سيدحسين موسويان پژوهشگر ارشد دانشگاه پرينستون آمريكا در سرمقاله اي در روزنامه دنياي اقتصاد نوشت: هنگامي كه ترامپ بعد از پيروزي براي ديدار با اوباما به كاخ سفيد رفت، تنها توصيه اوباما به او اين بود كه مايكل فلين را به سمت مشاور امنيت ملي منصوب نكند. ترامپ هم ظرف 24 ساعت او را منصوب كرد. توصيه اوباما بهخاطر گزارشهايي بودكه قبلا از سازمانهاي امنيتي و اطلاعاتي آمريكا دريافت كرده بود.
بنابراين چند هفتهاي نياز بود تا ترامپ به اشتباه خود پي برده و فلين را بركنار كند. اكنون تيم اصلي ترامپ نهايي شده و بنابراين قاعدتا استراتژي جديد واشنگتن در مورد ايران در اولويت جلسات اوليه شوراي امنيت ملي آمريكا خواهد بود. اما چند مطلبي كه ممكن است در اين تصميمات جديد موثر باشد.
بعد از اينكه پيروزي ترامپ مشخص شد، عادل الجبير وزير خارجه عربستان عمده وقت خود را بيسروصدا و محرمانه در واشنگتن گذراند. او منزلي در واشنگتن دارد و بنابراين نيازي به هتل هم نداشت. دراين مدت شبانه روز به ديدار و گفتوگو با اطرافيان ترامپ و اعضاي برجسته كنگره، دوحزب دموكرات و جمهوريخواه و كميته مشترك آمريكا و اسرائيل يعني آيپك (قدرتمندترين لابي صهيونيستها) پرداخت.
سه حرف اصلي او از اين قرار بود: حضور و نفوذ ايران در منطقه را كاملا حذف كنيد و اگر مايل به حمله نظامي نيستيد، توانش را كاملا مستهلك كنيد، فلش اتهام تروريسم را از وهابيت-عربستان به سمت ايران تغيير دهيد و بالاخره اينكه متحدان عرب آمريكا در منطقه را مورد حمايتهاي جديتر قرار دهيد.
او بسته اقتصادي جذاب چند صد ميليارد دلاري را روي ميز كاخ سفيد گذاشت و به تيم ترامپ قول داد كه عربستان و متحدان عربش، تمام هزينههاي آمريكا درمورد اقدامات مورد درخواست رياض در منطقه را تامين خواهند كرد. نتانياهو هم بعد از پيروزي ترامپ و قبل از تحويل گرفتن كليد كاخ سفيد، با او گفتوگو كرد و ضمن ارائه نقشه راه جديد در مورد قضيه فلسطين و نيز براي مقابله با برجام و ايران، از او خواست امور خاورميانه را به دامادش، كوشنر واگذار كند.
در مورد كوشنر هم در يك كلام خلاصه كنم و آن اينكه او و نتانياهو يك روح در دو بدن هستند. تو خود حديث مفصل بخوان از اين مجمل! توافق نانوشته كوشنر-تلآويو-عربستان اين است كه آمريكا و اسرائيل مديريت راهبردي اقدامات ضدايران را بهعهده گرفته و عربستان و متحدانش نيز هزينهها را تامين خواهند كرد.
تلآويو فاتحه راهحل دو دولت فلسطيني – اسرائيلي را خواهد خواند و آمريكا و اعراب متحد آمريكا مستقيم يا غيرمستقيم كمك خواهند كرد. مثلث مذكور تلاش خواهد كرد با جذب مصر و تركيه، همه قدرتهاي اسلامي اصلي متحد غرب را به جبهه ضدايران ملحق كند. از سوي ديگر تيم ترامپ درون يك حلقه بسته، روي طرح يك بدهبستان بزرگ با روسيه كار ميكنند. از جمله اينكه حوزهاي در اروپاي شرقي را بهعنوان حوزه نفوذ روسيه بپذيرد. هدف اصلي هم اين است كه روابط استراتژيك روسيه با چين را متزلزل كنند تا آمريكا بتواند چين را مهار كند. قاعدتا در اين بسته روابط مسكو-تهران هم مدنظر خواهد بود.
اما تحقق چنين معامله بزرگي، كار بسيار دشواري است زيرا جوهره استراتژي آمريكا، رهبري بلامنازع بر جهان است. در آمريكا همه با مهار چين موافقند اما نه به قيمت اتحاد استراتژيك با روسيه. بنابراين در اين مورد ترامپ در داخل با چالشهاي مهمي مواجه خواهد شد. مگر اينكه امتيازات متقابل بيش از حد تصور بزرگ باشد. اما تحقق بخش اول استراتژي ترامپ يعني ايران در داخل آمريكا با مخالفت جدي مواجه نخواهد شد. اينكه ترامپ در دوره انتخابات، عربستان را منبع اصلي تروريسم خواند و بعد از انتخابات هم با ملكسلمان تلفني در مورد همكاريهاي استراتژيك توافق كرد در چارچوب محورهاي فوق است.
ترامپ يك ديپلمات نيست و بنابراين در يك كلمه هم بند را آب داد. او در سخنراني فلوريدا در مورد برنامههاي خاورميانهاش از جمله ايجاد منطقه امن در سوريه گفت: «عربها هزينه آن را ميدهند چون آنها بهجز پول چيزي ندارند.» اينكه در اجلاس امنيتي مونيخ، تركيه و عربستان و اسرائيل بهطور متحد و يكپارچه تندترين اتهامات را به ايران زدند، نيز بخشي از اين مبادلات مقدماتي است.
در دوره اوباما، فلش تروريسم از ايران و همپيمانانش بهسمت عربستان و وهابيت رفت. يكي از پخت و پزهاي جديد اين است كه ايران بهعنوان حامي تروريسم تبليغ شود و در مورد وهابيت و تكفيريها و عربستان بهعنوان منشأ و منبع تروريسم كمتر حرف زده شود. خواسته فوري سعوديها از آمريكا، پيروزي در يمن است. بنابراين احتمالا در اين مورد اقدامات جديدي در دست بررسي است.
ممكن است تركيه ماموريت پيدا كند كه مذاكرات سوريه درقالب مثلث جديد روسيه-ايران-تركيه را طولاني كند تا پيروزي عربستان در يمن هويدا و بالانسي به نفع عربستان در منطقه بهوجود آيد. آنگاه با گسترش حمايتها از گروههاي تكفيري در سوريه، اسد-روسيه-ايران در موضع ضعف قرار گيرد و به تبع آن تلاش كنند تا بغداد به سمت واشنگتن و رياض چرخش كند.
تحريمهاي جديد آمريكا تحت پوشش تروريسم و حقوق بشر و ضعيفتر كردن لابي نيمه جان ايران در آمريكا از جمله ديگر موارد است. از نظر طراحان پخت و پزهاي جديد، زمان هم مناسب است زيرا ايران در چند ماه آينده درگير انتخابات رياستجمهوري ميشود. آنها اينگونه فكر ميكنند كه اصحاب سياست در ايران در چنين شرايطي غرق در رقابتهاي داخلي خواهند بود و اين زمان بهترين فرصت است.
*منبع:روزنامه دنياي اقتصاد،1395،12،15
**گروه اطلاع رساني**1893**9131**انتشار دهنده: شهربانو جمعه
تهران- ايرنا- برداشت من اين است كه بعد از پيروزي ترامپ تاكنون پخت و پزهاي مقدماتي با تيم ترامپ درمورد ايران صورت گرفته كه درصورت حمايت ژنرال مك مستر مشاور جديد امنيت ملي، تيلرسون وزير خارجه و ژنرال ماتيس رئيس پنتاگون، عملياتي خواهد شد.