«راست سنتی» در آرایش سیاسی ایران

به گزارش گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا ، جریان شناسی سیاسی ایران را می توان براساس تقسیم بندی های متفاوتی دسته بندی كرد. از این رو می توان جریان ها را بر اساس نگرش های اقتصادی، مبانی تئوریك، نگاه سیاسی، ارزشگذاری ها و ... مورد بررسی و واكاوی قرار دارد.
خاستگاه دو اصطلاح چپ و راست و همچنین واژه‌های هم‌ردیف آن، مثل چپ ‌روی و راست‌ روی، جناح چپ و جناح راست، ریشه در انقلاب فرانسه و جانبی كه نمایندگان مجلس در پارلمان می نشستند، داشت.
هر چند به نظر می رسد در ایران و در برهه هایی واژه ها و اصطلاحاتی همچون چپ و راست با نگرش ها و رویكردهای برخی از جریان های سیاسی كه با این عنوان شناخته می شدند چندان همساز نبود و نمی ساخت.
با این حال در یك نگرش كلی می توان گفت كه دوگانه «چپ و راست» در سراسر دهه 60 پس از یك دوره رقابت در نیمه دوم دهه 70 و آغاز دهه 80 تبدیل به دوگانه «محافظه كار و اصلاح طلب» شد. در اواسط دهه 80 این دوگانه جای خود را به «اصولگرا و اصلاح طلب» داد. با این حال این تمام ماجرا نبود چرا كه در اوایل دهه 90 جریانی با عنوان اعتدال قدرت گرفت كه خود را میانه رو نامید.
با این حال چرخش ها، ریزش ها و رویش هایی را می توان در جریان ها و گروه های سیاسی مشاهده كرد، از این رو بررسی آن ها می تواند چشم اندازی را ارائه كند.

** تاریخچه راست سنتی
در دهه 60 جریان های سیاسی، دوگانه راست و چپ را شكل دادند. جریان های راست و چپ كه خاستگاه جریان های امروزه را به نوعی شكل می دهند را در آن دوره می توان چپ ها و راست های سنتی نامید. در این میان راست سنتی از جریان های سیاسی بود كه اگر چه ریشه در دوره پیش از انقلاب داشت اما پس از انقلاب تشكل و انسجام یافت. گروه هایی مانند هیات های موتلفه اسلامی، جامعه روحانیت مبارز تهران و جامعه مدرسین حوزه علمیه قم ستون فقرات جریان راست سنتی هستند.
راست سنتی ریشه دارترین و نیرومندترین مجموعه نیروهای مسلمان معتقد به نظام است كه عامل اختلاف آن ها با «چپ سنتی» را باید در دیدگاه اقتصادی از جمله اصلاحات ارضی، سهمیه بندی كالاها و كنترل توزیع و دولتی شدن تجارت خارجی دید.
برخی راست سنتی را محافظه كار و گروهی دیگر این جریان را آرمان گرای واقع بین می نامند.

**جامعه روحانیت مبارز
یكی از اصلی ترین گروه های راست سنتی، «جامعه روحانیت مبارز» است. جامعه روحانیت مبارز اگر چه ریشه در پیش انقلاب داشت اما پس از انقلاب نیز حضور فعالی در عرصه سیاسی ایران ایفا كرده است.
از موسسان و اعضای شورای مركزی جامعه روحانیت مبارز می توان به شهید بهشتی، شهید مطهری، شهید باهنر، آیت الله مهدوی كنی و آیت الله محمدعلی موحدی كرمانی اشاره كرد.
تا سال ۱۳۹۳، «محمد رضا مهدوی كنی» دبیركل جامعه روحانیت مبارز بود اما با درگذشت وی «محمدعلی موحدی كرمانی» دبیركل جامعه روحانیت مبارز شد.

**حزب موتلفه
از دیگر جریان های مهم راست سنتی می توان به حزب موتلفه اشاره كرد. این حزب از با سابقه ترین احزاب سیاسی كنونی در ایران است. یكی از ویژگی های این حزب پرسابقه را می توان داشتن دفتر و شعبه در همه استان ها و شهرستان های كشور دانست.این حزب ارتباط گسترده و دائمی با روحانیت دارد.
برخی از انگاره های گفتمانی حزب موتلفه را می توان ولایت پذیری، حمایت از اقتصاد بازار و سنت گرایی دانست. هفته نامه «شما» ارگان رسمی آن است. در حال حاضر نیز «محمدنبی حبیبی» دبیر كل و «اسدالله بادامچیان» قائم مقام حزب هستند.
از افراد سرشناس این حزب می‌توان به حبیب‌الله عسگراولادی، حسن عباسپور، اسدالله بادامچیان، محمد نبی حبیبی، سیدعلا میرمحمد صادقی، مصطفی میرسلیم، جعفر شجونی، حسن غفوری فرد، محسن رفیقدوست، محمدكاظم انبارلویی و امیر محبیان اشاره كرد.

**نگرش و رویكردها
راست سنتی برای ارزش‌ها اهمیت قائل بوده و معتقد است رشد و توسعه‌ اقتصادی نباید با ارزش‌ها در تضاد قرارگیرد. همچنین این جریان عدالت اجتماعی را مقدم بر توسعه می داند، به این معنی كه باید توسعه را برای بسط عدالت اجتماعی هدف قرار داد.
به باور تحلیلگران ، راست سنتی در زمینه اقتصادی با ادغام در بازارهای جهانی و هر گونه اقدامی كه اقتصاد سنتی را تغییر اساسی دهد مخالف است.
در نگرش اقتصادی راست سنتی، تجارت و صادرات اهمیت بسیاری دارد. پایگاه اجتماعی راست سنتی را می توان در اقشار مذهبی، طبقه متوسط به پایین، بازار و طیف سنتی مشاهده كرد.

** انتخابات 96 و راست سنتی
راست سنتی در ادوار مختلف انتخاباتی همواره نقشی موثر و تاثیرگذار داشته است.جامعه روحانیت مبارز از زمان شكل گیری تا امروز در مناسبات سیاسی نقش برجسته ای را ایفا كرده است. از این رو نام جامعه روحانیت مبارز به عنوان یك نهاد تصمیم ساز و نقش آفرین در انتخابات مطرح است.
در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال 76 جامعه روحانیت از ناطق نوری حمایت كرد. در سال 84 بنا بر روایت حسین ابراهیمی (از اعضای ارشد جامعه روحانیت ) از آیت الله هاشمی رفسنجانی حمایت كرد. با این حال تا كنون مشخص نیست كه جامعه روحانیت مبارز از كدام نامزد در انتخابات 96 حمایت خواهد كرد.همچنین در انتخابات سال 1396، «سید مصطفی میر سلیم» نامزد مورد حمایت حزب موتلفه است.
پژوهشم**458**1601**خبرنگار: محمد ستاری** انتشاردهنده : شهناز حسنی