پیروزی انقلاب اسلامی در ایران تنها یك رویداد داخلی برای تغییر یك رژیم سیاسی نبود بلكه این رخداد تحولی اساسی در اندیشه، دیدگاه و جهان بینی مسلمانان ایجاد كرد. از این رو 22 بهمن 1357 خورشیدی روز پیروزی انقلاب اسلامی را باید طلیعه نورانی خورشید اسلام دانست كه برپایه توحید و خدامحوری به عنوان یكی از بزرگترین تحول جهانی سده 20 به وقوع پیوست.
نگاهی به تاریخ مبارزه های ملت ایران علیه رژیم پهلوی نشان می دهد كه در جریان آنها همگان از جمله از نظامی، كسبه، كشاورز، كارگر، كارمند، طلبه، معلم و ... به صحنه آمدند و خواستار سرنگونی رژیم و برقراری نظامی مردم سالار شدند. در واقع هدف اصلی آنها برچیده شدن ظلم، استبداد و استكبار بود كه در نهایت مردم به رهبری هوشمندانه امام خمینی(ره) به هدف خویش دست یافتند و با وجود همه ناباوری ها و تمامی تلاش هایی كه برای حفظ رژیم پهلوی به عمل آمد، انقلاب اسلامی به پیروزی رسید.
پژوهشگر گروه اطلاع رسانی ایرنا به مناسبت سالروز پیروزی انقلاب شكوهمند اسلامی با «سیدمحمدهاشم پوریزدان پرست» از دانشجویان مسلمان پیرو خط امام(ره) و عضو هیات علمی دانشگاه شیراز و «رحیم نیكبخت میركوهی» عضو هیات علمی گروه تاریخ دانشگاه تبریز و پژوهشگر حوزه انقلاب اسلامی به گفت وگو پرداخت.
**پیروزی انقلاب اسلامی؛ ثمره مبارزه های ملت ایران
پوریزدان پرست عوامل موثر در پیروزی انقلاب اسلامی را كلی دانست و گفت: این مقوله جریانی یك روزه نبود بلكه شكل گیری آن نتیجه انباشت مبارزه های 200 ساله ملت ایران محسوب می شد كه در 1357 خورشیدی با به وجود آمدن شرایط لازم به نتیجه رسید. بنابراین نباید به پیروزی انقلاب اسلامی تك عاملی نگاه كرد زیرا ملتی با هویت و فرهنگ اسلامی كه سال ها زیر سلطه و تهاجم های استعمار قرار گرفته بودند، احساس خطر كردند و برای نجات فرهنگ، دین و هویت خود وارد صحنه مبارزه شدند و توانستند حكومت پهلوی را سرنگون كنند.
یكی از عواملی كه در پیروزی انقلاب اسلامی مثمرثمر بود، قیام 15 خرداد 1342 خورشیدی به شمار می رود كه باید آن را منشا شكل گیری انقلاب نامید. در این نهضت مردم به پشتیبانی از رهبری خود به رویارویی با حكومت پهلوی پرداختند كه نتیجه آن 15 سال بعد با سرنگونی این رژیم از ایران عملی شد.
** پیروزی ملت ایران به رهبری امام خمینی(ره)
نیكبخت میركوهی مبارزه برای سرنگونی حكومت پهلوی را به چهار دوره تقسیم كرد و بیان داشت: دوره نخست در واقع شروع نهضت امام(ره) بود كه از مهر 1341 تا خرداد 1342 خورشیدی به طول انجامید و این دوره هنگامه دستگیری و زندانی شدن امام خمینی(ره) بود.
دوره دوم از زندانی شدن تا تبعید امام خمینی(ره) و حوادث 15 خرداد 1342 خورشیدی است. دوران تبعید سومین دوره مبارزه برای پیروزی انقلاب محسوب می شود؛ در این سال ها شاگردان امام راحل با مبارزه و تبلیغات خود زمینه را برای سرنگونی حكومت پهلوی و ورود بنیانگذار جمهوری اسلامی به كشور مهیا كردند.
دوره چهارم دوره اوج گیری نهضت است كه با شهادت آیت الله مصطفی خمینی فرزند امام(ره) و نوشتن مقاله «احمد رشیدی مطلق» و اهانت به مرجعیت شروع و آتش خشم مردم شعله ور می شود و 17 شهریور 1357 خورشیدی در واقع شروع دوران انقلاب است كه تا 22 بهمن همان سال به طول انجامید.
این پژوهشگر انقلاب اسلامی در ادامه افزود: در 17 شهریور حكومت برای سركوب مردم از ارتش استفاده كرد كه بدنه این نیرو نیز به دلیل این كه از مردم بود در نهایت به ملت مبارز پیوست تا این كه در 19بهمن همافران به عنوان بخش مهمی از ارتش با امام خمینی(ره) بیعت كردند.
**سیاست های حكومت پهلوی؛ عامل اصلی نارضایتی مردم
پوریزدان پرست درباره وضعیت حكومت پهلوی در دهه 1350 خورشیدی و نقش آن در نارضایتی های مردم یادآور شد: در اوایل این دهه حكومت پهلوی از یك طرف با كمك كشورهای خارجی جریان های مبارز را به سختی سركوب كرد و از طرفی دیگر به اعمال خشونت، شكنجه، خفقان و كارهایی غیرقانونی دست زد كه در نتیجه مردم نسبت به این رفتارهای غیرقانونی واكنش نشان دادند و برای سرنگونی رژیم یك پارچه به خیابان ها آمدند.
وی در ادامه به افزایش درآمدهای حاصل از نقت اشاره كرد و گفت: در دهه 50 خورشیدی با افزایش درآمدهای نفتی، حكومت پهلوی به خرید سلاح های مجهز روی آورد، سازمان اطلاعات و امنیت كشور(ساواك) و ارتش را گسترش داد و اقتصاد كشور را به طرف تك محصولی هدایت كرد و اینگونه با استفاده از سیاست درهای باز، كالاهای اساسی وارد كشور شد.
این سیاست ها از یك طرف بر نارضایتی های مردم افزود و از طرفی دیگر تعداد زیادی از جوانان برای تحصیل به كشورهای خارجی رفتند كه این دانشجویان خود یكی از مخالفان اصلی سیاست های حكومت پهلوی بودند و در پبروزی انقلاب اسلامی نقش مهمی ایفا كردند.
**نهضت امام خمینی(ره)؛ نهضتی مبتنی بر تكلیف و وظیفه
پوریزدان پرست با اشاره به پیشینه مبارزاتی امام راحل گفت: ایشان پیش از دهه 40 خورشیدی به محمدرضا پهلوی اخطار می دهند و او را از قانون شكنی باز می دارند اما پس از 15 خرداد 1342 خورشیدی به این نتیجه می رسند كه حكومت پهلوی و نظام سیاسی حاكم در ایران قابل اصلاح نیست. بدین ترتیب نهضتی كه به رهبری معمار انقلاب در ایران آغاز شد و در 22 بهمن 1357 خورشیدی به پیروزی رسید، نهضتی مبتنی بر تكلیف و انجام دادن وظیفه بود كه در هر مقطع مردم مسوولیت و تكلیف خاصی بر عهده داشتند و این امر به نوعی به موتور حركت انقلاب اسلامی تبدیل شد.
**حضور یكپارچه مردم مهمترین عامل سقوط حكومت پهلوی
پوریزدان پرست حضور همه جانبه مردم را عامل اصلی ناتوان ساختن بیگانگان در حمایت از محمدرضا پهلوی دانست و بیان داشت: كشورهای خارجی حامی حكومت وقت تكیه گاه اصلی خود را ارتش قرار داده بودند تا با استفاده از آن تاج و تخت محمدرضا پهلوی را نجات دهند اما پیكره اصلی ارتش از مردم بود و آنان به این مهم توجه نكرده بودند.
به شهادت رساندن مردم در 17 شهریور 1357 خورشیدی نهضت انقلاب را بیش از پیش در راه مبارزه مصمم كرد و پس از آن و از روزهای نخست مهرماه همان سال با اعتراض اداره های دولتی، دانشگاه ها و مدرسه ها به روند پیروزی انقلاب سرعت بخشیده شد.
** سرنگونی جزیره ثبات!
نیكبخت میركوهی با اشاره به وضعیت حكومت محمدرضا پهلوی در دهه 50 خورشیدی گفت: حكومت پهلوی در سال های منتهی به 22 بهمن 1357 خورشیدی به لحاظ روابط خارجی با كشورهای دیگر در ارتباط بود و از نظر اقتصادی نیز به سبب درآمدهای حاصل از فروش نفت در وضعیت متعادلی قرار داشت.
«جیمی كارتر» رییس جمهوری آمریكا در 1356 خورشیدی هنگامی كه به ایران آمد، «ایران را جزیره ثبات نامید». از این رو در دهه 50 خورشیدی برای كمتر فردی قابل تصور بود كه این حكومت به پایان عمر خود نزدیك می شود اما رژِیم پهلوی با مبارزه های مردم و رهبری امام خمینی(ره) در 22بهمن 1357خورشیدی سرنگون شد.
** اوج همبستگی مردم در مبارزه با رژیم پهلوی
پوریزدان پرست درباره روزهای پایانی مبارزه برای پیروزی انقلاب گفت: شب 22 بهمن من روبروی در اصلی نیروی هوایی بودم كه رادیو اعلام حكومت نظامی كرد اما مردم می دانستند كه كودتایی نظامی در راه است به همین دلیل عده ای از روحانیان در خیابان ها حاضر شدند و به مردم گفتند كه امام خمینی(ره) دستور داده اند كه مردم در خیابان ها حضور یابند تا كودتای حكومت پهلوی با شكست روبرو شود.
كودتای نظامی از لویزان و با راه افتادن تانك ها در خیابان ها شروع شد اما با دستور امام راحل مردم در خیابان ها سنگربندی كردند و كیسه های خالی از مغازه و خانه خود برای سنگرهای می بردند كه این صحنه ها اوج همبستگی مردم برای سرنگونی رژیم پهلوی را نشان می داد.
وی در پایان یادآور شد: با توجه به سنگربندی و مقاومت مردم، 27 دستگاه از تانك های حكومت را به آتش كشیده شد و كودتای نظامی شكست خورد و در نهایت حضور مردم در 22 بهمن 1357 خورشیدی نقطه پایانی بر عمر رژیم پهلوی بود.
*گروه اطلاع رسانی
خبرنگار: مهدی احمدی** انتشار دهنده: شهربانو جمعه
**پژوهشم**9370**2002***9131**
*ایرنا مقاله كانالی برای انعكاس مقاله های اندیشكده ها- پژوهشكده ها- دانشكده ها- مراكز تحقیقاتی و رسانه های ایران وجهان*
Irnaarticle@
تهران- ایرنا- 22 بهمن سالروز پیروزی انقلاب اسلامی یادآور اتحاد و همبستگی ملت مبارز ایران در رویارویی با حكومت طاغوت است. رویدادی مهم كه استقلال و آزادی را برای این مرز وبوم به ارمغان آورد و به جهانیان نشان داد در سایه سار حكومتی مردم سالار می توان به عزت و سربلندی دست یافت.