حمایت مسوولان، پشتوانه خودباوری نخبگان/ نگاه سیاسی و اقتصادی روزنامه‌ها

این گزارش به سرخط اصلی خبرها و همچنین نوشته های سرمقاله نویسان و نویسندگان روزنامه های امروز پنجشنبه 29 مهر 1395 خورشیدی در حوزه های سیاسی و اقتصادی نگاهی انداخته و مهم ترین موضوع های مورد توجه این روزنامه ها را بررسی كرده است.

** سخنان رهبری در جمع نخبگان
جمعی از دانشجویان برتر علمی و اعضای بنیاد ملی نخبگان، صبح دیروز (چهارشنبه) با رهبر انقلاب اسلامی دیدار كردند. سخنان رهبری در این دیدار محور توجه روزنامه های امروز قرار گرفت.
«لحظه ای در دفاع از جامعه علمی و نخبگان كشور كوتاه نمی‌آیم» عنوان گزارش روزنامه «اعتماد» به نقل از رهبر انقلاب است كه در بخش هایی از این گزارش می خوانیم: آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر انقلاب جوانان نخبه را هدایای نفیس الهی و امانتی در دست مسوولان خواندند و با تاكید بر اینكه حتی لحظه‌ای در دفاع از جامعه علمی و نخبگان كشور كوتاه نمی‌آیند، افزودند با تكیه بر نخبگان و فرزانگان و در پرتو ایجاد نسلی جوان و پر تلاش، ایران بزرگ به كشوری پیشرفته، قدرتمند، شریف، عزیز و برافرازنده پرچم تمدن نوین اسلامی تبدیل خواهد شد. ایشان، نقش نخبگان را در شكل دهی و انگیزه بخشی به این نسل جوان، بسیار مهم برشمردند و تاكید كردند كه نخبگان می‌توانند با تلاش نشاط آور خود به عنوان یك موتور محركه، نسل جوان یعنی سرمایه‌های اصلی كشور را به كار و تلاش ترغیب كنند.
روزنامه «جام جم» به بخشی از سخنان رهبری درباره ارتباط با غرب پرداخت نوشت: رهبر انقلاب موضوع «جهانی شدن» و توصیه آمریكایی‌ها و اروپایی‌ها به ایران برای پیوستن به «خانواده جهانی» را نمونه بارزی از بازتولید فرهنگ وابستگی دانستند و خاطر نشان كردند كه مخالفت با پیوستن به آنچه طرف غربی جامعه جهانی می‌نامد، به معنای مخالفت با ارتباطات خارجی نیست بلكه به معنای مقاومت در مقابل فرهنگ تحمیلی قدرت‌های بزرگ بر اقتصاد، سیاست و امنیت كشور است. رهبر انقلاب اسلامی علت لزوم توجه ویژه و جدی مسئولان به موضوع نخبگان را، اهداف بزرگ پیش روی نظام اسلامی خواندند و گفتند: نخبگان، موتور محرك رسیدن به این اهداف بزرگ هستند و مسئولان باید به موضوع نخبگان نگاه جدی، عملیاتی، دلسوزانه و پیگیرانه داشته باشند.
روزنامه «كیهان» در گزارش خود آورد: حضرت آیت‌الله العظمی خامنه‌ای، نخبگان به‌خصوص جوانان نخبه را هدایایی كم‌نظیر و نفیس و امانت‌های الهی به ملت و مسئولان خواندند و تاكیدكردند نخبگان در قبال این نعمت مسئول هستند و باید از طریق احساس مسئولیت و استفاده از این استعداد و توانایی در مسیر صحیح خود، شكر آن را به‌جا آورند. رهبر انقلاب اسلامی دلیل اصلی تأكید مكرر بر لزوم قدر دانستن نخبگان جوان و حمایت از آنان را، تقویت باور «ما می‌توانیم» در جامعه خواندند و خاطر نشان كردند كه متأسفانه در دوران طولانی قاجار و پهلوی، ژن «ناتوانی»، «نمی‌توانیم» و «وابستگی» را به مردم و جوانان تزریق و آن را در جامعه نهادینه كردند و درنهایت كشور بزرگ و پر از منابع انسانی و مادی و صاحب تاریخ و تمدن كهن، به‌صورت تحقیرآمیزی در ذیل غرب تعریف شد.
روزنامه «تجارت» نوشت: رهبر انقلاب انحراف كارهای تحقیقاتی و پایان نامه‌ها از نیازهای واقعی ایران را نمونه‌ای از كمك به منحرف شدن حركت علمی كشور برشمردند و در نمونه‌ای دیگر در زمینه بدنام كردن این حركت افزودند فردی را به اسم دانشمند به كشور دعوت می‌كنند و او با انتشار عكس تابلوی فروش پایان نامه‌ها در ایران جوانان نخبه كشور را بدنام می‌كند؛ آیا این‌گونه افراد واقعا دانشمندند؟ سرعت پیشرفت علمی ایران در مقطعی 13 برابر متوسط جهان شد، و این سرعت به هیچ‌وجه نباید كاهش یابد بلكه باید بیشتر شود، زیرا دچار عقب ماندگی‌های علمی فراوان هستیم.

** نگاه روزنامه ها به ترمیم كابینه
«حسن روحانی» رییس جمهوری طی احكام جداگانه ای «سید محمد بطحایی» را به عنوان سرپرست وزارت آموزش و پرورش، «سید عباس صالحی» را به عنوان سرپرست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و «سید نصرالله سجادی» را به عنوان سرپرست وزارت ورزش و جوانان منصوب كرد. تغییر وزیران از سوی رییس جمهوری در روزنامه های امروز بازتاب یافت و مورد توجه و تحلیل قرار گرفت.
«پشت‌پرده تغییرات كابینه» عنوان گزارشی است كه در روزنامه «شرق» منتشر شده و در آن می خوانیم: پس‌لرزه‌های استعفاهای سه‌شنبه، روز گذشته ادامه داشت؛ سرانجام رئیس‌جمهوری با استعفای «علی‌اصغر فانی»، وزیر آموزش‌وپرورش موافقت كرد؛ استعفایی كه برخی آن را به «بركناری» تعبیر كرده‌اند. استعفای «علی جنتی»، وزیر ارشاد و «محمود گودرزی»، وزیر ورزش و جوانان، عصر سه‌شنبه مورد پذیرش رئیس‌جمهوری قرار گرفته بود. درباره استعفای جنتی یك روایت می‌گوید این استعفا ناشی از نارضایتی از عملكرد جنتی در وزارت ارشاد در سطوح بالا بوده است؛ البته چندی پیش كه شایعات استعفای او مطرح شد، برخی سایت‌های خبری از ملاقات جنتی پسر با جنتی پدر خبر دادند. هرچند اطلاع دقیقی از آنچه در جلسه پدر و پسر گذشته وجود ندارد؛ اما هرچه بوده خارج از دایره‌ «توصیه»، «انتقال پیام» یا «مشورت» نبوده است كه استعفای او حكایت از قوی‌تربودن دو گزینه ابتدایی نسبت به گزینه آخر دارد. اما درباره استعفای «محمود گودرزی»، وزیر سابق ورزش و جوانان برخی دلیل آن را انتقاد برخی علمای قم نسبت به عملكرد گودرزی در حوزه جوانان انتقادهایی داشته‌اند.
«قدم‌های ترمیمی روحانی» عنوان گزارشی است كه در روزنامه «آرمان» می خوانیم: استعفا در این روزها بیشترین واژه‌ای است كه در پاستور به گوش می‌رسد و همچنین نام علی جنتی در وزارت ارشاد، علی اصغر فانی در وزارت آموزش و پرورش و در نهایت گودرزی در وزارت ورزش وجوانان؛ 3 استعفا در نخستین ماه پاییز؛ گویی جنبش استعفا در پاستور به راه افتاده است! برخی غایت این جنبش را انتخاباتی می‌دانند كه در بهار 96 برگزار می‌شود و لازمه آن تدابیری در پاییز 95 است اما واقعیت آن است كه هدف هر آنچه باشد دلسوزان از مدت‌ها قبل به ویژه پس از آغاز فعالیت مجلس دهم كه همسویی خوبی با دولت داشت، لزوم این تغییرات را مطرح كرده بودند كه رئیس‌جمهور بنا به مصالحی از این اقدام خودداری كرد اما دیگر فصل برگریزان همزمان با فصل تغییر در پاستور شد.
روزنامه «ایران» در سرمقاله خود به قلم «سعید لیلاز» كارشناس اقتصادی درباره تغییر وزیران نوشت: تغییرات در كابینه یازدهم نه تنها دور از انتظار نبود، بلكه از جهاتی مطابق با انتظاراتی بود كه از دولت وجود دارد. تغییرات در كابینه را می‌توان از دو منظر مورد بررسی قرار داد؛ نخستین منظر، پیام سیاسی تصمیمات رئیس جمهوری است. تغییرات اخیر این پیام را دارد كه روحانی در نظر دارد در سایه تحولات روی داده در تركیب بهارستان، ترمیم كابینه را اجرایی و عملیاتی كند تا رضایت جامعه از عملكرد دولت را افزایش دهد. منظر دوم این تغییرات آن است كه حداقل دو وزارتخانه ورزش و جوانان و آموزش و پرورش، از پرمخاطب‌ترین وزارتخانه‌های دولت هستند. وزارت آموزش و پرورش با در اختیار داشتن یك میلیون نیروی شاغل و 13 میلیون دانش‌آموز، حداقل با 5 میلیون خانوار ایرانی سرو كار دارد، خانوارهایی كه به دلایل مختلف، تصمیم درباره این وزارتخانه، بر سرنوشت آنان یا فرزندان آنان تأثیرگذار خواهد بود.
روزنامه «جوان» نوشت: استعفای دسته‌جمعی وزرای دولت در كنار سایر شنیده‌ها این موضوع را به ذهن متبادر می‌كند كه اساساً استعفایی در كار نبوده و واقعیت مطلب بركناری و عزل این وزیران بوده است، با بركناری دو، سه یا پنج وزیر، آن هم در فاصله هفت ماه مانده به انتخابات، قطعاً فضای كشور از اعتدال دورتر شده و به افراط یا تفریط می‌گراید. بركناری یك وزیر، حتی اگر در ایام منتهی به انتخابات مهم ریاست جمهوری هم نباشد، به معنای ایجاد آشفتگی یا ایجاد ظرفیت آشفتگی لااقل تا زمان تعیین وزیر جدید است. اولین و در دسترس‌ترین نتیجه این فعل و انفعالات، گذر زمان به نفع آقای رئیس‌جمهور و پیاده‌سازی اهداف پیدا و پنهان ایشان است، آن هم در ایام حساس انتخابات. البته كه معرفی چند وزیر به مجلس و رأی نیاوردنشان، می‌تواند دستاویز خوب و جدیدی برای مظلوم‌نمایی و تكرار عبارت پوپولیستی «خواستیم خوب كار كنیم و بهبود ببخشیم، نگذاشتند» هم در نطق‌های انتخاباتی است؛ هرچند كه اعتماد نكردن مجلس به نامزدهای احتمالی معرفی شده رئیس‌جمهور به دلیل سوابق فتنه‌ای، امنیتی و ... خود این نامزدها باشد.

** برآوردهای صندوق بین‌المللی پول از اقتصاد ایران
صندوق بین المللی پول در جدیدترین گزارش از منطقه خاورمیانه، پیش بینی خود را از نرخ واقعی رشد تولید ناخالص داخلی، تورم و سایر شاخصهای اقتصادی ایران ارایه كرد.
روزنامه ایران در این باره نوشت: اقتصاد ایران پس از برجام در مسیر بهبود قابل ملاحظه‌ای است. صندوق بین‌المللی پول در جدیدترین گزارش خود از سلسله گزارش‌های منطقه‌ای خاورمیانه و آسیای مركزی رشد اقتصادی ایران برای سال‌جاری را 4.5 درصد و برای سال آینده 4.1 درصد پیش‌بینی كرد. بر اساس این گزارش، نرخ تورم در ایران نیز طی سال‌جاری به 7.4 درصد و در سال آینده به 7.2 درصد خواهد رسید. این نهاد بین‌المللی از ادامه مشكل كسری بودجه دولت ایران در سال‌جاری خبر داد و انتظار دارد رقم كسری بودجه دولت در این سال به معادل 1.1 درصد تولید ناخالص داخلی و در سال آینده به معادل 1 درصد جی دی پی برسد. در عین حال تراز حساب‌های جاری ایران همچنان مثبت بوده و انتظار می‌رود در سال‌جاری به معادل 4.2 درصد جی دی پی و در سال آینده به معادل 3.3 درصد جی دی پی برسد.
روزنامه «جمهوری اسلامی» نوشت: با توجه به پیش‌بینی پایین ماندن قیمت نفت، گزارش صندوق بین‌المللی پول برآورد كرده كه رشد اقتصادی در كشورهای حاشیه خلیج فارس امسال به حدود 1.7 درصد برسد و انتظار می‌رود در سال 2017 نیز بهبودی اندك در وضعیت اقتصادی منطقه حاصل شود.در عین حال، اقتصاد ایران به لطف افزایش تولید نفت و رسیدن آن به سطح قبل از تحریم‌ها، شاهد رشد بوده است. بر اساس این گزارش، ایران باید هم سیستم بانكی و هم صنایع تولیدی خود را نوسازی كند و اجازه دهد سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی بیشتری در این كشور صورت گیرد تا بتواند روند رشد فعلی را ادامه دهد.
«سرعت گیر رشد اقتصادی ایران» عنوان گزارشی است كه در روزنامه «دنیای اقتصاد» آمده و در آن می خوانیم: بررسی‌ها نشان می‌دهد مسیر رشد اقتصادی ایران، بیش از آنكه تحت‌تاثیر عوامل درون‌زا باشد، به‌دلیل اثرگذاری عوامل برون‌زا، مانند «درآمدهای نفتی» و «مخارج دولتی» بوده است. این در حالی است كه بیشتر كشورهای توسعه‌یافته، علاوه‌بر فعال نگه‌داشتن عوامل برون‌زا، عمق‌بخشی اقتصاد را از طریق عوامل درون‌زا مانند «انباشت سرمایه انسانی» و «توسعه تكنولوژی» در دستور كار قرار داده‌اند. مطابق بررسی‌ها، در اقتصاد ایران موتور اصلی تحقق رشد پایدار به‌دلیل طراحی نشدن ساختارها و ابزارهای لازم فعال نبوده و اتكای رشد اقتصادی به عوامل برون‌زا بوده است. این فرآیند در بلندمدت، مانع اصلی رشد اقتصادی مناسب شده است و باعث شده میانگین رشد اقتصادی ایران پس از انقلاب 9/ 1 درصد باشد.
**گروه پژوهش و تحلیل خبری
خبرنگار: لیلا واحدی**انتشاردهنده: فرشته ذبیحیان**پژوهشم**9402**9279