تاریخ روابط با مسكو از زبان سفیر ایران

سنایی در این نشست، گفت: نكات مختلفی در مورد روابط دوجانبه وجود دارد. در ایران نكته منفی این است كه اعتقاد دارند، روسیه طی قراردادهای مختلف، اراضی مختلف ایران را به دست آورده و در مقابل نیز این موضوع هست كه گریبایدوف سفیر روسیه در تهران كشته شد.
وی در سخنان خود كه به زبان روسی بیان شد، افزود: اما نكات مثبت بسیاری نیز وجود دارد. در ایران وقتی از روسیه صحبت می شود، فرهنگ و ادبیات غنی كلاسیك مورد اشاره قرار می گیرد. در كتاب فروشی ها ترجمه آثار تولستوی، چخوف، گوركی و سایر نویسندگان روس را مشاهده می كنید.
بنا به اعلام روز پنجشنبه بخش دیپلماسی رسانه ای سفارت ایران در مسكو، سنایی در ادامه سخنان خود اظهار كرد: نكته مثبت در روسیه نیز آن است كه روس ها با ادبیات فارسی خوب آشنایی دارند و شاعرانی چون خیام، حافظ و دیگران به خوبی شناخته شده اند كه این برداشت های منفی و مثبت در مردم دو كشور به هرحال تاثیرگذار است.
در روسیه برای ایران معاصر و همچنین به صورت متقابل اطلاعات كمی وجود دارد، از سوی دیگر نكته قابل توجه اینكه مردم دو كشور اطلاعات كمی در باره هم دارند، نام قبلی ایران «پرشیا» بود و در روسیه هم بیشتر این واژه كاربرد دارد.
در دوران كمونیستی نیز روابط عادی نبود و از ایران تنفر وجود داشت، زیرا در مدار غرب بود و تهران هم از شوروی وحشت داشت، احزاب كمونیست بسیار قوی بودند كه اصلی ترین آن حزب توده بود.
وقتی خاطرات سفیران ایران را می خوانیم، می بینیم رادیو مسكو همیشه در مورد ایران اخبار منفی پخش می كرد و سفیر شوروی در تهران نیز به حاكمان شكایت می كرد كه چرا حزب توده را در ایران سركوب می كنید.
سنایی همچنین گفت: حدود یك میلیون و 300 هزار ایرانی قرن 19 و اوایل قرن 20 در مناطق جنوبی روسیه در حاشیه دریای خزر، آستراخان، قزاقستان و مناطق جنوبی قفقاز زندگی می كردند و اوایل قرن نوزدهم حدوداً 200 ایرانی در كرملین آستراخان غرفه داشتند و فعالیت می كردند.
وی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار كرد: دوران كنونی روابط را می توان بی سابقه نامید. از سال 2014 مناسبات دوجانبه شروع به توسعه كرد و در سه سال گذشته شاهد گرم ترین دوران همكاری های ایران و روسیه بودیم.
هر دو كشور تلاش می كنند از نفوذ غرب رهایی یابند. ایران در روابط خود با شوروی و روسیه غرب را مد نظر داشت و مسكو نیز سال های 1990 در روابط خود با تهران تحت نفوذ غرب بود، ولی اكنون هر دو طرف با وجود برخی اختلاف ها به توسعه روابط علاقه مندند.
سنایی گفت: مساله مهم دیگر، اعتمادی است كه بین رئیسان جمهوری وجود دارد و سران دو كشور در سه سال گذشته 9 بار با یكدیگر ملاقات كردند، بارها نیز گفت وگوی تلفنی داشتند و خود گسترش روابط ایران و روسیه را مدیریت می كنند.
سفیر ایران ادامه داد: مشاهده می كنیم، روسیه سمت و سوی بیشتری به كشورهایی كه در شرق و جنوب واقع شده اند دارد و اكنون به كشورهای اسلامی توجه می كند، البته این نتیجه تحریم های ضدروسی نیز هست، ولی به هرحال توجه به شرق دیده می شود.
روابط تهران و مسكو را می توان راهبردی نامید، البته سخت است بگوئیم كه روابط روسیه با كدام كشورها راهبردی است، بلاروس، قزاقستان یا چین. اما روابط ایران و روسیه در سال های گذشته واقعاً حالت راهبردی داشته است.
در زمان حاضر، تهران و مسكو در سطوح بالا تبادل هیأت دارند. نیمه دوم سال 2015 بیش از 10 وزیر روسی به تهران رفتند و رئیس جمهوری ایران به روسیه و همچنین همتای ایشان به تهران سفر كردند. رئیسان پارلمان ها نیز دیدارهای متقابل داشته اند و افزون بر آن در تمامی سطوح نظامی، امنیتی و تجاری تبادل هیأت در سطح بالا داریم.
مبادلات بازرگانی رشد كرده است. در سال های گذشته متاسفانه ساختارهای تجاری و بانكی روسیه تمامی تحریم ها را اجرا می كردند، ولی غربی ها خود این قدر پایبند نبودند، این در حالی است كه ساختارهای چینی و تركیه ای این كار را نكرده و با ایران همكار می كردند.
سفیر ایران در مسكو همچنین گفت: ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه در مذاكرات تیرماه سران دو كشور در باكو به حسن روحانی همتای خود گفت كه سطح روابط تجاری دو كشور 70 درصد افزایش داشته است.
سنایی با بیان اینكه البته روابط تجاری همسان مناسبات (عالی) سیاسی نیست، ادامه داد: روابط دو كشور و همكاری های گسترده در عرصه های دوجانبه ، منطقه ای و بین المللی بیانگر سطح عالی همكاری ها است.
وی اعتماد بین رهبران ایران و روسیه و نبود امكان تاثیرگذاری فاكتور سوم از جمله برخی كشورهای غربی بویژه آمریكا در این روابط را از دلایل سطح بالای همكاری های دو كشور دانست و همچنین گفت كه تهران و مسكو در مورد مسائل منطقه ای و جهانی دیدگاههای مشترك دارند.
سفیر ایران همچنین اظهار كرد: سال 2015 مهمترین اسناد دوجانبه نهایی شد. سه سند اصلی كه برای تحكیم و توسعه روابط بسیار مهم هستند، مانند موافقتنامه اجتناب از مالیات مضاعف، حمایت از سرمایه گذاری متقابل و همكاری گمركی امضا شد.
شمار پروازهای متقابل به دو كشور افزایش یافته است. در زمان حاضر 17 پرواز (هفتگی) انجام می گیرد. چهار شركت هواپیمایی ایران به روسیه پرواز می كنند كه این موارد فقط دربرگیرنده پروازهای منظم است و برنامه های چارتری نیز وجود دارد.
شمار گردشگران نیز بیشتر شده است. سال گذشته میلادی 150 درصد افزایش داشتیم و پیش بینی می شود كه سال 2017 به 400 درصد برسد.
در زمینه های علمی و آموزشی نیز همكاری های خوبی وجود دارد. سال گذشته اتحادیه روسای دانشگاههای دو كشور بنیاد گذاشته شد و اولین جلسه آن در مسكو و سپس سال جاری دومین نشست در تهران انجام گرفت كه امیدوارم این روندها حفظ شود و حتی تعمیق یابد.
سنایی در باره برخی از دیگر عرصه های موجود برای توسعه مناسبات نیز گفت: ایران و روسیه هر دو صادر كننده مواد هیدروكربوری هستند كه برخی می گویند، رقیب یكدیگر به شمار می روند، ولی اطمینان دارم در این زمینه نیز توانمندی های بسیاری برای همكاری وجود دارد.
یك نارسایی نیز اینكه روابط دولتی است. مردم و بخش های خصوصی دو كشور باید همكاری كنند تا دیپلماسی عمومی توسعه یابد، زیرا امری بسیار مهم در گسترش همكاری ها به شمار می رود.
سنایی سپس به پرسش های مطرح با محورهای همكاری اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، منطقه ای و بین المللی ایران و روسیه پاسخ داد.
سفیر ایران در باره راهگذر شمال-جنوب گفت: اجرای این گذرگاه هیچ گاه به اندازه زمان حاضر به واقعیت نزدیك نبوده و امور مربوط به آن در دست اقدام می باشد.
وی همچنین با اشاره به اینكه ایران و روسیه بسیار به یكدیگر نزدیك شده و روابط بسیار خوبی بین رهبران دو كشور حاكم است، وضعیت مناسبات را تثبیت شده خواند و وجود همكاری های فراگیر را دلایل پایداری آن دانست.
تالار اجتماعی جوانان روسیه مركزی است كه سال 2006 تشكیل شد و رهبران جوان نخبه روسیه در زمینه های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، رسانه ای و غیره را متحد می كند. نمایندگان جوان دوما، وكلا، بازرگانان، پزشكان، اساتید، پیشاهنگان و سیاستمداران از اعضای این تالار هستند.
راهگذر شمال-جنوب مسیر اصلی تكمیل گذرگاه ترانزیتی 7200 كیلومتری هلسینكی در فنلاند و بمبئی هندوستان است كه ارتباط ترانزیتی شمال اروپا و روسیه را از طریق ایران، روسیه و جمهوری آذربایجان به كشورهای حوزه اقیانوس هند و جنوب شرق آسیا برقرار می كند.
افزون بر مسیر اصلی، شاخه های انشعابی این گذرگاه بین قاره ای به طول هزاران كیلومتر ده ها كشور دورتر را در آسیا و اروپا به هم پیوند خواهد داد و یكی از اقتصادی ترین مسیرهای جاده ای بین المللی می شود.
اروپام ** انتشار دهنده: هادی مولوی نیا