به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا، آغاز به كار سیزدهمین اجلاس اكو در اسلام آباد مناسبتی شد تا «حسن روحانی» رییس جمهوری همزمان با این اجلاس، به دعوت رسمی نخست وزیر پاكستان عازم این كشور دوست و همسایه شود.
رییس جمهوری قرار است در این سفر مواضع و دیدگاه‌های جمهوری اسلامی ایران را در جمع سران كشورهای عضو این سازمان مهم اقتصادی منطقه، تشریح و تبیین می‌كند. دكتر روحانی همچنین در حاشیه اجلاس، با تعدادی از روسای دولت‌های شركت‌كننده دیدار و گفت‌وگو خواهد داشت.
افزون بر آن، «محمدجواد ظریف» وزیر امور خارجه نیز با شركت در اجلاس وزیران امور خارجه اكو امروز (دهم اسفند) ، ریاست دور وزیران خارجه اكو را به «سرتاج عزیز» همتای پاكستانی خود واگذار كرد.
** تقویت همكاری های تهران- اسلام آباد
هر چند این دومین سفری است كه روحانی به پاكستان دارد اما نخستین حضور وی در اجلاس اكو به شمار می رود.
روحانی اوایل فروردین ماه امسال هم میهمان دولت پاكستان بود و در جریان آن سفر با مقام های این كشور در مورد مسائل مختلف به گفت وگو پرداخت.
یكی از اهداف سفر كنونی، تلاش برای توسعه تعاملات میان ایران و پاكستان عنوان شده است. در این ارتباط بود كه «اكرم ذكی» سفیر پیشین پاكستان در آمریكا و چین چند روز پیش تاكید كرد حضور روحانی در اسلام آباد نه تنها عاملی مهم برای افزایش اعتبار و جایگاه نشست سران اكو محسوب می شود، بلكه حضور دوباره وی در اسلام آباد ظرف مدت كمتر از یك سال، خود نشانه ای از روند رو به رشد و گرمای روابط دو همسایه است.
رییس جمهوری جمعه گذشته در تماس تلفنی نواز شریف با تاكید بر اینكه انقلاب اسلامی ایران، فرصت بی نظیری را برای توسعه و تعمیق روابط با كشورهای همسایه و مسلمان ایجاد كرد، گفت: ایران و پاكستان برای گسترش و ارتقای همكاری ها در بخش های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی از امكانات گسترده ای برخوردارند كه باید در راستای خواست دو ملت، از این فرصت ها استفاده كرد.
جدا از این كه مقام های ایران و پاكستان می توانند در این سفر دیدارهای دوجانبه با یكدیگر داشته باشند، اجلاس اكو بستر را برای گفت وگوهای سایر كشورهای عضو فراهم می كند.
سازمان همكاری اقتصادی اكو كه 22 سال پیش راه اندازی شد ، در زمان حاضر از 10 كشور ایران، تركیه، پاكستان، افغانستان، تركمنستان، قرقیزستان، ازبكستان، قزاقستان، تاجیكستان و جمهوری آذربایجان تشكیل شده است.
اجلای پیش رو فرصتی مناسب برای رایزنی مقامات كشورها درباره مسائل دو جانبه و چند جانبه است.
** اكو و ارزیابی همكاری كشورهای عضو
اجلاس كنونی اكو در حالی برگزار می شود كه مهمترین هدف و اولویت آن، بسط همكاری های درون گروهی به ویژه در زمینه تعاملات اقتصادی است.
همان طور كه از نام این سازمان اقتصادی پیدا است، حاضران در این نشست بیش از هر موضوعی بر توسعه تعاملات اقتصادی تاكید خواهند كرد.
مشاور نخست وزیر پاكستان در امور خارجی نیز در كنفرانسی مطبوعاتی برای تشریح اهداف، برنامه ها و محورهای سیزدهمین اجلاس سران اكو، شعار اصلی این اجلاس را گسترش اتصال میان كشورهای اكو با هدف پیشرفت و توسعه منطقه اعلام كرد.
«سرتاج عزیز» گفت كه در این اجلاس، طرح راهروی اقتصادی مشترك چین-پاكستان به عنوان یك طرح بزرگ اتصال دهنده كشورهای منطقه، به طور ویژه مورد توجه قرار خواهد كرفت.
در جریان این اجلاس همچنین افق برنامه های اكو تا سال 2015مورد بررسی و تبادل نظر قرار خواهد گرفت. ضمن آن كه مسائلی چون اجرای قرار داد تجارت آزاد میان كشورهای عضو اكو، توسعه ترانزیت و حمل و نقل، كشتیرانی و خطوط ریلی و جاده ای، همكاری های بانكی، تجارت و سرمایه گذاری، كمك به بازسازی افغانستان و ... از جمله مهم ترین موضوع هایی خواهد بود كه در اجلاس كنونی مورد توجه و واكاوی قرار می گیرد.
** تلاش برای رفع موانع موجود
با توجه به آن چه گفته می شد می توان دریافت كه یكی از مهمترین موانعی كه بر سر راه توسعه تعاملات اعضای اكو وجود دارد، تجاری است. همین موضوع باعث شد تا در آستانه برگزاری اجلاس، هدف از آن تلاش برای بهبود شرایط توسعه پایدار اقتصادی كشورهای عضو و حذف تدریجی موانع تجاری در كنار تهیه برنامه مشترك برای توسعه منابع انسانی اعضا عنوان شود.
در ارتباط با چالش های پیش روی سیزدهمین نشست سران اكو می توان نگاهی نیز به اختلاف های سیاسی برخی اعضا داشت؛ موضوعی كه خود یكی از موانع مهم در مسیر بهبود روابط است. به عنوان نمونه به رغم اشتراك های جغرافیایی، فرهنگی، تاریخی و مذهبی اعضای عضو همچون افغانستان و پاكستان، این دو كشور در مسائل سیاسی با یكدیگر اختلاف دارند و این موضوع روابط اقتصادی آنها و همچنین اكو را زیر تاثیر خود قرار داده است.
تحلیلگران بر این باورند كه نبود روابط بانكی قابل قبول میان كشورهای عضو، یكی دیگر از چالش های پیش روی اكو محسوب می شود.
به باور آنان، ارتباطات كنونی بانكی كشورهای اكو شرایط قابل قبولی ندارد و هزینه معامله بین این كشورها به دلیل استفاده از خدمات بانكی كشور سوم، بسیار بالاست. بانك توسعه تجارت اكو نتوانسته است نقش خود را به خوبی ایفا كند و در این زمینه حمایت های دولت ها بسیار ضروری است.
برخی از موانعی كه به آن اشاره شد، چالش هایی را در راه اجرایی سازی موافقت نامه های بین سازمانی اكو به وجود آورده است كه موافقت نامه تجارت ترجیحی بین كشورهای عضو یا تفاهم نامه تسهیل تجارت از آن جمله محسوب می شود كه تاكنون عملیاتی نشده است.
بر پایه آمارها، این سازمان هم اكنون با 10 عضو، حدود 450 میلیون نفر جمعیت و حدود هشت میلیون كیلومتر مربع مجموع وسعت كشورهای عضو، از امكانات نفت، گاز، منابع طبیعی مختلف و صنایع گوناگون برخوردار است.
باوجود این ظرفیت ها اما مسائل و موانع موجود باعث شده است تا اعضای اكو بیش از سه دهه نتوانند سهم مناسبی در مبادلات اقتصادی بین همدیگر داشته باشند. امید می رود در اجلاس كنونی با عنایت به این مشكلات و تلاش برای كم رنگ كردن آن، این اتحادیه اقتصادی به هدف های مشخص شده خود نزدیك شود.
*پژوهشم **1969**1601** خبرنگار: حسن شكوهی نسب ** انتشاردهنده: شهناز حسنی
تهران- ایرنا- سفر رییس جمهوری به پاكستان در حالی صورت می گیرد كه اجلاس كشورهای عضو سازمان همكاری اقتصادی (اكو) در این كشور جریان دارد. این سفر كه از گرمی روابط تهران و اسلام آباد حكایت دارد، می تواند به نزدیك تر شدن مواضع اعضای اكو منجر شود.