مطبوعات كشور به طور روزانه مهمترین و برجسته ترین رخدادهای داخلی و خارجی را پوشش می دهند. این در حالی است كه بخش زیادی از خبرها، یادداشت ها، گزارش ها، گفت و گوها و ... به انعكاس شرایط اجتماعی و فرهنگی جامعه اختصاص می یابد؛ موضوعی كه توجه ویژه به آن اهمیتی فزاینده دارد.
گروه اطلاع رسانی ایرنا در گزارش پیش رو تلاش كرده است با رصد روزنامه های صبح دوشنبه ایران، مهمترین محورهای اجتماعی- فرهنگی روزنامه ها را بازتاب دهد.
** پلاسكو، زخمی ماندگار بر كالبد جامعه
آتش سوزی و فروریزش ساختمان 54 ساله پلاسكو موضوعی بود كه جامعه را در بهت و حیرت فرو برد. موضوعی كه علاوه بر آسیب ها و خسارت های مالی و جانی و داغدار شدن شماری از خانواده های آتش نشانان، ضرورت توجه به بافت های فرسوده را نیز برای پیشگیری از تكرار این رخداد برجسته می كند. اهمیت توجه به این موضوع سبب شد كه روزنامه های امروز در گزارش ها و یادداشت هایی به آن بپردازند.
روزنامه «آرمان» با درج گفت و گویی با عنوان «حادثه پلاسكو مردم را شوكه كرد» به نقل از فرید براتی سده روانشناس نوشت: در هر جامعهای، مردم، دستگاهها و مسئولان باید در ابعاد مختلف آمادگی مقابله با بحرانها را داشته باشند. برای مثال اینكه مردم بدانند در ساعات اولیه وقوع حادثه، افراد شوك شده نیازمند خروج از این شرایط هستند، میتواند كمك كننده باشد. این در حالی است كه خروج از شوك نیازمند صرف زمان است.
در ادامه این گفت وگو می خوانیم: در ضمن هم اكنون مردم جامعه ما به دلیل وقوع حادثه ساختمان پلاسكو دچار شوك هستند و این امر افسردگی تلقی نمیشود، بلكه آنها به فرایند شوك دچار شدهاند، چون ناباوری و بهت مقولهای در روانشناسی تحت عنوان كرختی یا بی حسی هیجانی تلقی میشود. فرد در این شرایط نمیتواند از لحاظ عاطفی به نیازهای خود پاسخ دهد.
روزنامه «شرق» در گزارشی با عنوان«٧٢ ساعتی كه دود شد»، می نویسد: ٧٢ ساعت طلایی؛ این عدد كه هر دقیقه و ثانیهاش به جان بازماندگان و مردم یك شهر بسته شده، تنها یك عدد برای مانوردادن و شعار و رفع تكلیف نیست؛ عددی است كه از همان ساعات اولیه هر حادثه باید همه نیروهای انسانی ماهر و آموزشدیده و تجهیزات لازم را در آن به كار گرفت، اما در پلاسكو در این ٧٢ ساعت طلایی چه كردیم؟
در ادامه این گزارش كه به قلم معصومه اصغری نگاشته شد، آمده است: اگرچه قرار نیست عملكرد ارگانی مثل هلالاحمر یا سایر ارگانهای فعال دیگر در حوادث را زیر سؤال برد، اما میتوان بدون جهتگیری بررسی كرد كه از ٧٢ ساعت طلایی نجات محبوسشدگان زیر آوار چه بهرهای بردیم و چه اشتباهاتی داشتیم و اینكه چه تعدادی از این حوادث باید رخ بدهد و تا عمق جانمان بسوزد تا متوجه شویم كدام دستگاهها در كدام شرایط كارایی دارند؟
روزنامه «اعتماد» در یادداشتی با عنوان«نگاه بیرونی به حادثه پلاسكو»، نوشت: توانمندیهای یك كشور و ملت به هنگام بحرانها و حوادث به نمایش گذاشته شده و مورد ارزیابی قرار میگیرند. رسانههای جهانی فروریزی پلاسكو را دیدند. نمیتوان حادثه پلاسكو را فقط با نگاه داخلی تحلیل كرد.
در ادامه این گزارش كه به قلم صادق ملكی نوشته شد، می خوانیم: جهانیان نحوه مدیریت، ورود، میزان توانایی، تجهیزات، سرعت عمل و... همه و همه را دیده و به ما نمره دادند. خودفریبی است یك آتشسوزی را بحران بنامیم، اما این حادثه هم بحران شد و هم نشاندهنده عمق فاجعهای شد كه با بروز یك یا چند حادثه جدی، كشور دچار آن خواهد شد. اگر نقاط ضعف ایران، ساختاری ترمیم نشود، میتواند در كنار رو كردن ناتوانیهای ما به جهان، برخی كشورها را برای ورود به بحرانسازی با كشورمان، ریسكپذیر كند.
روزنامه «ابتكار» در گزارشی با عنوان «حال ساختمانهای كشور خوب نیست»، نوشت: پنجشنبه ای كه گذشت، ساختمان پلاسكو واقع در خیابان جمهوری اسلامی شهر تهران در اتفاقی دلخراش آتش گرفت و باعث شهادت چند تن از آتش نشانان عزیز كشورمان و از بین رفتن سرمایه مغازه داران این ساختمان شد. بعد از این حادثه هولناك برخی به دنبال مقصر برای این آتش سوزی گشتند؛ البته به دلیل آنكه این ساختمان فرسوده بود و باتوجه به اینكه از این دست ساختمانهای فرسوده به خصوص در تهران زیاد دیده میشود، لازم است مسئولان به این موضوع توجه ویژه داشته باشند. ساختمان بورس تهران، لالهزار، بازار تهران و ساختمان آلومینیوم ازجمله مناطق بحرانی هستند كه اگر به آنها رسیدگی نشود، هر آن امكان رخداد یك حادثه ناگوار دیگر در این كلان شهر وجود دارد.
در ادامه آمده است: حسام عقبایی در این رابطه گفت : در ابتدا در حوزه مدیریت شهری نقیصه بسیار بزرگی را داریم كه آن بحث قانون پیشگیری از فعالیت مجتمعها، اماكن مسكونی و تجاری است كه از استانداردهای لازم برخوردار نیستند. قاعدتا با ارائه چند اخطار هم عملیات اجرایی در جهت پیشگیری واقع نمیشود و چه بسا ساختمانهای زیادی مانند پلاسكو در خیابان جمهوری، سطح شهر تهران و حتی شهرهای دیگر كشور داریم كه استانداردهای لازم را ندارند.
** ضرورت ارتقای كیفیت اطلاعات فضای مجازی همگام با سرعت
سرعت در مخابره اطلاعات در جهان امروز از اهمیت بالایی برخوردار است و ورود فضای مجازی در عرصه انتقال اطلاعات باعث شده است كه این شبكه ها نقش پررنگی در اطلاع رسانی به عهده بگیرند اما نبود اطمینان كافی در خبرهای انتشاریافته باعث شده است كه استناد پذیری این فضا كاهش یابد. بنابراین ضروری است تا با ارایه راهكارهایی برای ارتقای كیفیت اطلاعات منتشر شده، گامی موثر در مسیر بهبود فرایند اطلاع رسانی برداشت. اهمیت توجه به این موضوع باعث شد كه روزنامه های امروز در گزارش ها و یادداشت هایی به آن بپردازند.
روزنامه «آفتاب یزد» در گزارشی با عنوان «رقابت ناعادلانه روزنامه ها و فضای مجازی » نوشت: معنی قوت گرفتن شبكه های مجازی، از بین رفتن روزنامه ها نیست. روزنامه ها از بین نخواهند رفت مشروط بر این كه حرف های عمل كنند و مدیریت كلان رسان های ما آشت یجویان هتر باشد و روزنام هنگار اینقدر خط قرمزها را احساس نكند.
پریسا هاشمی در این گزارش می نویسد: رسانه های مكتوب به دلیل نبود امكانات توزیع و چاپ، روز حادثه نتوانستند حادثه پلاسكو را پوشش دهند و مخاطبا نشان را به دست شبك ههای مجازی سپردند و خودشان هم سعی كردند در سای تهایشان به تحلیل و اعلام خبر بپردازند.
روزنامه «ایران» در یادداشتی با عنوان «بخش مثبت كارنامه فضای مجازی در فاجعه «پلاسكو»»، می نویسد: انعكاس فاجعه پلاسكو در فضای مجازی از همان ساعات اولیه وقوع این حادثه، واكنشهای مختلفی را برانگیخت. در ابتدای امر، كاربران، تنها مبهوت از این حادثه به انتشار عكسها و فیلمهای مربوط به آن پرداختند و تلاش داشتند تا همدردی خود را با جامعه آتشنشانان و قربانیان این حادثه نشان دهند و مدتی پس از آن، انتقادها نسبت به برخی مردم كه در حال گرفتن عكس سلفی بودند یا در میان دود و آتش پلاسكو، لبخند به لب داشتند بالا گرفت.
در ادامه این یادداشت كه به قلم میترا جلیلی منتشر شد، آمده است: انتشار تصاویری دلخراش از این حادثه در فضای مجازی نیز از موضوعهایی بود كه صدای بسیاری از كاربران را درآورد و اعتراضهایی را به دنبال داشت. تنها كافی است برای ثانیهای خود را به جای خانوادههای داغدار قرار دهیم؛ كودكی كه هنوز هم چشمانتظار پدر است.
اما این، همه ماجرا نبود و فضای مجازی در مقابل این سیاهیها رفتارهای متقابلی هم داشت. كاربران برای مقابله با این رفتارهای نه چندان خوشایند و نیز مذمت چنین رفتارهایی و همچنین اطلاعرسانی گسترده، تلاش كردند تا ضمن ابراز همدردی با كسانی كه به نحوی از این فاجعه آسیب دیدهاند از بستر شبكه اجتماعی برای كمك به این افراد و همچنین آموزش و اطلاعرسانی استفاده كنند.
روزنامه «حمایت» در گزارشی با عنوان «برخورد قانونی با متخلفان فضای مجازی»، نوشت: فضای مجازی دنیای بزرگی است كه همه نوع خبر در آن وجود دارد این در حالی است كه اگرچه میتوان با گشت و گذار در این فضای مدرن اطلاعات زیادی به دست آورد اما تهدیدهای زیادی نیز وجود دارد كه اعتقادات، رفتار، اخلاق و حتی فرهنگ افراد را نشانه رفته است.
در ادامه این گزارش می خوانیم: شبكههای اجتماعی اگرچه در سالهای گذشته با مخاطبان زیادی در دنیا روبرو بوده است اما حجم گسترده مطالب جعلی و نامناسب در این شبكهها، صدای اعتراضات بسیاری را در دنیا بلند كرده است. حساسیت نسبت به شبكههای اجتماعی در سراسر دنیا در حالی وجود دارد، كه ورود و فعالیت شبكههای اجتماعی و مجازی خارجی در كشور ما با محدودیتهای زیادی روبرو نیست و به راحتی بسیاری از شبكههای اجتماعی موبایلی اجازه فعالیت دارند؛ در چنین شرایطی، هوشیاری نسبت به آسیبهای این فضا باید بین مسئولان و خانوادهها دو چندان باشد.
** ایران و پتانسیل های كشف نشده در گردشگری
لزوم توجه به استعدادهای كشف نشده كشور در حوزه گردشگری و همچنین رونق این عرصه در دوره پسا برجام موضوعی بود كه روزنامه های گوناگون در یادداشت ها و گزارش هایی به آن پرداختند.
روزنامه «ابتكار» در گزارشی با عنوان «ایران مقصد مهم گردشگری سال 2017»، می نویسد: ایران كشوری با قابلیت جذب گردشگر است ولی هنوز مسئولان به طور جدی راهی برای پیشرفت در این راستا پیدا نكرده اند. با توجه به نوشته های روزنامه صبح فرانسه به اسم فیگارو و با توجه با آمار اتحادیه «ستو» در ایران شاهد افزایش 144 درصدی سفر ها یعنی افزایش چهار هزار نفری مشتریان سفربوده ایم. با این حال هم چنان وضعیت گردشگری در ایران به نقطه مطلوب خودش نرسیده است اما با تلاشهایی كه مسئولان ذی ربط برای بهبود این صنعت انجام دادند شاید بتوان آینده ای روشن را برای ایران در صنعت گردشگری دید.
در ادامه این گزارش می خوانیم: ایران مقصدی برای گردشگری سال 2017 خواهد بود، چون ایران مكانی مناسب برای دوستداران ادب و هنر و فرهنگ است و هم برای كسانی كه قصد اسكی كردن و آفتاب گرفتن در سواحل خلیج فارس و دریای خزر را دارند. با وجود این افزایش گردشگر در ایران اما این سوال مطرح است كه باید به دنبال چه راه كارهایی برای بالا بردن جذب گردشگران باشیم كه دیگر دلهره ای برای جذب گردشگران باقی نماند؟
روزنامه «شرق» در گفت وگویی با عنوان «بیشترین گردشگران اروپایی ایران از آلمان، فرانسه و ایتالیا»، به نقل از زهرا احمدیپور رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نوشت: در سال اول اجرای برجام، درمجموع ٢,٨درصد رشد ورود گردشگر داشتهایم. ورود گردشگران كشورهای غربی به تفكیك كشورهای مختلف از ١٣ تا ١٠٤ درصد رشد داشته است كه رقم ١٠٤ با بیشترین رشد، مربوط به ورود گردشگران فرانسوی بوده است. ١٠ كشور اروپایی كه دارای بیشترین سهم در گردشگری ورودی ایران هستند، بهترتیب عبارتاند از: كشورهای آلمان، فرانسه، ایتالیا، روسیه، هلند، انگلستان، سوئد، اتریش، اسپانیا و سوئیس.
در ادامه این گفت وگو به نقل از وی می خوانیم: گسترش روابط، بهویژه توسعه روابط دوجانبه گردشگری با این كشورها، لغو تحریمها علیه ایران، دیپلماسی فعال ایران در عرصه بینالمللی، ارائه تصویری مثبت از ایران در جهان پس از برجام، سفرهای مقامات عالیرتبه كشورهای اروپایی به ایران، تلاش برای توسعه گردشگری ایران در عرصه بینالمللی و حمایت و تشویق فعالیتهای بخش خصوصی، سبب شده نام ایران دوباره در فهرست هدف گردشگری تورهای اروپایی قرار بگیرد.
روزنامه «دنیای اقتصاد» در گزارشی با عنوان «چرا راهنمایان گردشگری باید در بازارهای سنتی مستقر شوند؟»، می نویسد: بازارهای سنتی بهدلیل اینكه در قالب مجموعهای چون امامزاده، مدرسه، كاروانسرا، حمام و مسجد قرار دارند، علاوهبر ارزش كاركردی، از نظر معماری نیز دارای جایگاه قابل تاملی هستند و از این رو همواره مورد توجه گردشگران بوده و در تعریف بستههای سفرهای شهری از سوی دفاتر خدمات مسافرتی، بازدید از بازار سنتی یك شهر نیز بهطور معمول گنجانده میشود.
در ادامه این گزارش كه به قلم سمیرا محبعلی كارشناس ارشد ایرانشناسی و موزه نوشته شد، آمده است: رویكرد چنین برنامههایی در بیشتر موارد توجه به معماری بازار است، چراكه بازارهای سنتی در دوره كنونی از بیشتر عناصر فرهنگی مردم یك شهر خالی شدهاند. نقل این مطلب نقد بازارهای كنونی نیست، بلكه ضرورت آگاهیبخشی به مردمی است كه زمانهای زیادی را در بازار به سر میبرند؛ از كسبه گرفته تا مشتریان، بدون آنكه كوچكترین آگاهی نسبت به فضایی كه در آن مستقر هستند، داشته باشند؛ افرادی كه حتی اگر علاقهمند كسب این آگاهی نیز باشند، متولی برای دریافت این اطلاعات نمییابند. این آگاهی بخشی جز با حضور راهنمایان گردشگری مستقر در بازارهای سنتی میسر نخواهد شد. راهنمایانی مطلع و علاقهمند كه بتوانند اطلاعات لازم را درباره معماری بازار و فضای موجود، تاریخ فرهنگی و اجتماعی آن، دكانهای كهن و سایر عناصر وابسته به این مكان اقتصادی به مردم علاقهمند ارائه دهند. بهترین نحوه حضور این راهنمایان، جانمایی پایگاههای اطلاعرسانی در نقاط مختلف بازار برای استقرار راهنمایان آموزشدیده در این زمینه است.
** * گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: سیده مریم سیدان**انتشار دهنده: شهربانو جمعه
پژوهشم**9368**9131
*ایرنا مقاله كانالی برای انعكاس مقاله ها اندیشكده ها – پژوهشكده ها - دانشكده ها - مراكز تحقیقاتی و رسانه های ایران و جهان*
Irnaarticle@
تهران- ایرنا- روزنامه های دوشنبه چهارم بهمن 1395 به مسایل مهمی چون «پلاسكو، زخمی ماندگار بر كالبد جامعه»، «ضرورت ارتقای كیفیت اطلاعات فضای مجازی همگام با سرعت» و «ایران و پتانسیل های كشف نشده در گردشگری» پرداختند و این موضوع ها را از زاویه های مختلف بررسی كردند.