بسیاری از زنان و دختران آسیب دیده كه قربانی تشنج و اختلاف در خانواده ها، سوء تفاهم ها و انواع خشونت ها شده اند چاره كار را در ترك خانواده به عنوان كانون بحران می بینند.
این افراد غافل از آنكه پناه آوردن به فضای ناامن بیرون از خانه و از سوی دیگر پذیرا نبودن خانواده برای پذیرش مجدد این زنان همواره بر پیچیدگی مشكلات آنها دامن می زند و آنان را در معرض انواع آسیب ها و ارتكاب انواع جرائم و خطاها قرار می دهد.
در فضای خارج از خانه سودجویان بسیاری در كمین نشسته اند تا این دختران و زنان را در دام های اعتیاد، ولگردی، تن فروشی و سایر بزه های اجتماعی گرفتار و خسارت های جبران ناپذیری را به آنان تحمیل كنند و اینجاست كه ارائه خدمات اورژانسی و بهنگام به دختران و زنان در معرض آسیب مانع از تحقق اهداف شوم سودجویان می شود.
در این راستا سازمان بهزیستی كه مسئولیت ساماندهی و ارائه خدمات حمایتی، پذیرش، بازتوانی و بازگشت زنان و دختران در معرض آسیب به آغوش خانواده را عهده دارد می كوشد با حمایت های خود آن ها را برای بازگشت به زندگی اجتماعی سالم آماده كند.
سازمان بهزیستی، خانه های امن و سلامت را برای حمایت از زنان و دختران آسیب دیده و یا در معرض آسیب و خشونت مهیا كرده و با ایجاد مركز اورژانس اجتماعی فضا را برای مداخله بهنگام در بحران های فردی ، خانوادگی و اجتماعی دختران فراری، زنان در معرض خشونت های خانگی و یا زنانی كه به هر دلیل خانه را ترك كرده و در خیابان سرگردان شده اند آماده كرده است.
*** زنان و دختران در بحران های اجتماعی 123 را به خاطر داشته باشند
معاون امور اجتماعی بهزیستی استان همدان گفت: زنان و دخترانی كه به هر دلیل از خانه رانده شده اند به جای اینكه در خیابان و در معرض هزاران آسیب قرار گیرند، با شماره 123 مركز اورژانس اجتماعی تماس بگیرند تا از مشاوره ها و راهنمایی های مشاوران، روانپزشكان و پزشكان مقیم این مراكز استفاده كنند، بلكه راهی برای بازگشتی ایمن و مطمئن به محیط خانواده بیایند.
جمشید شیران با اشاره به نقش اورژانس اجتماعی در مداخله بهنگام در بحران های فردی و خانوادگی گفت: مركز اورژانس اجتماعی استان در حال حاضر در 2 شیفت صبح و بعدازظهر تا ساعت هشت شب فعال است و تلاش می شود فعالیت این مركز با تامین نیرو به صورت شبانه روزی ادامه یابد تا بتوان مداخلات روانی و اجتماعی را قبل از مداخلات قضایی و انتظامی و حتی در كنار این نوع مداخلات انجام داد.
وی هدف از اجرای این برنامه را كنترل و كاهش بحران های فردی ، خانوادگی و اجتماعی، در دسترس قرار دادن خدمات تخصصی و اورژانسی سازمان بهزیستی به آحاد جامعه دانست و افزود: در بحران های فردی و خانوادگی زنان و دختران، اگر تماسی از طریق خانواده ها ، خود فرد، مراكز درمانی یا هر طریق دیگر با شماره 123 برقرار شود بلافاصله تیم اورژانس اجتماعی در محل حاضر و خدمات مددكاری و درمانی به فرد ارائه می شود.
معاون امور اجتماعی بهزیستی استان همدان ادامه داد: اگر شرایط برای بازگشت زنان به آغوش خانواده مهیا باشد فرد را به خانواده باز می گردانیم در غیر این صورت زنانی كه دچار آسیب شده اند یا در معرض آسیب هستند را بر اساس شرایط فرد در 2 خوابگاه اورژانس اجتماعی یا خانه امن بانوان اسكان می دهیم.
**ارائه خدمات به بیش از 9 هزار و 300 نفر در اورژانس اجتماعی همدان در 9 ماهه امسال
شیران بیان كرد: اورژانس اجتماعی استان همدان در 9 ماهه امسال به 9 هزار و 388 نفر خدمات ارائه داده است و دختران و زنان در معرض آسیب نیز جزو مهمی از این خدمات گیرندگان بوده و مشاوران این اورژانس به محض برقراری تماس برای مداخله حضور پیدا كرده اند.
وی افزود: اورژانس اجتماعی علاوه بر فعالیت در همدان در شهرستان های رزن، ملایر، كبودراهنگ و نهاوند نیز به جامعه هدف خود خدمات ارائه می دهد و افرادی كه در معرض آسیب های اجتماعی قرار می گیرند می توانند با برقراری تماس تلفنی رایگان با اورژانس اجتماعی 123 ، خدمات دریافت كنند.
وی گفت: مشاوران اورژانس اجتماعی در ابتدا سعی می كنند كه بخشی از مشكلات افراد را به صورت تلفنی حل و فصل كرده و در صورت نیاز در محل مورد نظر حاضر می شوند.
***خانه های سلامت، فضایی امن برای دختران در معرض آسیب های اجتماعی
معاون امور اجتماعی بهزیستی استان همدان همچنین اظهار كرد: خانه سلامت به مراكزی گفته می شود كه طبق وظایف قانونی محوله، دختران بالای 18 سال كه در معرض آسیب های اجتماعی قرار گرفته و فاقد حمایت های خانوادگی و اجتماعی هستند را زیر پوشش قرار می دهد.
شیران افزود: دختران در معرض آسیب اجتماعی دارای شرایط لازم، پس از پذیرش توسط مركز مداخله در بحران های فردی ، خانوادگی و اجتماعی ( اورژانس اجتماعی ) به خانه سلامت معرفی می شوند تا از خدمات تخصصی این مركز استفاده كنند.
وی ادامه داد: دخترانی كه در خانه سلامت پذیرش می شوند در مدتی كه در این خانه زندگی می كنند خدمات تخصصی شامل خدمات مددكاری اجتماعی، روانشناسی، بهداشتی و درمانی، تربیتی، آموزشی ، فرهنگی ، تربیتی ، مذهبی و خدمات حقوقی را دریافت كنند.
به گزارش ایرنا معاون امور اجتماعی بهزیستی استان همدان بیان كرد: تنها یك مركز خانه سلامت در شهر همدان وجود دارد و شهرستان های استان فاقد این مركز هستند.
وی ادامه داد: این مركز با ارائه خدمات، زمینه های استقلال اقتصادی و اجتماعی را برای دختران زیر پوشش فراهم كرده و آنها را در تامین حداقل نیازهای اقتصادی و جلوگیری از ابتلا به آسیب های اجتماعی یاری می كند.
شیران درباره رویكرد این مركز برای بازگشت دختران زیر پوشش به كانون خانواده گفت: مجموعه فعالیت ها و خدمات این مركز در راستای تحقق زندگی عادی با حداقل وابستگی به منابع حمایتی برای دختران و ارتقای توانایی ها و مهارت های آموزشی، اجتماعی و حرفه آموزی خدمت گیرندگان و خانواده های آنان ارائه می شود.
وی مدت زمان حمایت از دختران در خانه سلامت را حداكثر 6 ماه عنوان و اظهار كرد: بازگشت دختران به خانواده و تحویل آنها به خانواده یا بستگان سببی و نسبی از مهمترین اهداف این مراكز است و در غیر این صورت ترخیص دختران مراجعه كننده با فراهم شدن بسترهای مناسب به صورت ازدواج و یا ایجاد زمینه های لازم برای زندگی مستقل با حفظ شرایط قانونی مهیا می شود.
به گزارش ایرنا معاون امور اجتماعی بهزیستی استان همدان واگذاری خدمات خانه سلامت به بخش غیر دولتی در راستای توانمندسازی دختران را از برنامه های پیش روی این مركز عنوان كرد و گفت: خدمات تخصصی در خانه به صورت شبانه روزی و رایگان ارائه می شود.
*** 2 مركز اقامتی میان مدت و یك سرپناه شبانه در اختیار بانوان آسیب دیده اعتیاد
معاون توسعه پیشگیری و درمان اعتیاد بهزیستی استان همدان نیز در گفت و گو با ایرنا گفت: یك سرپناه شبانه بانوان (شلتر) و تنها در شهر همدان در راستای كاهش آسیب بانوان زیر نظر سازمان بهزیستی فعال است كه از ساعت هشت شب تا هشت صبح به زنان در معرض آسیب های ناشی از اعتیاد خدمات می دهد.
امیر كوكائیان افزود: این مركز سرپناه شبانه مخصوص بانوان معتادی است كه تمایلی به ترك اعتیاد ندارند و به جهت آسیب اعتیاد دچار برخی رفتارهای پرخطر شده اند لذا برای كنترل و كاهش آسیب ها به این افراد خدماتی شامل یك وعده شام گرم و صبحانه، تامین محل خواب و استحمام و پوشاك و ارجاع به مراكز درمانی و كلاس های پیشگیری از آسیب ارائه می شود.
وی ادامه داد: در سال جاری در این مركز بیش از یك هزار نفر - خدمت به زنان دارای رفتارهای پرخطر خدمات ارائه شده است و گاه ممكن است یك نفر بیش از چندین بار این خدمت را در طول سال دریافت كرده باشد كه به صورت تكراری در این آمار آمده است.
كوكائیان اظهار كرد: همچنین 2 مركز اقامتی میان مدت بانوان (كمپ ترك اعتیاد) در همدان و نهاوند فعال است و این مراكز تنها برای زنان معتاد خود معرف است كه خدمات بهداشتی و درمانی و مراقبتی را دریافت و دوره درمان یك ماهه و سم زدایی را برای بازگشت به جامعه در این مراكز طی می كنند.
***برنامه های بهزیستی همدان برای ارتقای سلامت روانی - اجتماعی دختران
مدیركل بهزیستی استان همدان نیز در گفت و گو با ایرنا اظهار كرد: در سازمان بهزیستی برنامه هایی برای سلامت روانی - اجتماعی دختران طراحی و اجرایی شده است و تلاش داریم با پایش و ارزشیابی برنامه های موجود و اجرای برنامه های جدید اقدامات زیربنایی دیگری نیز انجام دهیم.
حمیدرضا الوند با بیان اینكه استان همدان امسال برای برگزاری همایش 'دختران، حمایت های روانی- اجتماعی، توسعه پایدار' جزو استان های پایلوت در كشور بود گفت: این برنامه كه مردادماه امسال برگزار شد بازخوردهای مطلوبی داشت و سال آینده نیز تلاش می شود این همایش در ابعاد گسترده تر برگزار شود.
وی با اشاره به شیوع و بروز آسیب های اجتماعی و تاكید مكرر رهبر معظم انقلاب در جهت كنترل این آسیب ها افزود: برگزاری چنین همایش هایی زمینه آشنایی زنان و دختران در خصوص حقوق خود و همچنین آگاهسازی عمومی در خصوص اهمیت نقش آنها را فراهم می كند.
الوند سلامت روانی - اجتماعی دختران را اصلی ترین مولفه تعلیم و تربیت نسل آینده برشمرد و گفت: شاكله نیمی از اجتماع توسط زنان تشكیل می شود و توجه ویژه به سلامت روانی - اجتماعی زنان به رشد و تعالی جامعه كمك می كند.
*** نقش موثر مشاوران و روانشناسان در رفع بسیاری از بحران های اجتماعی برای دختران و زنان
یك كارشناس بالینی و مدرس دانشگاه نیز در گفت و گو با ایرنا گفت: برخی دختران دچار خلا عاطفی و بحران هویت هستند كه لازم است راهكارهای لازم برای استقلال و هویت بخشی به این دختران اتخاذ شود و از راهنمایی های یك روانكاو و روان درمان بهره مند شوند.
صفورا غفوری گفت: برخی دختران و زنان آنقدر درمانده و غرق در مشكلات مختلف هستند كه نمی دانند چگونه با مشكلات خود برخورد كنند و در این حین یك روانكاو و روانشناس به عنوان كسی كه مسائل را از خارج از ماجرا بررسی می كند می تواند به آنان در حل مشكلات و آسیب ها بسیار كمك كند و بهترین اقدام ممكن را به آنها پیشنهاد دهد.
وی اضافه كرد: خانواده ها باید درباره تربیت و رفتار با دختران مهارت های لازم را آموزش ببینند و فضای خانواده را به نحوی مدیریت كنند كه دختران بتوانند حرف دلشان را بدون هیچگونه ترس و نگرانی به والدین خود بیان كنند.
وی برگزاری برخی دوره های آموزشی در فرهنگسراهای شهرداری را راهكاری برای به حداقل رساندن آسیب های حوزه دختران عنوان كرد و گفت: جامعه نیز در قبال دختران مسئولیت های سنگینی دارد و به ویژه در شرایط كنونی كه آسیب های فضای مجازی برای جوانان و به ویژه دختران خطر آفرین شده است باید با برگزاری دوره های آموزشی نسبت به روشنگری و ارتقای سطح آگاهی دختران اقدام شود.
*** 'تاب آوری' طرحی برای آموزش زنان آسیب دیده
كارشناس دفتر امور بانوان و خانواده استانداری همدان نیز در گفت و گو با ایرنا گفت: هم اكنون این دفتر، طرح 'تاب آوری زنان آسیب دیده' را در دست اقدام دارد كه در این طرح، یك نفر از بانوان فعال در كانون های استان، انتخاب و برای طی دوره های آموزشی به تهران اعزام شده است.
مهدیس عالم شناس با بیان اینكه تعداد سمن های فعال در زمینه زنان آسیب دیده در استان همدان اندك است افزود: قرار است این بانوی فعال در حوزه زنان پس از كسب آموزش های لازم، به 20 سازمان مردم نهاد فعال در حوزه زنان و دختران آسیب دیده استان همدان آموزش های لازم را ارائه دهد.
وی ادامه داد: هر یك از این سمن ها نیز پس از كسب آموزش های لازم موظف می شوند حدود 20 تا 30 زن آسیب دیده معتاد، سرپرست خانوار و فراری شناسایی شده در استان را آسیب شناسی كنند و بسته های آموزشی در نظر گرفته شده را به جامعه هدف خود ارائه دهند.
استان همدان دارای حدود یك میلیون و 800 هزار نفر جمعیت است كه نیمی از آن را زنان تشكیل می دهند.
حدود یك سوم جمعیت استان همدان به طور مستقیم و غیرمستقیم از خدمات ارتقایی، پیشگیری، حمایتی و توانبخشی بهزیستی استان بهره مند هستند.
1181 /6993
خبرنگار: الهام تدین **انتشار: اكبر بهاروند
همدان- ایرنا- پیوند عواملی همچون فقر فرهنگی و اقتصادی و گسست های ارزشی و اخلاقی، خشونت و آسیب علیه زنان را به جامعه تحمیل می كند و برخی زنان و دختران رانده شده از خانه را به لایه ای پنهان و نمایشی از روی زشت و نازیبای جامعه تبدیل كرده است.