ساختار و اركان نمایشگاه بین المللی كتاب نیاز به اصلاحات دارد

به گزارش خبرنگار فرهنگی ایرنا، مسعود پایدار روز سه شنبه در نشست خبری كمیته علمی و فرهنگی نمایشگاه بین المللی كتاب تهران تصریح كرد: این نمایشگاه پس از سه دهه برگزاری با همه نمایشگاه های موفق بین المللی تفاوت اساسی دارد.
وی با بیان اینكه ماهیت هر پدیده ای اهداف و انتظارات را تعیین می كند، افزود: كمیته علمی و فرهنگی نمایشگاه كتاب ابزاری مناسب برای توسعه آموزش و پژوهش در كنار جنبه نمایشگاهی آن است، از این رو انتظار می رود، اصحاب رسانه قبل، حین و زمان برپایی نمایشگاه سی ام كمك كنند تا وجه فرهنگی نمایشگاه بر وجه فروشگاهی آن غالب شود.

** تقویت جنبه نمایشگاهی زمان بر است
مدیر كمیته علمی و فرهنگی نمایشگاه بین المللی كتاب تهران نیز گفت: یكی از دغدغه هایی كه از سالهای گذشته همواره برای ناشران و وزارت ارشاد وجود داشته و انتقاداتی نیز بر آن وارد شده، جنبه فروشگاهی نمایشگاه بوده است.
یحیی دهقانی با بیان اینكه نمایشگاه های بین المللی مانند فرانكفورت و لندن فروشگاه نیستند بلكه محل نمایش و خرید رایت توسط ناشران خارجی هستند، ادامه داد: حركت در این مسیر زمان بر است هر چند تلاش هایی در این راستا انجام شده است.
وی با اشاره به واگذاری بخشی از فعالیت های نمایشگاه به بخش خصوصی، به محورهای فعالیت های كمیته یاد شده طی سالهای گذشته اشاره كرد.
دهقانی اضافه كرد: كمیته علمی و فرهنگی امسال برای نمایشگاه سی ام كتاب تهران، فعالیت های خود را در سه محور انجام می دهد كه مسوولیت هر بخش را نیز یك نفر عهده دار است.
وی با اشاره به بخش های علمی، فرهنگی و پاتوق اهل قلم توضیح داد: بخش علمی مسوول برگزاری نشست هایی با موضوعاتی نظیر برند سازی در نشر و اقتصاد رایت است، پیش بینی كرده ایم در این دوره از نمایشگاه 20 كارگاه آموزشی درباره عرضه و فروش كتاب و قوانین نشر برپا شود.
به گفته دهقانی، مسوولیت این بخش را داریوش مطلبی برعهده دارد.
مدیر كمیته علمی و فرهنگی نمایشگاه كتاب تهران با توضیح درباره دو بخش دیگر اضافه كرد: مسوولیت بخش فرهنگی با محمد حسن محمدی مدیر نشر مهاجر است، و به دلیل پركاری بخش پاتوق اهل قلم، دو نفر را برای این بخش در نظر گرفته ایم.

** بودجه فعالیت های فرهنگی فقط چهار درصد بودجه كل
معاون كمیته علمی و فرهنگی نمایشگاه بین المللی كتاب تهران نیز با اشاره به اهداف این كمیته گفت: ارتقای سطح علمی و فرهنگی نمایشگاه، ترویج و افزایش فرهنگ مطالعه و پاسداشت و ارتقای جایگاه اصحاب اندیشه، قلم و نشر از جمله این اهداف است.
فتح الله فروغی افزود: نظر معاونت فرهنگی وزارت ارشاد از دو سال گذشته این بود كه این كمیته كمك كند جنبه های فرهنگی بر جنبه های فروشگاهی نمایشگاه غلبه كند.
ارتقای سطح دانش و حرفه ای دست اندركاران نشر از دیگر اهدافی بود كه فروغی به آن اشاره كرد.
وی ادامه داد: یكی از وظایف این كمیته، معرفی فضای نشر در عرصه بین الملل است تا اصحاب نشر در خارج از كشور حرفی برای گفتن داشته باشند.
فروغی با بیان اینكه مسوولیت كمیته علمی و فرهنگی نمایشگاه این دوره بر عهده اتحادیه ناشران و كتابفروشان تهران است، به تغییرات برنامه های پاتوق اهل قلم در این دوره اشاره كرد.
وی افزود: در این دوره همچنین از تعداد نشست ها و سخنرانی كاسته ایم و بر برگزاری كارگاه های آموزشی برای نیل به اهداف نظر افزوده ایم.
فروغی با بیان اینكه بودجه این كمیته حدود چهار درصد كل بودجه نمایشگاه كتاب است، افزود: با این بودجه همه انتظارات به حق اهالی نشر و قلم محقق نخواهد شد،‌ هدف ما تقویت بخش فرهنگی است اما رویكرد حذف فروش را نیز نداریم.
یكی از اعضای شورای سیاستگذاری كمیته علمی و فرهنگی نمایشگاه نیز گفت: از آنجا كه برپایی نمایشگاه كتاب فقط یك فرصت فرهنگی برای مردم ایجاد می كرد، انتظار بود علاوه بر امكان عرضه كتاب، یك فضای فرهنگی نیز ایجاد شود.
عبدالعظیم فریدون افزود: در دو دوره گذشته این كمیته تلاش كرده تا با استفاده از این فرصت فرهنگی، به وجه فرهنگی نمایشگاه توجه شود كه این مساله كم كم در حال پررنگ شدن است.
وی ابراز امیدواری كرد این مساله در سالهای آینده بیش از پیش مورد توجه قرار گیرد.

** موسسات انتشاراتی حلقه وصل اقتصاد و فرهنگ
یكی دیگر از اعضای شورای سیاستگذاری كمیته علمی و فرهنگی نمایشگاه نیز در این نشست گفت: موسسات انتشاراتی حلقه وصل اقتصاد و فرهنگ هستند، از یكسو به مساله اقتصادی خود توجه دارند و آثاری را منتشر می كنند، از طرف دیگر نیز دارای استانداردهایی علمی هستند كه با رعایت آنها می توانند به موفقیت و ماندگاری خود كمك كنند.
سید عباس حسینی نیك افزود: توجه به سیر تحولی در موسسات انتشاراتی در دنیا و ایران نشان می دهد آنها ابتدا به جنبه های اقتصادی و مالی توجه داشتند اما كم كم به سمت اعتبارات علمی و فرهنگی گرایش پیدا كرده اند.
وی با بیان اینكه امروز موسسات انتشاراتی فعال و مشهور دنیا در حكم یك پژوهشگاه عمل می كنند، ‌ادامه داد: بسیاری از پدیدآورندگان و مترجمان به واسطه این موسسات برای خود اعتبار علمی فرهنگی و اجتماعی كسب كرده اند.
بازرس اتحادیه ناشران و كتابفروشان با بیان اینكه این اتفاق در ایران با تاخیر آغاز شده است، اضافه كرد: در سالهای قبل از پیروزی انقلاب بسیاری از كتابفروشان خود اقدام به انتشار كتاب می كردند اما از سال 67 كه ضوابط نشر تصویب شد، موسسات انتشاراتی گام های اولیه خود را در این مسیر برداشتند و امروز شاهدیم بسیاری تولید علم كرده و مترجمان و نویسندگان را كمك می كنند تا گام های رو به جلو بردارند.

**
مدیر كمیته علمی و فرهنگی نمایشگاه بین المللی كتاب تهران در بخش پرسش و پاسخ این نشست گفت: در نمایشگاه كتاب بیست وهشتم تنها سرای اهل قلم را در اختیار داشتیم و نشست‌ها را برگزار می‌كردیم اما در دوره گذشته بخش جنبی حذف و فعالیت‌های فرهنگی و علمی دخیل شد یكی از كارهای ما در سال گذشته ایجاد سالن كارنامه نشر بود.
دهقانی توضیح داد: همه كتاب‌های منتشر سال 94 (27 هزار عنوان ) سال گذشته بدون استثنا در فضایی به وسعت 300 متر نمایش داده شد، فضا در حد و اندازه این عناوین نبود اما به دلیل كمبود جا چاره‌ای جز این نداشتیم هرچند امسال بنا داریم همه كتاب‌های سال 95 را گردآوری كنیم.
وی در این باره كه چرا فعالیت‌های فرهنگی در طول سال متوقف می‌ماند، افزود:‌ همكاران من در كمیته تا 23 اردیبهشت ماه روز پایانی نمایشگاه فعال هستند، اما پس از آن هر كس به سراغ كار خود می‌رود و هیچ‌گاه كارها ادامه پیدا نمی‌كند.
دهقانی ادامه داد: تا یك ماه پیش نمی‌دانستیم آیا قرار است این كمیته واسپاری شود یا نه؟ اگر مدیر كمیته حكم سالانه داشته باشد، وظایف وی در سال نیز ادامه پیدا می‌كند.
خلوت بودن نشست های برگزار شده توسط این كمیته، ضعف اطلاع رسانی در محل غرفه های كمیته و توجه اصحاب رسانه به فعالیت ها بجای اشخاص برای مصاحبه و یا پوشش اخبار از دیكر مواردی بود كه در این نشست به آنها پرداخته شد.
سی امین نمایشگاه بین المللی كتاب تهران از 13 تا 23 اردیبهشت سال آینده برگزار می شود.
فراهنگ ** 1880 ** خبرنگار: پروین اروجی * انتشار: امید غیاثوند