زیرزمینی وجود ندارد اما وجود پساب های شهری، صنعتی و كشاورزی رودخانه هایی كه از استان های بالادست وارد ایلام می شوند، حاوی مواد آلاینده است.
وی یادآور شد: این مساله موجب به مخاطره انداختن محیط زیست آبی استان و آبزیان می شود كه بررسی و رفع آن نیازمند مطالعات منطقه ای و شناسایی و مدیریت منابع و كانون های آلودگی نقطه ای و غیر نقطه ای از سوی مسئولان و كارشناسان استان های درگیر است.
ابدالی همچنین فعالیت صنایع و اداراتی چون شركت گاز، نفت، مخابرات، راه و شهر سازی، اكتشاف و استخراج معادن را از مهمترین چالش ها و عوامل تخریب محیط زیست به واسطه قطع درختان و تخریب رویشگاه و زیستگاه ها دانست.
به گفته وی، آلودگی صوتی و ترافیك نیز از دیگر مشكلات زیست محیطی است چون طراحی خیابان های اصلی بویژه در مناطق مركزی شهر ایلام به گونه ای است كه باعث ایجاد گره های ترافیكی و كاهش سهولت در تردد وسایط نقلیه و در نتیجه آلودگی های هوا، صوتی و روانی می شود.
** زوال و خشكیددگی درختان بلوط زاگرس حاصل تغییرات اقلیمی است
معاون فنی اداره كل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام هم یكی از مهمترین آسیب های زیست محیطی را آتش سوزی های اراضی جنگلی و مرتعی اعلام كرد و گفت: این رویداد كه عمدتا بر اثر بی احتیاطی و سهل انگاری عامل انسانی رخ می دهد، موجب نابودی یا خسارت اراضی طبیعی می شود كه جبران این خسارت ها سنگین و گاه غیر ممكن است.
حجت الله فتحی اظهار كرد: خشكیدگی یا زوال بلوط كه در سال های اخیر گریبان جنگل های بلوط منطقه زاگرس را گرفته و موجب خشكیدگی و مرگ یا آسیب دیدن بخش قابل توجهی از درختان منطقه رویشی زاگرس شده است كه عمده این خشكیدگی در استان ایلام است.
وی ریزگردها، تغییرات اقلیمی، دمایی و جوی (پراكنش نزولات جوی، نوع، زمان بارش، میزان شدت نزولات) بر پوشش جنگلی و گیاهی، سطح مقاومت آنها در برابر امراض و استرس و بروز خشكیدگی و آفت زدگی درختان جنگلی زاگرس را حاصل این فرآیندهای تغییر یافته دانست.
وی تغییر كاربری اراضی جنگلی و مرتعی توسط كشاورزان را از دیگر چالش ها مشكلات زیست محیطی و طبیعی بر شمرد كه فشار و آسیب زیادی را به مراتع وارد می سازد و همچنین چرای بی رویه و دائمی دام در مراتع به مرور زمان باعث كوبیدگی و فرسایش خاك و كاهش زایش آن می شود.
** بهره برداران سوخت های جنگلی باید به تغییرالگوی سوخت ترغیب شوند
فتحی با بیان اینكه حفاظت از طبیعت به 2 صورت بیولوژیكی و فیزیكی است، افزود: در حفاظت فیزیكی باید وضع موجود را به منظور جلوگیری از آسیب دیدگی بیشتر حفظ و نگهداری كرد و در حفاظت بیولوژیكی هم باید مطابق با توپوگرافی و شرایط اقلیمی و جغرافیایی رویشگاه ها و اراضی جنگلی تنوع زیستی را احیا كرد و توسعه بخشید.
وی تاكید كرد: مناطق جنگلی باید دارای سه اشكوب یا طبقه به ترتیب شامل درخت اصلی و چند 100 ساله، درختچه و بوته زار باشد تا تنوع درختی و زیستی در جنگل حفظ شود كه در 61 درصد عرصه های جنگلی تنك استان ایلام نسبت به جنگل های انبوه این سه اشكوب كمتر وجود دارد.
فتحی با اشاره به معضل جدی قطع درختان در این استان هم گفت: قطع درختان هر چند در استان ایلام به نسبت دیگر استان ها كمتر است اما همین مقدار اندك هم می تواند برای حیات جنگل خطرآفرین باشد و موجب نابودی تنوع گیاهی و درختی شود.
معاون فنی اداره كل منابع طبیعی و آبخیزداری استان ایلام افزود: این اداره كل در سال های اخیر برای حفظ درختان و جلوگیری از قطع آنها، تلاش برای تغییر الگوی سوخت روستاییان و بهره برداران جنگلی و توزیع وسایل گرمایشی و پخت پز فسیلی بجای نباتی را در دستور كار خود قرار داده و با این روش ها موجب كاهش چشمگیر قطع درختان از سوی بهره برداران روستایی و عشایری شده است.
** دستگاه های عمرانی درطراحی و اجرای طرح ها پیوست زیست محیطی را لحاظ كنند
وی یادآور شد: همچنین دستگاه های عمرانی و توسعه ای نیز باید در مطالعه، طراحی، تدوین و اجرای طرح ها و پروژه های خود پیوست های زیست محیطی را لحاظ و رعایت كنند و اقدام های آنها متوازن و موزن با طبیعت باشد چرا كه طبیعت غنی و محیط زیست سالم و پایدار رشد اقتصادی، صنعتی و تولید ثروت را به همراه دارد.
فتحی گفت: باید به یاد داشته باشیم كه یكی از مهمترین نقش درختان و پوشش گیاهی جذب آب و رطوب و هدایت آن به سفره های زیرزمینی است و در واقع جنگل به نوعی تولیدكننده و نگهدارنده آب است كه قطع بی رویه درخت و فقدان پوشش جنگلی و مرتعی موجب جاری شدن روان آب ها و بروز سیلاب و نیز زایش تدریجی بیایان می شود.
** حیات و مخاطرات پیش روی كره زمین همچون حلقه های زنجیربه هم متصل است
توجه به سلامت، حفظ و احیای محیط زیست انسانی و طبیعی عامل بقا و حیات این سیاره خاكی است كه با كوچكترین تهدید و آسیب این اكوسیستم به خطر می افتد و گونه های جانوری و نباتی و حتی انسان ها در معرض نابودی و خطر قرار می گیرند.
نكته حائز اهمیت اینكه تمام اكوسیستم طبیعت در كره زمین همچون حلقه های یك زنجیر به هم متصل هستند به گونه ای كه مثلا اگر در یك نقطه جغرافیایی بسیار دور همچون جنگل های انبوه آمازون یا یكی از قطبین طبیعت به مخاطره افتد آثار آن بطور مستقیم و غیر مستقیم همه جهان را فرا می گیرد.
افزایش گازهای گلخانه ای، استفاده از سلاح های شیمیایی، میكروبی و اتمی در جنگ ها، آتش سوزی های مداوم در عرصه های جنگلی، كشتار و صید بی رحمانه جانوران، تجاوز به حریم كوه، دریا، رودخانه و طبیعت با هدف ساختمان سازی یا تغییر كاربری آنها به كشاورزی و طرح های صنعتی و صدها نمونه از این موارد باعث می شود تا چهره كره زمین از فرم اصلی و طبیعی خود خارج شود و تداوم این امر شاید در سال های آتی زندگی را برای جانداران این سیاره بی همتا با مشكل همراه سازد.
هم اكنون به عینه مشهود است كه تعادل كره زمین تا حدود زیادی به هم خورده و سوراخ شدن لایه محافظ و نگهدارنده ازن، افزایش گرمای زمین و كاهش تعداد روزهای سرد و برفی نسبت به گذشته، خشكسالی و كاهش نزولات جوی، پایین رفتن آب دریاها و رودخانه ها، خشك شدن تالاب ها و دریاچه ها، انقراض یا كاهش جمععیت گونه های جانوری و گیاهی تنها نمونه های كوچكی از به هم خوردن تعادل در طبیعتی است كه خداوند آن را بر مدار نظم آفریده است.
تلاش در جهت حفظ این سرمایه گرانبهای بی مانند وظیفه ای عمومی و جهانی است كه عزمی همگانی و بین المللی را می طلبد و اگر نوع بشر به ادامه حیات و زندگی در این سیاره زیبا اما مظلوم و بی دفاع امیدوار و راغب است باید از هم اكنون به فكر نجات آن باشد چرا كه فردا بسیار دیر است.
7172/9002
نفس های بشماره افتاده محیط زیست را امروز جدی بگیریم كه فردا دیر است
۱۳ شهریور ۱۳۹۵، ۸:۴۹
کد خبر:
82214788

ایلام - ایرنا - محیط زیست و حفظ و سلامت آن شاكله اصلی حیات همه جانداران و موجودات بی جانی را تشكیل داده كه با نظم خاصی از طرف آفریدگار یكتا در این جورچین (پازل) جانمایی شده است.