رشته های بیلیاردی در انتظار تغییر نگاه مسئولان ورزش

واحدی روز 29 آبان ماه پس از كسب 9 پیروزی مقابل حریفانی از كشورهای آلبانی، ایسلند، ژاپن، پاكستان، لهستان، اسكاتلند، آلمان، ایرلند و ایرلند شمالی، در دیدار نهایی اندرو پاگت از ولز را شكست داد و قهرمان جهان شد. او با كسب این قهرمانی پس از حسین وفایی به عنوان دومین بازیكن ایرانی به جمع حرفه‌ای‌های اسنوكر دنیا ‌پیوست.
رشته های بیلیارد بدنبال ورود به بازیهای المپیك است. هر چند تلاشهای دست اندكاران این رشته برای ورود به بازیهای 2020 توكیو هنوز به سرانجام نرسید، اما آنها به تلاش های خود برای حضور در بازیهای 2024 ادامه می دهند. فدراسیون جهانی بیلیارد و اسنوكر با توجه به جاذبه جهانی این ورزش خواهان حضور آن در المپیك است.
در ایران، بیلیارد و اسنوكر قدمت حدود 100 ساله دارد و در دوران پس از انقلاب عمر آن به 16 سال می رسد. فدراسیون بولینگ و بیلیارد در سال 1379 تاسیس شد. با این حال با وجود موفقیت های اخیر ورزشكاران مرد و زن در رشته های مختلف آن، مسئولان ورزش كشور همچنان نگاه روشنی به این رشته بسیار فنی ندارند تا در صورت المپیكی شدن نیازهای آن شناخته شود.
بخشی از این نگاه به علت تفكر اشتباهی است كه از این رشته ورزشی در اذهان عموم نقش بسته است. نخستین تصوری كه از نام بیلیارد ممكن است به ذهن برسد، سالنی با سقف كوتاه، تاریك، چراغ های روشن روی میز است كه دود فراوان ناشی از استعمال دخانیات افراد مرفه یا خلافكار آن را فراگرفته است. البته این ذهنیت نشأت گرفته از فیلم های هالیوودی و سریال های غربی است تا تفكری اشتباه را در ورزشی كه سرشار از نشاط همراه با تمركز بالا و بار فنی است، بوجود بیاورد.
این در حالی است كه اسنوكر و بیلیارد تنها رشته های ورزشی هستند كه ممكن است یك مسابقه آن 11 ساعت به طول بینجامد و فرد ورزشكار نزدیك به 4 كیلومتر دور میز بیلیارد راه برود.
رشته های بیلیاردی در بخش های اسنوكر و بولینگ در رقابت های آسیایی و جهانی پر مدال هستند و راهی دیگر برای به اهتزاز در آوردن پرچم مقدس جمهوری اسلامی ایران در رقابت های بین المللی ورزشی محسوب می شوند. رقابتهای بولینگ از جمله رشته های ورزشی در بازیهای آسیایی است. بر همین اساس در میزگرد ایرنا با عنوان« چالش ها، مشكلات، باید ها و نبایدها رشته های بیلیاردی» این موضوع را به بحث گذاشتیم.
« هاشم اسكندری» رئیس فدراسیون بولینگ، بیلیارد و بولس، «كامران شهلا» سرمربی تیم ملی اسنوكر كشورمان و «سهیل واحدی» ملی پوش ایران و قهرمان رقابت های اسنوكر جهان در سال 2016 با حضور در خبرگزاری جمهوری اسلامی در این خصوص پاسخگو بودند.

** فدارسیون نیازمند توجه است
در این میزگرد «هاشم اسكندری» اظهار كرد: تمام دنیا به خصوص كشورهای عربی برای موفقیت در این رشته سرمایه گذاری كرده اند. آنها بهترین مربیان جهان را به خدمت گرفته اند تا همراه با تجهیزات روز به موفقیت های جهانی برسند. این در حالی است كه فدراسیون بیلیارد باید سپاسگزار مربیان خود از جمله «كامران شهلا» باشد كه با بضاعت كم در كنار بازیكنان ملی پوش ایران فعالیت می كند.
وی گفت: در مدت نزدیك به شش سال فعالیتم در فدراسیون، شاهد انگیزه و انرژی خاصی در تمام بازیكنان 30استان فعال این رشته بوده ام كه بدون دریافت مبلغی به این ورزش مشغول هستند. همچنین بازیكنانی كه در تیم ملی بیلیارد یا اسنوكر حضور دارند، بدون چشم داشت مالی و تنها با عشق و علاقه خود در رقابت های بین المللی شركت می كنند.
رئیس فدراسیون با اشاره به اینكه سرآمد رشته های بیلیاردی، اسنوكر است، افزود: اسنوكر پیچیده ترین و سخت ترین رشته در ورزش های بیلیاردی است كه در كشورهای دیگر دارای فدراسیون مستقلی است. البته استعدادهای خوب كشورمان در این رشته سبب شده است بیش از 60 مدال در آسیا و دو مدال در جهان برای ایران به ارمغان بیاوریم.
وی با اشاره به دو بار میزبانی ایران در رقابت های آسیایی گفـت: میزبانی موفق ایران تنها با علاقه مندی 180 نفر كمك كننده ای كه به صورت رایگان فعالیت می كردند، اتفاق افتاد كه دلیل آن هم عشق آنها به ورزش های بیلیاردی بود.

**مربیان طراز اول جهان به ایران می آیند
رئیس فدراسیون بیلیارد در خصوص برنامه هایی كه برای آینده در نظر گرفته است، اظهار كرد: از مربیان خارجی دعوت می كنیم تا به« كامران شهلا» سرمربی تیم ملی برای كشف استعدادهای بهتر كمك كنند. شیوه ها و روش های جدید ارائه شده در این رشته توسط مربیان خارجی قطعا به سطح دانش بیلیاردبازان كشورمان می افزاید.
وی درپاسخ به سوالی در این باره كه آیا حضور مربی خارجی برای سرمربیگری تیم های ملی است؟ گفت: توان مالی فدراسیون اجازه به خدمت گرفتن سرمربی خارجی را نمی دهد. اما حضور این مربیان در كنار كامران شهلا قطعا به ارتقاء سطح فنی و دانش بازیكنان كمك می كند.
اسكندری ادامه داد: در حال گفت و گو و توافق با «دیوید رو» یا « نیك بارو» به عنوان بهترین های اسنوكر جهان هستیم تا برای آموزش اسنوكربازان كشورمان به ایران بیایند.

**اولویت فدراسیون استعدادیابی و پرورش آنها است
رئیس فدراسیون بیلیارد در پاسخ به این سوال كه چه برنامه ای برای استعدادیابی جهت حضورموفق در المپیك دارد؟ افزود: ایران صاحب كرسی آسیا در رشته های بیلیاردی است و بنده به نمایندگی از آن در فدراسیون جهانی حضور دارم.
وی ادامه داد: در خصوص حضور بیلیارد در المپیك 2020 جلسات مختلفی پیگیری شده است. البته نزدیك به 60 تا 70 درصد راه برای این مسیر همواره شده است و تنها ایرادی كه وجود دارد، تاكید فدراسیون جهانی بیلیارد به همگانی كردن این رشته است.
اسكندری افزود: در همین راستا كمیته های استعدادیابی با هدف كشف بازیكنان زیر 17 سال و سایر رده های سنی، رقابت های مختلف را برگزار می كنند.
وی در خصوص سطح استعدادهای كشور در رشته های بیلیاردی گفت: استان های گیلان، فارس در رشته «پاكت بیلیارد» موفق ظاهر شدند. استان خوزستان نیز اسنوكربازان خوبی را پرورش داده است. زیرا این رشته 70 سال پیش به دست یكی از شركت های نفتی خارجی وارد خوزستان شد.
رئیس فدراسیون ادامه داد: خوشبختانه در رشته های بیلیاردی محدودیت سنی وجود ندارد، در صورت قطعی شدن حضور این رشته در بازیهای المپیك، امكان حضور ورزشكاران حرفه ای ایران مانند «حسین وفایی» و «سهیل واحدی» در المپیك آینده وجود دارد.

**پخش تلویزیونی، ورزشكاران بیشتری را جذب می كند
رئیس فدراسیون بولینگ، بیلیارد و بولس افزود: پخش رقابت های اسنوكر از شبكه های ورزشی اروپایی با استقبال 200 میلیون بازدید كننده همراه است. حتی در كشور چین بیلیارد و اسنوكر یكی از پربیننده ترین ورزشهای تلویزیونی است كه گاهی 300 میلیون بازدید كننده دارد. زیرا چین تنها در رشته اسنوكر 38 میلیون بازیكن پرورش داده است.
وی درباره پخش نشدن رقابت سهیل واحدی در فینال رقابت های اسنوكر جهان از تلویزیون ایران،‌ گفت: باوجود فعال بودن نزدیك به 40 رشته ورزشی در كشور، به دلیل مسائل شرعی تنها 5 یا 6 رشته امكان پخش تلویزیونی دارند. البته توان مالی فدراسیون ها نیز در این مسئله تاثیرگذار است.

**امتیاز صدور مجوز باشگاه داری به فدراسیون داده شود
اسكندری با اشاره به اینكه اقدامات انجام گرفته برای جذب حامی مالی نتیجه بخش نبوده است، گفت: با شركت های مختلف و كارخانجات مهم جلسات متعددی برگزار كردیم. اما باید قبول كنیم به دلیل مشكلات اقتصادی كشور، آنها به حمایت مالی از فدراسیون علاقه مند نیستند. از طرفی بیشتر آنها به دلیل عدم شناخت كافی از بیلیارد و اسنوكر، تمایل به سرمایه گذاری در فوتبال یا والیبال را دارند.
وی گفت: وقتی به مدیران شركت های اقتصادی گفته می شود در رنكینگ جهانی، رشته های بیلیاردی دارای مقام قهرمانی مردان و نهمی زنان است، برایشان باورپذیر نیست. به این دلیل كه به بیلیارد به عنوان تفریح نگاه می كنند و جنبه قهرمانی برای آن متصور نیستند.
اسكندری در پاسخ به این سوال كه دولت و وزارت ورزش چقدر از برنامه های فدراسیون بیلیارد حمایت می كند؟ افزود: به هر حال ما در بطن كار هستیم و می دانیم كه بودجه وزارت ورزش و جوانان محدود است. نباید تنها چشم به جیب دولت و وزارتخانه داشت. بلكه باید سیاست های ورزش كشور تغییر كند تا فدراسیون ها بتوانند با استفاده از عوامل و ارتباطاتی كه دارند در جهت موفقیت رشته ورزشی خود حركت كنند.
وی ادامه داد: به عنوان مثال بیش از 5 هزار باشگاه بیلیارد در كشور مالزی است كه دولت بودجه آنها را به خوبی تامین می كند، ولی موفق به كسب قهرمانی نشده اند. در صورتی كه ورزشكارن رشته های بیلیاردی ایران با وجود بضاعت كم در كسب قهرمانی آسیا و جهان موفق بوده اند. برهمین اساس اگر فدراسیون به جای هیات های استانی مسئول صدور مجوز باشگاه داری باشد، تعامل و نزدیكی بیشتری بین باشگاه ها و فدراسیون بوجود می آید.
رئیس فدراسیون بیلیارد افزود: هم اكنون هزار و 700 باشگاه بیلیارد در182 شهر ایران فعالیت می كنند و اگر آنها برای صدور مجوز باشگاه داری خود كمترین مبلغ ممكن را به فدراسیون پرداخت كنند، كمك قابل توجهی خواهد بود.

**فدراسیون برای صدور مجوزحرفه ای سخت گیری می كند
اسكندری به سختگیری فدراسیون در صدور مجوز حرفه ای برای باشگاه ها اشاره كرد و گفت: می خواهیم نگاه تفریحی به رشته های بیلیارد وجود نداشته باشد تا مسائل فرهنگی در عین استانداردسازی رعایت شود. همچنین برای اینكه برای باشگاه ها مجوز حرفه ای صادر كنیم، باید آنها مربی به خدمت بگیرند تا نگاه تیم داری و استانداردهای حرفه ای رعایت شود.

** وزارت آموزش و پرورش نقشی در پرورش استعدادهای ورزشی ندارد
رئیس فدراسیون اظهار كرد: به رغم صحبت هایی كه با مدیران وزارت ورزش و جوانان انجام شده است، هنوز این وزراتخانه برای كمك به بیلیارد ورود نكرده است. البته جایگاه جهانی رشته های بیلیاردی بسیار بالاست و بیشتر افرادی كه در این رشته فعالیت می كنند از پزشكان، هنرمندان و متخصصان در رشته های كاری خود هستند.
وی ادامه داد: كشورهایی مانند ژاپن، چین و كره جنوبی رشته های بیلیاردی را وارد فضای آموزش و پرورش خود كرده اند. زیرا به تاثیر مثبت آن بر روی ذهن دانش آموزان پی برده اند و امیدواریم وزارت آموزش و پرورش در این خصوص همكاری كند.
اسكندری گفت: البته وزارت علوم، تحقیقات و فناوری پس از تحقیق از دانشجویان، اعلام كرد بیلیارد و اسنوكر پرطرفدارترین ورزش بین دانشگاهیان است. برهمین اساس با دعوت از فدراسیون و عقد تفاهم نامه ای، نخستین دوره رقابت های بیلیارد و اسنوكر دانشجویان و استاید دانشگاه ها برگزار شد.

** معضل بولینگ، نبود امكانات استاندارد مناسب برای تمرین است
اسكندری در پاسخ به این سوال كه چرا فدراسیون در رشته های بولینگ و بولس موفق عمل نكرده است، گفت: زمانی كه به عنوان رئیس فدراسیون انتخاب شدم، تنها 560 خط بولینگ در كشور وجود داشت. اما هم اكنون بیش از هزار خط بولینگ احداث شده است.
وی ادامه داد: مدال های زیادی در رشته بولینگ توزیع می شود كه با سیاستگذاری های درست و توسعه پایگاه های بولینگ، می توان جایگاه ایران را در آسیا و جهان در مدال آوری این رشته بهبود بخشید.
وی در مورد رقابت های آسیایی این رشته كه شهریور ماه آینده در تركمنستان برگزار می شود، گفت: در این رقابت ها نزدیك به 30 مدال در رشته بیلیارد و بیش از 32 مدال نیز در رشته بولینگ توزیع می شود كه با توجه به نبود امكانات مناسب و محل تمرین در رشته بولینگ، حرفی برای گفتن نخواهیم داشت.
وی ادامه داد: محل تمرینات بولینگ برای تیم ملی اجاره ای است كه متاسفانه استاندارد لازم را نیز ندارد. به عنوان مثال وجود دستگاه روغن زن در حین انجام این رشته بسیار مهم است كه تمام باشگاه های تمرینی كشور فاقد آن هستند. همچنین بدون روغن زدن توپ ها، نزدیك به 30 تا 40 درصد احتمال خطا در پرتاب وجود دارد.
وی در خصوص رشته بولس نیز گفت: رشته ورزشی بولس سه سال پیش به مجموعه فدراسیون اضافه شد و در سه استان اصفهان، فارس و تهران آموزش های لازم برای فعال شدن داده شده است.
اسكندری با اشاره به اینكه جایگاه اصلی رشته بولس در كشور فرانسه است، افزود: در سواحل فرانسه خانواده ها با هیجان بیشتری آن را دنبال می كنند و امیدواریم باتوجه به اینكه محل بازی این رشته در پارك هاست، مخاطبان خاص خود را به خوبی جذب كند.

**ساختار ورزش كشور باید اصلاح شود
رئیس فدراسیون بولینگ، بیلیارد و بولس گفت: در ورزش ایران نزدیك به 50 فدراسیون وجود دارد كه بیشتر آنها نیز مدال آور هستند. اما تامین منابع مالی برای تشویق ورزشكاران سخت است. با این حال اصلاح ساختار ورزش كشور و ورود بخش خصوصی می تواند مشكلات مالی را بر طرف كند. به عنوان مثال تصویب بخشش مالیاتی سرمایه گذارها در ورزش، از اتفاقات خوب برای ورود بخش خصوصی است.
وی ادامه داد: زمانی كه ورزشكاری به بخش حرفه ای رقابت های بیلیاردی راه می یابد، بیشتر حامیان مالی خارجی و برندهای معتبر دنیا حاضر به سرمایه گذاری برای ورزشكار هستند. اما هنوز چنین اتفاقی برای سهیل واحدی از سوی حامیان مالی ایرانی رخ نداده است.
اسكندری ادامه داد: در مقایسه با كشورهای عربی ورزشكاران ایران وضعیت خوبی ندارند. اما در قیاس با سایر كشورها، ورزشكاران ایران به خوبی از سوی دولت حمایت می شوند. به عنوان مثال سهیل به دلیل كسب قهرمانی اسنوكر جهان، می تواند با انتخاب خودش استخدام وزارتخانه ای كه می خواهد بشود. همچنین سهمیه ورود به دانشگاه و جایزه نقدی نیز برای وی محفوظ است.

**شرایط روحی و روانی در رقابت های اسنوكر بسیار مهم است
«كامران شهلا» در خصوص شكست سهیل واحدی در فینال رقابت های رنكینگ كشوری كه اخیرا برگزار شد، گفت‌: سالیوان به عنوان یكی از بهترین اسنوكربازان جهان در 12 مسابقه ای كه در سال برگزار می كند، ممكن است در دو یا سه دیدار پیروز شود. به عبارتی نداشتن شرایط روحی و روانی مناسب در نوع نتیجه گیری تاثیر به سزایی دارد. بااین حال یك شكست ارزش های واحدی را كم نمی كند.
وی گفت: هم اكنون سهیل واحدی در فهرست بازیكنان حرفه ای جهان قرار دارد و می توانست در رقابت های رنكینگ كشور شركت نكند. اما با حضورش در این رقابت ها، نه تنها سبب افزایش سطح كیفی رقابت ها شد،‌ بلكه انگیزه سایر شركت كنندگان را نیز بیشتر كرد.
سرمربی تیم ملی ادامه داد: پیروزی بازیكنان گمنامی مانند « علی قره قوزلو» مقابل واحدی، تایید كننده این اصل است كه هر چقدر با بازیكن قویتر بازی كنید، پیشرفت بهتری را شاهد خواهید بود. البته حضور بازیكنان حرفه ای در رقابت های كشوری نیز محكی برای استعدادیابی در این رشته بود.
شهلا ادامه داد: در رقابت های اسنوكر زیر 18 و 21 سال كشور و مصاف بازیكنان آماتور با سهیل واحدی و امیر سرخوش، استعدادهای خوبی كشف و معرفی شدند.

بیشتر سیاستمدارها، هنرمندان و ورزشكاران بیلیارد بازی می كنند
سرمربی تیم ملی با اشاره به اینكه رشته های بیلیاردی، مكمل بیشتر رشته های ورزشی هستند، گفت: علی دایی بیان می كند زمانی كه به عنوان بازیكن در باشگاه های بوندس لیگای آلمان توپ می زده است، با دستور سرمربی تیم باید بعد از تمرینات فوتبال، اسنوكر بازی می كردند. همچنین اكثر هنرمندان مانند مهران مدیری، علیرضا عصار، خشایار اعتمادی و سیاست مداران بزرگ جهان به بیلیارد و اسنوكر می پردازند.
وی گفت: تمركز بالای ذهنی و برنامه ریزی كه باید ورزشكار در طول مسابقه داشته باشد به افزایش سطح هوشی وی كمك شایانی می كند. زیرا شدت و ضعف ضرباتی كه به توپ زده می شود به توانایی مغز بستگی دارد.
شهلا ادامه داد: بیشتر بازیكنان و قهرمانان رشته های بیلیاردی متواضع هستند و برای رسیدن به موفقیت دستكم روزی شش ساعت تمرین می كنند.

**اگر به 15 سال پیش باز می گشتم شاید این راه را ادامه نمی دادم
«سهیل واحدی» قهرمان اسنوكر جهان در ادامه این میزگرد اظهار كرد: به دلیل مشكلات اقتصادی كشور و بودجه كم فدراسیون، چالش هایی وجود دارد كه شاید اگر به گذشته باز می گشتم، اسنوكر و بیلیارد را ادامه نمی دادم. ولی علاقه به بازی، مرا دوباره در این راه قرار می داد.
ملی پوش اسنوكر كشورمان افزود: برای حضور در لیگ حرفه ای بازیكنان جهان در رشته اسنوكر، 70 هزار پوند نیاز است كه عملا فراهم كردن چنین مبلغی غیر ممكن است.
واحدی در خصوص نكات فنی ورزش بیلیارد گفت: در این ورزش باید سعی كنید در بخش هایی كه حریف فكر نمی كند توانایی امتیاز گرفتن را دارید، امتیاز بگیرد، در این موقعیت تا زمانی كه بخواهد متوجه تاكتیك شما شود، نزدیك به پنج امتیاز از او پیش خواهید افتاد. این روش سبب شد در فینال رقابت های جهانی قطر مقابل حریف ولزی به پیروزی برسم.
وی ادامه داد: البته برای رسیدن به فینال رقابت های جهانی، برای نخستین بار مقابل تمام حریفان اروپایی پیروز شدم تا پس از كسب قهرمانی به لیگ حرفه ای اسنوكر جهان راه یابم.

نبود مربی خوب و با تجربه زن در رشته های بیلیاردی
سهیل واحدی درخصوص مشكلات بانوان ایران در این رشته گفت: مربی خوب و با تجربه زن در رشته های بیلیاردی نداریم، ولی توقع از فدراسیون، پیشرفت اسنوكر و بیلیارد در حوزه زنان است.
وی گفت: در ورزش كشور باید برای بالا رفتن پرچم ایران تلاش كرد و اینكه چه ورزشی این مهم را انجام می دهد نباید اهمیت داشته باشد.
قهرمان اسنوكر جهان با بیان اینكه بعد از 15 سال تلاش و زحمت موفق به كسب قهرمانی جهان شده است، گفت: از زنان اسنوكرباز كشورمان كه امكان آموزش دیدن توسط مربیان مرد را ندارند، نباید انتظار زیادی داشت. زیرا ورزشكاران زن، شجاعت و رفتار حرفه ای را تنها در حین بازی و تمرین از یك ورزشكار و مربی می توانند بیاموزند.
واحدی افزود: ورزشكاران زن ایرانی در رشته اسنوكر و در رقابت های بین المللی دارای پوشش اسلامی هستند. از طرفی در زمان انجام رقابت هر ورزشكاری، حریف وی طبق قوانین باید با فاصله از میز بایستد. به این صورت هیچ تماس و گفت و گویی بین دو ورزشكار صورت نمی گیرد.
هاشم اسكندری صحبت های واحدی را تكمیل كرد و گفت: در حوزه بانوان پس از تایید حضور آنها در رشته های بیلیاردی موفق شدیم پوشش بانوان ورزشكارن ایران را در رقابت های آسیایی و جهانی مصوب كنیم. زیرا پیش از این به دلیل حجاب به بانوان كشورمان اجازه حضور در رقابت های بین المللی داده نمی شد.
ورزشی**9029**1584
گزارشگر: محمد مهدی موذن**انتشاردهنده-مولوی