تركیه دو راه بیشتر ندارد/ كسب حمایت آمریكا یا ورود به بازی روس ها

اندیشكده آمریكایی موسسه واشنگتن برای صلح خاور نزدیك ،با اشاره به دوران خود رضایتمندی تركیه در چند سال گذشته، موفقیت اقتصادی این كشور و اصلاحات ساختاری برای جلب رضایت اتحادیه اروپا به منظور عضویت در این اتحادیه، نوشت، آنكارا به عنوان عضو سازمان پیمان آتلانتیك شمالی(ناتو) به جایگاه خود به عنوان متحد راهبردی آمریكا در منطقه اطمینان داشت.
تركیه در این دوران خود رضایتمندی، درگیر توسعه سیاست های جاه طلبانه در زمینه سیاست و دیپلماسی خارجی شد كه نشات گرفته از سیاست 'مشكل صفر با همسایگان' و برقراری صلح در داخل كشور، با هدف حل مشكل دیرینه كردستان این كشور بود.
به نوشته این اندیشكده، وقتی بهار عربی پایه های نظم سیاسی خاورمیانه را تكان داد، بارها از 'مدل تركیه' به عنوان جایگزینی برای حكومت های خودكامه و ناكارآمد اجتماعی و اقتصادی یاد شده بود اما، كودتای نافرجام در این كشور باعث رنگ باختن همه این انتظارات و خود رضایتمندی ها شد و تركیه تبدیل به حكومتی درون گرا و منفعل در داخل شد كه به اقدمات سركوبگرانه نامناسب علیه دشمنان و تنظیم دوباره سیاست منطقه ای مبادرت كرد كه هدف آن، به جای شروع تحولات و دستاوردهای مثمر ثمر، اختلال در دستاوردها است.
این اندیشكده آمریكایی با بیان این نكته كه تركیه مصداق كشوری در خاورمیانه است كه شكست نخواهد خورد، افزود، حذف گروه های مظنون به ارتباط با جنبش گولن -كه دست داشتن آنها در كودتای نافرجام تركیه تا كنون ثابت نشده است - ، برای تركیه لطمه ای غیرقابل تصور به دنبال خواهد داشت.
این اقدامات سركوبگرانه علاوه بر نقض رویه ها و هنجارهای بین المللی باعث كنار گذاشته شدن تعداد زیادی از افراد ذی صلاح حرفه ای دخیل در موفقیت تركیه شد و زمینه جذب احتمالی آنها از سوی جنبش های مخالف موجود یا آتی را فراهم كرد.
این اندیشكده، روند موجود در تركیه را روندی خود تخریبی خواند و نوشت، كودتای نافرجام ژوئیه در تركیه باعث نزدیك تر شدن سیاست منطقه ای تركیه با آمریكا شد اما، این رابطه به سرانجام نرسید. تركیه دیگر نمی تواند به اهداف بزرگ تن دهد بلكه، رویكردش در حد منافع فوری خودش؛ كنترل تهدیدها در مرزهای جنوبی و جنوب شرقی اش تنزل كرده است. با وجود آنكه در موضع آنكارا نسبت به حكومت سوریه تغییری ایجاد نشده است اما، آنكارا در حال حاضر، صرفا درصدد جلوگیری از ایجاد یك تشكل و نهاد كردی ، در شمال سوریه است.
رویكرد تریكه در رابطه با عراق نیز ، رویكرد'حفاظت با توسل به زور' است. اولویت اصلی تركیه از حفظ رابطه حسنه با منطقه كردستان عراق، كنترل اغتشاش قابل پیش بینی پس از آزادی موصل و جلوگیری از خسارت بیشتر به تركیه است. غفلت از موصل و ترك ناخودآگاه آن می تواند بحران پناهجویی، اقتصادی و امنیتی مشابه بحران سوریه را برای تركیه به دنبال داشته باشد اما، اقدامات پیش بینی شده در دستور كار تشكیلات رهبری تركیه، هزینه بر و بی فایده هستند.
شرایط سوریه و عراق باعث می شود آنكارا مقابله با داعش را به اولویت سوم خود نتزل دهد. از این رو، تركیه با مخاطرات قابل ملاحظه ای مواجه است و احتمالا ممكن است در دفع این مخاطرات نیز با شكست مواجه شود. درواقع، واكنش افراطی تشكیلات رهبری تركیه در قبال كودتای ژوئیه آسیب پذیری این كشور را در برابر اقدام مخرب داعش افزایش داده است.
شاید واشنگتن باردیگر با رویكرد تركیه در رابطه با سوریه و عراق همسو شود. از این رو، سیاست فعالانه ای كه به دنبال اعاده اعتماد لطمه دیده بین تركیه و آمریكاست باید در صدر نگرانی های دولت آمریكا باشد.
خودكامگی و سوء استفاده از قدرت، حتی در قالب واكنش به كودتا را نمی توان نادیده گرفت. تعامل محترمانه، سازنده و اصولی با دولت 'رجب طیب اردوغان' رئیس جمهوری تركیه باید نشان دهنده دو مسیری باشد كه تركیه می تواند دنبال كند؛ اعاده حكومت قانون و نجات دمكراسی كه یا با تایید دوباره جایگاه محوری تركیه به عنوان متحد آمریكا و یا وارد شدن به بازی روس ها و در نتیجه از دست دادن امنیت و احتمال وارد آمدن ضررهای غیرقابل جبران به تركیه حاصل می شود.
خاورم**1088* 1579
مترجم:صفا فقیه* انتشار دهنده : مرضیه فاتحی علیشاه