خام فروشی و ضعف صنایع بسته بندی مانع توسعه اقتصادی گناباد

با وجود استعدادهای بسیار در زمینه محصولات كشاورزی و از جمله پسته و زعفران، وجود 20 ماده معدنی به ویژه كائولن، سنگهای ساختمانی، مس، آهن، سرب، قلع و روی، 172 واحد صنعتی در بخشهای صنایع كانی فلزی و غیر فلزی، غذایی، شیمیایی و سلولزی، به دلیل ضعف در صنایع بسته بندی مقادیر زیادی از مجموع تولیدات این بخشها به صورت خام به سایر شهرستانها و استانها صادر می شود.
از مجموع 178 هزار تن تولید سالانه محصولات كشاورزی در گناباد 90 هزار و 500 تن در این شهرستان فرآوری و مصرف می شود و بقیه به دلیل نبود توان بسته بندی و سرمایه گذاری ناكافی در این بخش، به صورت خام به دیگر نقاط كشور و حتی خارج كشور صادر می شود و ماحصل تلاش كشاورزان این شهرستان به نام سایر مناطق در بازار مصرف عرضه می شود.
اكنون با وجود ظرفیت های اقتصادی گناباد در بخش صنعت و معدن و كشاورزی، تنها كمتر از 10 واحد بسته بندی در این شهرستان فعال است كه این شمار جوابگوی نیاز موجود در منطقه نیست.
با توجه به این معضل تولید كنندگان مجبورند برای جلب مشتری و كاهش مشكلات اقتصادی خود و یا فساد پذیری محصولات كشاورزی، تولیدات خود را به صورت خام و یا كلی به فروش برسانند و در این شرایط خام فروشی به یكی از معضلات مهم در گناباد تبدیل شده است.
خبرگزاری جمهوری اسلامی در گناباد با توجه به اهمیت این مساله، میزگردی را با هدف بررسی موضوع خام فروشی و ضعف صنایع بسته بندی، به عنوان مانعی پیش روی رونق اقتصادی این شهرستان با حضور مسئول اقتصادی فرمانداری، رئیس اداره صنعت و معدن و تجارت، مسئول صنایع كشاورزی مدیریت جهاد كشاورزی و دبیر خانه صنعت و معدن گناباد برگزار كرد.

* توسعه صنایع بسته بندی نیازمند توجه بیشتر به قابلیتهای اقتصادی گناباد
مسئول امور اقتصادی فرمانداری گناباد گفت: این شهرستان از ظرفیتهای اقتصادی بسیاری در زمینه های گوناگون از جمله معادن و كشاورزی برخوردار است كه در برخی موارد منحصر به فرد است و كمتر شهرستانی در استان در این سطح از آن برخوردار است.
جواد رمضانی گفت: گناباد از ذخائر معدنی خوبی به خصوص در بخش سنگهای ساختمانی و كائولن برخوردار است كه به دلیل توجه ناكافی به اشتغال و فرآوری محصولات و مشكلات موجود در روند سرمایه گذاری به صورت خام و فله ای به دیگر نقاط ارسال می شود.
وی تصریح كرد: همچنین در زمینه های تولید محصولات كشاورزی مانند پسته، زعفران، زرشك و سماق نیز قابلیت های خوبی در گناباد وجود دارد، اما بخش زیادی از این تولیدات به صورت خام به دیگر مناطق ارسال و با نام و برند آنها در بازارهای داخلی و خارجی عرضه می شود.
وی ادامه داد: با وجودی كه زعفران به عنوان یكی از محصولات راهبردی گناباد از كیفیت و مطلوبیت خاصی بهره می برد ولی به دلیل ضعفی كه در صنایع بسته بندی وجود دارد واسطه ها آنرا به صورت كلی و ارزان خریداری كرده و به دیگر نقاط ارسال می كنند تا پس از بسته بندی به نام زعفران قائنات و با قیمتی بالاتر در بازارهای مصرف به فروش برسد.
دبیر خانه صنعت و معدن گناباد نیز گفت: با وجود قابلیتهای بالقوه بسیار در بخشهای مختلف اقتصادی گناباد، از جمله كانی های فلزی و غیرفلزی، بسترهای لازم برای سرمایه گذاری در این شهرستان در بخشهای مختلف اقتصادی و صنایع بسته بندی به نحو مطلوب فراهم نشده و این مساله موجب ارسال بخش زیادی از كالاهای تولیدی به صورت خام به دیگر نقاط شده است.
حسن باصری گفت: با توجه به شرایط خاص گناباد و هزینه های تولید و فرآوری محصولات، سرمایه گذاران بیشتر تمایل به سرمایه گذاری در شهرهای بزرگی مانند مشهد و تهران و نزدیك به بازار مصرف دارند و لذا برای جلب سرمایه گذار در شهری چون گناباد، حمایت و مشوقهای بیشتر از سوی مسئولان برای سرمایه گذاران الزامی است.
وی گفت: فرآوری محصولات هم با مشكلات و محدودیت هایی مواجه است به طوری كه تنها در بخش تولید شیر خام كارخانجات تولید مواد لبنی به جای فرآوری شیر خام، شیر خشك آماده را از دیگر شهرستانها وارد می كنند و مسئولان باید روند سرمایه گذاری در بخش صنایع تبدیلی را هموارتر كنند.
رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت گناباد نیز گفت: سالانه مقادیر زیادی از مواد معدنی و نیز 250 هزار تن خاك و سنگ در گناباد استخراج می شود كه برخی از این مواد به خصوص كائولن به دلیل نبود صنایع فرآوری به صورت خام برای مصارف واحدهای تولیدی به دیگر نقاط كشور ارسال می شود.
هادی ایزدی، تولید كائولن را از جمله قابلیتهای خاص گناباد ذكر كرد و گفت: چهار واحد استخراج كائولن در گناباد ملزم به راه اندازی واحد فرآوری این مواد شده اند و با راه اندازی واحد تولید كاشی در این شهرستان در آینده نزدیك، سالانه 80 تا 100 هزار تن كائولن، معادل 70 درصد تولید شهرستان در این واحد مصرف می شود.
وی خاطرنشان كرد: از مجموع تولید روزانه 200 تن شیر در گناباد تنها 30 تن در گناباد فرآوری می شود و بقیه به صورت خام از این شهرستان خارج می شود.
وی مهمترین عوامل موثر بر تولید و سرمایه گذاری را ماده اولیه، فناوری، نیروی انسانی و منابع مالی ذكر كرد و گفت: در زمینه نیروی انسانی ماهر و با تجربه با كمبود و محدودیتهایی در گناباد مواجه هستیم و آموزشها و فناوری های مراكز آموزش فنی و حرفه ای و دانشگاهها و مراكز آموزش عالی متناسب با نیاز روز جامعه نیست.
ایزدی ادامه داد: ماده اولیه و نیروی انسانی مناسب برای سرمایه گذاری در بخش صنعت بسته بندی در گناباد وجود دارد ولی به دلیل فقدان ساز و كارهای مناسب سرمایه گذاری در این بخش، توفیق چندانی نداشته ایم.
وی تصریح كرد: اداره صنعت و معدن و تجارت و فرمانداری گناباد تعامل خوبی با متقاضیان سرمایه گذاری در بخشهای مختلف صنعتی و معدنی دارند و حتی برخی از امتیازات و مجوزها را كه برخی شهرستانها به مركز استان حواله می دهند، در گناباد در اسرع وقت به متقاضیان اعطا می شود.
مسئول صنایع كشاورزی مدیریت جهاد كشاورزی گناباد هم با اشاره به ظرفیتهای خاص بخش كشاورزی این شهرستان گفت: صنایع تبدیلی و تكمیلی مهمترین حلقه ارتباط بین صنعت و كشاورزی هستند كه با حمایت های مسئولان می توان از این ظرفیت برای توسعه گناباد بهره گرفت.
بیگی تاكید كرد: باید با بازاریابی محصولات تولیدی بخش كشاورزی در قالب خوشه های صنعتی از این بخش حمایت كرد و با برندسازی منطقه ای از این ظرفیت برای رونق بخشیدن به اقتصاد این خطه استفاده كرد.
وی اعطای تسهیلات كم بهره به سرمایه گذاران بخش كشاورزی و از جمله متقاضیان سرمایه گذاری صنایع تبدیلی بخش كشاورزی را ضروری دانست و گفت: تسهیلات با سود 18 درصد فعلی برای سرمایه گذاران این بخش مقرون به صرفه نیست.
وی تصریح كرد: با توجه به شرایط خاص گناباد و مشكلات ناشی از خشكسالی سالهای گذشته، دولت باید با بخشیدن جرائم و ارائه تسهیلات مناسب با سود كم، سرمایه گذاران را ترغیب به سرمایه گذاری در بخش صنایع تبدیلی و تكمیلی و بسته بندی این شهرستان كند.
وی تصریح كرد: اداره امور مالیاتی در دریافت مالیات، شركتها و فعالان اقتصادی گناباد و به تبع بخش كشاورزی را با مناطق برخورداری مانند تهران به یك چشم نگاه می كند در صورتی كه باید با یك سری معافیتها سرمایه گذاران را دلگرم به سرمایه گذاری در این منطقه كند.

*جلب و حمایت از سرمایه گذاری صنایع تبدیلی باید متناسب با ظرفیتهای منطقه باشد
دبیر خانه صنعت و معدن گناباد در این میزگرد گفت: برای جلوگیری از پراكنده كاری باید متناسب با ظرفیتهای خاص گناباد در تولید پسته، زعفران، فرش دستباف، مواد معدنی و غیره و اختصاص ردیفهای اعتباری مناسب، سرمایه گذاران را ترغیب به سرمایه گذاری در این بخشها كرد و ضمن ایجاد اشتغال پایدار از خروج بخش زیادی از كالاهای تولیدی به صورت خام به خارج شهرستان و حتی استان و كشورهای دیگر جلوگیری كرد.
باصری تصریح كرد: پراكنده كاری و سلیقه ای عمل كردن دستگاههای اجرایی مربوط از دیگر مشكلات این بخش محسوب می شود كه باید با اعطای تسهیلات مناسب و كم بهره، واحدهای بزرگ صنایع بسته بندی را جایگزین مشاغل كوچك خانگی كرد كه تاكنون بهره لازم را نداشته اند.
رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت گناباد هم با اشاره به اینكه از 172 واحد تولیدی بخش صنعت و معدن گناباد ، 20 واحد در بخش صنایع غذایی فعالیت دارند، گفت: این اداره با روان سازی تسهیلات و معرفی قابلیتهای خاص هر منطقه از متقاضیان سرمایه گذاری در بخش صنایع تبدیلی حمایت می كند.
ایزدی، ضمن تاكید بر حمایت بیشتر دستگاههای اجرایی از تولید كنندگان و متقاضیان سرمایه گذاری در بخش صنایع تبدیلی و بسته بندی گناباد گفت: هزینه های دریافتی از فعالان این بخش باید موجب جلب سرمایه گذاری و نه دلسرد شدن آنان شود.
وی تصریح كرد: به عنوان مثال اداره امور آب بابت هر مترمكعب آب مصرفی در صنایع بسته بندی آب معدنی 60 هزار ریال مطالبه می كند كه این مساله به هیچ عنوان برای سرمایه گذار مقرون به صرفه نیست.
وی تاكید كرد: باید نمایندگان مجلس شورای اسلامی با تصویب قوانین حمایتی متناسب با ظرفیتها و شرایط جغرافیایی هر منطقه از فعالان سرمایه گذاری در بخشهای تولیدی و صنایع تبدیلی حمایت بیشتری كنند.
وی برندسازی منطقه ای و بهره گیری از ظرفیت خوشه های صنعتی را در این زمینه بسیار مهم دانست.
مسئول امور اقتصادی فرمانداری گناباد نیز گفت: مشكل و محدودیتی از نظر زیرساختهای منطقه ای برای سرمایه گذاری در بخش صنایع تبدیلی و تكمیلی این شهرستان وجود ندارد و قرار داشتن گناباد در مسیر ورودی دیگر استانها به خراسان رضوی، وجود ناوگان پرتوان حمل و نقل بار و نیروی انسانی ماهر و كم توقع از جمله ظرفیتهای شهرستان است.
وی نبود مراكز تحقیقات و مشاوره سرمایه گذاری را از مهمترین مشكلات در جلب سرمایه گذار و معرفی ظرفیتهای اقتصادی به دیگر نقاط ذكر كرد و گفت: برخی دستگاههای اجرایی مرتبط به جای توجه به مسائل علمی و ارائه مشاوره های كارشناسی و سازنده برای جلب سرمایه گذار، درگیر مسائل حاشیه ای شده اند.
وی گفت: به این دلیل ظرفیتهای موجود اقتصادی در مسیر توسعه و رونق اقتصادی گناباد جهت دهی نشده و بخش زیادی از كالاهای تولیدی به صورت خام به دیگر نقاط ارسال می شود.

*سرمایه گذاری ثابت و پایدار تنها با تعلق خاطر در سرمایه گذاران ممكن می شود
مسئول امور اقتصادی فرمانداری گناباد گفت: سرمایه گذارانی كه تعلق خاطر و آشنایی كافی نسبت به ظرفیتهای اقتصادی گناباد ندارند تنها به دنبال صرفه اقتصادی خود هستند و در صورت بروز مشكلات بعد از مدتی سرمایه خود را به دیگر نقاط انتقال می دهند.
وی تصریح كرد: این در حالی است كه اگر سرمایه گذار تعلق خاطر منطقه ای داشته باشد و هدفش توسعه این شهرستان باشد، در ایجاد اشتغال پایدار به موفقیتهای بیشتری دست می یابد.
مسئول صنایع كشاورزی مدیریت جهاد كشاورزی گناباد نیز گفت: جهاد كشاورزی در راستای وظایف خود با حمایتهای لازم و معرفی ظرفیتهای موجود تلاش می كند تعلق خاطر سرمایه گذاران را در سرمایه گذاری در بخش صنایع تبدیلی و تكمیلی و بسته بندی افزایش دهد.
بیگی گفت: با توجه به مخاطرات و احتمال فسادپذیری تولیدات كشاورزی، این بخش نسبت به دیگر بخشهای تولیدی از حساسیت خاصی برخوردار است و اگر دید سرمایه گذار نسبت به ظرفیتهای بخش كشاورزی روشن نشود و فعالان این بخش تعلق خاطر لازم را نداشته باشند، به توسعه مطلوب دست نمی یابیم و مشكل خروج بخش زیادی از محصولات كشاورزی به صورت خام به دیگر نقاط به قوت خود باقی خواهد بود.

* وجود دلال ها و واسطه ها، دلیل توسعه خام فروشی در گناباد
رئیس اداره صنعت، معدن و تجارت گناباد گفت: متصدیان واحدهای تولیدی كه با مشكلاتی در بخشهای مختلف از جمله تسهیلات معوقه بانكی و بدهی به شركتهای خدماتی نظیر آب و برق و گاز وغیره دست و پنجه نرم می كنند، به ناچار برای برون رفت از این مشكلات، كالای تولیدی خود را زیر قیمت واقعی به دلال ها می فروشند و دلال ها نیز آن كالا را به صورت فله ای از شهرستان خارج و یا در اختیار واحدهای فرآوری دیگر نقاط قرار می دهند.
هادی ایزدی با اشاره به وجود مافیای شیر و تاثیر آن بر بی ثباتی قیمت تولیدات این بخش توسط دلال ها در گناباد، گفت: برپایی روزبازارها و نمایشگاههای عرضه مستقیم كالا و ارائه مستقیم كالاهای تولیدی و توسعه سرمایه گذاری در بخش صنایع تبدیلی و بسته بندی، موجب كاهش جولان دلالها و تاثیر نامطلوب آنها بر عرصه اقتصاد می شود.
مسئول امور اقتصادی فرمانداری گناباد نیز با اشاره به نقش بازاریابی موفق در كاهش معضل واسطه ها در این شهرستان گفت: واحدهای مشاوره اقتصادی و بازاریابی در ادارات و دستگاههای اجرایی گناباد وجود ندارد و واسطه ها با سوء استفاده از این مساله و ناآشنایی تولید كنندگان با بازار مصرف، اقدام به خرید بخش زیادی از كالاها به صورت خام و عرضه آن در بازار مصرف سایر مناطق می كنند.
رمضانی گفت: ضروری است در همه واحدهای تولیدی واحدهای مشاوره و بازاریابی به صورت علمی دایر شود.
دبیر خانه صنعت و معدن گناباد نیز گفت: تولید كنندگان برای كاهش مشكلات اقتصادی، و از سویی با وجود خلاء سرمایه گذاری كافی در بخش صنایع بسته بندی گناباد، مجبورند كالاهای تولیدی خود را با قیمتهای پایین تر از متوسط بازار به واسطه ها بفروشند و مجموع این مسائل موجب دامن زدن به معضل دلالی و خام فروشی محصولات صنعتی و معدنی و كشاورزی این منطقه شده است.
مسئول صنایع كشاورزی مدیریت جهاد كشاورزی گناباد نیز گفت: دلالها با سوء استفاده از مشكلات تولید كنندگان و خرید تولیدات آنها با قیمت بسیار پایین و فروش این كالاها با قیمتهای به مراتب بالاتر در بازار، معضل خام فروشی تولیدات بخش كشاورزی گناباد را مضاعف كرده اند.
علی اصغر بیگی گفت: تولید كنندگان بخش كشاورزی به دلیل ترس از ضایع شدن تولیدات این بخش مجبورند كالاهای خود را با قیمتهای بسیار پایین در اختیار دلالها قرار دهند و بهترین راه برون رفت از این مشكل، راه اندازی و توسعه صنایع فرآوری محصولات كشاورزی است.

* جلب سرمایه گذار در صنایع بسته بندی نیازمند معرفی بیشتر ظرفیتهای اقتصادی گناباد
مسئول امور اقتصادی فرمانداری گناباد گفت: بهترین بخشی كه در معرفی ظرفیتهای اقتصادی گناباد نقش موثری دارد خود فعالان اقتصادی و متولیان واحدهای اقتصادی هستند و باید با تبلیغات مناسب و برندسازی منطقه ای كالاهای خود را به دیگر نقاط معرفی كنند.
رئیس اداره صنعت و معدن و تجارت گناباد هم با تاكید بر نقش تبلیغات برای معرفی كالاهای تولیدی به دیگر نقاط گفت: تجربه واحدهای اقتصادی موفق در این زمینه باید به عنوان الگوی سایر واحدها قرار گیرد و تولید كنندگان به این باور برسند كه تبلیغات هزینه نیست بلكه صرفه و ارزش افزوده اقتصادی است.
ایزدی گفت: حضور تولید كنندگان در نمایشگاههای داخلی و خارجی به صورت گروهی و یا انفرادی، از دیگر عوامل موفقیت در این بخش محسوب می شود.
دبیر خانه صنعت و معدن گناباد نیز گفت: به دلیل ضعف تولید كنندگان در معرفی كالاهای خود، بسیاری از مصرف كنندگان شناخت كافی از محصولات این شهرستان ندارند و اكنون كالاهای مشابه كه با تبلیغات گسترده در میان مصرف كنندگان جا افتاده اند، در عمده فروشگاههای گناباد به فروش می رسند.
حسن باصری گفت: باید با تبلیغ بیشتر، ظرفیتهای اقتصادی شهرستان برای متقاضیان سرمایه گذاری معرفی شود تا بستر جذب سرمایه گذار در بخش صنایع تبدیلی افزایش یابد.
172 واحد صنعتی در بخشهای صنایع كانی فلزی و غیرفلزی، غذایی، شیمیایی و سلولزی در شهرستان گناباد فعال است و برای راه اندازی این واحدها هزار و 273 میلیارد ریال سرمایه گذاری شده است.
فعالیت این تعداد واحد صنعتی در گناباد برای سه هزار و 284 نفر شغل مستقیم و 2 برابر این تعداد به طور غیرمستقیم اشتغال ایجاد كرده است.
سه شهرك و ناحیه صنعتی با 447 هكتار زمین و 54 واحد فعال و 11 سردخانه و انبار و سیلو در شهرستان گناباد فعال است.
بیش از 34 هزار بهره بردار بخش كشاورزی گناباد با 20 هزار هكتار كشتزار آبی، 1700 هكتار دیمزار و 500 هزار راس دام، سالانه حدود 91 هزار تن محصولات زراعی، باغی و دامی تولید و روانه بازار مصرف می كنند.
شهرستان گناباد در 287 كیلومتری جنوب مشهد قرار دارد.
2095/5132
خبرنگار: علیرضا حسن زاده ** انتشار دهنده: علی اصغر ایزدی