خدمات بهداشتی برای اولین بار پس از انقلاب به حاشیه شهرها رسید

به گزارش خبرنگار ایرنا، حاشیه شهرهای بزرگ به خصوص كلانشهرهایی مانند تهران، مشهد، اصفهان، اهواز، كرج، زاهدان و ... سال‌هاست كه محل زندگی فقیرترین و محرومترین اقشار جامعه هستند. مردمانی كه به علت نبود شغل مناسب در روستاها و توسعه اقتصاد شهری، مهاجرت به شهر را انتخاب كرده‌اند اما توان مالی سكونت در شهر را ندارند و ناگزیر در مناطقی ساكن می‌شوند كه جزو حریم شهر نیست و از حداقل امكانات زندگی محروم است.
حاشیه شهرها در طول سال‌های گذشته مدام بزرگتر شده‌اند تا جایی كه امروز حدود 10 میلیون نفر از جمعیت ایران یعنی حدود یك هشتم جمعیت كشور را در خود جای داده‌اند، مناطقی كه اغلب فاقد اولیه‌ترین امكانات زندگی مثل آب و برق و گاز و تلفن و خدمات شهری و آموزشی هستند.
نبود امكانات زندگی و نظارت دستگاه‌های مسئول، اغلب ساكنان این مناطق را كه معمولا درآمد كافی برای زندگی ندارند، به سمت تكدی‌گری، اقدامات خلاف قانون مانند قاچاق، خرید و فروش مواد و همكاری با باندهای خلاف سوق داده است و حجم بزهكاری و آسیب‌های اجتماعی در این مناطق نسبت به مناطق روستایی و شهری بسیار بالاتر است.
این مسئله، حاصل بی‌توجهی به محرومترین اقشار جامعه در سال‌های گذشته است كه اكنون به صورت آسیب‌های اجتماعی و بیماری و معلولیت خودنمایی می‌كند.
آمارهای رسمی نشان می‌دهد كه در سال 1356 حدود 70 درصد جمعیت كشور روستایی و 30درصد شهری بودند و امروز در سال 1395 این نسبت برعكس شده است اما مسئله مهمتر افزایش جمعیت حاشیه نشین است، در حالی كه در حدود 40 سال گذشته جمعیت شهرهای ایران حدود 5 برابر شده است، جمعیت حاشیه نشین‌های ایران حدود 22 برابر افزایش یافته است و هم اكنون حدود 700 سكونتگاه غیر رسمی در ایران محل زیست حاشیه نشینان است.
فقر، بیكاری،اعتیاد، تعارض‌های فرهنگی،بزهكاری، افسردگی و اختلالات روانی، خشونت‌های خانوادگی، نزاع و درگیری، فقدان حمایت قومی و خانوادگی، نبود امكانات آموزشی و نرخ بالای بی‌سوادی، پدیده كودكان كار، بالاتر بودن نرخ بیماری‌های واگیر و غیر واگیر به خصوص معلولیت‌ها از جمله مشكلات و آسیب‌هایی است كه مردم این مناطق گرفتار آن هستند.
در چنین شرایطی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكی اولین دستگاهی بود كه برای اولین بار و در دولت یازدهم به فكر این قشر محروم افتاد. خدمات سلامت برای اولین بار به این سكونتگاه‌های غیر رسمی وارد شد و برای رسیدگی به بهداشت و درمان این گروه فراموش شده، پایگاه‌های سلامت و مراكز جامع خدمات سلامت دایر شدند.
دولت یازدهم با اجرای طرح تحول سلامت كه طی آن 20 هزار خانه روستایی نوسازی و تجهیز شدند و همزمان با شروع ارائه خدمات فعال بهداشتی در مراكز شهری؛ برای اولین بار، خدمات رسانی به حاشیه نشینان را نیز آغاز كرد.
در این برنامه ملی، وزارت بهداشت در فاز دوم طرح تحول سلامت كه فاز تحول بهداشتی است، مراقبان سلامت را در حاشیه شهرها به كار گرفت، به طوری كه به ازای هر 2500 نفر یك مراقب سلامت، مسئول سلامت مردم این مناطق شدند، علاوه بر آن حدود 2800 پایگاه سلامت و 800 مركز جامع سلامت در این مناطق دایر شد.
بر اساس اعلام وزارت بهداشت، در این برنامه برای هر 12 هزار و 500 نفر ساكن حاشیه شهرها یك پایگاه سلامت و برای هر 25 تا 50 هزار نفر یك مركز جامع سلامت راه‌اندازی شده است.
در مراكز جامع سلامت پزشك، كارشناس تغذیه، كارشناس سلامت روان و كارشناس بهداشت محیط و خانواده حضور دارند و خدمات سلامت مادر و كودك، افزایش مراقبت و غربالگری بیماری‌های غیر واگیر، مشاوره بهداشت روان، آموزش تغذیه سالم، پیشگیری و كنترل اعتیاد، آموزس پیشگیری از خشونت، خدمات ویژه زنان آسیب دیده، و كنترل آسیبهای اجتماعی از جمله خدمات این مراكز است كه برای اولین بار در مناطق حاشیه نشین ارائه می‌شود.
استان‌های تهران، البرز، اصفهان، كرمان، كرمانشاه، یزد، هرمزگان، خراسان رضوی، آذربایجان شرقی، آذربایجان غربی، خوزستان، زنجان، كردستان، كهگیلویه و بویر احمد، همدان، قزوین، اصفهان و قم، استان هایی هستند كه بیشترین حاشیه نشین را دارند و در حاشیه شهرهای بزرگ آن حجم انبوهی از حاشیه نشینان ساكن هستند، افرادی كه برای اولین بار ارائه خدمات بهداشتی را در دولت یازدهم شاهد بودند.
ارائه خدمات اولیه بهداشتی و درمانی به حاشیه نشینان كه محرومترین اقشار جامعه هستند، یكی از دستاوردهای طرح تحول سلامت است كه در دولت یازدهم آغاز شده و مسیر توسعه خود را طی می‌كند و حتما با ادامه این مسیر و تامین اعتبارات بیشتر و نیز همكاری دستگاه‌های متولی دیگر توسعه می‌یابد.
خبرنگار: افشین شاعری ** انتشار: علی حبیبی
اجتمام(4)3063 ** 1569
*آگاهی از آخرین اخبار اجتماعی و حوادث ایران و جهان در كانال تلگرام گروه اجتماعی ایرنا:
@irnaej
https://t.me/irnaej