منابع خبری شامگاه سه شنبه گزارش دادند كه «ترزا می» نخست وزیر انگلیس با 'محمد بن نایف' ولیعهد عربستان در ریاض دیدار كرد و در خصوص همكاری های مشترك میان دو كشور و همچنین آخرین تحولات منطقه گفت وگو كرده است. وی همچنین قرار است امروز (چهارشنبه) با ملك سلمان پادشاه عربستان دیدار كند.
خروج انگلیس از اتحادیه اروپا شرایط اقتصادی مبهم و نامعلومی را رقم زده كه در پی آن این كشور در تلاش است تا با افزایش بازارهای سرمایه گذاری خود بخصوص در خاورمیانه و در كشورهای متحد قدیمی خود، برای مرحله پس از اتحادیه اروپا آماده شود.
این در حالی است كه سفر نخست وزیر انگلیس به ریاض با انتقاداتی همراه بوده است؛ «جرمی كوربین» رهبر حزب كارگر انگلیس با انتقاد از دیدار ترزا می با مقامات عربستان گفت: شمار زیادی از سازمان های مدافع حقوق بشر گزارش هایی را منتشر كرده اند كه حاكی از نقض گسترده حقوق بشر از سوی آل سعود است.
روابط انگلیس و عربستان با وجود اهمیتی كه دارد به طور فزاینده‌ای، بخصوص طی سه سال گذشته، در حال خدشه‌دار شدن بوده است.
یكی از سؤالات اساسی در این زمینه مباحث مربوط به ثبات سیاسی و حقوق بشر در رابطه با عربستان بوده، كه این موضوعات بیش از پیش در ایجاد تنش در روابط دوجانبه ریاض- لندن مؤثر بوده است؛ كما اینكه این دو مسئله دولت انگلیس را نیز بیشتر از گذشته بدلیل انتقادات وارده از جانب افكار عمومی و فعالان حقوق بشر اروپایی و همچنین استراتژیست های سیاسی تحت فشار قرار داده، تا مناسبات خود با رژیم آل سعود را مورد بازبینی قرار دهد.
عربستان سعودی كه در سال های گذشته بخصوص در رابطه با سوریه و یمن پرونده حقوق بشری مطلوبی از خود به جا نگذاشته همواره انتقاد از مسائل حقوق بشری در خصوص این كشور را خط قرمز خود قرار داده و هرگونه انتقاد و عادی شدن این انتقادها از سوی كشورهای غربی به مسئله حقوق بشر با واكنش شدید و حتی تهدید سعودی همراه بوده است. كشورهای غربی نیز كه منافع اقتصادی و سیاسی خود را همواره بر مسئله حقوق بشر مقدم داشته اند سریعا راه هر انتقادی را به مقامات سعودی و عملكرد آنها بخصوص در یمن و كشتار غیرنظامیان بسته اند.
اما این تلاش ها برای پاك كردن صورت مسئله بود، اما همچنان در اروپا و داخل انگلیس خشم و انتقاد از جنایت های عربستان در یمن وجود دارد.
'احمد عسیری' مشاور وزیر دفاع عربستان و سخنگوی ائتلاف ریاض علیه یمن جمعه گذشته كه برای سخنرانی در اندیشكده «شورای روابط خارجی اروپا» به لندن، پایتخت انگلیس سفر كرده بود مورد حمله معترضان قرار گرفت.
پایگاه «میدل‌ایست‌آی» در اینباره نوشت كه یك فعال صلح‌طلب به نام «سام واتسون» تلاش كرده است كه این ژنرال سعودی را به دلیل نقش‌آفرینی در جنایت‌های جنگی در یمن تحت «بازداشت شهروندی» قرار دهد.
منظور از بازداشت شهروندی حقی است كه در قوانین انگلیس به شهروندان غیرپلیس برای دستگیری افراد مجرم داده است.
این درحالی است كه 'بوریس جانسون' وزیر خارجه انگلیس در تماس تلفنی با «محمد بن سلمان»، جانشین ولیعهد و وزیر دفاع عربستان از حمله به «احمد عسیری»، سخنگوی ائتلاف متجاوز عربستان به یمن، ابراز تأسف كرد.
جنگ یمن كه وارد سومین سال خود شده، شاهد همراهی انگلیس با ائتلاف بین المللی به سركردگی عربستان در حمله به این كشور اسلامی بوده است.
براساس آمارهای منتشر شده، تنها از زمان شروع تجاوز عربستان به یمن در مارس سال 2015 میلادی، انگلیس مجوزهای صادرات سلاح از جمله فروش هواپیماهای جنگنده و پهپاد و موشك‌های هدایت‌شونده، به ارزش در حدود 3.5 میلیارد پوند برای ریاض صادر كرده است.
براساس گزارش های سازمان ملل متحد از زمان شروع حملات هوایی ائتلاف بین المللی به سركردگی عربستان سعودی برای بازگرداندن 'عبدالربه منصور هادی' رئیس جمهوری مستعفی و فراری این كشور به قدرت، 12هزار و 500 نفر كه بیشتر آنها را غیرنظامیان تشكلیل می دهند كشته و 42 هزار و 500 نفر زخمی و هفت میلیون نفر با خطر گرسنگی قحطی مواجهند.
صندوق حمایت از كودكان (یونیسف) وابسته به سازمان ملل نیز روز سه شنبه گزارش داد كه وبا و بیماری های ناشی از فقدان آب آشامیدنی سالم و خدمات بهداشتی در یمن رو به افزایش یافته و به همین دلیل هر 10 دقیقه یك كودك در یمن جان خود را از دست می دهد.
سازمان های بین المللی از جمله عفو بین الملل و ناظر حقوق بشر بارها مقامات عربستان سعودی را به كشتار و قتل عام غیرنظامیان در حملات ائتلاف بین المللی محكوم كرده اند، حملاتی كه باعث تخریب مدارس و بیمارستان ها و زیر ساخت های این كشور فقیر عربی نیز شده است. این سازمان ها در عین حال خواستار توقف فروش سلاح از سوی انگلیس و آمریكا به عربستان شده اند.
اما ظاهرا اینها كافی نیست و وزیر امور خارجه انگلیس همچنان از عربستان به دلیل انتقاد و خشم نسبت به مشاور وزیر دفاع این كشور در لندن عذرخواهی می كند.
**یمن اولویت نیست
نخست وزیر انگلیس كه در حال حاضر در هول و هراس دوران پسا اتحادیه اروپا قرار دارد در حال حاضر به فكر ملت مظلوم و بی دفاع یمن نیست و اولویت خود را نجات كشتی در طوفان بریتانیا با تجارت پر سود منطقه خاورمیانه و همپیمانان عرب حاشیه خلیج مانند عربستان و قطر می داند. همانطور كه صادرات انگلیس به عربستان در سال 2015 به 8 میلیارد دلار رسید و قطر نیز در مارس گذشته میلادی از سرمایه گذاری 6.23 میلیارد دلاری در 5 سال آینده در این كشور خبر داد.
'ترزا می' روز سه‌شنبه در دفاع از سفرش به عربستان سعودی، گفته است كه این مناسبات برای 'امنیت و رفاه ' كشورش مهم هستند.
انگلیس روی كمك ها و اطلاعات امنیتی عربستان در دفع حملات تروریستی و انتحاری روی انگلیس حساب می كند و ادعا كرده كه اطلاعات عربستان در خنثی سازی حملات نقش داشته، اما هیچ گاه اعلام نكرده كه ریاض این اطلاعات را از كجا می آورد.
در زمینه رفاهی و اقتصادی نیز اندیشكده های انگلیسی پیشتر به نخست وزیر این كشور هشدار داده اند كه بعد از برگزیت (خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا) كم شدن مالیات‌ها و افزایش هزینه‌های دولت، وزارت خزانه‌داری را با كمبود منابع مالی بین سال‌های 2020 تا 2021 مواجه می‌كند.
ترزا می در دیدار روز سه شنبه خود با مقامات سعودی در ریاض ابراز امیدواری كرد كه این كشور نفت خیز پتانسیل فراوانی دارد كه می تواند امنیت سرمایه گذاری و تجارت انگلیس در دوره پس از برگزیت را تامین نماید.
وی در گفت وگو با اسكای نیوز عنوان كرد: 'همانطور كه در سال گذشته در جریان سفرم به منطقه خلیج فارس گفتم، امنیت خلیج فارس، امنیت ما و رفاه خلیج فارس ؛ رفاه ما هست.'
روابط انگلیس و عربستان سعودی در سه حوزه راهبردی و كلیدی تجارت، سلاح و نفت به هم گره‌خورده است.
براساس آمارهای رسمی، در سال 2014 میلادی انگلیس (جدا از صادرات سلاح) به ارزش در حدود 7 میلیارد پوند، كالا و خدمات به عربستان صادر كرده كه ارزش كالاهای صادراتی‌اش بالغ‌بر 4.17 میلیارد پوند بوده است.
براساس آمار یادشده، بیش از 6 هزار شركت انگلیسی در زمینهٔ صادرات كالا به عربستان سعودی فعال هستند ضمن اینكه انگلیس دومین طرف بزرگ برای سرمایه‌گذاری سعودی‌ها، با انجام 200 سرمایه گذاری مشترك به ارزشی در حدود 11.5 میلیارد پوند، شمرده می‌شود.
گفته می‌شود كه در حال حاضر بیش از 30 هزار شهروند انگلیسی در عربستان سعودی زندگی و كار می‌كنند.
در همین حال، انگلیس و عربستان سعودی دارای وابستگی قوی در حوزه‌های نفت، گاز و پتروشیمی هستند.
علاوه بر حضور گسترده غول‌های نفتی انگلیسی در عربستان، در سال 2014 میلادی، این كشور پس از نروژ، الجزایر، نیجریه و دانمارك، در رده پنجمین صادركننده بزرگ نفت خام و گاز طبیعی به انگلیس بوده است.
بدین ترتیب عربستان سعودی برای امنیت انرژی انگلیس و نیز شركت‌های نفتی این كشور بسیار مهم شمرده می‌شود.
در زمینهٔ سلاح نیز عربستان یكی از بزرگترین بازارهای تسلیحاتی انگلیس، به‌عنوان دومین فروشنده بزرگ سلاح پس از آمریكا در جهان، بشمار می‌آید.
پرسود بودن این بازار برای انگلیس به حدی است كه دولت این كشور به‌رغم تمام فشارها و انتقادات موجود حتی از سوی اعضای ارشد حزب محافظه‌كار، حاضر به انجام هیچ تغییری در سیاست‌هایش در مورد فروش سلاح به عربستان نشده است.
بنابراین، انگلیس برای حفظ منافع خود و افزایش آن پس از برگزیت و آزادی عملی كه پس از خروج از تحادیه اروپا دارد، خواهان حضور بیشتر در خاورمیانه و حفظ پایگاه های نظامی خود در منطقه می باشد، حتی اگر هزینه آن حضور نظامی در سوریه و كشورهای در حال جنگ منطقه برای دفاع از همپیمانان تحت الحمایه خود باشد.
خاورم**9366**1275
گزارش از صغری رحیمی*انتشار دهنده: مجید جعفری
تهران- ایرنا- 'ترزا می' نخست وزیر محافظه كار انگلیس روز دوشنبه سفر سه روزه‌اش را به منطقه غرب آسیا با هدف دیداری مجدد از متحدان تاریخی خود در منطقه حاشیه خلیج فارس، اردن و عربستان و اطمینان از بازارهای سرمایه گذاری اقتصادی در دوران خروج از اتحادیه اروپا شروع كرد.