ضرورت نهادینه ساختن اخلاق و فرهنگ در جامعه /نگاه اجتماعی - فرهنگی روزنامه ها

مطبوعات كشور به طور روزانه مهمترین و برجسته ترین رخدادهای داخلی و خارجی را پوشش می دهند. این در حالی است كه بخش زیادی از خبرها، یادداشت ها، گزارش ها، گفت و گوها و ... به انعكاس شرایط اجتماعی و فرهنگی جامعه اختصاص می یابد؛ موضوعی كه توجه ویژه به آن اهمیتی فزاینده دارد.
گروه اطلاع رسانی ایرنا در گزارش پیش رو تلاش كرده است با رصد روزنامه های صبح دوشنبه ایران، مهمترین محورهای اجتماعی- فرهنگی روزنامه ها را بازتاب دهد.

** فرهنگ و اخلاق پیش درآمد ایجاد جامعه ای پویا و رشد یافته
فرهنگ و اخلاق به عنوان دو آیتم جدایی ناپذیر از یكدیگر نقشی مهم در ماندگاری و پایداری كشورها ایفا می كنند، بنابراین ضروری است كه جامعه و دولتمردان این دو را به خوبی شناخته و در مسیر پیشرفت آن اقدام های لازم را انجام دهند. لزوم تاكید بر شناخت این امر پر اهمیت موجب شد تا روزنامه های امروز در گزارش ها و یادداشت هایی این مقوله را برجسته كنند.

روزنامه «آرمان» با انتشار گفت وگویی با عنوان «امنیت فرهنگی نه امنیتی كردن فرهنگ»، به نقل از رضا صالحی امیری نوشت: فرهنگ ابزار تفنن و سرگرمی نیست، بلكه راهی برای شناخت خود و عالم و آدم است. نظارت مبتنی بر قانون و فرایندهای قانونی نه تنها ضامن صیانت و سلامت فرهنگی است، بلكه مانعی در برابر خلاقیت و آفرینش‌های فرهنگی و هنری هم محسوب نمی‌شود.

در ادامه این گفت وگو به نقل از وزیر پیشنهادی دولت یازدهم برای وزارت ارشاد، آمده است: امنیت فرهنگی به مثابه تضمین حقوق فرهنگی، آرامش را به حوزه فرهنگ بازمی‌گرداند و این امنیت بیش از هر چیز امنیت خلاقان و فعالان هنر و ادب و فرهنگ باید باشد، نه صرف امنیت دولت. امنیت فرهنگی خلاقان و فعالان فرهنگی‌‌ همان تحقق حقیقی منافع و مصالح ملی است.

روزنامه «جام جم» در یادداشتی با عنوان «رسانه ملی و فرهنگ‌سازی در پیشگیری از جرم»، نوشت: رسانه ملی از طریق مدیریت و مهندسی پیام‌های فرهنگی و اجتماعی، جایگاه مهم و برجسته‌ای در پیشگیری، كنترل و كاهش میزان جرایم و انحرافات اجتماعی دارد. سه عامل دخیل در افزایش آسیب‌های اجتماعی عبارتند از تهاجم فرهنگی، بافت جمعیتی جوان و تحولات اجتماعی سریع در سطح جامعه؛ كه رسانه در كنترل هر سه حوزه نقش محوری ایفا می‌كند.

در ادامه این یادداشت كه به قلم علی دارابی معاون امور استان‌های رسانه ملی منتشر شد، آمده است: رسانه از طریق گفتمان‌سازی‌هایی مبتنی بر تقویت قیود اجتماعی و پیوندهای خانوادگی ذیل سبك زندگی ایرانی ـ اسلامی، علاوه بر مجهز كردن اعضای جامعه به سپر دفاعی ساخته شده از ارزش‌های مذهبی، ملی و فرهنگی، نقش عمده‌ای را در كاهش میزان آثار و تبعات ناشی از آسیب‌های اجتماعی و افزایش میزان امید اجتماعی میان اقشار مختلف به عهده دارد.

روزنامه «شرق» در یادداشتی با عنوان ««گیر» فرهنگی یا «گیر به» فرهنگ»، به نقل از محمدعلی زم رییس پیشین حوزه هنری نوشت: مقام معظم رهبری درباره آسیب‌های اجتماعی فرموده‌اند (نقل به مضمون) كه در این حوزه ٢٠ سال عقب هستیم (نقل از وزیر كشور). این عقب‌ماندگی در حوزه اجتماعی نشان می‌دهد كه در جایی از كار «گیری» وجود دارد. عقب‌ماندگی اجتماعی، معلول كاستی‌های فرهنگی است. فرهنگ ما «گیر» دارد و گیر آن، این است كه در گیره سیاست، گیر افتاده و فرهنگ گیرپذیر شده است.

در ادامه این یادداشت می خوانیم: تا جایی كه همه، شجاعت گیردادن به فرهنگ را پیدا كرده‌اند. گیرهای ناشی از منظر ناشی‌گری، اظهارنظرهای غیركارشناسانه، آمیخته به هوس، گرایش‌های سیاسی و طمع‌ورزی‌های اقتصادی! ازاین‌رو و در همه این سال‌ها، سرنوشت فرهنگ را آنانی رقم زده‌اند كه به طور مداوم سرنای فرهنگ را از سر گشادش دمیده‌‌اند.

روزنامه «فرهیختگان» در گزارشی با درج عنوان «اخلاق توزیع نفع و ضرر نیست»، نوشت: اخلاق مطالعه فلسفی معماهای اخلاقی است. با كمك اخلاق خلاق ما می‌توانیم معماهای اخلاقی خود را در نظام‌های مختلف اخلاقی جای دهیم و درباره آنها تصمیم بگیریم.

در ادامه این گزارش می خوانیم: معماهای اخلاقی دوراهی‌های اخلاقی هستند؛ یعنی دقیقا جاهایی كه ما نمی‌توانیم از لحاظ اخلاقی دست به تصمیم‌گیری بزنیم. شما باید عملی را انجام بدهید كه خوشحالی را به حداكثر و رنج را به حداقل برساند. اخلاقی بودن عمل را فایده اجتماعی آن تعیین می‌كند. فایده‌گراها معتقدند درستی یا نادرستی عمل بستگی به تعادلی دارد كه میان خوشحالی و رنج برقرار می‌كند..

** كاهش دسترسی به مواد مخدر سدی در برابر ابتلا به اعتیاد
دسترسی آسان به مواد مخدر یكی از پر اهمیت ترین دلایل ابتلا به اعتیاد به شمار می رود كه در صورت توانمندسازی كشور در ایجاد محدودیت دسترسی به آن می توان تا میزان زیادی از گرفتاری جوانان به این دام پیشگیری كرد. اهمیت این امر سبب شد كه روزنامه های صبح امروز با انتشار گزارش ها و مطالبی این موضوع را بررسی كنند.

روزنامه «ایران» با درج عنوان «افزایش 15 درصدی كشف مواد مخدر»، نوشت: فرمانده نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران با بیان اینكه امسال كشفیات موادمخدر نسبت به سال گذشته به‌ طور میانگین 15 درصد افزایش داشته است، گفت: 70 درصد این كشفیات در شهرهای شرقی ومناطق مرزی بوده است.

در ادامه این مطلب می خوانیم: سردار حسین اشتری با بیان اینكه البته باید بكوشیم كه تلاش‌ها در حوزه كشف موادمخدر افزایش پیدا كند و به‌ روز شویم كه این امر در برنامه‌های این مجموعه قرار دارد و نیازمندی‌ها نیز به مسئولان ارائه شده است و به محض تأمین اعتبارات لازم تجهیزات مورد نیاز تهیه خواهد شد، تأكید كرد: انسداد مرزها نیز با توجه به اعتبارات كامل‌تر خواهد شد و امید است با همت مسئولان بتوانیم چه به لحاظ فیزیكی و چه الكترونیكی انسداد مرزها را تقویت كنیم.

روزنامه «اعتماد» با انتشار گزارش خبری با عنوان «دستگیری سرشاخه ترانزیت موادمخدر درشرق كشور»، آورد: فرمانده انتظامی سیستان و بلوچستان از انهدام دو باند بزرگ مواد مخدر و دستگیری سركرده آنها با بیش از دو تن مواد خبر داد. سردار حسین رحیمی گفت: ماموران پلیس برای متوقف كردن فعالیت گسترده باندی بین‌المللی به سركردگی یكی از قاچاقچیان مشهور در ایرانشهر با آنها وارد یك ساعت عملیات مسلحانه و تیراندازی شدند كه در ابتدا به فرار اشرار مجروح و كشف یك تن مواد مخدر ختم شد.

در ادامه این مطلب می خوانیم: در ادامه عملیات اما سركرده باند كه پس از جراحت با هویت جعلی در بیمارستان ایرانشهر بستری شده بود، دستگیر شد. همچنین در دو عملیات جداگانه دیگر نیز بیش از یك تن مواد مخدر كشف شد.

روزنامه «آرمان» همچنین در گفت وگویی با عنوان «افزایش آمار اذعان به اعتیاد»، به نقل از هومان نارنجی‌ها نوشت: ماموران از سوی مركز ملی آمار جلوی در خانه‌ها رفته و در فرایند آمارگیری از افراد وضعیت اعتیادشان را پرسیده اند. آنها هم به راحتی درباره اعتیاد و مواد مصرفی خود اطلاعات را در اختیار پرسشگران قرار داده اند.

در ادامه این گفت وگو به نقل از پژوهشگر اعتیاد آمده است: افراد معتاد در این سرشماری به راحتی اطلاعات خود را در اختیار ماموران قرار داده اند. این در حالی است كه قبل از انجام پرس و جو در این زمینه بنده آمار جمعیت معتادانی را كه در این سرشماری بر اعتیادشان اذعان داشته باشند زیر 500هزارنفر ارزیابی كردم، اما بعد از بررسی‌های انجام‌شده تعداد افراد معتادی كه به راحتی بیماری خود به اعتیاد را بازگو كرده بودند بیش از برآوردهای موجود بود. بنابراین می‌توان تعداد به‌دست‌آمده در این آمارگیری را آمار پایه در نظر گرفت.

** برنامه ریزی هوشمندانه پیش نیاز ایجاد زیست بوم سالم
رسیدگی مسوولان به موضوع آلودگی هوا و همچنین ضرورت تلاش برای بهبود وضعیت كم آبی كشور موضوعی بود كه شماری از روزنامه های امروز در گزارش ها و مطالبی آن را برجسته كردند.

روزنامه «اطلاعات» با درج عنوان «چاه‌های عمیق منابع آبی كشور را نابود كرده‌اند»، در گفت وگویی با پرویز كردوانی نوشت: كردوانی معتقد است تمامی مشكلات و كمبودهای امروز آب در كشور از حفر بی‌رویه چاه‌های عمیق و استفاده بیش از حد از آب‌های زیرزمینی نشأت می‌گیرد. به گفته حفر چاه‌‌های عمیق به‌جای نیمه‌عمیق سرآغاز همه این معضلات است و اكنون در جهرم، چاهی كه در سال 42 در 37 متری به آب رسیده در 600متری به آب می‌رسد. وی مقصر اصلی پیش‌روی آب شور را، نشست كردن زمین، خالی‌شدن سفره‌های آب زیرزمینی، خشك‌شدن قنات‌ها و تالاب‌ها و بسیاری از مشكلات دیگر را چاه‌های عمیق می‌داند.

در ادامه این گفت وگو می خوانیم: پدر علم كویرشناسی ایران به غیر اقتصادی‌شدن كشاورزی در اثر پائین‌رفتن سطح آب اشاره كرد و گفت: اینكه در آب سرد دماوند از 200 متری یا اینكه در جهرم از 600 متری آب بیرون بیاورند برای اینكه لیمو شیرین بكارند، اصلاً اقتصادی نیست. وی افزود: چاه‌‌ها نه تنها قنات‌ها را خشك كرده‌اند و از بین بردند، بلكه آبها را هم تمام كردند و منطقه را به كلی خشك كردند. دشت‌ها تبدیل به بیابان شدند، اما در شهرها وضع به شكل دیگری است.

روزنامه «جام جم» در گزارشی با درج عنوان «هوای پاك، زیر سایه قانون»، نوشت: هرچند لایحه هوای پاك هنوز با قانون شدن فاصله دارد و رئیس مجلس آن را دوباره به كمیسیون كشاورزی برگشت داده تا ایرادهایش را برطرف كنند اما دیروز نمایندگان موادی از این لایحه را تصویب كردند كه براساس آنها تمامی دستگاه‌های دولتی و بخش خصوصی ملزم به اجرای قانون هوای پاك شده و سازمان حفاظت محیط‌زیست و وزارت كشور نیز به‌عنوان مسئول تعیین محدودیت‌های زمانی و مكانی در موقع بروز آلودگی هوا شناخته می‌شوند.

در ادامه این گزارش آمده است: پس از گذشت حدود ده روز از تصویب كلیات لایحه هوای پاك دوباره دیروز بحث لایحه هوای پاك در مجلس داغ بود، چراكه به دستور هیات رئیسه مجلس این لایحه دوباره به كمیسیون كشاورزی، منابع طبیعی و آب برگردانده شد اما نمایندگان با سه ماده از این لایحه موافقت كردند؛ موادی كه می‌توان آنها را قدم‌های موثری برای كاهش آلودگی هوا و مرگ سالانه 26هزار نفر در كشور دانست.

روزنامه «ابتكار» در گزارشی خبری با بازتاب عنوان «ضرورت تشكیل مراكز مشترك پایش میان سازمان محیط زیست و مدیریت شهری»، نوشت: رییس سازمان حفاظت از محیط زیست تاكید كرد: باید بتوانیم برای توسعه پایدار و روابط زیست‌محیطی برنامه‌ریزی مناسبی داشته باشیم. معصومه ابتكار در همایش مشترك شورای عالی استان‌ها و سازمان حفاظت از محیط زیست با اشاره به ابلاغ سیاست‌های كلی نظام در حوزه محیط زیست توسط مقام معظم رهبری اظهار كرد: این سیاست‌ها یك دستورالعمل و سیاست كلی برای آحاد جامعه است و دستور كاری برای تحقق محیط زیست كشور است و ضروری است، روسای شوراهای شهر و روستا حداقل یك بار این سیاست‌ها را مطرح و بررسی كنند.

در ادامه این مطلب آمده است: وی با تاكید بر كارآمد، به روز و علمی بودن این دستور كار بیان كرد: این سیاست‌های كلی می‌تواند، تحولات خوبی را در سیاست‌گذاری‌های شوراهای شهر و روستا ایجاد كند. معاون رییس جمهوری با اشاره به اینكه در خصوص محیط زیست دستور كار جهانی داریم كه شامل اهداف 17 گانه توسعه پایدار است كه در جامعه بین‌الملل تصویب شده و كشور ما نیز در ترسیم این اهداف نقش داشته است، اضافه كرد: این اهداف هم شاخص‌های ارزشمندی است و از آنجا كه یكی از مولفه‌های مهم مدیریت شهری نیز توسعه پایدار است، این اهداف باید عادلانه و جامع باشد.

روزنامه «ابتكار» همچنین با درج عنوان «محدودیت های مكانی در زمان اضطرار آلودگی هوا اعلام می شود»، می نویسد: نمایندگان مجلس شورای اسلامی با تصویب ماده‌ای از لایحه هوای پاك، سازمان محیط زیست و وزارت كشور را موظف كردند در زمان اضطرار و بروز آلودگی هوا محدودیت های زمانی و مكانی را برقرار كنند. نمایندگان مجلس شورای اسلامی در جلسه علنی روز یكشنبه در جریان بررسی لایحه هوای پاك تصمیم گیری در مورد محدودیت های زمانی و مكانی در مواقع بروز آلودگی هوا را بر عهده سازمان حفاظت محیط زیست و وزارت كشور قرار دادند.

در ادامه این مطلب می خوانیم: بر این اساس، مقرر شد در مواقع اضطرار، سازمان محیط زیست با همكاری وزارت كشور ممنوعیت ها یا محدودیت های موقت زمانی، مكانی و نوعی را برای پیشگیری از اثرات زیانبار و مقابله با منابع آلوده كننده هوا برقرار نموده و بلافاصله مراتب را از طریق رسانه های همگانی به اطلاع عمومی می رساند. با برطرف شدن شرایط اضطراری و كاهش آلودگی هوا، سازمان نسبت به رفع ممنوعیت و محدودیت برقرارشده اقدام و مراتب را به نحو مقتضی به عموم اطلاع می دهد.

*گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: سیده مریم سیدان**انتشار دهنده: شهربانو جمعه
پژوهشم**9368**9131