چشم امید اروپا به ایران برای حل بحران سوریه/ نگاه سیاسی و اقتصادی روزنامه ها

این گزارش به سرخط اصلی خبرها و همچنین نوشته های سرمقاله نویسان و نویسندگان روزنامه های امروز یكشنبه 9 آبان 1395 خورشیدی در حوزه های سیاسی و اقتصادی نگاهی انداخته و مهم ترین موضوع های مورد توجه این روزنامه ها را بررسی كرده است.

** موگرینی در تهران
«فدریكا موگرینی» مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا دیروز در جریان سفر یك روزه خود به تهران با «حسن روحانی» و «محمدجواد ظریف» رییس جمهوری و وزیر امور خارجه كشورمان دیدار و گفت و گو كرد. روزنامه های امروز به بررسی اهداف این سفر پرداختند.
روزنامه «ایران» در گزارش خود نوشت: اتحادیه اروپا «گفت‌وگو‌های كلیدی» خود برای كمك به حل بحران سوریه را از تهران آغاز كرد. «فدریكا موگرینی»، مسئول سیاست خارجی این اتحادیه پیش‌تر اعلام كرده بود كه بنا دارد گفت‌وگوهای خود درباره سوریه را با بازیگران كلیدی منطقه یعنی ایران، تركیه و عربستان سعودی آغاز كند و در همین راستا شامگاه جمعه به تهران آمد. او صبح دیروز درحالی با رئیس جمهوری و وزیر خارجه ایران به رایزنی پرداخت كه گفت‌وگوهایش فارغ از مسائل دوجانبه جمهوری اسلامی ایران و اتحادیه اروپا و موضوعات مربوط به اجرای برجام نبود. مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا مهم‌ترین دیدارش را صبح دیروز با حسن روحانی ، رئیس جمهوری ایران انجام داد. رئیس جمهوری در این دیدار توافق هسته‌ای ایران و 1+5 را پایه‌ای محكم و الگویی مناسب برای گسترش همكاری‌های طرفین و حل مشكلات بین‌المللی دانست
روزنامه «دنیای اقتصاد» هدف سفر موگرینی را انجام 2 ماموریت دانست و چنین نگاشت: سومین سفر موگرینی با دو ماموریت همراه بود. ماموریت اصلی یافتن راه‌حلی برای پایان دادن به بحران سوریه بود؛ بحرانی كه مقامات ایرانی تاكید كردند، راه‌حل نظامی ندارد. ماموریت دوم موگرینی نیز، گسترش روابط اتحادیه اروپا با ایران و مذاكره درباره مسائلی همچون امنیت انرژی، مبارزه با تروریسم و ایجاد ثبات در منطقه بود.
روزنامه «فرهیختگان» در یادداشت خود نوشت: طبیعتا این سفر برای ایران بسیار حائز اهمیت است. ایران نقش تعیین‌كننده‌ای در تحولات سوریه دارد و نادیده گرفتن آن، نه‌تنها راهگشا نیست بلكه پایانی نیز برای حل بحران منازعات سوریه را نیز نمی‌توان متصور بود.
در ادامه می خوانیم: برای آمریكا نیز سفر موگرینی به ایران حائز اهمیت است؛ متاسفانه آمریكا این روزها به یكی از اجزای تحولات سوریه تبدیل شده است. این كشور جبهه آمریكا، جبهه جنگ‌افروزان است. اكنون آمریكا درصدد است بداند كه در توافقات دو روز پیش ایران و روسیه برای بحران سوریه چه گذشته است. تحلیلگران بر این باورند كه سفر موگرینی به ایران با خواست آمریكا در ارتباط است. درواقع موگرینی نه از جانب اتحادیه اروپا بلكه به نمایندگی از آمریكا به ایران سفر كرده تا از مذاكرات مسكو اطلاع یابد.
روزنامه «اعتماد» هم در یادداشتی با اشاره به قطعنامه اخیر پارلمان اروپا در مورد گسترش همكاری با ایران نوشت: توسعه روابط تجاری و اقتصادی بین ایران و اتحادیه اروپا موضوعی است كه مستلزم پایبندی بیشتر اعضای این اتحادیه، هم به شكل گروهی و هم به صورت انفرادی، نسبت به تعهدات پسابرجامی آنان در رفع موانع همكاری‌های بانكی و بیمه‌ای است. در پرتو این اقدامات خواهد بود كه اروپا می‌تواند با حضور فعال درعرصه رقابت با كشورهای آسیایی از یك سو، آثار خسارت‌های ناشی از خودتحریمی و غیبت چند ساله از بازار پر منفعت جمهوری اسلامی ایران را جبران كرده و از سوی دیگر، توسعه مناسبات مبتنی بر تامین منافع مشترك دو طرف را رقم بزند. عزم در گسترش روابط با تهران در حالی صورت می‌گیرد كه اروپا به خوبی دریافته كه جمهوری اسلامی ایران به عنوان یك بازیگر كلیدی و اصلی، نه تنها قابل حذف و انزوا از معادلات منطقه‌ای نبوده و نیست بلكه به‌شدت به حضور اثرگذار تهران در حل و فصل مناقشات نیازمند است.
روزنامه «جهان صنعت» هم در یادداشتی از دلایل و اهمیت سفر موگرینی به تهران گفت و آورد: این سفر در حالی صورت می‌گیرد كه در هفته گذشته ایران آمادگی خود را برای پذیرش انجام مذاكرات حقوق بشری با اتحادیه اروپا اعلام كرد. در كنار این دلیل كه به اتخاذ تمهیدات و برنامه‌ها و اولویت‌هایی برمی‌گردد قرار است پیرامون موضوعات حقوق بشری مذاكراتی صورت گیرد و همچنین در كنار تلاش برای گشایش دفتر دیپلماتیك دائمی اتحادیه اروپا در تهران، موگرینی با توجه به اینكه ایران به عنوان یك بازیگر مهم و كلیدی منطقه محسوب می‌شود درخصوص همكاری‌های دوجانبه به ویژه در مورد تحولات سوریه و تنش‌زدایی با ریاض با مقامات ایران مذاكره كرده است.
در ادامه می خوانیم: اتحادیه اروپا به فراست بر مصائبی كه در سوریه و عراق جاری است به خوبی آگاه است. اینكه اتحادیه اروپا برای حل بحران سوریه به مساعی جمیله ایران نظر دوخته است، قبل از هر چیز ناشی از اهمیت و جایگاه ایران در مناسبات منطقه است. اتحادیه اروپا سخت می‌داند ایران بیش از همه در مبارزه با داعش صداقت نشان داده است و نقش زاید‌الوصفش در پایان بخشیدن به فتنه داعش در منطقه بر هیچ كشوری پوشیده نیست.
روزنامه «سیاست روز» اما در یادداشتی به اهداف سفر موگرینی به دیده تردید نگریست و آورد: ناظران سیاسی بر این باورند كه اروپا از سیاست تشویق و فشار در قبال تهران استفاده می‌كند تا آنطور كه خود می‌خواهد ایران را در معادلات منطقه‌ای همراه خواسته‌هایشان كنند.
به نوشته این روزنامه، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در سفری به تهران پیرامون بحران سوریه و مبارزه با گروهك‌های تروریستی و نیز گسترش مناسبات تهران و اروپا با مقامات كشورمان از جمله محمد جواد ظریف و حسن روحانی رییس جمهور به رایزنی پرداخت؛ این سفر در حالی صورت گرفت كه سه شنبه هفته گذشته نیز پارلمان اروپا با تصویب قطعنامه‌ای به از سر گیری روابط با تهران رای مثبت داد! نكته قابل تامل در تصویب آن قطعنامه این است كه این پارلمان بازهم برای جمهوری اسلامی شرط و شروط گذاشته است!
روزنامه «جام جم» هم در یادداشتی هدف موگرینی از سفر به تهران را افزایش نقش اروپا در غرب آسیا دانست.

**اما و اگرهای نقش نظارتی شورای نگهبان
سخنان تازه «عباسعلی كدخدایی» سخنگوی شورای نگهبان در مورد كم و كیف نظارت این نهاد بر نمایندگان مجلس، یك بار دیگر مساله اختیارات نظارتی شورای نگهبان را در كانون بحث و نظر روزنامه ها قرار داد.
روزنامه «شرق» در گزارشی چنین به رشته تحریر درآورد: مناقشه بر سر تعریف جدید شورای نگهبان از نظارت. مجلس تفسیر این نهاد را از نحوه نظارت بر كار نمایندگان قبول ندارد، اما عباسعلی كدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان، دیروز گفته است كه شورای نگهبان اهل عقب‌نشینی نیست. اگرچه او لازم دیده این توضیح را هم اضافه كند كه رسانه‌ها حرف‌هایش را درست منعكس نكرده‌اند و به آن چیزهایی اضافه كرده‌اند.
به نوشته این روزنامه، بعد از انتشار سخنان آیت‌الله جنتی، دبیر شورای نگهبان، درباره توسعه دامنه نظارت شورای نگهبان روی نمایندگان و دربرگرفتن كل دوره چهار سال نمایندگی، كدخدایی به خبرآنلاین گفته بود: «ما نگفتیم شورای نگهبان این نقش نظارتی را ایفا كند، ما گفتیم شورای نگهبان تا زمان تأیید اعتبارنامه منتخبان مردم نظر می‌دهد، بعد از تأیید اعتبارنامه‌ها دیگر رویه‌ای نبوده كه شورای نگهبان اعلام نظر كند، اما ضرورت داشت كه این كار انجام شود». اما او دیروز گفت: «اظهارات ما در رسانه به‌خوبی تبیین نشد. ما در رابطه با اصل مسئله نظر را تبیین می‌كنیم و مدعی چیزی نیستیم، بعضی از دوستان چیزی به گفته‌های ما اضافه می‌كنند.
روزنامه فرهیختگان در گزارش خود آورد: اعتراضات به تفسیر جدیدی كه برخی از اعضای شورای نگهبان اخیرا از سیاست‌های كلی نظام در موضوع انتخابات داشتند، باعث توضیحاتی از سوی كدخدایی شد. اگرچه آنها پیش از این اعلام كرده بودند كه نظارت شورای نگهبان در طول دوره نمایندگی نیز برقرار است اما پس از انتقاداتی كه از سوی نمایندگان مجلس و اعضای هیات رئیسه عنوان شد، سخنگوی شورای نگهبان در یك كنفرانس مطبوعاتی سخنانی را بیان كرد كه تلویحا عقب نشینی این شورا از آنچه گفته بود، تعبیر شد. بدین ترتیب اظهارات دبیر و سخنگوی شورای نگهبان درباره نظارت چهارساله و مستمر این شورا بر نمایندگان مجلس، عباسعلی كدخدایی در نشست خبری را بر آن داشت كه رسما اعلام كند آنچه اخیرا به نقل از او و احمد جنتی درباره نظارت بر نمایندگان منتشر شده، به‌خوبی منعكس نشده است.
به نوشته فرهیختگان، بالا گرفتن اعتراض‌ها به شورای نگهبان موجب شد كدخدایی یك‌قدم عقب بنشیند و اعلام كند نگفته است شورای نگهبان بر مجلس نظارت كند. او بحث‌ها در این زمینه را موكول به زمان قانون‌گذاری كرد اما در همین حال تاكید كرد: «بهتر است سازوكار نظارت بر رفتار نمایندگان خارج از مجلس باشد.»
روزنامه «آرمان» هم در سرمقاله خود به قلم «صادق زیباكلام» مدرس دانشگاه نوشت: سخنانی كه دبیر محترم شورای نگهبان و سخنگوی این شورا در خصوص لزوم یا ضرورت عملكرد نمایندگان مجلس اعلام كردند، انطباق كافی با قانون اساسی ندارد. نمایندگان باید بدون كوچك‌ترین محدودیتی و كمترین نگرانی قادر باشند وظایف نمایندگی خود را به نحو احسن انجام دهند. هر ملاحظه و دغدغه‌ای كه با هرشكلی موجب شود یك نماینده احساس ترس، خطر و نگرانی نموده و نتواند به وظایف نمایندگی‌اش آن‌طور كه باید و شاید عمل نماید، مغایر با اصل مصونیت داشتن نمایندگان مجلس است. پر واضح است كه مراد ما در اینجا ارتكاب خبط و خطا و جرم‌هایی كه در قانون تعریف شده نیست. به عبارت دیگر اگر نماینده‌ای خطایی را بیرون مجلس انجام داد كه این خطا یا جرم آشكارا در قانون به عنوان یك جرم تعریف شود، طبیعی است كه باید قوه قضائیه به آن جرم رسیدگی كرده و نماینده فوق را همانند یك شهروند معمولی مجازات نماید. اما این كجا و اینكه نماینده باید مورد نظارت قرارگیرد كه نطق قبل از دستور وی حاوی چه مسائل سیاسی و چه نكاتی بوده است؟! واضح است كه نوع نظارتی كه شورای نگهبان خواهان آن است بیشتر نظارت سیاسی را به اذهان متبادر می‌سازد.

** دردسرهای بی پایان ایمیل های محرمانه برای كلینتون
یافته های تازه پلیس فدرال آمریكا درخصوص استفاده «هیلاری كلینتون» نامزد دموكرات انتخابات ریاست جمهوری آمریكا از ایمیل شخصی برای ارسال پیام های محرمانه در زمان تصدی پست وزارت امور خارجه و تاثیر این یافته بر انتخابات آمریكا مورد توجه روزنامه های امروز قرار گرفت.
به نوشته روزنامه «همدلی»، ماراتن افشــاي اسناد میان جمهوري خواهان و دموكرات ها علیه یكدیگر به مراحل نفس گیر خود رسیده اســت و انــگار بنایي بر اتمــام ندارد. در پي اعلام بررســي ایمیل هــاي كشف شــده جدید هیلاري كلینتون توســط پلیس فدرال آمریــكا دونالد ترامپ، نامزد جمهوري خواهان در انتخابات ریاست جمهوري ابراز خشنودي كرد. كلینتون خواستار توضیح سریع اف بي آي در مورد این ایمیل ها شد.
روزنامه «تعادل» هم در گزارش خود نوشت: در حالی كه هیلاری كلینتون، نامزد حزب دموكرات در انتخابات ریاست‌جمهوری امریكا و دونالد ترامپ، رقیب جمهوری‌خواه وی به روزهای پایانی و حساس رقابت‌های انتخاباتی نزدیك می‌شوند، كمپین دموكرات‌ها روز جمعه در پی كشف جدیدی در مورد ایمیل‌های شخصی هیلاری كلینتون، ضربه‌یی جدی خورد. مقامات اف‌بی‌آی اعلام كردند كه برخی ایمیل‌های مرتبط با وزیر امور خارجه پیشین را در رایانه‌یی متعلق به آنتونی دی. وینر، همسر دستیار معتمد كلینتون یافته‌اند.
در ادامه می خوانیم: هما عابدین یكی از دستیارهای معتمد هیلاری كلینتون است كه در پی رسوایی‌های اخلاقی متعدد همسرش، آنتونی وینر از او جدا شد. اكنون اف‌بی‌آی در جریان تحقیقات درباره «پیام‌های جنسی» آنتونی وینر به ایمیل‌هایی دست یافته است كه نشان می‌دهند هما عابدین از لپ‌تاپ وینر برای ارسال ایمیل‌ به كلینتون استفاده می‌كرده است.
روزنامه «حمایت» هم نوشت: درحالی‌كه تنها 9 روز به انتخابات ریاست جمهوری آمریكا باقی است روز گذشته در جریان تحقیقات مربوط به همسر جنجالی دستیار هیلاری كلینتون ایمیل‌های جدیدی كشف‌شده است. این ایمیل‌ها توجه اداره تحقیقات فدرال آمریكا را جلب كرده و پرونده جدیدی در مورد ایمیل‌های كلینتون گشوده شده است. اف‌بی‌آی اعلام كرده باید مشخص شود این اطلاعات، محرمانه بوده است یا خیر.
به نوشته این روزنامه، كلینتون كه به‌شدت از سوی رقیب جمهوری‌خواهش بر سر رسوایی استفاده از سرور شخصی در دورانی كه وزارت خارجه آمریكا را در دست داشت، تحت‌فشار است، جمعه گفت كه مردم آمریكا حق‌دارند كه فوراً حقایق كامل را در این رابطه بدانند. وی ابراز اطمینان كرده كه تحقیق جدید اف‌بی‌آی یافته‌های پیشین این سازمان را كه گفته بود «كاری خلاف قانون نكرده،» نقض نخواهد كرد. «دونالد ترامپ»، رقیب جمهوری‌خواه كلینتون در انتخابات آتی، از تصمیم اف بی آی برای بازگشایی تحقیقات علیه هیلاری استقبال كرده و مدعی شده است كه این رسوایی «بزرگ‌تر از واترگیت» است.
**گروه پژوهش و تحلیل خبری
خبرنگار: اعظم حمیدپور**انتشاردهنده: فرشته ذبیحیان**پژوهشم** 9275**9279