دیپلماسی هنر ایران در قلب آمریكا

به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا ، خبر كوتاه اما شیرین بود و بار دیگر نام ایران و هنر ایرانی در عرصه جهانی مطرح كرد. این برای دومین بار بود كه اسكار جایزه بهترین فیلم خارجی به اصغر فرهادی و سینمای ایران تعلق گرفت.
فرهادی كارگردانی را به صورت حرفه ای از سال 81 در سینما آغاز كرد و آثاری چون «رقص در غبار»، «شهر زیبا» ، «چهارشنبه سوری» ،«در باره الی » و« گذشته » در پرونده كاری وی جای دارد.
فروشنده كه آخرین اثر این كارگردان به شمار می رود در جشنواره كن 2016 نیز موفق به دریافت جایزه ‌های بهترین فیلمنامه و بهترین بازیگر نقش اول مرد شد. پیشتر نیز این كارگردان، در سال 1389 «جدایی نادر از سیمین» را ساخت كه برنده جایزه های «اسكار» و «گلدن گلوب» در سال 2012 شد.
در این میان دیدگاه های متفاوتی در فضای اجتماعی و رسانه ها شكل گرفت؛ پیامی كه برنده شدن فیلم ایجاد كرد از حد انتظار فراتر رفت. در این زمینه به بیان چند نكته می پردازیم؛
1- اسكار امسال دارای ویژگی های خاصی بود از جمله فضایی كه با روی كار آمدن «دونالد ترامپ» را در جهان شكل گرفته بود، منجر به آن شد كه مراسم بازتاب گسترده ای پیدا كند. به ویژه كه مواضع مهاجرستیز و غیر انسانی ترامپ انتقادهای فراوانی را در عرصه جهانی برانگیخت. از این رو اسكار 2017 در سایه ریاست جمهوری او بیش از گذشته رنگ و بویی سیاسی به خود گرفت.
همین عامل سبب ساز آن شد كه اصغر فرهادی و عوامل فیلم فروشنده در اعتراض به فرمان ضد مهاجرتی ترامپ رییس جمهوری جدید آمریكا در این مراسم كه بامداد دوشنبه به وقت تهران برگزار شد، شركت نكنند. در نتیجه «انوشه انصاری» نخستین فضانورد زن ایرانی و «فیروز نادری» از مدیران پیشین ناسا به نمایندگی از آنها در اسكار حضور بهم رساندند.
این مساله نشان داد كه هنر، زبانی جهانی دارد و با محدود كردن كشورها و دادن فرمان های ضد مهاجرتی نمی توان داشته های كشورها را نادیده گرفت.
2- هر چند برنده شدن فیلم فرهادی و كسب اسكار تحت الشعاع فضای سیاسی قرار گرفت با این حال جایزه گرفتن فیلم را نمی توان تنها به مسایل سیاسی فروكاست و آن را از دریچه سیاسی تحلیل و ارزیابی كرد.
فرهادی با این اثر خود نشان داد كه كارگردانی صاحب سبك و مولف به شمار می رود. در واقع او كارگردانی است كه ره صد ساله دستیابی به موفقیت های تحسین برانگیز را در یك دهه اخیر با شتاب پیموده و با سبك خاص خود كه روایتی بدیع از واقعگرایی است به چهره ای بی مانند در سینمای ایران و جهان تبدیل شده است.
از طرفی فرهادی با فیلم هایش دست روی نقاطی می گذارد كه بخشی از دغدغه های جهانی است. به ویژه آن كه او نتیجه ‌گیری و قضاوت درست و غلط رخدادهای فیلم‌هایش را بر عهده تماشگر می‌گذارد و وظیفه خود به عنوان دریچه و واسطه‌ای میان بیننده و جهان اش را به بهترین شكل نشان می دهد.
3- برخی منتقدان بر این باورند كه بخشی از درونمایه فیلم های فرهادی مبتنی بر اخلاق و بی اخلاقی است. او در كنار پرداختن به مفاهیمی چون خیانت، دروغ، پنهان كاری و قضاوت، به مساله دیگری نیز علاقه نشان می دهد و آن غلبه گفتمان های گوناگون بر زندگی فردی و اجتماعی انسان معاصر است.
در واقع فرهادی مسایل را تنها به افراد و شرایط روانی‌ شان تقلیل نمی دهد بلكه موقعیت‌ های بیرونی را نیز مورد نظر قرار می دهد.
از این رو به نظر می رسد انتخاب اثری دیگر از ایران بار دیگر نشان داد كه فرمان ضد مهاجرتی ترامپ و رفتاری كه در برابر كشورمان داشت، امری نادرست و غیر قابل قبول است. از طرفی دیگر نیز نشان داد كه ایرانی ها همواره در پی همزیستی و همگرایی بوده اند و نگاهی معنوی و انسانی دارند.
پژوهشم **458**1601**خبرنگار : محمد ستاری ** انتشاردهنده : شهناز حسنی