از ادامه دیپلماسی ظریف در آسیا تا پیام محرمانه پوتین

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، فرآیند تصمیم گیری برای نحوه مواجهه با بد عهدی های آمریكا كه تازه ترین آن در تصویب قانون موسوم به ایسا تبلور یافته است، تداوم رایزنی های تهران - مسكو به ویژه برای مقابله با تروریست ها در سوریه و ادامه تور آسیایی رییس دستگاه دیپلماسی محورهای اصلی سیاست خارجی ایران در هفته گذشته بود.
به دنبال تمدید قانون داماتو موسوم به ایسا كه سرمایه گذاری در بخش انرژی كشور را هدف قرار داده است شاهد واكنش های قاطع مقامات كشورمان و هشدار نسبت به هر گونه نقض برجام بودیم و هم طرف های متعاهد بر ضرورت حفظ آن تاكید كردند.
ظریف كه شنبه گذشته به منظور شركت در اجلاس قلب آسیا راهی هند شد در فرودگاه ایندرا گاندی دهلی نو گفت:تمدید تحریم ها ضد ایران از نظر جامعه بین المللی بی اعتباری دولت آمریكا را نشان می دهد.
وزیر امور خارجه افزود: كاری كه كنگره آمریكا كرده است در صورتی كه به امضای رییس جمهوری آمریكا هم برسد، اثر اجرایی ندارد.
رییس جمهوری شنبه گذشته هم در دیدار با لاورنتیف فرستاده ویژه پوتین با بیان این كه نباید اجازه داد كشوری طبق امیال خود اقدامی برای تضعیف توافق انجام دهد، تصریح كرد: ایران همواره به تعهدات بین المللی خود پایبند بوده و خواهد بود و برای پایداری برجام سایر اعضای گروه 1+5 نیز باید به طور كامل به تعهدات خود عمل كنند.
فرستاده ویژه پوتین هم در این دیدار تاكید كرد: موضع روسیه در قبال برجام موضعی ثابت و مستحكم است و هیچ دلیلی برای تضعیف آن وجود ندارد.
از سوی دیگر یكشنبه گذشته و در روزی كه لایحه بودجه تقدیم مجلس شورای اسلامی شد هم رییس مجلس شورای اسلامی و هم رییس جمهوری مواضع ایران را باردیگر تكرار كردند.
لاریجانی با تاكید بر این كه «اقدام آمریكایی ها هیچ توجیهی از نظر تعهد بین المللی ندارد» از دولت خواست در واكنش به گستاخی كنگره آمریكا قانون اقدام متناسب و متقابل دولت جمهوری اسلامی ایران در اجرای برجام به خصوص بندهای سه و هفت این قانون را هر چه سریع تر اجرایی كرده و گزارش آن را به مجلس ارائه دهد.
رییس جمهوری نیز به گزارش های متعدد آژانس بین المللی انرژی اتمی مبنی بر پای بندی جمهوری اسلامی ایران به توافق هسته ای اشاره كرد و گفت: جمهوری اسلامی ایران همانطور كه رهبرمعظم انقلاب اعلام فرمودند، هیچ گاه نقض كننده برجام نبوده و نخواهد بود. با این حال رییس جمهور این را هم گفت كه ایران نقض برجام را از سوی هیچ یك از اعضا 1+5 تحمل نخواهد كرد و به آن پاسخ مناسب خواهد داد.
روحانی با یادآوری این كه رییس جمهوری آمریكا موظف است با استفاده از اختیارات خود از تایید و بویژه از اجرای آن جلوگیری كند، تاكید كرد:چنانچه این مصوبه به اجرا گذاشته شود، نقض فاحش برجام بوده و پاسخ قاطعانه ما را به دنبال خواهد داشت. حتی امضای آن توسط رییس جمهوری آمریكا نیز خلاف تعهدات آمریكا می دانیم و با عكس العمل مقتضی روبرو خواهد شد.
وی در سخنرانی روز دانشجو در دانشگاه تهران هم تصریح كرد كه تردید نداشته باشید اگر رییس جمهوری آمریكا این مصوبه را امضا و بعد تعلیق كند -آنها می گویند در مقام عمل بلا اثر می كند- حتی این مقدار را هم ما تخلف از برجام می دانیم كه در برابر همین مقدار هم عكس العمل نشان خواهیم داد.
هیات نظارت بر اجرای برجام نیز در همین خصوص روز چهارشنبه جلسه ای تشكیل داد، اعضا در این جلسه با توجه به رفتار غیرقابل توجیه آمریكا در زمینه تعهدات این كشور در برجام،‌ اجرایی شدن این قانون را نقض ‏فاحش برجام دانستند.
همچنین در این جلسه پیشنهادهای مطرح شده در واكنش به اقدامات آمریكا مورد بررسی و تصویب اعضا قرار گرفت و با توجه به ‏سناریوهای احتمالی در آینده، برای هرگونه اقدام تصمیمات لازم را اتخاذ كردند. ‏
براساس این تصمیمات، اقدام دولت آمریكا بطور دقیق رصد خواهد شد و براساس تدابیر متخذه، متناسب با اقدام طرف مقابل، ‏واكنش لازم طبق مصوبات اجرایی خواهد شد.‏
غلامعلی خوشرو، سفیر و نماینده دائم ایران در سازمان ملل روز چهارشنبه هفته گذشته نیز با ارسال نامه‌ای به بان كی‌مون دبیر كل سازمان ملل متحد اعلام كرد: دولت جمهوری اسلامی ایران مصوبه اخیر كنگره امریكا و تمدید قانون تحریم ایران (ایسا) تا پایان سال 2026 میلادی را مغایر تعهدات آمریكا بر اساس برجام می‌داند.
در این نامه از دبیركل سازمان ملل متحد خواسته شده است كه از همه طرف‌های برجام به ویژه آمریكا بخواهد تا به تعهدات خود پایبند بمانند. البته وزیر امور خارجه هم در سفر آسیایی خود بر لزوم اجرای دقیق تعهدات همه اطراف برجام بر این توافق تاكید كرد.

** ادامه همكاری ها تنگاتنگ ایران و روسیه در سوریه
به گزارش ایرنا در هفته های اخیر تحولات میدانی و سیاسی در خصوص سوریه هم به نقطه عطفی رسیده است.
ارتش و نیروهای مقاومت در سوریه شكست های سنگینی به تروریست ها وارد كرده اند به طوری كه گفته می شود بخش اعظم شهر حلب از دست تروریست ها خارج شده است. چنانكه به گفته رامی عبدالرحمن رییس مركز موسوم به دیده بان حقوق بشرسوریه (مقر آن در لندن) نیروهای دولتی توانسته اند كنترل مناطق «الشعار»، «ضهره عواد»، «جوره عواد»، «كرم البیك» و «كرم الجبل» را به دست گیرند.
حامیان تروریست ها كه در سال های اخیر بار رویكردی تناقض آمیز موجب ادامه بحران از بین رفتن زیر ساخت های انسانی و اقتصادی سوریه شده اند روز دوشنبه در حمایت از تروریست ها پیش نویس قطعنامه ای را ارائه كردند.
پیش نویس قطعنامه شورای امنیت كه دوشنبه هفته گذشته از سوی مصر نیوزلند و اسپانیا ارائه شده بود از سوی چین و روسیه دو عضو دائم شورای امنیت وتو شد، ونزوئلا به آن رای منفی داد و رای آنگولا هم ممتنع بود. این قطعنامه خواستار اعمال آتش‌بس یك هفته‌ای در شهر حلب سوریه شده بود.
به گفته ویتالی چوركین نماینده روسیه در شورای امنیت در این قطعنامه به خروج تروریست ها از حلب اشاره ای نشده است.

**تداوم رایزنی ها در منطقه ای تهران- مسكو
در هفته ای كه گذشت آخرین رایزنی ها بین مقامات جمهوری اسلامی ایران و فرستادگان ویژه پوتین در امور سوریه و خاورمیانه انجام شد.
لاورنتیف نماینده ویژه رییس جمهوری روسیه در امور خاورمیانه در دیدار با رییس جمهوری گزارشی از آخرین رایزنی های انجام شده و تحولات میدانی در سوریه را به رییس جمهوری ارائه داد.
علی اكبر ولایتی رییس مركز تحقیقات استراتژیك مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز در همین روز در حاشیه دیدار با لاورنتیف گفت: نماینده رییس جمهوری روسیه سفر فوری و مهمی به ایران داشتند و حامل پیامی از پوتین برای آقای روحانی رییس جمهوری ایران بودند.
پیامی كه بدون اشاره به محتوای آن خبر آن از سوی روس ها هم تایید شد. در ادامه باگدانف نماینده ویژه پوتین در امور خاورمیانه هم دوشنبه گذشته وارد تهران شد و با حسین جابری انصاری معاون عربی وآفریقایی وزارت امور خارجه دیدار و تصریح كرد همه عناصر تروریستی باید از شهر حلب خارج شوند.
جابری انصاری هم در این دیدار از ضرورت تدوین طرح جامع و گسترش دایره رایزنی ها سخن گفت و این را هم گفت كه نباید اجازه داد برخی بازیگران از مساله انسانی بعنوان یك سلاح و ابزار سوء استفاده كنند.
معاون وزیر امور خارجه با بیان این كه راه گفت وگو و تفاهم بسته نیست برآمادگی جمهوری اسلامی ایران برای تسهیل توافقات منطقه ای در مسیر تحقق خواسته های ملتهای منطقه تاكید كرد.

**سفر آسیایی ظریف
همچنین در هفته ای كه گذشت رییس دستگاه دیپلماسی به كشورهای هند، چین و ژاپن سفر كرد و فصل تازه ای در دیپلماسی آسیایی دولت تدبیر و امید رقم زد.
آسیا همواره نقش مهمی در راهبردهای كلان جمهوری اسلامی ایران داشته و دارد. چین، هند و ژاپن به عنوان قدرت های مهم در عرصه های سیاسی ،نظامی و اقتصادی از خریداران اصلی نفت ایران به شمار می روند.
هر چند جمهوری اسلامی ایران در هفته های اخیر توانست سهم تولید نفت خود در اوپك را به سه میلیون و 900 هزار بشكه برساند با این حال واقعیت این است كه این تنها بخشی از راه است، رقابت در این عرصه و حفظ بازار تابع شرایط متعددی است كه همراهی دیپلماسی سیاسی و اقتصادی را می طلبد.
ناندارا مودی نخست وزیر هند و شی جی پینگ رییس جمهوری چین در سال گذشته به تهران آمدند كه در این سفرها اسناد مهمی به امضای دو طرف رسید، از مهم ترین اسنادی كه در جریان سفر مودی به تهران به امضا رسید توافقن امه موسوم به چابهار بود كه نقش مهمی در بهره گیری از ظرفیت های ژئوپلتیك شرق كشور دارد.
توسعه بندر چابهار می تواند راه هند به بازارهای اروپایی را هموار كند، افغانستان و كشورهای آسیای میانه را از بن بست خارج كند و ایران را در رقابت با بنادر حاشیه جنوب خلیج فارس در موقعیت برتر قرار دهد.
ظریف در هند شانزدهمین اجلاس قلب اسیا حضور یافت و از از خطر جهانی شدن تروریسم سخن گفت. وی در هند علاوه بر دیدار با مقامات هندی با اشرف غنی رییس جمهور افغانستان هم دیدار كرد.
ظریف در یكی از نشست ها در دهلی نو به روابط خوب و دوستانه بین جمهوری اسلامی ایران با دو كشور هند و پاكستان اشاره كرد و گفت كه در صورت درخواست دو كشور، تهران آماده كمك به حل مسائل بین اسلام آباد و دهلی نو است اما برای این كار، بصورت دواطلبانه ورود نمی كند.
اعلام آمادگی وزیر امور خارجه ایران برای میانجیگیری با هدف كمك به حل اختلافات بین هند و پاكستان در رسانه ها و مطبوعات این دو كشور بازتاب وسیعی داشت.
سخنگوی وزارت امور خارجه پاكستان روز پنج شنبه با یادآوری اعلام آمادگی ایران برای كمك به كاهش تنش ها میان اسلام آباد و دهلی نو تصریح كرد: اسلام آباد از اعلام آمادگی ایران برای كمك به حل مسئله كشمیر بین هند و پاكستان استقبال می كند.
ظریف در ادامه تور آسیایی خود از هند راهی پكن شد تا پیگیر آخرین اقدامات برای توسعه روابط با چین باشد كه به ویژه با سفر سال گذشته رییس جمهوری چین به ایران وارد مرحله جدیدی شده است.
یكی از محورها و اهداف سفرهای وزیر امور خارجه دولت یازدهم برگزاری نشست های مشترك با بازرگانان و تجار و مدیران شركت های كشورها بوده است و تقریبا در همه سفرهای ظریف یكی از اهداف اصلی سفر چنین رویكردی بوده است.
در این سفر هم وزیر امور خارجه در نشست های فعالان اقتصادی چینی و ژاپنی شركت كرد و از فرصت ها و ظرفیت های اقتصاد ایران با آنها سخن گفت و خاطرنشان كرد كه ایران كشوری امن و باثبات برای سرمایه گذاران خارجی است.
علاوه بر این در هفته های اخیر به ویژه بعد از پیروزی ترامپ به ریاست جمهوری آمریكا و بدعهدی آمریكایی ها در قبال تعهدات شان وزیر امور خارجه رایزنی گسترده ای با شركا و قدرت های سیاسی و اقتصادی در دستور كار قرار داده است. در همین راستا مقامات چینی در دیدارهای جداگانه با وزیر امور خارجه كشورمان بر لزوم پای بندی همه اطراف برجام به این توافق تاكید و تصریح كردند كه از برجام حمایت می كنند.
جان گائولی معاون نخست وزیر چین در دیدار با ظریف اظهارداشت: چین به عنوان دوست و شریك قابل اعتماد ایران تعهدات خود را به موجب برجام اجرا خواهد كرد.
در ادامه تور آسیایی وزیر امور خارجه از پكن به توكیو رفت تا بخش دیگر از رایزنی های دیپلماتیك در شرق آسیا را پیگیری كند.
وزیر امور خارجه در ژاپن با تاكید بر مردم پایه بودن نظام جمهوری اسلامی ایران خاطرنشان كرد:ما یاد گرفته ایم كه چگونه امنیت خود را بر پایه اتكا به مردم تضمین كنیم. اگرچه برای تعامل با دنیا آماده ایم اما اگر این رابطه قطع شود، نخواهیم مرد.
وی با بیان این كه ما به همراه دوستان خود در جامعه بین المللی تلاش خواهیم كرد كه برجام و اجرای آن ادامه پیدا كند،درباره تحریم های معاملات بانكی با دلار اظهارداشت: این آمریكا است كه خود را با محدود كردن تعامل دلاری با ایران محروم كرده است.از این رو ما با دیگر كشورها با پول ملی خود آنها معامله می كنیم و با ژاپن نیز با ین و یورو معامله خواهیم كرد.
فومیو كیشیدا در دیدار با ظریف اظهارداشت: ژاپن برای حمایت و پشتیبانی از برجام تصمیم گرفته از طریق سازمان بین المللی انرژی اتمی در زمینه ایمنی هسته ای و پادمان به ایران كمك كند.
وزیر امور خارجه ایران هم از كیشیدا برای حضور در ایران دعوت كرد و یادآور شد: ما فهم مشترك خوبی در مورد استفاده از وام ینی (واحد پول ژاپن) برای توسعه و نوسازی دو نیروگاه حرارتی و همچنین برای فعالیت های علمی و فناوری در آینده داشتیم كه قدم خوبی رو به جلو است.
سیام**2021**1336 خبرنگار:داود مرادپور** انتشاردهنده: مهرنوش خانزائی