به گزارش ایرنا، وزیر خارجه را در این سفر مدیران 45 شركت از بخش های مختلف صنعتی ،معدنی ،تجاری و كشاورزی ، 15 شركت دانش بنیان ،هشت بانك به همراه دیگر مقامات صنعتی ، بازرگانی و علمی به منظور ملاقات های تجاری وشركت در همایش های مشترك اقتصادی میان ایران ،هند ،چین و ژاپن همراهی می كنند.
شركت در نشست تجاری مشترك كنفدراسیون صنایع هند ، سخنرانی در بنیاد مطالعاتی آبزرور ،سخنرانی دركنفرانس قلب آسیا و دیدار با مقامات عالیرتبه هند و گفت وگو در خصوص مسائل دوجانبه و چند جانبه از جمله برنامه های وزیر امور خارجه در سفر به هند عنوان شده است.
این سومین سفر ظریف به عنوان رئیس دستگاه دیپلماسی كشور به هند در دوره ریاست جمهوری 'حسن روحانی ' است.
نخستین سفر وی به هند نهم ودهم اسفند سال 1392 انجام شد .وی درآن سفر با 'سلمان خورشید' وزیر امور خارجه هند و 'مانموهان سینگ' نخست وزیر وقت هند و 'حامد انصاری' معاون رئیس جمهوری دیدار وگفت وگوكرد.
دومین سفر رئیس دستگاه دیپلماسی كشورمان مرداد سال گذشته در دومین دور سفر منطقه ای خود بعد از توافق هسته ای انجام شد .وی در این سفر 'نارندرا مودی' نخست وزیر ،'حامد انصاری' معاون رئیس جمهوری 'سوشما سواراج ' وزیر امور خارجه 'نیتین گادكاری' وزیركشتیرانی ، بزرگراهها و حمل ونقل و'اجیت دووال' مشاورامنیت ملی هند دیدار و گفت وگوكرد.
** پیشینه روابط ایران و هند
ایران وهند به واسطه روابط فرهنگی چند صدساله همواره درسالیان گذشته و پس از پیروزی انقلاب اسلامی از روابط رو به رشدی برخوردار بوده اند هرچند كه این روابط در دوران تحریم ها به واسطه مشكلاتی كه بوجود آمد دربخش هایی كاهش یافت .
هند در زمان تحریم به رغم فشار كشورهای غربی همچنان جایگاه خود را به عنوان دومین خریدار نفت ایران حفظ كرد.
رشد اقتصادی بالای هفت درصد ،جمعیت یك میلیارد و250 میلیون نفری و نداشتن منابع قابل اتكا انرژی باعث علاقه این كشور برای توسعه روابط با ایران شده است.
ایران به عنوان چهارمین دارنده ذخایر بزرگ گاز دنیا ونزدیكی جغرافیایی به هند همواره نقش تامین انرژی این كشور داشته است به گونه ای كه در ماههای اخیر و پس از رفع تحریم ها میزان صادرات نفت ایران به هند به رقم بی سابقه حدود 800 هزار بشكه در روز افزایش یافت.
روابط تجاری وبازرگانی ایران و هند تا پیش از تحریم ها درسال 2011-2012 به بیش از 16 میلیارد دلار می رسید كه این میزان به دلیل تحریم ها و پایین آمدن قیمت نفت به 13 میلیارد و250 میلیون دلار كاهش یافته بود.
در ذیل نگاهی گذرا به مناسبات اقتصادی ،تجاری و سیاسی وفرهنگی روابط ایران و هند در سالهای گذشته می اندازیم .
** مبادلات تجاری ایران وهند
مقامات بازرگانی وگمرك هند،حجم تجارت ایران و هند در سال مالی 2014-2015 را 13 میلیارد و130 میلیون دلار اعلام كرده اند كه 9 میلیارد دلار از این مبلغ مربوط به صادرات ایران وبقیه مربوط به صادرات هندبه ایران می شود.
براساس این گزارش ، 6.5 میلیارد دلار از صادرات ایران مربوط به نفت وبقیه صادرات غیر نفتی می شود.
میزان مبادلات ایران و هند در سال مالی 2015-2016 به هشت میلیارد و 299 میلیون دلار رسید كه پنج میلیارد و674 میلیون دلار مربوط به صادرات ایران و بقیه صادرات هند به ایران را تشكیل داده است.
كارشناسان،مهمترین دلیل كاهش حجم مبادلات تجاری بین ایران وهند در سال گذشته را كاهش شدید قیمت می دانند.
براساس آمار و اطلاعات وزارت بازرگانی هند ، هم اكنون روزانه بیش از 700 هزار بشكه نفت ایران به هند صادر می شود كه تقریبا این میزان بیش از خرید نفت این كشور در دوران قبل از تحریم است.
مواد شیمیایی ارگانیك وغیر ارگانیك ، وكود شیمیایی (هریك بین400 تا 600 میلیون دلار ) و مشتقات آن (حدود یكصد میلیون دلار) از دیگر صادرات ایران به هند بوده است.
** سند جامع همكاری اقتصادی
' علی طیب نیا' وزیر امور اقتصادی ودارایی كشورمان نیز دیماه سال گذشته در صدر هیات بلند پایه برای شركت دركمیسیون اقتصادی دوكشور وارد دهلی نو شد.
دراین سفر، سند جامع همكاری های اقتصادی دوكشور در73 بند به امضای 'علی طیب نیا' وزیر امور اقتصادی ودارایی كشورمان و 'سوشما سواراج'وزیر امور خارجه هند رسید.
در این سند دو كشور برهمكاری در زمینه انرژی ، زیرساخت ، اتصالات ،همكاری های بانكی ،كنسولی ،تجارت وگردشگری توافق كردند.
** روابط سیاسی
روابط رسمی ایران و هند پس از استقلال این كشور از استعمار انگلیس درسال 1947 میلادی برقرار شد . استعمار انگلیس آسیب های فراوانی به پیوند های فرهنگی ایران وهند برجای گذاشت.
اولین حركت برای آغاز روابط سیاسی درسال 1947 میلادی با شركت هیات ایرانی دركنفرانسی در هندو علاقه مندی برای برقراری روابط با كشور تازه استقلال یافته صورت گرفت.
در اسفند 1328 شمسی قرارداد رسمی دوستی بین دولت ایران و هند انعقاد یافت ، این عهد نامه ضمن تاكید بر دوستی وصلح راههای رفع اختلاف بین دو كشور را پیش بینی كردند.
براین اساس دوكشور موافقت كردند كه كنسولگری هایی در دوكشور تاسیس و بدنبال آن قراردادهایی در زمینه بازرگانی ،گمرك ،كشتیرانی ،هواپیمایی ، فرهنگی ،استراداد مجرمان ومعاضدت قضایی امضا كردند.
بعد از سقوط رژیم شاه هند از جمله كشورهایی بود كه در اندك زمانی ، انقلاب اسلامی را به رسمیت شناخت.
روابط دو كشور به پدیدار شدن منافع اقتصادی ،تكنولوژی ، سیاسی درسال 1990 گسترش یافت وشرایطی فراهم شد تا 'آتال بیهاری واچ پای ' نخست وزیر هند درسال 2001 (1380 ) به ایران سفر كند.
درسال1374 نیز هاشمی رفسنجانی رئیس جمهوری وقت ایران به هند سفر كرد و برنامه های اجرایی مبادلات فرهنگی ، علمی وفنی بین دو كشور امضا شد.
درسال 1381 نیز با سفر رئیس دولت اصلاحات به هند برنامه اجرایی مبادلات فرهنگی برای سال های 1381-1384 بار دیگر تنظیم شد.
سفرنخست وزیر هند به ایران در خرداد سال گذشته را باید نقطه عطفی در توسعه روابط دو كشور بعد از دوران تحریم محسوب كرد.
دراین سفر توافقنامه ترانزیتی سه جانبه بین ایران ،هند وافغانستان و طرح توسعه بندر چابهار به امضا رسید.
** زمینه های همكاری
سرمایه گذاری در چابهار از جمله طرحهایی است كه در دولت تدبیر و امید و بعد از سالها با امضای توافقنامه بین دو كشور در سفر خرداد ماه نخست وزیر هند به ایران به بار نشست .
طرح توسعه بندر چابهار می تواند هزینه حمل و نقل كالا بین هند ،آسیای میانه، قفقاز و روسیه را به كمتر از 40 درصد كاهش دهد.
این طرح می تواند زمینه فعال شدن كریدور شمال و جنوب و شرق را برای توسعه ارتباطات منطقه ای فراهم كند.
**سرمایه گذاری فرزاد ب
پس از توافق هسته ای بین تهران وكشورهای گروه 5+1 هیاتی از مقام های وزارتخانه های نفت و دارایی هند برای بررسی ادامه سرماییه گذاری در فرزاد ب به ایران سفر كردند.
شركت 'او.ان.جی.سی ویدش' هند میدان گازی فرزاد ب را درسال 2012 كشف كرد ولی تحریم ها مانع از اجرای طرح توسعه این میدان شد.ذخایراین میدان 21 تریلیون و 680 فوت مكعب برآورد می شود.
وزیرنفت وگاز طبیعی هند 21 فروردین در سفر به ایران آمادگی این كشور را برای اجرای طرح توسعه میدان گازی 'فرزاد ب ' اعلام كرد.
گفته شده است كه شركت های هندی به ریاست شركت اوان جی سی ودیدش خود را برای امضای توسعه میدان گازی فرزاد ب تا پایان ژانویه (دی – بهمن ) آماده می كند.
این كنسرسیوم پیش از این سرمایه گذاری مشروط 10 میلیارد دلاری را برای توسعه این میدان اعلام كرده بود كه با توجه به علاقمندی شركت های چینی و اروپایی برای سرمایه گذاری بیشتر در این میدان مورد توجه قرار نگرفت .
به نظر می رسد ایران و هند در شرایط جدید و با لغو تحریم ها عزم جدی برای گشودن فصلی جدید در توسعه روابط تجاری ، اقتصادی و انرژی دارند.
آساق**انتشار دهنده:احمدعلی خلیل نژاد
دهلی نو-ایرنا- 'محمد جواد ظریف' رئیس دستگاه دیپلماسی كشورمان فردا (شنبه) در صدر یك هیات عالیرتبه سیاسی،اقتصادی،تجاری و بانكی وارد دهلی نو پایتخت هند می شود.