روحانی:اگر نظارت نباشد احتمال انحراف و فساد قدرت زیاد است/به سوال مردم در تخلف سه میلیارد دلاری پاسخ داده شود

تهران- ایرنا- رئیس جمهوری مساله نظارت و بازرسی را در نظام جمهوری اسلامی ایران دارای اهمیت ویژه ای دانست و گفت: اساسا اگر هرگونه اختیار و قدرت در یك نظام، توام با نوعی بازرسی و نظارت نباشد، احتمال انحراف و فساد در آن بسیار زیاد است.

به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا،‌ حجت الاسلام و المسلمین حسن روحانی روز چهارشنبه در نشست تخصصی جامعه نظارت و بازرسی دولت كه در محل سالن اجلاس سران تهران برگزار شد،‌ این مطلب را بیان كرد.
وی افزود: گرچه در فرهنگ اسلام یك بخشی از كنترل قدرت، كنترل داخلی انسان هاست كه به نام تقوی می نامیم. تقوی همان قدرت و توانی است در نهاد یك انسان كه بشر را از انحراف و خطا باز می دارد.
رئیس جمهوری ادامه داد: تقوی یعنی نگهدارنده‌؛ متقی كسی است كه دارای توانمندی نفسانی و قدرتی در درون است كه می تواند او را از انحراف و خطا بازدارد. در آیات قرآن مجید و روایات ما نیز بسیاری از عبادات و اعمال به دلیل تقویت قدرت واقعی تقوی در نهاد انسان بوده است.
روحانی گفت: خود وجدان انسان نیز بعنوان محكمه ای درون انسان است كه یك نهاد بازرسی و محكمه درونی بشر است و نفس ملامتگر و وجدان انسانی كه وقتی دچار خطا و انحراف می شود قبل از هر دستگاهی وجدان باطنی انسان او را به محاكمه می كشد و به راحتی او را محكوم می كند.
وی افزود: در كنار كنترل باطنی نیاز به كنترل مادی و ظاهری هم داریم تا كنترل باطنی را تقویت كند و دستگاه هایی باید باشند كه با نظارت ظاهری افراد را از خطا بازدارند و قوای باطنی افراد را تقویت كنند.

**چگونه تخلف سه میلیارد دلاری با وجود دستگاه های نظارتی در دولت قبل شكل گرفت؟
رییس جمهوری با بیان اینكه نظارت به دو گونه است گفت: یكی از نظارت ها حرفه ای است كه توسط بازرسی ویژه دستگاه های مختلف صورت می گیرد و اگر می شد همه اسم ها را تحت یك عنوان قرار می دادیم، مخصوصا بخش هایی كه مردم قادرند به آن مراجعه كنند كار را آسان تر می كرد.
روحانی ادامه داد: دستگاه های نظارتی فراوانی داریم و در قوه مجریه سازمان مدیریتی كه امروز به سازمان برنامه و بودجه تبدیل شده و سازمان امور اداری واستخدامی جزء دستگاه های نظارتی در امور اداری، بودجه ای و مالی هستند.
وی با بیان اینكه وزارت دادگستری یكی از دستگاه هایی است كه با ابزارهایی كه در دستگاه های اجرایی دارد نوعی نظارت را انجام می دهد، گفت: دستگاه هایی از قبیل وزارت اطلاعات بر دستگاه اجرایی نوعی نظارت دارند علاوه بر این كه هر ارگان و دستگاه اجرایی برای خود بازرسی هایی دارد و در راس آن هم در دستگاه ریاست جمهوری دفتر بازرسی ویژه وجود دارد.
رئیس جمهوری ادامه داد: در دستگاه قضایی هم دستگاه های نظارتی وجود دارد، از سازمان بازرسی گرفته تا دیوان عدالت اداری و بقیه دستگاه های قضایی؛ كلا قوه قضاییه یك نوع نظارتی را بر امور در بخش اجرا و بخش های دیگر برعهده دارد.
روحانی اضافه كرد: قوه مقننه هم نظارت دارد؛ علاوه بر این كه معروف است یكی از وظایف مجلس نظارت است. حال با مسامحه می شود گفت آن چه در قانون اساسی آمده، مجلس حق تحقیق و تفحص، استیضاح و سوال دارد و كلمه نظارت نیست اما با تسامحی می توان گفت كه مجلس و كمیسیون ها به نحوی نظارت دارند. علاوه بر آن، دیوان محاسبات بر بودجه نظارت دارد و دستگاه تخصصی این كار است. این دیوان نوعی ارتباط هم با دستگاه قضایی دارد.
رئیس جمهوری یادآور شد: كمیسیون اصل 90 و سایر نهادهایی كه در قوه مقننه تعبیه شده اند و به نوعی شورای نگهبان هم دستگاه نظارتی است كه هم بر قانونگذاری مجلس و هم بر انتخاباتی كه در قانون اساسی ذكر شده غیر از انتخابات شوراها نظارت دارد. بخش های دیگری هم وجود دارد كه آن ها هم نظارت می كنند در نیروهای مسلح و ‌بانك ها هم دستگاه نظارتی وجود دارد. خود بانك مركزی هم دستگاه نظارتی است.
روحانی افزود: حال جرا با این همه دستگاه نظارتی در كشور باز هم شاهد تخلفات بزرگ هستیم و می بینیم. چگونه می شود كه یك تخلف عظیم و بزرگ حدود سه میلیارد دلاری در كشور ایران در دولت قبل اتفاق بیفتد؟ این ها همه بوده اند،‌كدام یكی نظارتش دقیق نبوده است؟ یا قوانین و مقررات نظارتی اشكال دارد یا افرادی كه مسئولیت نظارت را به عهده دارند دارای اشكال هستند.
وی ادامه داد: مگر یك نفر به تنهایی می تواند سه میلیارد را به جیب بزند؟ به كجا وصل بوده و شركای آن چه كسانی بوده اند؟ در چه رده ای بوده اند؟ چگونه نفت در اختیار وی قرار گرفته؟ چگونه صدها میلیون دلار غیر از نفت پول در اختیار آن قرار گرفته است؟ دستگاه قضا رسیدگی كرده و به حكمی رسیده است و من در آن باره حرفی ندارم. اما سوال مردم همچنان باقی است.

**پیشنهاد داده بودم متهم نفتی در اختیار وزارت اطلاعات قرار گیرد اما عملی نشد
رئیس جمهوری تصریح كرد: حال فردی اعدام شود،‌پولی كه در اختیار آن آقا بود چه شد؟ چه كسانی مقصر بودند و نقش داشتند؟ من از آغاز این پرونده پیشنهاد كردم به جای این كه این فرد مستقیم در اختیار دستگاه قضا قرار گیرد، در اختیار وزارت اطلاعات قرار گیرد تا اطلاعات این موضوع كاملا شفاف شود بعد در اختیار دستگاه قضا قرار گیرد.
روحانی عنوان كرد: به هر دلیلی این نظر عملی نشد. خب انتظار مردم چیست؟ انتظار مردم این است كه ماجرا برای مردم روشن شود. مردم سوالاتی دارند. سوال مردم باید پاسخ داده شود.

**اگر به سوال مردم پاسخ داده نشود اعتماد عمومی را از دست می دهیم
وی تاكید كرد: من همین جا به عنوان نماینده ملت ایران و به عنوان مسئول اجرای قانون اساسی عرض می كنم در پرونده های مهمی كه میلیاردها اموال عمومی مردم حیف و میل شده است؛ باید به سوالات مردم پاسخ داده شود. اگر پاسخ داده نشود موضوعی مهم تر از سه و ده ها میلیارد دلار از دست داده ایم و آن مساله اعتماد عمومی مردم است.
رئیس قوه مجریه افزود: آن مساله سرمایه اجتماعی است؛ بزرگترین سرمایه ای كه نظام جمهوری اسلامی ایران دارد، سرمایه اجتماعی است و ما به غیر از مردم كسی را نداریم. قدرت ما قدرت مردم است؛ موشك، هواپیما و نیروهای نظامی سرجای خود و دست آن ها درد نكند اما آن ها قدرت دوم هستند.
وی اضافه كرد: وقتی می خواهیم قدرت اول و قدرت ملی را بررسی كنیم، قدرت نظامی در رده چندم است نه در رده اول و مردم و قدرت مردم، اعتماد مردم و سرمایه اجتماعی جزء قدرت های اول هستند.

**ترمیم سرمایه اجتماعی وظیفه مهم نظارت/هر بازرسی باید به پیشنهاد اصلاح فرایند منجر شود
رییس دولت تدبیر و امید گفت: می خواهم بگویم یكی از وظایف مهم نظارت ها و بازرسی ها ترمیم سرمایه اجتماعی و اعتماد عمومی است و در هر موضوعی اگر جرم و تخلف بزرگی رخ می دهد و مخصوصا اگر مردم احساس كنند در آن تخلف، تنها تخلف یك فرد نبوده و تخلف یك مجموعه بوده است؛ باید مسئله برای مردم روشن و توضیح داده شود تا بتوانیم آن مشكلی كه در اعتماد عمومی جامعه بوجود آمده آن را ترمیم كنیم.
روحانی افزود: ما به دنبال نظارت برای چه كسی هستیم؟ قدم اول این است كه با فرد مقصر و متخلف برخورد شود اما مهمتر از آن این است كه در فرآیند كار ببینیم قوانین و مقررات چه اشكالی داشته است و هر بازرسی مهمی در نهایت باید به یك پیشنهاد برای اصلاح فرآیندها و رفع نقص رویه ها و مقررات و یا حتی قوانین حاكم بر كشور منجر شود.
وی ادامه داد: البته در بازرسی نیاز به تخصص های گوناگون داریم تا به نتیجه برسیم، بازرسی تنها بخش خصوصی نیست و بخش فنی، اجتماعی‌، سیاسی و اقتصادی آن هم مهم است. باید بتوانیم به نقایص رسیدگی و آن را رفع كنیم. اگر نقایص رفع نشود، نمی توانیم به نقطه ای برسیم كه سلامت سیستم و اعتماد را تضمین كنیم.

**ظاهر متوجه قانون اساسی نشدیم و دستگاهی به نام پیشگیری درست كردیم
رئیس دولت یازدهم با بیان اینكه اگر به تخلف ها رسیدگی نشود، فرد متخلف و افرادی كه كار نیك انجام می دهند یكسان دیده می شوند، گفت: نیاز داریم تا متخلف را شناسایی كنیم تا از بروز تخلف های بعدی پیشگیری نماییم.
روحانی با بیان اینكه در قضاوت نیز به این گونه است و زمانی كه قاضی به پرونده ای رسیدگی می كند و در نهایت حكم می دهد باید در بسیاری از موارد روشن شود كه ریشه تخلف كجا بوده است؟ گفت اینكه قانون اساسی یكی از وظایف قوه قضاییه را اقدام مناسب برای پیشگیری جرم و اصلاح مجرمین قرار داده تنها این نیست كه مجرم را كشف كند و بعد برای او حكم صادر كند.
وی ادامه داد: یكی از وظایف قوه قضاییه اصلاح مجرم و بازگرداندن آن به جامعه است و دیگری اقدام پیشگیرانه است نه اینكه یك دستگاه پیشگیری درست كنیم كه ظاهرا متوجه قانون اساسی نشده ایم.
رئیس دولت تدبیر و امید تصریح كرد: قانون می گوید عمل قوه قضاییه باید پیشگیری كننده باشد و اگر یك پرونده در پیچ و خم های قضایی سال ها معطل بماند جلوی پیشگیری گرفته خواهد شد و یكی از عوامل پیشگیری آن است كه مردم به دستگاه قضایی مطمئن و به سلامت قضایی و پیشگیری كنندگی آن مطمئن باشند و بدانند در مشكلات، قاضی عادلی وجود دارد كه به داد آن ها خواهد رسید.

**دستگاه های نظارتی و داوری پیش داوری نداشته باشند/برخی اگر علیه دولت بنویسند تشویق می شوند
روحانی خاطرنشان كرد: مهم است كه در دستگاه قضایی، نظارتی و ارزیابی های ما اولا پیش داوری نداشته باشیم چرا كه پیش داوری ما را به خطا وا می دارد و در بسیاری از موارد متاسفانه به خاطر مسائل حزبی، جناحی و گاها مسائل قومیتی و حتی به دلیل قیافه ظاهری افراد، پیش داوری می كنیم.
وی تصریح كرد: چرا عده ای در كشور حاشیه امنیتی دارند، این حاشیه امنیتی را از كجا آورده اند و چرا برخی خبرگزاری ها‌، سایت ها و روزنامه ها حاشیه امنیتی دارند و هر چه بنویسند و بگویند، فحاشی كنند و تهمت بزنند گاهی تشویق می شوند و اگر مربوط به دستگاه اجرایی و دولت باشد تشویق می شوند؟
رئیس دولت یازدهم افزود: درباره دستگاه های دیگر جرات نمی كنند بنویسند ولی زمانی كه در خصوص دستگاه اجرایی و دولت می نویسند، مورد تشویق قرار می گیرند، البته به این خاطر نمی گویم كه از دولت حمایت كنند، ‌مهمتر این است كه از وقوع گناه خوشحال نشویم.

رییس جمهوری با بیان اینكه برخی به خاطر مسایل جناحی و خطی وقتی روزنامه ای را می خوانند و فحاشی و توهین را می بینند خوشحال می شوند، گفت: این یعنی چه؟ این یعنی گناه وتخلف از فرمان خداوند كه خوشحال می شوند.
روحانی افزود: گاهی برخی افراد افراطی داخل جناحی می گویند دروغ بد است اگر علیه جناح ما باشد، ولی اگر علیه جناح دیگری باشد خوب است ، اسلام آمده است تا ما را از این ضلالت و گمراهی نجات دهد و نباید خرده حسابها، دعواها، دشمنی ها و اختلافات موجب شود از عدالت فاصله بگیریم .
وی ادامه داد: عدالت فوق قومیت ومذهب، جناح بندی سیاسی و مسایل خانوادگی و محلی است بنابراین نباید پیش داوری كنیم و مسایل جناحی و سیاسی را در امور دخالت دهیم .
رییس دولت یازدهم اظهارداشت: مواردی كمی سراغ داریم كه معلمی یا استادی در دادن نمره جناح را در نظر گرفته است ولی میزان آن قلیل است ، خدانكند به روزی برسیم كه معلمی در دادن نمره نگاه فردی ، حزبی و قومی داشته باشد .
روحانی اضافه كرد: در بازرسی ها كه نوعی قضاوت اولیه در پایان اقدامات صورت می گیرد ولو اینكه قضاوت دادگاهی نیست خیلی مهم است كه عدالت را مدنظر قرار دهیم، در تمام بازرسی ها باید به اشكال ریشه ای موضوعات برسیم و آن را منعكس كنیم و برای حل آن مقررات را اصلاح كنیم، در این صورت موفق خواهیم شد .

**در بازرسی ها به حریم خصوصی افراد توجه شود/اسرار مردم را دنبال نكنیم
وی اضافه كرد: در بازرسی و بررسی ها باید حریم خصوصی مردم را مورد توجه قرار دهیم واگر به آن رسیدیم افشاء نكنیم ،ممكن است در بررسی ها ویا شنود ویا نامه های شخصی افراد به نكته ای برخورد كنیم كه جزء زندگی خصوصی فرد باشد، باید از افشاء آن خودداری كنیم .
رییس جمهوری با بیان اینكه برخی اساسا ذهن بیماری دارند ، گفت: اسرار مردم را دنبال نكنیم اما آنچه مربوط به مصالح جامعه ومردم است و اگر تخلفی واقع شده عادلانه و به دقت بررسی كنیم و برای ما فرقی نكند چه كسی است . برای ما تمام افراد از نظر قانون مساوی باشند .

**در مقابله با فساد كمربندها را محكم ببندیم/مردم به صحنه بیایند
روحانی افزود: بسیار مهم است در شرایط امروز كشور كه با مساله فساد ومقابله با آن كمربندها را محكم ببندیم چراكه اگر اقتصاد می خواهیم در كشور رشد وتوسعه یابد و شاهد اجرای اقتصاد مقاومتی باشیم یكی از شرایط آن نبود فساد است. با وجود فساد سرمایه و انسجام اجتماعی درست نمی شود و یكی از بزرگترین وظایف امروز، مبارزه با فساد است .
وی با بیان اینكه برای بازرسی ، نظارت ومبارزه با فساد؛ بازرسی های ویژه و دستگاه های خاص در قوا كافی نیست ، اضافه كرد: ما نیازمند بازرسی و نظارت كامل و عمومی هستیم و آن نظارت مردم است؛ همه مردم باید به صحنه بیایند . مگر می شود مشكلی در جامعه در زمینه اقتصادی ، سیاسی و مبارزه با فساد بدون حمایت مردم حل شود؟ پس همه مردم باید به صحنه بیایند .

**9 دی برای دفاع از امام حسین(ع)، نظام و ولایت فقیه بود؛ استفاده جناحی نكنیم
روحانی به نامه روز گذشته یكی از هنرمندان در خصوص قبرخواب ها اشاره كرد و گفت: شنیده بودیم كه برخی به دلیل فقر و اعتیاد كارتن خواب هستند و یا زیر پل ها می خوابند، حتی در كشورهای اروپایی نیز در ایستگاه مترو و زیر پل ها افراد فقیر می خوابند اما قبر خواب كمتر شنیده بودیم كه فقیری شب به دلیل فقر و بینوایی وبرای اینكه از سرما نجات یابد؛ در قبر بخوابد .
وی افزود: چه كسی می تواند در جامعه بزرگی مثل ایران با این عظمت ، فرهنگ و دین و عشق به خاندان رسالت بی تفاوت باشد؟ مردم هرزمان احساس كردند كه به امام حسین(ع) توهینی شده در صحنه حاضر شدند و در 9 دی، دیدیم چه كردند .
رییس دولت یازدهم تصریح كرد: 9 دی به خاطر عشق ملت به امام حسین (ع) بود از آن استفاده جناحی نكنیم . حركت بزرگ مردم برای دفاع از امام حسین(ع) و خاندان رسالت ، نظام جمهوری اسلامی ایران ، ولایت فقیه و مسیر حق بود و این حركت مربوط به این جناح و آن جناح نبود .
روحانی تاكید كرد: مردم احساس كردند روز عاشورا كارهایی صورت گرفته كه توهین است و كسی نمی تواند توهین به خاندان رسالت(ص) را تحمل كند. ملت بزرگی كه عشق به خاندان رسالت دارد، چطور می تواند ببیند عده ای از هم نوعانشان ، برادران و خواهرانشان كه آسیب اجتماعی دیده اند و مشكلات دارند، شب ها به خاطر بی پناهی به قبر پناه ببرند.

**قبرخوابی بینوا برای دولت و مردم قابل تحمل نیست
رییس دولت تدبیر و امید با تاكید براینكه فرد برای اینكه شب را به صبح برساند در قبر بخوابد برای دولت و مردم قابل تحمل نیست، گفت: اما این مشكلات را چطور باید حل كنیم ؟ برادران وخواهران همه باید یكپارچه شویم و مسایل جناحی و اختلافات دست برداریم ، مشكلات اساسی كشور را مد نظر قرار دهیم وبا هم برای حل مشكلات قدم برداریم .
روحانی افزود: در خصوص مشكل اجتماعی ، فقر و محرومیت دولت و همه مسئول هستند و در برابر فساد همه مسئول هستیم وبزرگترین قدرت برای مقابله با فساد، نظارت عمومی است و اگر می خواهیم به رستگاری برسیم همه باید به صحنه بیایند .
وی اضافه كرد: یكی از وظایف مهم احزاب ، گروه ها، سمن ها و تشكل های سیاسی، روزنامه ها ، سایت ها و رسانه ها مقابله با فساد باشد. همه به صحنه بیایند و از بازرسی عمومی را كه در اسلام تحت عنوان دعوت به خیر امر به معروف و نهی از منكر معرفی شده، به خوبی استفاده كنیم .

**مردم در زمینه حقوق شهروندی مطالبه گر شوند
رییس جمهوری تصریح كرد: قدرت مردم بالاتر از دادگاه، بازرسی، دیوان ها و ارزیابی ها است و همه مردم باید مطالبه گر باشند و اینكه در 29 آذر منشور حقوق شهروندی را به مردم عرضه كردم، یك هدف داشت و آن اینكه ملت در زمینه حقوق شهروندی مطالبه گر شوند.
روحانی گفت: حداقل مردم از دولت، سایر قوا و از نیروهای امنیتی بخواهند؛ بنابراین حق مدار بودن ، حق خواه بودن و حق جو بودن از وظایف همگان است و همه باید مطالبه گر باشند .
وی با بیان اینكه برخی از این اقدام خوشحال شدند و گفتند چرا دیر منتشر شد؟ گفت: دولت در 100 روز اول این منشور را در سایت منتشر كرد و از مردم خواست به آن مراجعه كنند و نظر دهند؛ كمتر از 24 ساعت یك میلیون نفر از آن بازدید كردند و در طول سه سال گذشته با استفاده از نظر حقوقدانان و صاحب نظران این منشور بازبینی و نهایی شد .
رییس جمهوری اضافه كرد: همه دست به دست هم دهیم و اگر مردم در مبارزه با فساد پیشقدم باشند، دستگاه های حرفه ای و نظارتی هر سه قوا با امید بیشتر این مسیر را ادامه خواهند داد و باید سه قوه با هماهنگی یكدیگر با فساد و تخلف مبارزه كنند .
روحانی در پایان تاكید كرد: باید معیار بازرسی ها، اسلام، قانون اساسی و قانون موضوعه جمهوری اسلامی ایران باشد .
سیام**1053*9314**1429
خبرنگار:حمید شریفی كیا/داود توسلی**انتشار: محسن طاهرزاده