به گزارش روز دوشنبه رسانه های محلی این عده كه تعدادشان به بیش از 500 نفر می رسد می گویند مادامی كه «آموربیك تیكیباو» از بازداشت آزاد نشود میدان را ترك نخواهند كرد.
«آسیه سسیق بایوه» معاون سابق رئیس مجلس و عضو حزب «آته مكان» یكی از این معترضان گفت، تا آخرین لحظه ، آزاد شدن رئیس جناح پارلمانی را طلب خواهند كرد.
«آموربیك تیكیباو» بامداد روز یكشنبه ( هشتم اسفند) توسط ماموران امنیتی قرقیزستان بعد از بازگشتش از مجمع پارلمانی سازمان امنیت و همكاری اروپا در فرودگاه و در داخل هواپیما بازداشت شد.
بعدا مقامات قرقیزی گفتند، كه این سیاستمدار معروف را به مدت 48 ساعت بازداشت می‌كنند. امروز قرار است دادگاه در مورد سرنوشت تیكیبایف تصمیم گیرد.
معترضان می گویند سهم تیكیبایف در توسعه دموكراسی كشور خیلی زیاد است از این رو همه احزاب سیاسی باید برای آزادی وی متحد شوند.
سازمانهای اجتماعی محلی با انتقاد از دستگیری تیكبایف ، می گویند كه دیگر در قرقیزستان افراد دارای مصونیت وجود ندارند.
روز 27 فوریه مخالفان دولت در قرقیزستان در مقابل ساختمان امنیت ملی به نشان اعتراض بازداشت سیاستمدار گرد هم آمدند.
به گزارش منابع خبری قرقیزستان این سیاستمدار منتقد دولت متهم به رشوه‌خواری شده است. معترضان به بازداشت تیكیبایف از جمله رئیس جمهوری سابق قرقیزستان و از طرفداران «رازه آتوبایوه» و چند رهبر دیگر مخالفان نسبت به آزاد شدن فوری تیكبایف پافشاری می كنند.
آنها معتقدند بازداشت تیكیبایف صرفا انگیزه‌های سیاسی دارد. آتونبایوه و چند سیاسمتدار دیگر عضو حزب آته مكان سال 2010 بعد از انقلاب آوریلكه با سرنگونی حكومت قرمانبیك باقییف انجامید، عضو دولت موقت قرقیزستان بودند.
بازداشت تیكیبایف ساعت سه بامداد 26 فوریه، بعد از فرود آمدن هواپیما از استانبول انجام شد. دادستانی قرقیزستان گفته بود كه طی 48 ساعت بعد از بازداشت تیكیبایف باید در مورد اتهامش مربوط به رشوه خواری به سؤالهای بازجویان جواب دهد.
طی چند هفته گذشته «تیكیبایف عضو سوم حزب «آته مكان»شد، كه با اتهام رشوه بازداشت شده است.
در آغاز ماه فوریه مقامات همچنین «الممبیت شیكمم تاو» و «ایده سلیناوه» دو عضو دیگر این حزب را برای بازپرسی بازداشت كردند. این بازداشت در حالی صورت گرفت، كه هر سه آنها به عنوان اعضای پارلمان از حق مصونیت برخوردار بودند. تاكنون نسبت به آن دو نفر هیچ اتهام رسمی اعلام نشده است.
«تیكیبایف» 58 ساله پیشتر از طرفداران الماسبیك آتمبایف رئیس جمهوری فعلی بود. ولی از تابستان سال 2016 تیكیبایف هم به زمره منتقدان سیاسی آتمبایف پیوست. آن زمان رئیس جمهوری با تغییر قانون اساسی قرقیزستان، كه حضور طولانی‌مدت او را در قدرت تامین می‌كرد، مخالفت كرد. عینا همان كاری، كه در كشورهای دیگر آسیای مركزی انجام شد. اما طرح این تغییرات را مجلس و حزبهای سیاسی موافق آتمبایف قبول كردند. با این وجود كه مهلت ریاست جمهوری آتمبایف سال 2017 خاتمه می‌یابد و او حق انتخاب دوباره در این مقام را ندارد.
منتقدان می‌گویند، ایجاد تغییرات در قانون اساسی به موافقان آتمبایف امكان تحكیم قدرت را بعد از كنار رفتن او از مقامش فراهم می‌آرد.
این تغییرات موقعیت نخست‌وزیر را تحكیم می‌بخشد. در میان مخالفان ، عقیده ای وجود دارد كه در اصل آتمبایف بعد از ترك كرسی رئیس جمهوری می‌خواهد به مقام نخست وزیری برسد و یا راه فرد مورد نظر خود را برای این پست هموار كند. تیكیبای و طرفدارانش شدیدا با تغییرات قانون اساسی مخالفت كرده اند.
تیكیبایف خواستار سنجش برسی و سنجش از رئیس جمهور و اعضای خانواده اش در مورد دست داشتن در فساد و رشوه خواری شده بود.
انتخابات جدید ریاست جمهوری در قرقیزستان روز 19 نوامبر سال جاری میلادی برگزار می‌شود.
در صورت محكوم شدن تیكبایف ، وی از حق مصونیت پارلمانی و حتی از حق شركت در انتخابات ریاست جمهوری امسال هم محروم خواهد شد.
«آسیه سسیقبایوه»، یك عضو حزب »آته مكان» گفت: احتمالا با هدف رقابت بیرون كردن این نامزد، آنها حالا یك پرونده جنایی علیه وی ساخته اند.
ولی بازجویان می‌گویند كه بازداشت تیكیبایف به حادثه‌ای برمی‌گردد، كه گویا در زمان معاون نخست‌وزیری اش بعد از انقلاب سال 2010 رخ داده است.
آنها ادعا می‌كنند كه تیكیبایف گویا از یك پیمانكار روس برای گرفتن سهم تجارت در قرقیزستان یك میلیون دلار ( رشوه ) طلب كرده است. تیكیبایف همه اتهامات را در این زمینه رد كرده است.
تحلیلگران معتقدند كه حوادث اخیر می‌تواند پیامدهای جدی در حیات سیاسی این كشور و آن هم در سال انتخابات ریاست جمهوری قرقیزستان به بار آورد.
نظام سیاسی قرقیزستان دمكراسی پارلمانی است.
عسگر آقایف از ابتدای استقلال این كشور از اتحاد جماهیر شوروی ، در سال 1991 تا سال 2005 میلادی قدرت را در دست داشت و می خواست تا پایان عمر در مقام ریاست جمهوری باشد. اما حكومت وی در پی شورش های متعدد به رهبری «قربان بیك باقی اف» سرنگون شد. باقی اف پس از این شورش به جای آقایف به ریاست جمهوری رسید و انقلاب لاله ای قرقیزستان به وقوع پیوست.
پنج سال بعد در سال 2010 میلادی مردم قرقیزستان در اعتراض به فساد مالی و گرانی قیمت برق به خیابان ها ریختند و دولت قربان بیگ باقی اف را نیز سرنگون كردند. پس از این اعتراض رهبر مخالفان (رازه آتنبایف) یك دولت موقت در پایتخت تشكیل داد و خواستار استعفای قربان بیگ باقی اف شد.
پس از این ناآرامی های خشونت بار قرقیزستان در ساز و كاری دمكراتیك، نظام سیاسی این كشور به دمكراسی پارلمانی تبدیل شد كه اولین و تنها ترین نظام پارلمانی در آسیای میانه است .
آلماسبیك آتمبایف رییس جمهوری فعلی قرقیزستان نیز سال 1390 (2011) در انتخابات ریاست جمهوری پیروز شد. دوره ریاست جمهوری در قرقیزستان پنج سال است. این كشور پنج میلیون نفری آسیای میانه با تاجیكستان ، چین ، ازبكستان و قزاقستان هم مرز است.
آساق**1663**ترجمه:خسرو حسینی**انتشار دهنده: انتشار دهنده: مریم شفیعی
تهران - ایرنا - جمع زیادی از طرفداران «آموربیك تیكیباو» رهبر مخالفان دولت قرقیزستان كه از سوی ماموران امنیتی بازداشت شده است در میدان مركزی شهر بیشكك پایتخت قرقیزستان با هدف آزادی وی تجمع اعتراض آمیز برگزار كرده اند.
