به گزارش ايرنا، مطالعات و گزارش منابع بين المللي، ميزان ذخاير جهاني عناصر نادر خاكي را نزديك به 100 ميليون تن برآورد كرده است و ميزان توليد و مصرف ساليانه اين مواد به 120 هزار تن مي رسد.
چين نزديك به 90 درصد توليد جهاني عناصر نادر خاكي را در اختيار دارد اما براي معرفي جايگاه ايران در اين بخش در سطح جهان، به اطلاعات و بررسي هاي بيشتري نياز است.
مدير معادن سازمان توسعه ونوسازي معادن وصنايع معدني ايران (ايميدرو) امروز (دوشنبه) در گفت و گو با خبرنگار اقتصادي ايرنا يكي از دستاوردهاي دولت يازدهم در بخش معادن را شناسايي ذخيره يك ميليون تني عناصر نادرخاكي دانست و گفت: دولت هاي پيشين در اين زمينه هيچ فعاليتي نداشتند.
«اميرعلي طاهرزاده» اضافه كرد: ايميدرو امسال در قالب طرح عناصر نادر خاكي موفق به استحصال اكسيد هاي عناصر نادرخاكي و اكسيدهاي تركيبي آنها شامل «پرازئودميوم، سريوم، لانتانيوم و نئوديميوم» و نيز شمش هاي عناصر نادرخاكي ميش متال (شمش حاوي همه عناصر نادرخاكي) در مقياس آزمايشگاهي شد.
مديريت معادن سازمان ايميدرو افزود: واقعيت اينكه با وجود ذخاير زياد عناصر نادرخاكي در كشور، آنچه موجب فراموشي اين مواد در صنعت ايران شده، نبود فناوري براي فرآوري اين مواد و صنايع پايين دست وابسته به آن است.
رييس هيات عامل ايميدرو نيز چندي پيش اعلام كرد: شناسايي عناصر نادر خاكي يكي از مهم‌ترين دستاوردهاي اكتشافي در دولت تدبير و اميد است.
به گفته «مهدي كرباسيان»، تمركز اكتشاف براي فلزهايي مانند مس، آهن و طلا بود اما دولت يازدهم براي نخستين بار بر اكتشاف عناصر باارزش نادر خاكي متمركز شد كه ظرفيت آن در برآوردهاي اوليه 300 هزار تن بود اما با بررسي دقيق‌تر، ذخاير پيش‌بيني شده براي اين عناصر نادر به بيش از يك ميليون تن رسيد.
** چين مشتري عناصر نادر
مدير معادن سازمان توسعه ونوسازي معادن و صنايع معدني ايران گفت: انتظار مي رود ميزان زيادي از عناصر نادر خاكي در ايران وجود داشته باشد.
طاهرزاده پيش بيني كرد مواد معدني و سنگ هاي كم عيار ايران با اقبال بازرگانان خارجي بويژه چيني قرار گيرد و پيشرفت در اين بخش مي تواند تقاضاي خارجي بيشتري به دنبال داشته باشد.
آنگونه كه رييس هيات عامل ايميدرو نيز گفته است، ارزش عناصر نادر خاكي مانند ديگر عناصر معدني در قالب وزني با رقم هاي ميليوني و چند هزار تني سنجيده نمي شود، بلكه كيلوگرم و حتي در مواردي گرم مقياس سنجش و ارزش اقتصادي اين نوع مواد معدني است.
** مشاوره از شركت هاي خارجي
مدير معادن ايميدرو اعلام كرد: سازمان ايميدرو اكنون برنامه خود را در بخش عناصر نادرخاكي در 2 بخش اكتشاف و فرآوري مشتمل بر انجام اكتشافات عمومي و تفضيلي متمركز ساخته است.
طاهرزاده گفت: ايميدرو براي تبديل منابع به ذخاير و نيز انجام مطالعات فرآوري و استحصال عناصر نادرخاكي در مقياس نيمه صنعتي فعاليت خود را دنبال مي كند.
اين مسئول اضافه كرد: چنانچه نتايج حاصل از اكتشاف و مطالعات نيمه صنعتي، فني و اقتصادي دستاورد خود را به همراه داشته باشد، در زمينه ورود به مرحله صنعتي اقدام مي شود.
مجري طرح عناصر نادر خاكي ايميدرو نيز پيش از اين گفته بود: مشاوره گرفتن از شركت‌هاي خارجي مانند چين و هند در كنار بهره‌مندي از توانمندي متخصصان داخلي در مركز تحقيقات فرآوري مواد معدني ايران آغاز شد.
«غلامرضا ملاطاهري» اضافه كرده بود: در طبيعت 17 نوع عنصر نادر خاكي يافت مي‌شود و با شكلگيري طرح عناصر نادر خاكي در ايميدرو، عمليات اكتشاف عناصر نادر خاكي و مطالعات فرآوري به طور جدي در كشور در دستور كار قرار گرفت.
به گفته وي، بررسي ها اثبات كرد انواع سبك عناصر نادر خاكي مانند «سريم، لانتانيم، نئودينيم، ايتريم و اسكاندنيم» در ذخاير ايران وجود دارد كه به‌طور عموم همراه مواد معدني ديگري مانند آهن و فسفات است.
** ارزش اقتصادي يك كيلوگرم عناصر نادر معادل ده ها تن فولاد
آنگونه كه مديركل نظارت و ارزيابي سازمان زمين‌شناسي و اكتشافات معدني كشور، اعلام كرده است: عناصر نادر خاكي ارزش افزوده بسيار بالايي دارند و كشورهاي پيشرفته و صنعتي روي اين عناصر در حال سرمايه‌گذاري اند.
به گفته «محمدرضا هزاره»، اين موضوع به دليل اهميت بالاي اين مواد معدني است، زيرا ارزش يك كيلوگرم از اين مواد مي تواند با ده‌ها تن فولاد يا مس برابري داشته باشد.
**كاربرد عناصر نادرخاكي
امروز در صنايع شيشه، پتروشيمي (كاتاليست ها)، صنايع خودرو، باتري قابل شارژ و صنايع نظامي از عناصر نادر خاكي بهره مي گيرند.
شرايط كنوني شهرهاي بزرگ و آلودگي هاي زيست محيطي بويژه آلايندگي ناشي از سوخت نامناسب خودروهاي بنزيني موجب شده است به رويكرد توليد خودروهاي برقي (هيبريدي) توجه بيشتري شود.
كارشناسان برآورد كرده اند تا سال 2020 ميلادي 50 تا 60 درصد خودروها برقي شوند، بنابراين بهره گيري از عناصر نادر خاكي اهميت بسزايي مي يابد.
ارزش بالاي عناصر نادر خاكي به اندازه اي است كه با سرمايه‌گذاري روي آنها مي‌توان افزون بر تامين نياز صنايع داخلي، به ارزش‌افزوده حاصل از فروش آن رسيد.
يكي از كاربردهاي اصلي عناصر نادر خاكي صنايع «هاي‌تك» است كه كشورهاي توسعه يافته را بر آن داشته است در زمينه اين عناصر سرمايه‌گذاري و نيازهاي خود را تامين كنند.
براي آگاهي از آخرين اخبار اقتصادي ايران و جهان با كانال اقتصادي ايرنا در تلگرام همراه شويد:
IRNAeco@
https://t.me/irnaeco
اقتصام*1559*1961* گزارش: حسين عضدي فسا* انتشار: مريم مسعود
تهران- ايرنا- تمركز بر اكتشاف فلزهايي مانند مس، آهن و طلا در گذشته همراه با ضعف فناوري و دانش فرآوري عناصر نادر سبب غفلت از شناسايي ذخاير اين عناصر شده بود؛ شكافي كه در دولت يازدهم براي جبران آن نخستين گام ها برداشته شد.