تحولات آفريقا در ماه گذشته ميلادي در يك نگاه

** كرنيل نانگا' رييس كميته برگزاري انتخابات جمهوري دمكراتيك 'كنگو' از برگزاري انتخابات سراسري اين كشور در ماه دسامبر 2018 خبر داد. رييس كميته برگزاري انتخابات اين كشور تاكيد كرد كه بر اساس برنامه ريزي هاي به عمل آمده، انتخابات سراسري كنگو به ماه دسامبر سال 2018 موكول شده است. محافل حقوق بشري از دولت اين كشور خواسته اند در اسرع وقت برنامه زمان بندي برگزاري انتخابات را به طور عمومي اعلام و نسبت به اجراي دقيق آن اقدامات لازم را انجام دهد.

** تظاهرات سراسري مردم اتيوپي در شهر 'بيشوفتو' در 40 كيلومتري جنوب 'آديس آبابا' (پايتخت) در استان 'ارومويا' تشديد شده است . ناظران سياسي اين تظاهرات را در طول تاريخ معاصر اين كشور 'كم سابقه ' توصيف كرده اند. بر اساس آخرين آمار منتشر شده، تعداد كشته شدگان شهروندان اتيوپي در جريان تظاهرات دستكم 52 نفر اعلام شده است .

** كارشكني هاي رسانه هاي فرانسوي در فضاي ناآرام سياسي در 'گابن' همزمان با آغاز به كار رسمي دولت اين كشور، تشديد شد. نگراني هاي ناظران سياسي در مورد خطر دخالت فرانسه در اين كشور آفريقايي رو به افزايش است. هفته نامه فرانسوي 'ژورنال' چاپ پاريس در گزارشي مدعي شد كه انتخابات گابن در سلامت كامل برگزار نشده و مواردي وجود دارد كه نشان مي دهد آراي انتخاباتي دستكاري شده است. اين نشريه فرانسوي زبان بدون استناد به منبعي موثق، تصريح كرد كه صندوق آرا زيادي بودند كه در پايتخت گابن به طور غيرقانوني انتقال پيدا كردند تا نتايج آرا به نفع 'علي بونگو' تغيير كند.

** آفريقاي جنوبي براي برگزاري سيزدهمين دور كميسيون مشترك با ايران عزم راسخي دارد. 'مايت انكوانا ماشابانه' وزير روابط و همكاري هاي بين المللي آفريقاي جنوبي در جمع خبرنگاران از آمادگي كشورش براي برگزاري سيزدهمين دور كميسيون مشترك با ايران خبر داد. ماشابانه با اشاره به روابط ديرينه دو كشور و ابراز خرسندي از نتايج سفر سال گذشته 'جاكوب زوما' رييس جمهوري آفريقاي جنوبي به تهران، به برنامه ريزي هاي صورت گرفته براي انجام سفر 'حسن روحاني' به آفريقاي جنوبي، اشاره كرد.

** 80 تروريست داعش در شهر 'سرت' در ليبي طي يك هفته به هلاكت رسيدند. نيروهاي تحت حمايت 'دولت وحدت ملي' ليبي اعلام كردند كه در يك هفته گذشته دستكم 80 نفر از سركردگان گروه تروريستي داعش را در شهر سرت به هلاكت رسانده اند. ستاد كل نيروهاي تحت حمايت دولت وحدت ملي ليبي با صدور بيانيه اي ضمن تاييد اين خبر، تاكيد كرد كه تروريست هاي وابسته به داعش در آخرين تلاش هاي خود براي ترك مواضع و فرار از مخفيگاه هاي شان هدف نيروهاي وحدت ملي قرار گرفتند.

** آمريكا صدور رواديد براي اتباع گامبيا را متوقف كرد . دولت آمريكا اعلام كرد كه از ابتداي ماه اكتبر سال جاري صدور هرگونه رواديد براي اتباع گامبيا را متوقف كرده است. اداره امنيت سرزميني آمريكا تاكيد كرد كه تا زماني كه موضوع بازگشت نزديك به دو هزار نفر از اتباع گامبيا حل نشود، واشنگتن هيچ گونه رواديدي براي افراد مرتبط با دولت گامبيا و اعضاي خانواده آنان، صادر نخواهد كرد. اداره امنيت سرزميني آمريكا افزود كه اين تصميم پس از آن اتخاذ شد كه دولت گامبيا به ملاحظات و پيشنهادات واشنگتن در خصوص وضعيت اتباع خود توجه نكرد. مناقشه اي بين دو كشور بر سر دستگيري يك شهروند آمريكايي در گامبيا، ايجاد شده است.

** 'ثاني عثمان' سخنگوي ارتش نيجريه از دستگيري يك سركرده مهم گروه تروريستي 'بوكوحرام' در ايالت 'باوچي' در شمال شرق اين كشور در جديدترين عمليات ارتش، خبر داد. بيانيه سرهنگ ثاني عثمان سخنگوي ارتش نيجريه تصريح كرده كه در درگيري ميان نيروهاي ارتش و تروريست هاي بوكوحرام، يك عضو اصلي اين گروه تروريستي به همراه سه عضو ديگر اين گروه شناسايي و دستگير شد.

** تظاهرات ضد دولتي مردم اتيوپي در مناطق گوناگون استان 'ارومويا' اين كشور و برخورد خشن پليس با تظاهركنندگان پس از موج جديد دستگيري هاي سياسي در اين كشور آفريقايي، تشديد شد. دولت اتيوپي اعلام كرد كه تظاهرات مردم در مناطق ياد شده سياسي و غيرقانوني است و با آن به شدت برخورد خواهد شد. براساس گزارش هاي رسمي، روزنامه نگاران، دانشجويان و شمار ديگري از فعالان سياسي اين كشور از سوي پليس شناسايي، دستگير و روانه زندان شده اند. به دنبال افزايش تظاهرات ضددولتي در اتيوپي و تشديد فضاي ناآرام سياسي در اين كشور شاخ آٰفريقا، دولت اتيوپي با صدور بيانيه اي، وضعيت فوق العاده در اين كشور برقرار كرد .

** 'چارلز كاكوما' سخنگوي حزب مخالف موسوم به 'اتحاد براي توسعه ملي' زامبيا بر تدوام تظاهرات ضد دولتي در اين كشور تاكيد كرد. سخنگوي حزب مخالف اتحاد براي توسعه ملي زامبيا ضمن دفاع از اقدام 58 نفر ازنمايندگان مخالف مجلس اين كشور در ترك صحن علني مجلس در اولين سخنراني رسمي ادگار لونگو رييس جمهوري منتخب اين كشور، تاكيد كرده كه فعالان سياسي مخالف، دولت لونگو را برآمده از آراي مردمي نمي دانند؛ بنابراين به مخالفت هاي خود در اين خصوص ادامه مي دهند. 58 نفر از نمايندگان مخالف مجلس زامبيا در اولين سخنراني رسمي ادگار لونگو، صحن علني را ترك و نسبت به سخنراني رييس جمهوري منتخب اين كشور اعتراض شديد كردند.

** سران اتحاديه آفريقا در تاريخ 10 تا 15 اكتبر سال جاري در 'لومه' پايتخت 'توگو' در غرب آفريقا گرد هم آمدند تا در مورد مسايل امنيتي و مهم اين قاره به بحث و رايزني بپردازنند. اجلاس اتحاديه آفريقا در 19 مهرماه تا 24 مهرماه سال جاري در لومه در غرب آفريقا در حالي آغاز به كار كرد كه اين قاره با چالش هاي سياسي و امنيتي زيادي مواجه است. بحث و رايزني درباره مبارزه با ناامني و بي ثبات هاي سياسي و اقتصادي در قاره آفريقا اصلي ترين محور اين اجلاس عنوان شده است.

** 'لامبرت منده' وزير ارتباطات كنگو نسبت به دخالت هاي سياسي فرانسه در امور داخلي كشورش هشدار داد . وزير ارتباطات كنگو با اشاره به سخنان 'ژان مارك ارو' وزير خارجه فرانسه تصريح كرد كه سخنان مداخله جويانه اين مقام فرانسوي نشان مي دهد كه اين كشور به طور مرموزي به دنبال ايجاد تنش و ناآرامي هاي در كنگو است. / ژان مارك ارو وزير خارجه فرانسه در سخناني با اشاره به بالاگرفتن تنش هاي سياسي در كنگو، از 'ژوزف كابيلا' رييس جمهوري اين كشور خواسته بود٬ تا به قانون اساسي احترام گذاشته و نظرات مردم را در امور سياسي كنگو لحاظ كند.

** تظاهرات مسالمت آميز دانشجويان و برخورد خشونت آميز پليس آفريقاي جنوبي در حالي صورت گرفته كه كلاس هاي درس شمار زيادي از دانشگاه ها و مراكز آموزشي شهر 'ژوهانسبورگ' اين كشور به تعطيلي كشيده شده است. شاهدان محلي اعلام كرده اند كه صدها نفر از دانشجويان آفريقاي جنوبي در اعتراض به سياست هاي دولت در رسيدگي به وضعيت دانشگاهيان، در خيابان هاي اطراف دانشگاه 'ويتس' در ژوهانسبورگ و ديگر مراكز آموزشي اين شهر، تظاهرات مسالمت آميز برگزار كردند كه به دنبال آن، پليس اين كشور وارد عمل شد و درگيري ميان دانشجويان و نيروهاي پليس تشديد شد.

** اقدامات نظامي و سياسي آمريكا در سودان جنوبي در حالي افزايش يافته كه 'سوزان رايس' مشاور امنيت ملي كاخ سفيد اعلام كرده است: حضور نيروهاي منطقه اي در داخل خاك سودان جنوبي به سرعت انجام شود. رايس در ديدار خود با 'تابان دنگ گاي' معاون رييس جمهوري سودان جنوبي گفت: مانع تراشي برخي مقامات دولت سودان جنوبي در برابر اعزام اين نيروها، پذيرفتني نيست. مشاور امنيت ملي 'باراك اوباما' در بخش ديگري از سخنان خود از دولت سودان جنوبي خواست عاملان حمله مسلحانه سربازان اين كشور به كمپ 'تريان' در ماه جولاي را شناسايي و مجازات كند. پاور نماينده آمريكا در شوراي امنيت سازمان ملل پيشتر و پس از سفر سه روزه خود به جوبا و بازديد از مناطق جنگ زده و رايزني با مقامات سياسي سودان جنوبي مدعي شده بود كه در حال حاضر اعزام نيروهاي تحت نظارت سازمان ملل بايد صورت گيرد، چرا كه اين كار به پيشرفت روند ثبات در اين كشور و نيز حذف موانع پيش رو كنشگران بين المللي در حوزه كمك هاي انسان دوستانه كمك مي كند.
'سالوا كر' رييس جمهوري سودان جنوبي هشدار داده است كه 'ريك ماچار' رهبر شورشيان سودان جنوبي بايد ضمن محكوميت خشونت هاي مسلحانه، دور از صحنه سياسي كشور باقي بماند.

** حضور نظامي آلمان در نيجر با تاسيس اولين پايگاه نظامي در 'نيامي' پايتخت اين كشور آفريقايي افزايش يافته است. تارنماي خبري 'اسپوتنيك' به نقل از 'برنت مونشهوآ پل' سفير آلمان در نيجر گزارش داد كه در راستاي حمايت از نيروهاي سازمان ملل مستقر در نيجر (مينوسما)، نخستين پايگاه هوايي- نظامي آلمان در نيامي پايتخت اين كشور تاسيس شد. سفير آلمان در نيجر يادآور شد كه نيامي شريكي مهم در مبارزه با تروريسيم و هجوم غيرقانوني پناهجويان براي آلمان محسوب مي شود و اكنون فصل نويني از همكاري هاي متقابل ميان دو كشور آغاز شده است. اين مقام آلماني با يادآوري اهميت منطقه راهبردي ساحل آفريقا ( مناطق مياني صحراي بزرگ آفريقا)، بر آمادگي نظامي كشورش براي انجام اقدامات بيشتر تاكيد كرد.

** 'ابراهيم موسي' سخنگوي 'جنبش اسلامي' نيجريه با صدور بيانيه اي اعلام كرد: ممنوعيت تحميلي دولت نيجريه مبني بر توقف فعاليت شيعيان در شمال شرق اين كشور، پذيرفتني نيست. سخنگوي جنبش اسلامي نيجريه با اشاره به مخالفت رسمي مسوولان ايالت 'كادونا' با تداوم فعاليت هاي قانوني شيعيان اين كشور، تاكيد كرد كه زير بار اين تصميم غيرقانوني و نادرست نخواهيم رفت و به فعاليت هاي خود ادامه مي دهيم. بر اساس ادعاي مسوولان اين ايالت، حبس طولاني مدت و پرداخت جرايم نقدي از جمله مجازات هاي عنوان شده براي همكاري يا عضويت در جنبش اسلامي نيجريه است.

** عزاداري شماري از شيعيان نيجريه در شهر 'فونتوآ' در ايالت 'كادونا' اين كشور در روز عاشورا و به مناسبت شهادت امام حسين (ع) با خشونت ارتش و نيروهاي امنيتي به خاك خون كشيده شد. در اين درگيري 10 شهروند نيجريه اي شهيد شدند. عزاداري شماري از شيعيان نيجريه درحالي در اين كشور برگزار شد كه مناطق زيادي از نيجريه به صحنه تظاهرات مسالمت آميز شيعيان عليه دولت تبديل شده است. شماري از وهابيون افراطي منتسب به رژيم سعودي با پشتيباني نيروهاي پليس شهر 'كانو' مركز ايالت كانو در شمال شرق نيجريه به دسته هاي عزاداري حمله كردند كه يك شهروند نيجريه اي كشته و بيش از بيست نفر ديگر زخمي شدند. در خبر ديگري حسينيه شيعيان نيجريه در شهر 'جوس' در شمال اين كشور در شامگاه عاشورا و به مناسبت سالروز شهادت امام حسين(ع) با حمله ارتش و نيروهاي امنيتي در آتش سوخت.

** فضاي امنيتي در اوگاندا همزمان با اعلام پليس اين كشور مبني بر دستگيري 'كيزا بزيگيه' رهبر مخالفان در مناطق گوناگون 'كامپالا' (پايتخت)، تشديد شده است. بزيگيه در هنگام خروج از خانه خود توسط نيروهاي پليس محاصره و دستگير شد. بر اساس اين گزارش، پليس اوگاندا جزئيات بيشتري از خبر دستگيري بزيگيه ارايه نداده است. براساس حكم دادگاه عالي اوگاندا، بزيگيه تا پايان مختومه شدن پرونده اتهامات خود، ملزم به دوري از هرگونه اقدام خشونت آميز در سطح سياسي و اجتماعي شده است.

** انتخابات حساس پارلماني مغرب روز جمعه 16 مهرماه با حضور گسترده مردم اين كشور برگزار شد و بر اساس اعلام وزارت كشور مغرب و پايان شمارش آرا انتخاباتي، حزب اسلامگراي 'عدالت و توسعه' توانست اكثريت كرسي هاي پارلمان اين كشور را تصاحب كند. انتخابات پارلماني مغرب در موعد مقرر و با حضور وسيع ناظران داخلي و بين المللي برگزار شد. از سوم مارس 1956 و استقلال مغرب، اين دهمين انتخابات پارلماني در اين كشور است كه به صورت سراسري برگزار مي شود. اين انتخابات در حالي با حضور چند ميليون نفر از واجدين شرايط برگزار شد كه ناظران سياسي بر حساسيت زياد اين انتخابات تاكيد و اعلام كرده بودند كه اهميت انتخابات مغرب در حدي است كه سرنوشت نخست وزير آينده اين كشور از ميان آراي اين انتخابات مشخص خواهد شد.

** درگيري مسلحانه و تبادل آتش ميان نظاميان كنگو و شورشيان اوگاندا موسوم به 'نيروهاي دمكراتيك كنگو' در منطقه نا آرام 'بني' در شمال شرق جمهوري دمكراتيك كنگو، دستكم 10 كشته بر جاي گذاشت. اين درگيري خونين در شمال منطقه ناآرام بني در استان كيووي شمالي روي داد كه به موجب آن دو نظامي و هشت شهروند كنگويي كشته شدند.

** دور جديد مذاكرات طرح گفت و گوي ملي سودان در حالي در 'خارطوم' (پايتخت) برگزار شد كه سند نهايي مصوب اين مذاكرات به عنوان مبنايي حقوقي، مورد توافق قرار گرفت. جلسه مذاكرات طرح گفت وگوي ملي سودان به رياست 'عمر البشير' رييس جمهوري سودان و با حضور فعال نمايندگان اتحاديه آفريقا و رييس جمهوري مصر برگزار شد. در اين مذاكرات كه در شرايطي بسيار ويژه و تحت تدابير شديد امنيتي برگزار شد، سند نهايي به عنوان مبناي حقوقي براي پيش نويس قانون اساسي دايمي اين كشور مورد توافق طرفين قرار گرفت.

** سران آفريقا در آستانه آغاز اجلاس امنيت دريانوردي در 'لومه' پايتخت 'توگو' بر مبارزه با ناامني هاي دريايي تاكيد كردند. نخستين اجلاس امنيت دريانوردي در آفريقا در 15 اكتبر ( 24 مهرماه) و با حضور مقامات كشور ميزبان و مقامات اتحاديه آفريقا برگزار شد. مبارزه با خطر دزدان دريايي و صيد غيرقانوني و نيز تامين امنيت دريانوردي در خليج گينه در جنوب غرب آفريقا از محورهاي اصلي اين نشست بود.

** خشونت هاي مسلحانه با حمله دوباره شورشيان مسلح مستقر در منطقه دلتاي نيجر به تاسيسات نفتي در اين منطقه نفت خيز در جنوب نيجريه٬ تشديد شده است. خشونت هاي مسلحانه در منطقه دلتاي نيجر در حالي شدت يافته كه شورشيان در چند حمله جداگانه به تاسيسات نفتي مستقر در سكوي نفتي 'شورون'، خسارات مالي زيادي را به اين شركت بين المللي وارد كردند. اين حمله در پايانه 'اسكراوس' در شهر 'واري' در جنوب نيجريه رخ داد و شورشيان علاوه بر وارد آوردن آسيب جدي به تاسيسات صنعتي، به غارت و آتش زدن منابع اين سكوي نفتي پرداختند.

** دفتر هماهنگي امور انساني سازمان ملل متحد در سومالي در گزارشي از وضعيت نامناسب انساني در مناطق مختلف اين كشور ابراز نگراني شديد كرد. گزارش دفتر هماهنگي امور انساني سازمان ملل متحد تاكيد كرد: درگيري هاي هفته گذشته ميان دو منطقه نيمه خودمختار سومالي موجب كشته شدن دستكم 11 نفر و بي خانمان شدن حدود 50 هزار نفر ديگر شده است. نيروهاي طرفدار مناطق نيمه خودمختار 'پانتلند' و 'گالموداگ' در شهر 'گالكايو' در اين منطقه درگير شدند. افراد منتسب به قبيله گالموداگ بر اين باورند كه برخي افراد با دادن اطلاعات غلط به نيروي هوايي آمريكا براي حمله به مواضع 'الشباب'، دليل كشته و يا زخمي شدن 140 نفر از ساكنان اين منطقه شد.

** دومين اجلاس منطقه اي گفت وگوي اديان 28 مهرماه 1395در 'هراره' (پايتخت زيمبابوه) برگزار شد. موضوع اين اجلاس 'مسووليت و نقش رهبران و متفكرين ديني در گسترش همزيستي مسالمت آميز و جلوگيري از خشونت و افراطي گري' بود. رايزن فرهنگي جمهوري اسلامي ايران در هراره با كمك دانشكده اديان دانشگاه زيمبابوه، شوراي عالي مسلمانان زيمبابوه و شوراي كليساهاي 'آپوستوليك' زيمبابوه، برگزاركنندگان اين اجلاس بودند.

** رسانه هاي منطقه اي گزارش دادند كه دولت سودان با فشار بر شماري از كشورهاي آفريقايي خواستار خروج فوري اين كشورها از ديوان كيفري بين المللي شده است.
اخيرا 'ابراهيم محمود' دستيار ارشد عمر البشير رييس جمهوري سودان نيز در گفت وگوي تلفني با خبرنگار خبرگزاري فرانسه اعلام كرد: شماري از كشورهاي آفريقايي مي توانند همچون آفريقاي جنوبي با خروج از ديوان كيفري بين المللي، ميزان وفاداري خود را به اين كشور نشان دهند. دولت آفريقاي جنوبي رسما خروج خود از ديوان بين المللي كيفري را اعلام و تاكيد كرد كه اين اقدام در چارچوب قوانين بين المللي انجام خواهد پذيرفت.

** شماري از احزاب سياسي و گروه هاي مدني تونس با تجمع در مقابل نهادهاي دولتي در شهر تونس (پايتخت) ضمن تاكيد بر غير قانوني بودن تجاوز رژيم سعودي به يمن، بر ضرورت خروج فوري نظاميان اين كشور از ائتلاف نظامي تحت سركردگي عربستان تاكيد كردند.

** تنش هاي سياسي در روابط آمريكا و بروندي به دنبال افزايش كارشكني هاي مقامات واشنگتن در امور داخلي اين كشور آفريقايي، شدت يافته است. نهادها سياسي و قضايي بروندي به دنبال دخالت هاي آشكار 'آنا كاسپر' سفير آمريكا در اين كشور در مخالفت با خروج بروندي از ديوان كيفري بين المللي، خواستار تجديد نظر سياست هاي واشنگتن درباره 'بوجومبورا' (پايتخت بروندي) شدند. 'پير انكورونزيزا' رييس جمهوري بروندي 28 مهرماه سال جاري رسما با خروج اين كشور از ديوان كيفري بين المللي موافقت كرد. انكورونزيزا حكم تاييد خروج بروندي از اين دادگاه را امضا و به همه نهادهاي قضايي و دولتي اين كشور ابلاغ كرد.

** مردم ساحل عاج 30 اكتبر( 9 آبان) با شركت در همه پرسي قانون اساسي جديد، سرنوشت سياسي خود را براي آينده مشخص كردند. برگزاري همه پرسي قانون اساسي جديد در ساح عاج در حالي برگزار شد كه ناظران سياسي منطقه اعلام كرده اند، اكثريت راي دهندگان اين كشور با كليت طرح پيشنهادي دولت در خصوص اصلاحات مطرح شده در اين قانون موافق هستند. 'آلاسان اوتارا' رييس جمهوري ساحل عاج پيشتر بر حضور همه واجدين شرايط در پاي صندوق هاي راي گيري قانون اساسي جديد تاكيد كرده بود. اوتارا كه با احراز 84 درصد آرا راي دهندگان در انتخابات رياست جمهوري سال 2015 براي يك دوره پنج ساله ديگر به عنوان رييس جمهوري ساحل عاج انتخاب شد، افزود: همه مردم بايد در اين همه پرسي كه به منزله سرنوشت كشور است، شركت فعال داشته باشند.

خاورم**9377**1651
گزارش پژوهشي : حميد اوضح -انتشاردهنده:مسعودجعفريان